Societe Montenegro Banka Statutory report 2012.pdf

Транскрипт

1 SOCIETE GENERALE BANKA MONTENEGRO A.D. FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI 31. DECEMBAR GODINE

2 SOCIETE GENERALE MONTENEGRO A.D., PODGORICA SADRŽAJ Strana Izvještaj nezavisnog revizora 1-2 Bilans uspjeha 3 Bilans stanja 4 Izvještaj o promjenama na kapitalu 5 Izvještaj o tokovima gotovine 6 Napomene uz finansijske izvještaje 7 36 Analize uz finansijske izvještaje za godinu Izvještaj u skra enom obliku 50-55

3

4

5

6

7

8

9 1. OSNIVANJE I POSLOVANJE BANKE Podgori ka banka A.D., Podgorica je nastala izdvajanjem iz sistema Montenegrobanke D.D., Podgorica u toku godine. Centralna banka Crne Gore je 21. novembra godine izdala odobrenje za dalji rad Banke Rješenjem br. 27. Nakon sprovedenog procesa privatizacije u godini, ve inski vlasnik je Societe Generale, Pariz, Francuska. Banka je dana 26. septembra godine upisana u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici pod registracionim brojem /019, kao Podgori ka banka Societe Generale Group A.D., Podgorica. Pod registracionim brojem /41 dana 7. maja godine Banka je upisana u Centralni registar Priverdnog suda kao Societe Generale banka Montenegro A.D. Podgorica. Aktivnost Banke uklju uje kreditne, depozitne i garancijske poslove, kao i poslove platnog prometa sa inostranstvom, depo poslove, usluge uvanja u sefovima, izdavanje, obradu i evidentiranje platnih instrumenata (uklju uju i kreditne kartice, putne i bankarske ekove). Sjedište Banke je u Podgorici, Bulevar Revolucije br. 17. Na dan 31. decembra godine Banku ini Centrala sa sjedištem u Podgorici i 20 ekspozitura na teritoriji Crne Gore. Na dan 31. decembra godine Banka ima 275 zaposlena radnika (31. decembra godine: 267 zaposlenih). 7

10 2. OSNOVE ZA SASTAVLJANJE I PREZENTACIJU FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA 2.1. Osnove za sastavljanje i prezentaciju finansijskih izvještaja Banka ima obavezu da vodi svoje ra unovodstvene evidencije i sastavlja finansijske izvještaje u skladu sa Zakonom o ra unovodstvu i reviziji Crne Gore ( Sl. list CG, br. 69/2005, br.80/2008 i br.32/2011), odnosno na osnovu Odluke o neposrednoj primjeni Me unarodnih ra unovodstvenih standarda ( MRS ) u Crnoj Gori ( Sl. list CG, br. 69/2002). Shodno tome, Me unarodni standardi finansijskog izvještavanja ( MSFI ) primjenjuju se za finansijske izvještaje koji obuhvataju period koji po inje sa 1. januarom godine. Finansijski izvještaji su prikazani u formatu propisanom na osnovu lana 17. i 18. Zakona o ra unovodstvu i reviziji Crne Gore i direktive Evropske unije 86/635/EEC od 8. decembra godine koja se odnosi na godišnje ra une banaka i ostalih finansijskih institucija, koji preuzima zakonom definisane finansijske izvještaje koji u pojedinim djelovima odstupaju od na ina prikazivanja odre enih bilansnih pozicija kako to predvi aju MRS 1 Prikazivanje finansijskih izvještaja. Ra unovodstvene politike koje su primjenjivane u sastavljanju ovih finansijskih izvještaja se razlikuju od zahtjeva MSFI primjenljivih na dan 31. decembra godine prvenstveno u dijelu obra una obezvrje enja vrijednosti finansijskih instrumenata u skladu sa zahtjevima MRS 39 - Finansijski instrumenti: Priznavanje i mjerenje i dijelu objelodanjivanja finansijskih instrumenata u skladu sa zahtjevima MSFI 7 Finansijski instrumeniti: objelodanjivanja. Banka obra unava iznos obezvrje enja vrijednosti finansijskih instrumenata u skladu sa relevantnim propisima Centralne banke Crne Gore (Napomena 3.7.). Navedena ra unovodstvena politika može usloviti zna ajne razlike u odnosu na vrednovanje ispravki vrijednosti i rezervisanja za procjenu nenaplativosti finansijskih instrumenata na osnovu diskontovanja o ekivanih budu ih gotovinskih tokova primjenom originalne efektivne kamatne stope u trenutku odobravanja, u skladu sa zahtjevima MRS 39 - Finansijski instrumenti: Priznavanje i mjerenje. Pored toga, Banka suspenduje obra un kamate na kredite klasifikovane u kategorije C, D i E ( nekvalitetna aktiva u skladu sa Odlukom Centralne banke Crne Gore o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama), pri emu je Odlukom tako e predvi eno da se rizi na aktiva klasifikovana u kategoriju E otpiše iz bilansne aktive i evidentira u vanbilansnoj evidenciji kao otpisani krediti. Zbog potencijalno zna ajnih efekata koje gore navedena pitanja mogu imati na realnost i objektivnost finansijskih izvještaja Banke, priloženi finansijski izvještaji se ne mogu tretirati kao finansijski izvještaji sastavljeni u saglasnosti sa Me unarodnim standardima finansijskog izvještavanja. Banka je u sastavljanju ovih finansijskih izvještaja primjenjivala ra unovodstvene politike obrazložene u Napomeni 3, koje su zasnovane na ra unovodstvenim, bankarskim i poreskim propisima Crne Gore. Zvani na valuta u Crnoj Gori i funkcionalna valuta Banke je euro (EUR). 8

11 2. OSNOVE ZA SASTAVLJANJE I PREZENTACIJU FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA (nastavak) 2.2. Koriš enje procjenjivanja Prezentacija finansijskih izvještaja zahtijeva od rukovodstva Banke koriš enje najboljih mogu ih procjena i razumnih pretpostavki, koje imaju efekta na prezentirane vrijednosti sredstava i obaveza i objelodanjivanje potencijalnih potraživanja i obaveza na dan sastavljanja finansijskih izvještaja, kao i prihoda i rashoda u toku izvještajnog perioda. Ove procjene i pretpostavke su zasnovane na informacijama raspoloživim na dan sastavljanja finansijskih izvještaja. Ipak, stvarni rezultati mogu odstupati od ovih procjena. Najzna ajnije procjene i pretpostavke su izvršene na slede im bilansnim pozicijama: Rezervisanja po kreditima i kamatama Rezervisanja za depozite kod drugih banaka Rezevisanja za trajne uloge Rezervisanja za vanbilansne stavke Rezervisanje za otpremnine Rezervisanja za sudske sporove Korisni vijek trajanja nematerijalnih ulaganja, nekretnina i opreme U finansijskim izvještajima Banke izvršeno je rezervisanje, obra unato od strane aktuara, po osnovu procijenjene sadašnje vrijednosti sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade zaposlenima nakon ispunjenih uslova, koriš enjem metode kreditiranja projektovane jedinice. Ipak, stvarni rezultati mogu odstupati od ovih procjena. 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA 3.1. Prihodi i rashodi po osnovu kamata i naknada Prihodi i rashodi po osnovu kamata se priznaju u bilansu uspjeha za sve instrumente, prema cijeni amortizacije uz primjenu metode efektivne kamatne stope. Metod efektivne kamatne stope je metod izra unavanja cijene amortizacije finansijskih sredstava ili finansijskih obaveza i alokacije prihoda po osnovu kamate ili rashoda po osnovu kamate na odgovaraju e vremenske periode. Efektivna kamatna stopa je stopa koja diskontuje procijenjena budu a gotovinska pla anja ili prilive tokom o ekivanog vijeka trajanja finansijskog instrumenta ili, tamo gdje je to izvodljivo, kra eg perioda na sadašnju vrijednost finansijskih sredstava ili finansijskih obaveza. Pri izra unavanju efektivne kamatne stope, Banka procjenjuje gotovinske tokove razmatraju i sve ugovorene uslove finansijskih instrumenata (npr. opcije avansnih pla anja) ali ne razmatra budu e gubitke po osnovu kreditnog rizika. Kalkulacije uklju uju sve naknade i provizije pla ene ili primljene izme u ugovorenih strana koje su integralni dio efektivne kamatne stope, troškova transakcije i svih drugih premija ili popusta. Prihodi i rashodi po osnovu kamata, uklju uju i zateznu kamatu i ostale prihode i ostale rashode vezane za kamatonosnu aktivu, odnosno kamatonosnu pasivu, obra unati su po na elu uzro nosti prihoda i rashoda. Prihodi po osnovu naknada za bankarske usluge i rashodi po osnovu naknada i provizija se utvr uju u trenutku dospije a za naplatu, odnosno kada su ostvareni. Prihodi i rashodi po osnovu naknada za odobravanje kredita i garancija obra unati su po na elu uzro nosti prihoda i rashoda, primjenom metode efektivne kamatne stope. 9

