GLAVNA SLUŽBA ZA REVIZIJU JAVNOG SEKTORA REPUBLIKE SRPSKE 78000 Banja Luka, Vuka Karadžića 4 Republika Srpska, BiH Tel: +387(0)51/247-408 Faks:+387(0)51/247-497 e-mail: revizija@gsr-rs.org Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje Republike Srpske za period 01.01-31.12.2012. godine Broj: RV035-13 Banja Luka, 13.05.2013.
SADRŽAJ I IZVJEŠTAJ GLAVNOG REVIZORA... 1 II REZIME DATIH PREPORUKA... 4 III IZVJEŠTAJ O SPROVEDENOJ REVIZIJI (NALAZI)... 5 1. Uvod... 5 2. Sprovođenje preporuka iz prethodnog izvještaja... 6 3. Zaključak o funkcionisanju sistema internih kontrola... 6 4. Finansijski izvještaji... 8 4.1. Priprema i donošenje finansijskog plana Zavoda... 8 4.2. Izvještaj o izvršenju finansijskog plana Zavoda... 9 4.2.1. Prihodi i primici... 9 4.2.2. Rashodi i izdaci... 10 4.3. Bilans uspjeha... 15 4.4. Bilans stanja... 15 4.5. Bilans novčanih tokova... 19 5. Nabavke... 19 6. Napomene/obrazloženja uz finansijske izvještaje... 19 7. Vanbilansna evidencija... 20
I IZVJEŠTAJ GLAVNOG REVIZORA Predmet Izvršili smo reviziju finansijskih izvještaja (Bilans stanja, Bilans uspjeha, Bilans novčanih tokova, Periodični izvještaj o izvršenju budžeta, Periodični izvještaj o izvršenju po računovodstvenim fondovima, Izvještaj o broju i strukturi zaposlenih) Javne ustanove Zavod za zapošljavanje Republike Srpske sa stanjem na dan 31. decembar 2012. godine i za godinu koja se završava na taj dan, te reviziju usklađenosti postupaka i transakcija sa značajnim zakonskim i drugim propisima za isti period. Revizijom smo obuhvatili pregled značajnih transakcija, objašnjavajućih napomena i primjenu računovodstvenih politika u revidiranom periodu. Odgovornost rukovodstva za finansijske izvještaje Direktor Javne ustanove Zavod za zapošljavanje Republike Srpske je odgovaran za pripremu i fer prezentaciju ovih finansijskih izvještaja u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor i Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja. Ova odgovornost obuhvata: osmišljavanje, primjenu i održavanje internih kontrola koje su relevantne za pripremu i fer prezentaciju finansijskih izvještaja koji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, nastale usljed prevare i greške; odabir i primjenu odgovarajućih računovodstvenih politika i računovodstvene procjene koje su primjerene datim okolnostima. Direktor je takođe odgovoran da obezbijedi da poslovanje Zavoda bude u skladu sa odredbama zakona i propisa, uključujući i odredbe zakona i propisa koje određuju iznose i objelodanjivanja u finansijskim izvještajima. Odgovornost revizora Naša je odgovornost da izrazimo mišljenje o finansijskim izvještajima na osnovu provedene revizije. Reviziju smo izvršili u skladu sa Zakonom o reviziji javnog sektora Republike Srpske i relevantnim ISSAI standardima revizije. Ovim standardima se nalaže da postupamo u skladu sa etičkim zahtjevima i da reviziju planiramo i izvršimo na način koji omogućava da se, u razumnoj mjeri, uvjerimo da finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, te da je Zavod ispravno primijenio značajne zakonske i druge relevantne propise. Revizija uključuje sprovođenje postupaka u cilju pribavljanja revizorskih dokaza o usklađenosti poslovanja i o iznosima i objelodanjivanjima datim u finansijskim izvještajima. Izbor postupaka je zasnovan na revizorskom prosuđivanju, uključujući procjenu rizika materijalno značajnih pogrešnih iskaza u finansijskim izvještajima, nastalih usljed prevare i greške. Prilikom procjene rizika, revizor razmatra interne kontrole koje su relevantne za pripremu i fer prezentaciju finansijskih izvještaja, u cilju osmišljavanja revizorskih postupaka koji su odgovarajući u datim okolnostima, ali ne u cilju izražavanja odvojenog mišljenja o efektivnosti internih kontrola. Revizija takođe uključuje ocjenu primijenjenih računovodstvenih politika i značajnih procjena izvršenih od strane rukovodstva, kao i ocjenu opšte prezentacije finansijskih izvještaja. Smatramo da su pribavljeni revizorski dokazi, s obzirom na propisani okvir finansijskog izvještavanja dovoljni i odgovarajući i da obezbjeđuju osnovu za naše revizorsko mišljenje o finansijskom stanju imovine, obaveza i izvora, izvršenju budžeta i namjeni trošenja javnih sredstava i rezultatu poslovanja. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 1