12 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA (nastavak) 3.2. Prera unavanje deviznih iznosa Poslovne promjene nastale u stranoj valuti su prera unate u EUR po srednjem kursu utvr enom na me ubankarskom tržištu deviza, koji je važio na dan poslovne promjene. Sredstva i obaveze iskazane u stranoj valuti na dan bilansa stanja, prera unati su u EUR po srednjem kursu utvr enom na me ubankarskom tržištu deviza koji je važio na taj dan. Neto pozitivne ili negativne kursne razlike nastale prilikom poslovnih transakcija u stranoj valuti i prilikom prera una pozicija bilansa stanja iskazanih u stranoj valuti knjižene su u korist ili na teret bilansa uspjeha, kao dobici ili gubici po osnovu kursnih razlika. Preuzete i potencijalne obaveze u stranoj valuti prera unate su u EUR po srednjem kursu utvr enom na me ubankarskom tržištu deviza koji je važio na taj dan Lizing Lizing Banke je klasifikovan kao operativni lizing. Pla anja po osnovu ugovora o operativnom lizingu priznaju se ravnomjerno kao trošak tokom perioda trajanja lizinga Porezi i doprinosi Porez na dobit Teku i porez na dobit Porez na dobit se obra unava i pla a u skladu sa Zakonom o porezu na dobit pravnih lica lan 28 ( Sl. list CG, br. 80/2004 i br. 40/2008 i br.86/2009 i br.14/2012). Stopa poreza na dobit je proporcionalna i iznosi 9% od poreske osnovice. Oporeziva dobit se utvr uje na osnovu dobiti Banke iskazane u bilansu uspjeha uz uskla ivanje prihoda i rashoda u skladu sa odredbama Zakona o porezu na dobit pravnih lica ( lanovi 8. i 9. za uskla ivanje prihoda i lanovi 10. do 20. za uskla ivanje rashoda). Kapitalni gubici mogu se prebijati sa kapitalnim dobicima ostvarenim u istoj godini. Ako se i poslije izvršenog prebijanja sa kapitalnim dobicima ostvarenim u istoj godini pojavi kapitalni gubitak, poreski obveznik može prenijeti kapitalni gubitak na ra un budu ih kapitalnih dobitaka u narednih pet godina. Poreski propisi Crne Gore ne predvi aju da se poreski gubici iz teku eg perioda mogu koristiti kao osnova za povra aj poreza pla enog u prethodnim periodima. Me utim, gubici iz teku eg perioda iskazani u poreskom bilansu mogu se koristiti za umanjenje poreske osnovice budu ih obra unskih perioda, ali ne duže od pet godina. Odloženi porez na dobit Odloženi porez na dobit se obra unava koriš enjem metode utvr ivanja obaveza prema bilansu stanja, za privremene razlike proizašle iz razlike izme u poreske osnove sredstava i obaveza i njihove knjigovodstvene vrijednosti. Važe e poreske stope na datum bilansa stanja se koriste za utvr ivanje razgrani enog iznosa poreza na dobit. Odložene poreske obaveze se priznaju za sve oporezive privremene razlike. Odložena poreska sredstva se priznaju za sve odbitne privremene razlike i poreske gubitke i kredite, koji se mogu prenositi u naredne fiskalne periode, do stepena do kojeg e vjerovatno postojati oporeziva dobit od koje se odložena poreska sredstva mogu iskoristiti. 10

13 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA (nastavak) 3.4. Porezi i doprinosi (nastavak) Porezi, doprinosi i druge dažbine koje ne zavise od rezultata poslovanja Porezi, doprinosi i druge dažbine koji ne zavise od rezultata poslovanja uklju uju poreze na imovinu i druge poreze, naknade i doprinose koji se pla aju prema raznim republi kim i lokalnim poreskim propisima Gotovina i gotovinski ekvivalenti Pod gotovinom i gotovinskim ekvivalentima se podrazumijevaju nov ana sredstva na ra unima blagajne (EUR i devizne), sredstva kod Centralne banke Crne Gore i drugih banaka Krediti Krediti odobreni od strane Banke evidentiraju se u poslovnim knjigama u momentu prenosa sredstava korisniku kredita. Krediti su iskazani u bilansu stanja u visini odobrenog plasmana, umanjenog za otpla enu glavnicu i obezvrje enje vrijednosti koje je zasnovano na procjeni konkretno identifikovanih rizika za pojedine plasmane i rizika za koje iskustvo ukazuje da su sadržani u kreditnom portfoliu. U procjeni navedenih rizika rukovodstvo Banke primjenjuje metodologiju koju je propisala Centralna banka Crne Gore, koja je objelodanjena u Napomeni Rezervisanja i obezvrje enje vrijednosti nenaplativih potraživanja U skladu sa Odlukom Centralne banke Crne Gore o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama ( Sl. list RCG, br. 60/2008 i 41/2009) odnosno u skladu sa Odlukom o privremenim mjerama za upravljanje kreditnim rizikom u bankama ( Sl. list RCG, br. 64/2009, 87/2009, 66/2010, 70/2010,02/2012) utvr eni su: elementi upravljanja kreditnim rizikom, minimalni kriterijumi i na in klasifikacije stavki aktive i vanbilansa po osnovu kojih je Banka izložena kreditnom riziku, na in obra una i suspendovanja nenapla ene kamate i na in utvr ivanja minimalnih rezervacija za pokri e potencijalnih gubitaka koji proizilaze iz izloženosti Banke kreditnom riziku. Aktivu Banke izloženu riziku, u smislu ove Odluke ine krediti, pozajmice, kamate, naknade, potraživanja po osnovu lizinga, depoziti kod banaka i avansi i sve druge stavke bilansne aktive kod kojih je Banka izložena riziku neispunjenja obaveze dužnika, kao i izdate garancije, ostala jemstva, otvoreni akreditivi i odobreni, a još neiskoriš eni krediti, kao i druge vanbilansne stavke koje predstavljaju potencijalne obaveze Banke. Na osnovu navedene Odluke, krediti i druga aktiva izložena riziku klasifikuju se u sljede e kategorije: kategorija A (dobra aktiva) u koju se klasifikuju stavke za koje se procjenjuje da e u skladu sa ugovorom biti u cjelosti napla ene kategorija B (aktiva sa posebnom napomenom) u koju se klasifikuju stavke za koje postoji niska vjerovatno a ostvarivanja gubitka, ali koje zahtijevaju posebnu pažnju, jer bi potencijalni rizik ukoliko ne bi bio adekvatno pra en, mogao da dovede do slabijih perspektiva u pogledu naplate kategorija C (substandardna aktiva) sa podgrupama C1, C2 i C3 za koje postoji visoka vjerovatno a ostvarivanja gubitka, zbog jasno utvr enih slabosti koje ugrožavaju naplatu kategorija D (sumnjiva aktiva) u koju se klasifikuju stavke za koje je naplata u cjelosti, imaju i u vidu kreditnu sposobnost zajmoprimca, vrijednost i mogu nost realizacije sredstava obezbje enja, malo vjerovatna kategorija E (gubitak) u koju se klasifikuju stavke koje e biti u potpunosti nenaplative, ili e biti naplative u neznatnom iznosu. 11