Osnova za izražavanje mišljenja sa rezervom Kao što je navedeno pod tačkama 4.2.2. Izvještaja, Isplata jednokratnih pomoći u iznosu od 117.603 KM je izvršena povodom dana Zavoda, novogodišnjih i božićnih praznika, što nije u skladu sa internim Pravilnikom o radu i Pojedinačnim kolektivnim ugovorom za zaposlene u Zavodu. Kao što smo naveli pod tačkom 4.4. Izvještaja, Zavod je evidentirao sadašnju vrijednost (2.662.644 KM) poslovnog prostora u Banjoj Luci čiji dio po ugovoru o zakupu koristi Medicinski fakultet Banja Luka. Provjerama podataka iz različitih izvora (Ugovora o zakupu, Zemljišno knjižnog izvatka, Posjedovnog lista, Prijave poreza na nepokretnosti, pomoćnih evidencija osnovnih sredstava) uočeni su različiti podaci o površini objekta. Ukupna površina objekta u Ugovoru o zakupu iznosi 1.401 m2, u pomoćnoj knjizi osnovnih sredstava 3.568 m2, u Prijavi poreza na nepokretnosti 1.972 m2, u posjedovnom listu 2.830 m2, a u zemljišno knjižnom izvatku je upisano samo zemljiše površine 3.081 m2. Prema obrazloženju odgovornih lica Zavoda neusklađeni podaci o površini objekta u navedenim dokumentima su rezultat manjkavosti postojeće dokumentacije (nepostojanje upotrebne dozvole i neriješen imovinsko-pravni status). Zbog navedenog revizija se nije mogla uvjeriti u realnost iskazane vrijednosti objekta niti u njegov imovinsko pravni status. Dugoročna potraživanja i dugoročna rezervisanja i razgraničenja su potcijenjena za 4.166.807 KM po osnovu reprogramiranih potraživanja za doprinose, evidentiranih u vanbilansnoj evidenciji. Kao što smo naveli pod tačkom 6. Izvještaja, U Napomenama uz finansijske izvještaje nisu objelodanjeni uporedni podaci realizacije projekata po periodima (primljeni grantovi i doznake kumulativno od početka projekta, kao i izvršenje rashoda po periodima i kumulativno). Kao što smo naveli pod tačkom 7. Izvještaja, Zavod je u vanbilansnoj evidenciji iskazao obaveze i potraživanja u iznosu od 15.297.833 KM koje nisu predmet vanbilansne evidencije već su predmet objavljivanja u Napomenama uz finansijske izvještaje. Mišljenje sa rezervom Po našem mišljenju, finansijski izvještaji Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske, osim za navedeno u pasusu Osnova za izražavanje mišljenja sa rezervom, istinito i objektivno prikazuju, u svim materijalno značajnim aspektima, finansijsko stanje imovine i obaveza na dan 31.12.2012. godine i izvršenje Finansijskog plana Zavoda za godinu koja se završava na taj dan, u skladu sa propisanim okvirom finansijskog izvještavanja. Zavod za zapošljavanje Republike Srpske je u toku 2012. godine, osim za navedeno u pasusu Osnova za izražavanje mišljenja sa rezervom, primijenio u svim materijalno značajnim aspektima zakonske i druge propise (u smislu zahtjeva ISA 250). Skretanje pažnje Ne izražavajući dalje rezervu na dato mišljenje skrećemo pažnju na sljedeće: Prilikom odobravanja Finansijskog plana Zavoda, nadležni nivoi vlasti nisu odobrili dovoljna sredstva po osnovu obaveza Republike koje proizilaze iz člana 53. Zakona o zdravstvenom osiguranju za osiguranje nezaposlenih lica, koje podrazumijevaju 2 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
obračun i uplatu doprinosa za zdravstveno osiguranje u skladu sa Zakonom o doprinosima. Banja Luka, 13.05.2013. Glavni revizor dr Duško Šnjegota Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 3