14 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA (nastavak) 3.7. Rezervisanja i obezvrje enje vrijednosti nenaplativih potraživanja (nastavak) U skladu sa izmjenama i dopunama navedenih odluka o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama, Banka je primjenila sljede e procente i dane kašnjenja po kategorijama rizi nosti: Na dan 31. decembra godine Na dan 31. decembra godine Kategorija % Dani % Dani rizika rezervisanja kašnjenja rezervisanja kašnjenja A - <30 - <30 B C C C D E 100 > >365 Iznos rezerve za potencijalne gubitke nije predvi en za plasmane Banke klasifikovane u kategoriju A. Procjenjeni iznos rezerve za potencijalne gubitke je obra unat primjenom procenata od 3% na plasmane klasifikovane u kategoriju B, od 15% do 50% na plasmane kategorije C, 75% na plasmane kategorije D i 100% na plasmane kategorije E. U skladu sa Odlukom Centralne banke Crne Gore suspenduje se obra unata nenapla ena kamata i ne vrši dalji obra un kamate na nekvalitetnu aktivu, izuzev ukoliko je nekvalitetna aktiva obezbje ena kvalitetnim sredstvima obezbje enja i nalazi se u procesu naplate, uz o ekivanje da e se povra aj aktive ostvariti u razumnom vremenskom roku, koji u principu nije duži od tri mjeseca. Ukoliko Banka obustavi obra un kamate na nekvalitetnu aktivu, dužna je da dalji obra un kamate po istom osnovu vodi u vanbilansnim evidencijama i da u postupku klasifikacije, obra unatu kamatu klasifikuje u kategoriju E. Odlukom je tako e predvi eno da se rizi na aktiva klasifikovana u kategoriju E otpiše iz bilansne aktive i evidentira u vanbilansnoj evidenciji kao otpisani krediti. Shodno Odluci, rezerva za gubitke po stavkama aktive obra unava se na osnovu knjigovodstvene vrijednosti uz prethodno oduzimanje odbitnih stavki sredstava obezbje enja po osnovu: nov anog depozita, neopozive garancije Vlade Crne Gore i neopozivih garancija zemalja ili centralnih banaka zemalja OECD-a, banaka sa rejtingom minimalno BBB+, utvr enim od rejting agencije Standard & Poor s, odnosno ekvivalentnim rejtingom drugih me unarodno priznatih rejting agencija i pravnih lica ije poslovanje kontroliše Centralna banka Crne Gore. Centralna banka Crne Gore donela je Odluku o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama (Sl. list Crne Gore, br. 22/12 od , 55/12 od ) sa ijom primjenom se po inje od 1.januara 2013.godine. Najvažnija izmejna koja e se implementirati primjenom nove Odluke jeste da Banka vrednuje stavke bilansne aktive i vanbilansne stavke u skladu sa Me unarodnim ra unovodstvenim standardima i iskazuje ih u skladu sa Me unarodnim standardima finansijskog izvještavanja. Banka e u budu em periodu za svrhe obra una ispravke vrijednosti kreditnih potraživanja koristiti metodologiju Societe Generale Grupe. Societe Generale Banka Montenegro A.D. je i u dosadašnjem periodu koristila ovu metodologiju za obra une ispravke vrijednosti potraživanja u svrhe uskla enog izvještavanju prema mati noj banci. 12

15 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA (nastavak) 3.8. Ulaganja u kapital pravnih lica i hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju obuhvataju hartije od vrijednosti koje nije mogu e klasifikovati kao finansijska sredstva kojima se trguje, ni kao finansijska sredstva koja se drže do dospije a i sastoje se od ulaganja u kapital drugih pravnih lica i ulaganja u petogodišnje obveznice koje je emitovalo Ministarstvo finansija Crne Gore. Ulaganja u kapital pravnih lica koja nemaju kotiranu tržišnu cijenu na aktivnom tržištu i za koje su ostali metodi razumnog procjenjivanja neodgovaraju i, izuzeta su od vrednovanja po tržišnoj vrijednosti i iskazuju se po nabavnoj vrijednosti, umanjenoj za ispravku vrijednosti. Ulaganje u Plantaže A.D., Podgorica i ulaganje u državne obveznice Ministarstva finansija Crne Gore se iskazuje po tržišnoj (fer) vrijednosti. Nakon inicijalnog priznavanja, nerealizovani dobici i gubici koji proizilaze iz promjena fer vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju priznaju se direktno u okviru kapitala (revalorizacionih rezervi), sve dok se finansijsko sredstvo ne proda ili ne obezvrijedi kada se kumulativni dobitak/gubitak prethodno priznat u okviru kapitala priznaje u bilansu uspjeha. Dividende po osnovu hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju priznaju se u bilansu uspjeha onda kada subjekat stekne pravo na uplatu. Nakon inicijalnog priznavanja, dužni ke hartije raspoložive za prodaju evidentiraju se po fer vrijednosti. Nerealizovani dobici i gubici po osnovu hartija raspoloživih za prodaju evidentiraju se u okviru nerealizovanih dobitaka i gubitaka u okviru kapitala, dok se hartija od vrijednosti ne proda, naplati ili na drugi na in realizuje, ili dok ta hartija od vrijednosti nije obezvrije ena. Kada se hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju otu e ili kada im se umanji vrijednost, kumulirane korekcije fer vrijednosti priznate u okviru kapitala evidentiraju se u bilansu uspjeha. Prihodi od kamata na dužni ke hartije od vrijednosti se obra unavaju i pripisuju mjese no Hartije od vrijednosti koje se drže do dospije a Hartije od vrijednosti koje se drže do dospije a odnose se na državne zapise sa rokom dospije a od 182 dana, koje je emitovalo Ministarstvo finansija Crne Gore. Na mjese nom nivou se priznaju prihodi od odobrenog (ugovorenog) diskonta. Dio zapisa je finansiran iz sredstava obavezne rezerve koja Banka drži kod Centralne Banke Crne Gore. U skladu sa lanom 8 i lanom 17a Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Centralne Banke Crne Gore (Sl. list CG 35/11 od godine i 22/2012 i 61/2012), Banka može 35% obavezene rezerve držati u obliku državnih zapisa. 13

16 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA (nastavak) Poslovni prostori, ostala fiksna aktiva i nematerijalna ulaganja Poslovni prostori, ostala fiksna aktiva i nematerijalna ulaganja iskazani su na dan 31. decembra godine po nabavnoj vrijednosti, umanjenoj za ispravku vrijednosti. Nabavnu vrijednost ini vrijednost po fakturi dobavlja a, uve ana za zavisne troškove po osnovu nabavke i troškove dovo enja sredstva u stanje funkcionalne pripravnosti. Amortizacija se ravnomjerno obra unava na nabavnu vrijednost poslovnih prostora, ostale fiksne aktive i nematerijalnih ulaganja primjenom sljede ih godišnjih stopa, s ciljem da se u potpunosti otpišu u toku njihovog korisnog vijeka trajanja: Stopa u % Nekretnine 3.3 Kompjuterska oprema 25.0 Namještaj i druga oprema 15.0 Klimatizacioni sistem 10.0 Vozila 15.0 Nematerijalna ulaganja 30.0 Obra un amortizacije po inje kada se sredstva stave u upotrebu. U skladu sa lanom 13 stav 6 Zakona o porezu na dobit pravnih lica ( Sl. list CG br. 80/2004, 40/2008, 86/2009 i 14/2012) vrijednost gra evinskih objekata za poreske svrhe obra unava se primjenom proporcionalnog metoda, odnosno opreme i aplikativnih softvera primjenom degresivnog metoda za cijeli period, bez obzira na datum aktivacije Ispravka vrijednosti materijalne i nematerijalne imovine Na dan bilansa stanja, rukovodstvo Banke analizira vrijednosti po kojima je prikazana nematerijalna i materijalna imovina Banke. Ukoliko postoji indikacija da je neko sredstvo obezvrije eno, nadoknadiv iznos te imovine se procjenjuje kako bi se utvrdio iznos obezvrje enja. Ukoliko je nadoknadivi iznos nekog sredstva procijenjen kao niži od vrijednosti po kojoj je to sredstvo prikazano, postoje a vrijednost tog sredstva se umanjuje do visine nadoknadive vrijednosti. Gubitak po osnovu obezvrje enja vrijednosti imovine priznaje se kao rashod teku eg perioda i iskazuje se u okviru ostalih poslovnih rashoda. Ako naknadno do e do situacije da gubitak zbog obezvrje enja priznat u ranijim godinama ne postoji ili se smanjio, vrijednost sredstva se pove ava do revidirane procjene o njegovoj naknadivoj vrijednosti, ali tako da pove ana vrijednost po kojoj se sredstvo vodi ne bude ve a od vrijednosti po kojoj bi se sredstvo vodilo da nije bio u prethodnim godinama priznat utvr eni gubitak zbog obezvrje ivanja sredstava Rezervisanja Rezervisanja se priznaju kada Banka ima važe u zakonsku ili izvedenu obavezu koja je rezultat prošlih doga aja, kada postoji velika vjerovatno a da e za podmirenje obaveze biti potreban odliv sredstava i kada je iznos obaveza pouzdano procijenjen. 14

17 3. PREGLED ZNA AJNIH RA UNOVODSTVENIH POLITIKA (nastavak) Naknade zaposlenima Doprinosi kojima se obezbje uje socijalna sigurnost zaposlenih U skladu sa propisima koji se primjenjuju u Crnoj Gori, Banka je u obavezi da pla a doprinose državnim fondovima kojima se obezbje uje socijalna sigurnost zaposlenih. Ove obaveze uklju uju doprinose za zaposlene na teret poslodavca u iznosima obra unatim po stopama propisanim relevantnim zakonskim propisima. Banka je, tako e, obavezna da od bruto plata zaposlenih obustavi doprinose i da ih, u ime zaposlenih, uplati tim fondovima. Doprinosi na teret poslodavca i doprinosi na teret zaposlenog se evidentiraju na teret rashoda perioda na koji se odnose. Obaveze po osnovu otpremnina ili drugih dugoro nih naknada zaposlenima U skladu sa Kolektivnim ugovorom, Banka je u obavezi da prilikom odlaska u penziju zaposlenom isplati otpremninu u visini 6 prosje nih neto zarada zaposlenih u Banci koja važi u mjesecu u kojem se vrši isplata. Istovremeno, zaposlenom se povodom 10, 20 i 30 godina rada u Banci ispla uje jubilarna nagrada i to: - za 10 godina rada - jedna najniža cijena rada u Banci, - za 20 godina rada - dvije najniže cijene rada u Banci, - za 30 godina rada - tri najniže cijene rada u Banci. U finansijskim izvještajima Banke na dan 31. decembra godine izvršeno je rezervisanje obra unato od strane aktuara po osnovu procijenjene sadašnje vrijednosti sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade zaposlenima nakon ispunjenih uslova, koriš enjem metode kreditiranja projektovane jedinice Finansijske obaveze - Obaveze po kreditima Obaveze po kreditima se inicijalno priznaju po fer vrijednosti umanjenoj za nastale troškove transakcije. Obaveze za kredite se naknadno iskazuju po amortizovanoj cijeni; sve razlike izme u ostvarenog priliva (umanjenog za troškove transakcije) i vrijednosti otplata, priznaju se u bilansu uspjeha u periodu koriš enja kredita primjenom metode efektivne kamatne stope Pravi na (fer) vrijednost Me unarodni standardi finansijskog izveštavanja predvi aju objelodanjivanje pravi ne (fer) vrijednosti finansijskih sredstava i finansijskih obaveza u napomenama uz finansijske izvještaje. Za navedene potrebe, pravi na (fer) vrijednost je definisana kao iznos za koji se neko sredstvo može razmijeniti, ili obaveza izmiriti, u transakciji izme u dobro obaviještenih i voljnih strana, me usobno suo enih. Obaveza Banke je da objelodani sve informacije u vezi sa poštenom (fer) vrijednoš u sredstava, potraživanja i obaveza za koje postoje raspoložive tržišne informacije i za koje se identifikuje materijalno zna ajna razlika izme u knjigovodstvenih vrijednosti i pravi ne (fer) vrijednosti. U Crnoj Gori ne postoji dovoljno tržišno iskustvo, stabilnost i likvidnost kod kupovine i prodaje finansijskih sredstava i obaveza, kao i ostalih finansijskih instrumenata, i zvani ne tržišne informacije nisu u svakom trenutku raspoložive. Stoga, pravi nu (fer) vrijednost nije mogu e pouzdano utvrditi u uslovima nepostojanja aktivnog tržišta, kako to zahtijevaju MRS i MSFI. Po mišljenju rukovodstva Banke, iznosi objelodanjeni u finansijskim izvještajima odražavaju realnu vrijednost koja je u datim okolnostima najvjerodostojnija i najkorisnija za potrebe izvještavanja u skladu sa ra unovodstvenim propisima Crne Gore i propisima Centralne banke Crne Gore koji regulišu finansijsko izvještavanje banaka. Za iznos identifikovanih procijenjenih rizika da knjigovodstvena vrijednost ne e biti realizovana, vrši se ispravka vrijednosti na osnovu odluke rukovodstva Banke. 15

18 4. PRIHODI I RASHODI KAMATA a) Prihodi od kamata U hiljadama EUR Depoziti kod: - inostranih banaka Centralne banke Krediti: - državnim organizacijama preduze ima 9,221 9,055 - fizi kim licima 10,402 9,971 20,502 19,222 Hartije od vrijednosti: Hartije od vrijednosti koje se drže do dospije a Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju ,832 19,377 b) Rashodi kamata U hiljadama EUR Depoziti: - finansijskih institucija državnih organizacija preduze a 2, fizi kih lica 1, ,303 2,010 Obaveze po kreditima i ostalim pozajmicama 3,849 3,936 8,152 5, TROŠKOVI ZA GUBITKE a) Troškovi za gubitke na teret prihoda U hiljadama EUR Neto, rezervisanja/(ukidanje rezervisanja) po osnovu: - kredita 2,829 2,211 - kamata i naknada vanbilansnih stavki operativnog rizika ,223 2,672 16

19 5. TROŠKOVI ZA GUBITKE (nastavak) b) Promjene na ra unima ispravke vrijednosti nenaplativih potraživanja i rezervisanja godina U hiljadama EUR Krediti i poslovi Vanbilansna lizinga Kamate evidencija operativni rizik Ukupno (napomena 11) (napomena 19) (napomena 19) Stanje na po etku godine 3, ,927 Ispravke vrijednosti u toku godine, neto 2, ,223 Prenos na vanbilans (3,261) (230) (3,490) Stanje na kraju godine 2, , godina U hiljadama EUR Krediti i poslovi lizinga Kamate Vanbilansna evidencija Rezerve za operativni rizik (napomena 11) (napomena 19) (napomena 19) Ukupno Stanje na po etku godine 2, ,052 Ispravke vrijednosti u toku godine, neto 2, ,655 Prenos na vanbilans (1,522) (258) - - (1,780) Stanje na kraju godine 3, , PRIHODI I RASHODI OD NAKNADA a) Prihodi od naknada U hiljadama EUR Naknade po kreditima 1,230 1,008 Naknade po vanbilansnim poslovima Naknade za usluge platnog prometa i e-banking 1,115 1,114 Naknade za usluge pla anja prema inostranstvu Naknade po poslovima sa kreditnim karticama 1,265 1,208 Naknada za platne spiskove Ostale naknade i provizije ,760 5,254 b) Rashodi od naknada U hiljadama EUR Naknade Centralnoj banci Naknade za usluge me unarodnog platnog prometa Naknade po osnovu premije za zaštitu depozita Naknade po primljenim kreditima i garancijama Naknade za Visa i Master kartice Naknade za elektronsko bankarstvo Ostale naknade i provizije ,001 1,595 17

20 7. OSTALI PRIHODI, neto U hiljadama EUR Napla ena otpisana potraživanja Prihodi iz poslovanja sa devizama Prihod od dividendi Prihodi od ukidanja ukalkulisanih troškova za prethodnu godinu Ostali prihodi , OPŠTI TROŠKOVI U hiljadama EUR Neto zarade 3,498 3,454 Porezi i doprinosi na zarade 2,548 2,194 Troškovi jubilarnih nagrada i otpremnina za dobrovoljno napuštanje radnog mjesta Naknade lanovima Odbora direktora Troškovi službenih putovanja Ostale naknade Troškovi zakupa Troškovi održavanja imovine Troškovi amortizacije: - nekretnina i opreme (Napomena 12) nematerijalnih ulaganja (Napomena 15) Troškovi obezbje enja Troškovi osiguranja Troškovi poreza Troškovi sponzorstva i donatorstva Troškovi reklame Troškovi elektri ne energije i goriva Usluge telekomunikacija i poštarine Kancelarijski materijal Troškovi nabavke platnih kartica Stru ne usluge Troškovi rezervisanja po osnovu naknada zaposlenima (Napomena 18) Rashodi po osnovu operativnih gubitaka 4 17 Ostali troškovi ,166 10,732 18