II REZIME DATIH PREPORUKA Preporučujemo direktoru JU Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske da obezbijedi: 1. usklađivanje Pravilnika o internim kontrolama i kontrolnim postupcima sa drugim internim pravilnicima koji su u primjeni; 2. usklađivanje Pravilnika o javnim nabavkama sa Zakonom o javnim nabavkama Bosne i Hercegovine; 3. sveobuhvatan popis imovine i obaveza, u skladu sa Pravilnikom o načinu i rokovima vršenja popisa i usklađivanja knjigovodstvenog stanja sa stvarnim stanjem; 4. usklađenost aktivnosti iz Programa rada i Finansijskog plana Zavoda sa Akcionim planom zapošljavanja donesenim od strane Vlade Republike Srpske i izvorima finansiranja odobrenim u Budžetu Republike; 5. zajedno sa Ministarstvom finansija usaglašenu računovodstvenu politiku evidentiranja projekata; 6. praćenje i izvještavanje po projektima u okviru fondova 03 i 05; 7. identične informacije vezane za realizaciju projekata u finansijskim izvještajima i Izvještaju o poslovanju Zavoda; 8. da se preduzmu odgovarajuće mjere kako bi se uskladile postojeće evidencije zemljišta i građevinskih objekata sa stvarnim stanjem površina, vrijednosti i imovinsko pravnog statusa; 9. da se u Napomenama uz finansijske izvještaje objave informacije o ukupnoj vrijednosti i stepenu realizacije za sve projekte pojedinačno; 10. da se izvrše korekcije stanja vanbilansne evidencije u skladu sa članom 86. Pravilnika o budžetskim klasifikacijama, sadržini računa i primjeni kontnog plana za korisnike prihoda budžeta Republike, opštine, gradova i fondova. 4 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
III IZVJEŠTAJ O SPROVEDENOJ REVIZIJI (NALAZI) 1. Uvod Javna ustanova Zavod za zapošljavanje Republike Srpske (u daljem tekstu: Zavod) obavlja poslove iz svoje nadležnosti u skladu sa Zakonom o posredovanju u zapošljavanju i pravima za vrijeme nezaposlenosti ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 30/10 u daljem tekstu Zakon). Djelokrug rada Zavoda obuhvata: posredovanje u zapošljavanju, javno obavještavanje o mogućnostima i uslovima zapošljavanja, savjetovanje o izboru posla (profesionalna orijentacija) stručno osposobljavanje i pripremu za zapošljavanje, sprovođenje programa zapošljavanja, obavljanje organizacionih, stručnih, administrativnih i drugih poslova u vezi sa ostvarivanjem prava na novčanu naknadu i zdravstvenu zaštitu nezaposlenih lica. Poslovanje Zavoda regulisano je: Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 54/08, 126/08, 92/09 i 121/12), Zakonom o sistemu javnih službi ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 68/07 i 109/12), Zakonom o doprinosima ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 31/09 i 1/11), Zakonom o radu prečišćen tekst ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 55/07) Zakonom o javnim nabavkama Bosne i Hercegovine ( Službeni glasnik Bosne i Hercegovine, broj: 49/04, 19/05, 52/05, 08/06, 24/06, 70/06, 12/09 i 60/10) i Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj: 36/09 i 52/11). Zavod ima status javne ustanove od opšteg interesa za Republiku Srpsku, razvrstan je u javnu upravu sa šifrom djelatnosti obaveznog socijalnog osiguranja. Prema funkcionalnoj klasifikaciji vladinih funkcija nadležno mu je Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite. Sredstava za rad Zavoda obezbjeđuju Ministarstvo rada i boračko-invalidske zaštite i Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite iz doprinosa za osiguranje od nezaposlenosti (stopa 1%) i budžeta Republike Srpske. Sa stanovišta izvještavanja Zavod ima status budžetskog korisnika koji ima otvorene račune kod poslovnih banaka. Sjedište Zavoda je u Istočnom Sarajevu-Pale, Srpskih ratnika br. 44. U skladu sa članom 20. Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj 98/05), Glavnoj službi za reviziju od strane JU Zavod za zapošljavanje Republike Srpske dana 22.05.2013. godine dostavljene su Primjedbe na Nacrt izvještaja o reviziji finansijskih izvještaja Zavoda za period od 01.01 31.12.2012. godine, broj RV035-13 od 13.05.2013. godine. Primjedbe se odnose na revizorske nalaze i kvalifikacije vezane za: isplatu naknada radnicima Zavoda povodom dana Zavoda i novogodišnjih i božićih praznika, imovinsko-pravnog statusa zgrade Zavoda u Banjaluci i na vanbilansnu evidenciju. Navedene primjedbe su dostavljene u zakonom propisanom roku i razmotrene su sa dužnom profesionalnom pažnjom. Međutim, po mišljenju Glavne službe za reviziju, iznesene primjedbe su takvog karaktera da ne mogu bitno uticati na revizorske nalaze i mišljenje dato u revizorskom izvještaju za 2012. godinu. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 5