21 9. POREZ NA DOBIT a) Komponente poreza na dobit U hiljadama EUR Obra unati teku i porez Obra unati odloženi porez 47 (12) b) Usaglašavanje iznosa poreza na dobit u bilansu uspjeha i proizvoda rezultata prije oporezivanja i propisane poreske stope U hiljadama EUR Rezultat u bilansu uspjeha prije oporezivanja 2,228 4,707 Porez na dobit po zakonskoj stopi od 9% Poreski efekti rashoda koji se ne priznaju u poreske svrhe Ostalo (5) (6) Porez na dobit iskazan u bilansu uspjeha Efektivna poreska stopa 9.59% 9.11% Poreska stopa koriš ena za i godinu iznosi 9% i primjenjuje se na oporezivu dobit pravnih lica u Crnoj Gori, u skladu sa Zakonom o porezu na dobit. c) Odložena poreska sredstva U hiljadama EUR Privremene razlike izme u knjigovodstvene i poreske osnovice za nekretnine i opremu - 24 Odložena poreska sredstva (Napomena 15) - 24 Kretanje u toku godine prikazano je u narednoj tabeli: U hiljadama EUR Stanje na po etku godine Obra unati odloženi porez u toku godine (24)

22 9. POREZ NA DOBIT (nastavak) d) Odložene poreske obaveze (Napomena 18) U hiljadama EUR Odložena poreska obaveza kao rezultat knjiženih nerealizovanih dobitaka po osnovu hartija od vrjednosti raspoloživih za prodaju Odložena poreska pasiva MRS Privremene razlike izme u knjigovodstvene i poreske osnovice za nekretnine i opremu NOV ANA SREDSTVA I RA UNI DEPOZITA KOD DEPOZITNIH INSTITUCIJA U hiljadama EUR Gotovina u blagajni: - u EUR 6,275 7,087 - u stranoj valuti Žiro ra un 8,006 11,804 Korespodentni ra uni kod inostranih banaka 7,030 1,795 Obavezna rezerva kod Centralne banke Crne Gore 15,159 8,747 Oro eni depoziti kod banaka u inostranstvu 2,544 1,089 Ostalo ,790 31,300 Obavezna rezerva sa stanjem na dan 31. decembra godine izdvojena je u skladu sa Odlukom Centralne banke Crne Gore o obaveznoj rezervi banaka kod Centralne banke Crne Gore (,,Sl. list CG 35/2011 od 27. jula godine, i dopune Odluke Sl. List CG 22/2012 i 61/2012), koja propisuje da banke izdvajaju obaveznu rezervu primjenom stope od: - 9.5% na dio osnovice koju ine depoziti po vi enju i depoziti ugovoreni sa ro noš u do jedne godine, odnosno do 365 dana i - 8.5% na dio osnovice koju ine depoziti ugovoreni sa ro noš u preko jedne godine, odnosno preko 365 dana Na depozite ugovorene sa ro noš u preko jedne godine, odnosno 365 dana, a koji imaju klauzulu o mogu nosti razro enja tih depozita u roku kra em od jedne godine primjenjuje se stopa od 9.5%. Obra unavanje obavezne rezerve vrši se primjenom propisanih stopa na prosje an iznos depozita u toku prethodnog nedjeljnog perioda, dva dana prije isteka perioda održavanja. Obra unatu obaveznu rezervu Banka izdvaja na ra un obavezne rezerve u zemlji i/ili na ra une Centralne banke u inostranstvu. U skladu sa Odlukom, Banka može da 35% obavezne rezerve drži u obliku državnih zapisa koje je emitovala Crna Gora. Na 15% ukupno izdvojenih sredstava obavezne rezerve banke, Centralna banka obra unava kamatu po stopi od 1% na godišnjem nivou, a pla a do osmog u mjesecu za prethodni mjesec. Obavezna rezerva se izdvaja u EUR. Oro eni depoziti kod banaka u inostranstvu sa stanjem na dan 31. decembra godine iznose EUR 2,544 hiljade odnose se na depozite oro ene kod Societe Generale New York na period od dva dana uz godišnju kamatnu stopu od 0.8%. 20

23 11. KREDITI I POSLOVI LIZINGA U hiljadama EUR Dospjeli krediti: - opštine (javne organizacije) privredna društva u privatnom vlasništvu 7,547 2,249 - privredna društva sa ve inskim državnim vlasništvom fizi ka lica 1,491 1,455 - ostalo Kratkoro ni krediti: - Vlada Crne Gore 3,000 8,000 - opštine (javne organizacije) privredna društva u privatnom vlasništvu 37,934 37,383 - privredna društva sa ve inskim državnim vlasništvom fizi ka lica 2,039 2,054 - ostalo - 7 Dugoro ni krediti: - Vlada 10, privredna društva u privatnom vlasništvu 4,015 74,862 - privredna društva sa ve inskim državnim vlasništvom 68,595 8,312 - opštine (javne organizacije) 8,015 2,419 - fizi ka lica 102,113 96,077 - ostalo , ,301 Minus: Rezerve za kreditne gubitke (Napomena 5) (2,990) (3,422) 241, ,879 Kratkoro ni krediti privrednim društvima se najve im dijelom odobravaju za obrtna sredstva sa rokom od mesec dana do 12 mjeseci, dok su dugoro ni krediti odobreni na period od 12 do 180 mjeseci i uglavnom se odnose na privredna društva iz oblasti trgovine, rudarstva i energetike, i gra evinarstva. Kratkoro ni i dugoro ni krediti privrednim društvima se naj eš e odobravaju uz nominalnu kamatnu stopu u visini od 5.31% do 12.9% godišnje. Kratkoro ni krediti stanovništvu se odobravaju na period od 6 do 12 mjeseci sa kamatnom stopom u rasponu od 8% do 15.9% na godišnjem nivou. Dugoro ni krediti stanovništvu obuhvataju kredite za stambenu izgradnju, adaptaciju stambenog i poslovnog prostora, finansiranje kupovine potrošnih dobara i ostale namjene, odobrene na period od 13 do 300 mjeseci uz kamatnu stopu na godišnjem nivou, u rasponu od 6.26% do 15.9%. Geogr fsk koncentr ci pl sir nih kredit komitentim od str ne B nke u kreditnom portfoliju obuhv t najve im djelom komitente s sjedištem n podru u Crne Gore. Na dan 31. decembera godine, ukupan iznos kredita koji su obezbe eni garancijama mati ne Banke ili garancijama drugih lanica Soicete Generale Grupe ili garancijom Vlade Crne Gore iznosi 28,756 hiljada EUR. Ovi krediti su pokriveni garancijama u iznosu od 28,456 hiljada EUR. 21

24 11. KREDITI I POSLOVI LIZINGA (nastavak) Koncentracija po djelatnostima ukupno bruto plasiranih kredita komitentima od strane Banke je sljede a: U hiljadama EUR Poljoprivreda, lov i ribolov 7,577 7,600 Gra evinarstvo 15,439 16,139 Rudarstvo i energetika 6,267 6,116 Trgovina nekretninama 20,797 23,169 Trgovina 44,839 47,772 Usluge, turizam, ugostiteljstvo 1,551 1,356 Transport, skladištenje, PTT, komunikacije 5,697 4,503 Administracija, druge javne usluge 14,474 9,602 Stanovništvo 102,547 99,587 Ostalo 25,773 17, POSLOVNI PROSTOR I OSTALA FIKSNA AKTIVA Kretanje za godinu i godinu prikazano je u narednoj tabeli: Gra evinski objekti 244, ,301 Oprema i ostala sredstva Ukupno Nabavna vrijednost Stanje, 1. januara godine 3,644 5,241 8,885 Pove anja 7, ,713 Otu enja i rashodovanja - (575) (575) Stanje, 31. decembra godine 11,203 4,820 16,023 Pove anja 2,039 1,415 3,454 Otu enja i rashodovanja - (777) (777) Prenos na stalna sredstva namijenjena prodaji (1,311) - (1,311) Stanje, 31. decembra godine 11,931 5,458 17,389 Ispravka vrijednosti Stanje, 1. januara godine 1,139 3,962 5,101 Amortizacija (Napomena 8) Otu enja i rashodovanja - (555) (555) Stanje, 31. decembra ,260 3,974 5,234 Amortizacija (Napomena 8) Otu enja i rashodovanja (748) (748) Prenos na stalna sredstva namijenjena prodaji (614) - (614) Stanje, 31. decembra godine 970 3,765 4,735 Sadašnja vrijednost: decembra godine 10,961 1,693 12, decembra godine 9, ,789 22