Preporuke date u ovom izvještaju, u cilju njihovog naglašavanja, su boldovane i pisane italik slovima. 2. Sprovođenje preporuka iz prethodnog izvještaja izvršila je reviziju finansijskih izvještaja Zavoda za 2011. godinu i izrazila pozitivno mišljenje sa skretanjem pažnje. U cilju unapređenja sistema internih kontrola Zavodu su date dvije preporuke. U skladu sa članom 20. stav 3. Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske Zavod je dostavio Plan za provođenje preporuka, te Izvještaj o otklonjenim nedostacima po datim preporukama. Preporuka koja se odnosila na objelodanjivanja efekta promjene računovodstvene politike u vezi sa priznavanjem i evidentiranjem rashoda/obaveza perioda za projekte zapošljavanja djelimično je provedena primjenom Instrukcije Ministarstva finansija broj 06.15/020-100/12. Zavod je nastavio da evidentira u vanbilansnu evidenciju potencijalne obaveze po ugovorima zaključenim u projektima zapošljavanja, koji se odnose na naredni period, što nije u skladu sa zahtjevima usvojenih računovodstvenih politika. Preporuka koja se odnosila na objavljivanje informacija definisanih MRS JS 17- Nekretnine, postrojenja i oprema, paragraf 88 do 94 je provedena, osim objavljivanja vezanih za objekte čiji imovinsko pravni status nije definisan. 3. Zaključak o funkcionisanju sistema internih kontrola Organizacija, raspored poslova, odgovornosti i ovlašćenja, te druga pitanja od značaja za rad Zavoda definisani su Statutom, Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i Pravilnikom o radu Zavoda. Organi Zavoda su Upravni odbor i direktor koga imenuje i razrješava Vlada Republike Srpske. Zavod je svoje poslovanje u 2012. godini obavljao prema organizacionoj strukturi utvrđenoj Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji iz 2006. godine. Organizacioni dijelovi Zavoda su: Centralna služba, Sektori, Filijale i Biroi. Filijale su organizovane u: Banjoj Luci, Bijeljini, Doboju, Istočnom Sarajevu, Prijedoru i Trebinju, a biroi za područje jedne ili više opština nadležne filijale. Uz saglasnost nadležnog Ministarstva izvršeno je usaglašavanje Statuta i Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji Zavoda sa Zakonom o sistemu javnih službi u 2012. godini. Zbog pripreme i donošenja Zakona o platama zaposlenih u javnim službama, odložena je implementacija novog Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji Zavoda, nakon njegovog usvajanja u oktobru 2012. godine. Novim Pravilnikom je sistematizovano 149 radnih mjesta sa 321 izvršiocem. Na dan 31.12.2012. Zavod je imao 261 zaposlenog radnika. Prosječan broj zaposlenih iskazan u Izvještaju o broju i strukturi zaposlenih na dan 31.12.2012. godine na bazi časova rada je 256. Uočene su slabosti u postojećem sistemu internih kontrola, posebno u funkcionisanju računovodstvenog sistema i sistema izvještavanja kao i primjeni zakonskih i podzakonskih propisa: - Uprava nije donijela odluku o prolongiranju primjene Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji Zavoda iz 2012. godine iako Pravilnik koji je stupio na snagu nije u primjeni, 6 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