25 12. POSLOVNI PROSTOR I OSTALA FIKSNA AKTIVA (nastavak) U junu godine izvršena je reklasfikacija tri poslovna objekta sa pozicije gra evinskih objekata na poziciju stalnih sredstava namijenjenih prodaji. Neto knjigovodstvena vrijednost objekata je iznosila 697 hiljada EUR, od ega je nabavna vrijednost iznosila 1,311 hiljada EUR, a ispravka vrijednosti za iste je iznosila 614 hiljada EUR. Procijenjena vrijednost objekata u 2012 godine je 1,795 hiljada EUR. Na dan 31. decembra godine Banka nema imovinu pod zalogom radi obezbje enja otplate kredita i drugih obaveza. 13. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI RASPOLOŽIVE ZA PRODAJU U hiljadama EUR Banke i finansijske organizacije: - AIK banka A.D., Niš, Republika Srbija JUBMES banka A.D., Beograd, Republika Srbija Beogradska berza A.D., Beograd, Republika Srbija Lov en osiguranje A.D., Podgorica CG Broker A.D., Podgorica (u eš e Banke 11.57%) Druga pravna lica: - Plantaže A.D., Podgorica (u eš e Banke 9,23%) 3,171 3,158 - Centralna depozitarna agencija A.D., Podgorica Tržište novca A.D., Belgrade, Republika Srbija Montenegro Airlines A.D., Podgorica 3 3 3,183 3,171 - Obveznice Ministarstva Crne Gore 3,110-6,352 3,229 U godini hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju uve ane su za ulaganje u obveznice koje je emitovalo Ministarstvo finansija Crne Gore u septembru godine, sa rokom dospije a od 5 godina i sa godišnjom kamatnom stopom od 7%. Na dan 31. decembra godine stanje ove pozicije iznosi 3,110 hiljada EUR. 14. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI KOJE SE DRŽE DO DOSPIJE A Na dan 31. decembra godine stanje hartija od vrijednosti koje se drže do dospije a je iznosilo 6,420 hiljada EUR i odnosi se na kupovinu državnih zapisa sa rokom dospije a od 182 dana, koje je emitovalo Ministarstvo finansija Crne Gore. Na 6. aukciji državnih zapisa od 27. avgusta godine je kupljeno 3,000 hiljade EUR sa stopom prinosa od 4.80% godišnje, i na 11. aukciji od 25. decembra je kupljeno dodatnih 3,500 hiljade EUR zapisa sa stopom prinosa 3.45% godišnje. Neamortizovani diskont po osnovu državnih zapisa na kraju godine je 80 hiljadu EUR. Dio zapisa je finansiran iz sredstava obavezne rezerve koja Banka drži kod Centralne Banke Crne Gore. U skladu sa lanom 8 Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Centralne Banke Crne Gore (Sl. list CG 35/11 od godine i dopunama Odluke, Sl. List CG 22/12 i 61/12), Banka može 35% obavezene rezerve držati u obliku državnih zapisa. 23

26 15. OSTALA AKTIVA U hiljadama EUR Potraživanja za dospjele kamate i naknade Razgrani eni prihodi po osnovu kamata Razgrani eni troškovi naknada za primljene kredite Nematerijalna ulaganja Unaprijed pla eni troškovi: - adaptacije objekata uzetih u zakup ostali troškovi Potraživanja od sindikata Odložena poreska sredstva (Napomena 9) - 24 Potraživanja po osnovu dividendi Potraživanja od komitenata za sudske troškove Ostala potraživanja ,475 2,633 Nematerijalna ulaganja se najve im dijelom sastoje iz licenci i softvera. U pregledu koji slijedi prikazana su kretanja na nematerijalnim ulaganjima u toku godine i godine: U hiljadama EUR Nabavna vrijednost Stanje, 1. januara Pove anja Otpis (113) - Stanje, 31. decembra Ispravka vrijednosti Stanje, 1. januara Amortizacija (Napomena 8) Otpis (113) Neotpisana vrijednost na dan

27 16. DEPOZITI U hiljadama EUR Depoziti po vi enju: - Vlada RCG 6,439 4,054 - finansijske institucije privredna društva u privatnom vlasništvu 36,270 29,115 - privredna društva sa ve inskim državnim vlasništvom 1,438 1,861 - opštine (javne organizacije) 2,715 2,750 - fondovi fizi ka lica 31,378 26,395 - neprofitne organizacije 3,688 4,685 - ostali ,285 69,976 Kratkoro ni depoziti: - finansijske institucije 8,909 4,395 - privredna društva u privatnom vlasništvu 45,392 9,890 - privredna društva sa ve inskim državnim vlasništvom 14,155 11,944 - fondovi fizi ka lica 49,466 24,768 - neprofitne organizacije ,257 51,018 Dugoro ni depoziti: - finansijske institucije 2,932 2,765 - fizi ka lica privredna društva u privatnom vlasništvu 2,462 2,028 - privredna društva sa ve inskim državnim vlasništvom 66-5,466 4, , ,788 Na depozite po vi enju fizi kih lica, privrednih društava, javnih i drugih organizacija se obra unava kamata od 0.3% do 1% na godišnjem nivou. Kratkoro no i dugoro no oro eni depoziti fizi kih lica u EUR su deponovani uz kamatnu stopu u rasponu od 0.3 % do 6.8 %. godišnje. Kratkoro no i dugoro no oro eni depoziti pravnih lica u EUR su deponovani uz kamatnu stopu u rasponu od 0.3% do 7% godišnje. 25

28 17. OBAVEZE PO UZETIM KREDITIMA I POZAJMICAMA U hiljadama EUR Obaveze prema povezanim licima: Societe Generale, Pariz, Francuska 36, ,500 Obaveze prema inostranim kreditorima: Evropska banka za obnovu i razvoj ( EBRD ) 26,429 15,000 62, ,500 Na dan 31. decembra godine, obaveze po uzetim kreditima i pozajmicama u iznosu od EUR 62,429 hiljada EUR uklju uju primljene kredite od mati ne banke u iznosu od 36,000 hiljada EUR na period do pet godina, uz kamatnu stopu koja se kretala od 3.15% + 1M EURIBOR do 5.10% godišnje. Neiskoriš eni iznos od odobrenog limita po kreditima od mati ne banke na kraju 2012 je bio 79,000 hiljada EUR. Sa stanjem na dan 31. decembra godine, Banka ima obaveze prema Evropskoj banci za obnovu i razvoj po osnovu dva dugoro na kredita u iznosu od EUR 26,429 hiljada EUR koji su namijenjeni za finansiranje podsticanja razvoja malih i srednjih preduze a u Crnoj Gori. Prvi kredit je odobren u ukupnom iznosu EUR 25 miliona EUR na period od 5 godina, odobren je 30.avgusta 2010.godine sa godišnjom kamatnom stopom od 2.65% + 6M EURIBOR. Drugi kredit u iznosu od 10,000 hiljada EUR odobren je 24. decembra 2012 godine sa grejs periodom od 2 godine, po godišnjoj kamatnoj stopi od 2,65% + 6M EURIBOR. Kredit se otpla uje nakon isteka grejs perioda, u polugodišnjim anuitetima. Nepovu eni dio kredita od Evropske banke za obnovu i razvoj sa stanjem na dan 31. decembra godine iznosi EUR 5 miliona. Dospije e obaveza po uzetim kreditima i pozajmicama prikazano je u sljede oj tabeli: U hiljadama EUR do 1 godine 14, ,642 od 1 do 2 godine 24,857 4,286 od 2 do 3 godine 17,572 4,286 od 3 do 4 godine 1, od 4 do 5 godina 4,428-62, ,500 26

29 18. OSTALE OBAVEZE U hiljadama EUR Razgrani ene kamate po depozitima Razgrani ene naknade po kreditima 1,182 1,114 Obaveze za obra unate kamate po kreditima i depozitima Rezervisanja za naknade zaposlenima Obaveze za premije osiguranja po kreditima fizi kih lica Obaveze po osnovu platnog prometa sa inostranstvom Obaveze po osnovu poreza Odlozene poreske obaveze (Napomena 9) Obaveze po osnovu primljenih avansa Obaveze po osnovu stare devizne štednje Obaveze za dividende Obaveze prema dobavlja ima Obaveze po komisionim poslovima Obaveze prema zaposlenima Obaveze prema trgovcima - kupovina na rate Ukalkulisane obaveze Ostale obaveze Ukupno 5,996 6,934 Rezervisanja za naknade zaposlenima u iznosu 440 hiljada EUR sa stanjem na dan 31. decembra godine predstavljaju sadašnju vrijednost o ekivanih budu ih isplata zaposlenima po osnovu otpremnina za odlazak u penziju i jubilarnih nagrada nakon ispunjavanja uslova, i utvr ene su od strane ovlaš enog aktuara koriš enjem metode kreditiranja projektovane jedinice. Pretpostavke koje su koriš ene u svrhu procjene sadašnje vrijednosti o ekivanih budu ih isplata otpremnina za odlazak u penziju i jubilarnih nagrada prikazane su u pregledu koji slijedi: Procjena na dan % % Diskontna stopa za otpremnine zaposlenih Diskontna stopa za jubilarne nagrade zaposlenih Kretanje radne snage 1 1 Stopa inflacije O ekivana stopa rasta zarada - - Kretanje na rezervisanjima za naknade zaposlenima prikazano je u narednoj tabeli: U hiljadama EUR Stanje, na po etku godine Rezervisanja u toku godine (Napomena 8) Aktuarski dobici prenijeti na kapital (110) - Stanje na dan 31. decembra

30 19. REZERVE ZA POTENCIJALNE KREDITNE GUBITKE PO VANBILANSNIM IZLOŽENOSTIMA U hiljadama EUR U hiljadama EUR Rezervisanja za potencijalne gubitke po osnovu: - vanbilansnih izloženosti (Napomena 5) operativnog rizika (Napomena 5) KAPITAL Na dan 31. decembra godine akcijski kapital Banke ini 96,736 obi nih akcija (31. decembra 2011: 96,736 obi ne akcije), pojedina ne nominalne vrijednosti EUR Zakon o bankama ( Sl. list CG br. 17/2008, 44/2010 i 40/2011) je definisao minimalni iznos nov anog kapitala banke u vrijednosti od EUR 5 miliona EUR. Na dan 31. decembra godine nov ani kapital Banke je usaglašen sa propisanim minimumom. Vlasni ka struktura Banke na dan 31. decembra godine i godine je sljede a: Naziv akcionara Broj akcija U hiljadama Broj U hiljadama EUR % u eš a akcija EUR % u eš a Societe Generale, Pariz, Francuska 87,602 22, % 87, % Plantaže A.D., Podgorica 2, % 2, % NFD Aureus global developed O.I.F., Hrvatska 1, % 1, % East Capital Holding, Stockholm, Švedska 1, % 1, % Ostali 3, % 3, % 96,736 24, % 96,736 24, % 21. USAGLAŠENOST SA PROPISIMA CBCG U skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore, Banka je obavezna da održava minimalan stepen adekvatnosti kapitala od 10%. Banka je dužna da obim svog poslovanja uskladi sa propisanim pokazateljima, odnosno da obim i strukturu svojih rizi nih plasmana uskladi sa Zakonom o bankama (,,Sl. list RCG br. 17/08, 44/10, 40/11) i propisima Centralne banke Crne Gore. Koeficijent solventnosti Banke je na dan 31. decembra godine iznosio 12.25% (31. decembra godine: 14.85%). U godini došlo je do izmjene Odluke o adekvatnosti kapitala koja je podrazumijevala isklju ivanje nerealizovanih dobitaka od hartija od vrijednosti koje su namijenjene prodaji iz obra una dopunskog kapitala što je u najve oj mjeri uticalo na pad koeficijenta solventnosti u odnosu na godinu. 28

31 22. VANBILANSNA EVIDENCIJA U hiljadama EUR Garancije, jemstva i preuzete neopozive obaveze: Garancije privrednim društvima: - plative 20,534 17,099 - inidbene 8,375 7,375 Preuzete neopozive obaveze za neiskoriš ene odobrene kredite 21,749 16,427 Nepokriveni akreditivi 1,131 2,829 Primljene garancije 75,666 38,515 Dobijeni kolaterali: - administrativna zabrana 35,471 25,483 - garancije i jemstva 249, ,269 - mjenice 392, ,522 - hipoteka i fiducija 321, ,503 - polise osiguranja 131, ,860 - pokretna imovina 23,483 18,299 - depoziti 5,535 5,645 - zaloge u pokretnoj imovini 210, ,509 - ostalo Druge vanbilansne pozicije: - komisioni poslovi 6,017 7,060 - otpisani krediti 9,730 6,492 - ostala otpisana aktiva 1,390 1,393 - otpisana i suspendovana kamata 2,177 1,619 1,516,700 1,302,938 29

32 23. TRANSAKCIJE SA POVEZANIM LICIMA Lica povezana sa Bankom su mati na Banka kao i lanice Societe Generale Grupe, akcionari Banke, predstavnici rukovodstva i zaposleni Banke. U hiljadama EUR Potraživanja Korespodentni ra uni kod inostarnih banaka: Societe Generale Paris 5,871 1,036 - Societe Generale New York SKB Banka, Ljubljana 1 3 5,948 1,116 Oro eni depoziti kod povezanih pravnih lica: - Societe Generale New York 2,544 1,089 2,544 1,089 Krediti: - Plantaže A.D., Podgorica 6,298 6,142 - Milšped MNE d.o.o., Podgorica Gorcin d.o.o Cavic d.o.o M Makarije d.o.o. 9-6,413 6,142 Ulaganja u kapital drugih pravnih lica: - Plantaže A.D., Podgorica 3,171 3,158 - Lov en osiguranje, Podgorica ,181 3,168 Ukupno potraživanja 18,086 11,515 Obaveze Depoziti: - Gra evinar d.o.o. 1, Lov en osiguraje, Podgorica Klini ki centar Crne Gore Plantaža A.D., Podgorica - 4 3, Obaveze po kreditima: - Societe Generale Paris (Napomena 17) 36, ,500 36, ,500 Obaveze za kamatu: - Societe Generale Paris Ostale obaveze: - Societe Generale Paris Ukupno obaveze 40, ,749 Potraživanja/(obaveze), neto (22,131) (93,234) Na dan 2012.godine ukupan iznos garancija koje su primljene od mati ne Banke i lanica Societe Generale Grupe kao obezbe enja po kreditima iznose 25,486 hiljada EUR. Tako e, Societe Generale Group je izdala garanciju u iznosu od 31,429 hiljade EUR kao obezbje enje za kreditnu liniju od EBRD-a, kao i garanciju komitentu Banke za položeni depozit kod Banke u iznosu od EUR 15,000 hiljada. 30

33 23. TRANSAKCIJE SA POVEZANIM LICIMA (nastavak) Na dan 31. decembra godine, krediti zaposlenima iznose EUR 3,868 hiljade (31. decembra godine: EUR 3,183 hiljade) i najve im dijelom se odnose na odobrene dugoro ne kredite sa kamatnim stopama u rasponu od 4% + 6M Euribor do 8.02% + 6M Euribor na godišnjem nivou. Vanbilansne pozicije Date garancije: U hiljadama EUR Plantaža A.D, Podgorica Milšped MNE d.o.o., Podgorica Gra evinar d.o.o., Primljene garancije: - Societe Generale Paris 71,915 34,455 - Banka Societe Generale Albania SG Vienne - Austria ,697 34,455 Prihodi i rashodi nastali iz transakcija sa povezanim pravnim licima u toku godine i godine su sljede i: U hiljadama EUR Prihodi Prihodi od kamata: - Plantaža A.D, Podgorica Societe Generale Paris Societe Generale New York Prihodi od naknada: - Plantaža A.D, Podgorica Ukupno prihodi Rashodi Rashodi od kamata i naknada: - Gra evinar d.o.o Lov en Osiguranje Societe Generale Paris 3,266 3,573 - Societe Generale New York 5-3,278 3,575 Opšti troškovi: - Societe Generale Paris Societe Generale Banka Srbija A.D., Beograd Ukupno rashodi 3,461 3,955 Neto rashodi (3,097) (3,588) 31

34 24. RO NA USKLA ENOST FINANSIJSKIH SREDSTAVA I OBAVEZA Banka je izložena dnevnim zahtjevima za povla enje sredstava od strane komitenata, koji uti u na raspoloživa nov ana sredstava sa teku ih ra una i depozita. Banka nema potrebu da održava nivo nov anih sredstva da bi izašla u susret svim potencijalnim zahtjevima, procjenjuju i da se minimalni nivo reinvestiranja dospjelih sredstava može sa sigurnoš u predvidjeti. Ro na uskla enost finansijske aktive i finansijskih obaveza po o ekivanom roku dospje a sa stanjem na dan 31. decembra godine prikazana je u pregledu koji slijedi: U hiljadama EUR Do mjesec dana Od 1 do 3 mjeseca Od 3 do 6 mjeseci Od 6 do 12 mjeseci Od 1 do 5 godina Preko 5 godina Ukupno Fnansijska aktiva Nov ana sredstva i ra uni depozita kod depozitnih agencija (Napomena 10) 39, ,790 Aktiva za trgovinu i raspoložive za prodaju, izuzev akcija (Napomena 13) 3, ,110 Krediti i ostala potraživanja (Napomena 11) 15,512 22,013 25,232 35, ,914 39, ,961 HOV koje se drže do dospije a (Napomena 14) - 2,978 3, ,420 Ostala finansijska aktiva uklju uju i ulaganje u akcije 1,494 1, ,242-6,234 Ukupno 59,906 26,489 28,674 35, ,156 39, ,515 Finansijske obaveze Depoziti (Napomena 16) 34,497 42,003 25,191 48,893 57, ,008 Obaveze po uzetim kreditima i ostali pozajmicama (Napomena 17) - 10,571-3,571 48,287-62,429 Ostale finansijske obaveze 5, ,802 Ukupno 39,529 52,588 25,205 52, , ,239 Ro na neuskla enost decembra godine 20,377 (26,099) 3,469 (16,967) 4,217 39,279 24, decembra godine (64,528) (6,729) 11,090 (30,297) 76,811 38,762 25,109 Kumulativni GAP: decembra godine 20,377 (5,722) (2,253) (19,220) (15,003) 24, decembra godine (64,528) (71,257) (60,167) (90,464) (13,653) 25,109 % od ukupnog izvora sredstva decembra godine 7.38% -2.07% -0.82% -6.96% -5.43% 8.79% decembra godine % % % % -5% 10% Likvidnost Banke kao njena sposobnost da u roku izvršava dospjele obaveze, zavisi sa jedne strane od bilansne strukture, a sa druge strane od uskla enosti tokova priliva i odliva sredstava. Na dan 31. decembra godine, depoziti po vi enju u gore navedenoj tabeli su prikazani na osnovu o ekivanih dospe a koriš enjem modela Societe Generale Grupe baziranom na istorijskim podacima Banke. Banka primjenjuje navedeni pristup upravljanja likvidnoš u od 31. decembra godine. 32

35 25. RIZIK OD PROMJENE KAMATNIH STOPA Banka je izložena raznim rizicima koji kroz efekte promjena visine tržišnih kamatnih stopa, djeluju na njen finansijski položaj i tokove gotovine. Kamatni rizik Banke, u uslovima estih promjena kamatnih stopa i neravnomjerne ponude i tražnje kapitala, zahtijeva posebnu pažnju Banke. Kamatni rizik predstavlja nepovoljnu promjenu cijene kredita u odnosu na nivo pasivnih kamatnih stopa, sa jedne strane, i mogu nost smanjenja optimalne razlike izme u prosje nih aktivnih i pasivnih kamatnih stopa, sa druge strane. Izloženost riziku od promjene kamatnih stopa na dan 31. decembra godine prikazana je u sljede oj tabeli: U hiljadama EUR Osjetljiva aktiva Kamatonosni depoziti u stalim institucijama HOV koje se drže do dospije a (Napomena 14) Krediti i ostala potraživanja Do mjesec dana Od 1 do 3 mjeseca Od 3 do 6 mjeseci Od 6 do 12 mjeseci Preko 1 godine Ukupno 5, ,792-2,978 3, ,420 (Napomena 11) 156,224 30,579 7,558 14,448 36, ,961 Ostala osjetljiva aktiva (Napomena 13) ,488 3,110 Ukupno 162,016 33,557 11,000 15,070 38, ,283 % od ukupne kamatonosne Aktive 62.25% 12.89% 4.23% 5.79% 14.85% % Osjetljiva pasiva Kamatonosni depoziti 81,354 38,573 20,128 39,180 13, ,593 Kamatonosne pozajmice (Napomena 17) 33,000 21,429 5,000-3,000 62,429 Ukupno 114,354 60,002 25,128 39,180 16, ,022 % od ukupne kamatonosnih Obaveza 44.84% 23.53% 9.85% 15.36% 6.41% 100% Izloženost riziku od promjene kamatnih stopa: decembra godine 47,662 (26,445) (14,128) (24,110) 22,282 5, decembra godine 23,342 (24,545) 2,912 (18,312) 27,178 10,575 Kumulativni GAP: decembra godine 47,662 21,217 7,089 (17,021) 5, decembra godine 23,342 (1,203) 1,709 (16,603) 10,575 33

36 26. DEVIZNI RIZIK Naredna tabela prikazuje neto deviznu poziciju Banke na dan 31. decembra godine. Banka je izložena efektima promjena deviznih kurseva najzna ajnijih valuta, koji uti u na njen finansijski položaj i nov ane tokove. Rukovodstvo uspostavlja ograni enja na stepen izloženosti po valutama i ukupno koja se redovno prate. U hiljadama EUR RSD USD GBP CHF Ostalo Ukupno Devizna sredstva - 3, ,504 Obaveze u devizama - 3, ,328 Neto otvorena pozicija: decembra godine decembra godine - (117) % osnovnog kapitala: decembra godine % 0.19% 0.32% 0.07% decembra godine - (0.37%) 0.32% 0.53% 0.46% Agregatna otvorena pozicija: decembra godine decembra godine 291 % osnovnog kapitala: decembra godine 0.60% decembra godine 0.94% 27. SUDSKI SPOROVI Na dan 31. decembra godine protiv Banke se vodi više sudskih sporova od strane pravnih i fizi kih lica. Po procjeni pravnog sektora Banke, ukupna vrijednost sporova protiv Banke na dan 31. decembra godine iznosi EUR 2,291 hiljada. Na dan 31. decembra godine, Banka je izvršila rezervisanja za potencijalne gubitke po osnovu sudskih sporova u iznosu od EUR 126 hiljada. Najzna ajniji spor procijenjen je u iznosu EUR 2,000 hiljada. Prema procjeni Sektora za pravne poslove Banke, ekuje se da ishod spora ne e pasti na teret Banke. Pored navedenog, Banka vodi i više postupaka protiv pravnih i fizi kih lica radi naplate potraživanja u ukupnom iznosu od EUR 5,467 hiljada. 34

37 28. OPERATIVNI LIZING Ugovori o operativnom lizingu, sa ugovorenim periodom zakupa, odnose se na uzimanje u zakup poslovnih i stambenih prostora. Banka nema opciju da poslovni prostor uzet u zakup kupi po isteku perioda zakupa. U toku godine, trošak zakupa je iznosio EUR 421 hiljada (2011. godina: EUR 441 hiljada). Zakupi poslovnih i stambenih prostora predstavljaju preuzete obaveze u prosjeku za period od 2 do 5 godina kada su ugovori sa pravnim licima u pitanju, odnosno za period od 1 do 5 godina kada su u pitanju ugovori sa fizi kim licima. Preuzete obaveze po ugovorima o operativnom lizingu poslovnih i stambenih prostora do datuma bilansa stanja koje nisu iskazane u finansijskim izvještajima su sljede e: do 1 godine od 1 do 2 godine od 2 do 3 godine od 3 do 4 godine od 4 do 5 godine , ZARADA PO AKCIJI Osnovna zarada po akciji izra unava se dijeljenjem godišnje neto dobiti koja pripada vlasnicima obi nih akcija sa ponderisanim prose nim brojem obi nih akcija koje su bile u opticaju tokom perioda. Banka je registrovana kao akcionarsko društvo iji se akcijski kapital sastoji od 96,736 obi nih akcija. Zarada po akciji na dan 31. decembra godine iznosila je EUR (31. decembra godine: EUR 44.22). 30. PORESKI RIZICI Poreski zakoni Crne Gore se esto razli ito tuma e i predmet su estih izmjena. Tuma enje poreskih zakona od strane poreskih vlasti u odnosu na transakcije i aktivnosti Banke mogu se razlikovati od tuma enja rukovodstva Banke. Kao rezultat iznijetog, transakcije mogu biti osporene od strane poreskih vlasti i Banci može biti odre en dodatni iznos poreza, kazni i kamata. Period zastarjelosti poreske obaveze je pet godina. To prakti no zna i da poreske vlasti imaju prava da odrede pla anje neizmirenih obaveza u roku od pet godina od kada je obaveza nastala. 35

38 31. DEVIZNI KURSEVI Zvani ni kursevi valuta koji su koriš eni za prera un deviznih pozicija bilansa stanja u EUR na dan 31. decembra i godine bili su: USD CHF GBP DOGA AJI NAKON DATUMA BILANSA STANJA Rukovodstvu Banke nisu poznati doga aji nakon datuma bilansa stanja koji bi zahtijevali korekcije ili dodatna objelodanjivanja u finansijskim izvještajima. 36

39

40

41

42