- Pravilnik o internim kontrolama i kontrolnim postupcima nije usklađen sa izmjenama drugih internih akata, - Pravilnici o javnim nabavkama (vrijednosni razredi kao osnov za izbor postupka nabavki) nisu usklađeni sa izmjenama Zakona o javnim nabavkama, - ne poštuju se u potpunosti usvojene računovodstvene politike za reprogramirana potraživanja po osnovu doprinosa, dugoročna razgraničenja i vanbilansnu evidenciju, - nije primijenjena fondovska klasifikacija u izvještavanju na nivou svih projekata, - zbog različitog presjeka perioda podaci o realizaciji projekata (broj zaposlenih lica i odobrena sredstva) u Izvještaju o poslovanju nisu identični sa iskazanim podacima u finansijskim izvještajima. Funkcija interne revizije nije uspostavljena u skladu sa Zakonom o internoj reviziji u javnom sektoru (''Službeni glasnik Republike Srpske'' broj 17/08). Novim Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji predviđena je Jedinica za internu reviziju. Poslovi internog nadzora su u opisu poslova višeg stručnog saradnika za internu kontrolu i reviziju. Kontrolom su obuhvaćene: javne nabavke; dokup staža; novčane naknade; kancelarijsko poslovanje, računovodstvo, analiza izvještaja revizije za 2009. godinu, kontrola dosijea zaposlenih radnika, evidencije, radne dozvole, radna disciplina, rad na crno, zdravstveno osiguranje, provođenje odluka organa upravljanja i direktora Zavoda i provođenje mjera štednje. Nalazi, zaključci i preporuke su prezentovani direktoru na dalje postupanje. Viši stručni saradnik za internu kontrolu i reviziju je, pored obavljanja tekućih aktivnosti u skladu sa Pravilnikom o internoj kontroli iz 2006. godine, učestvovao na edukaciji internih revizora, organizovanoj od strane Centralne jedinice za harmonizaciju. Zavod je izvršio redovan godišnji popis sa stanjem na dan 31.12.2012. godine koji nije usklađen sa Pravilnikom o načinu i rokovima vršenja popisa i usklađivanja knjigovodstvenog stanja sa stvarnim stanjem (''Službeni glasnik Republike Srpske'' broj 71/10). Popisom nisu obuhvaćena reprogramirana potraživanja za doprinose, njihovo usklađivanje sa Poreskom upravom i evidencijama Zavoda. Popisom nije usaglašeno stvarno i knjigovodstveno stanje zemljišta i građevinskih objekata. Budžetska inspekcija Ministarstva finansija nije vršila nadzor nad javnom potrošnjom Zavoda u toku 2012. godine. Preporučuje se direktoru da obezbijedi: usklađivanje Pravilnika o javnim nabavkama sa Zakonom o javnim nabavkama Bosne i Hercegovine, usklađivanje Pravilnika o internim kontrolama i kontrolnim postupcima sa drugim internim pravilnicima koji su u primjeni, sveobuhvatan popis imovine i obaveza, u skladu sa Pravilnikom o načinu i rokovima vršenja popisa i usklađivanja knjigovodstvenog stanja sa stvarnim stanjem. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 7
4. Finansijski izvještaji Pravilnikom o finansijskom izvještavanju za korisnike prihoda budžeta Republike, opština, gradova i fondova (''Službeni glasnik Republike Srpske'' broj: 16/11 i 126/11), propisani su forma, sadržaj i način pripreme i prezentacija finansijskih izvještaja korisnika prihoda budžeta Republike. Zavod obavlja svoje poslovanje preko vlastitih bankovnih računa i sa aspekta načina organizovanja i funkcionisanja sistema knjigovodstva i računovodstva ima status budžetskog korisnika čija je glavna knjiga u cjelosti izvan Glavne knjige trezora. Sve transakcije, sredstva i obaveze Zavoda su iskazani na opštem fondu 01. Projekat ''Razmjena prakse za bolje upravljanje politikom zapošljavanja u prekograničnom regionu'' je iskazan u okviru fonda 05. Projekti koji se finansiraju i sredstvima granta nisu iskazani u okviru fonda 03, niti su ostali projekti iskazani u okviru fonda 05. U skladu sa odredbama člana 32 i 61 navedenog Pravilnika, Zavod je u propisanom roku dostavio nadležnim nivoima vlasti propisane obrasce finansijskih izvještaja. Nakon uočene tehničke greške u Bilansu stanja, izvršena je ispravka i sačinjen novi izvještaj. Ispravljeni Bilans stanja je dostavljen nadležnim nivoima vlasti i reviziji 15.4.2013. godine. 4.1. Priprema i donošenje finansijskog plana Zavoda Zavod priprema i donosi finansijski plan u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske. Nacrt Finansijskog plana za 2012. godinu u iznosu od 84.345.000 KM dostavljen je Minstarstvu rada i boračko-invalidske zaštite i Ministarstvu finansija u propisanom roku i u skladu sa okvirnim budžetom. Nakon izvršenih korekcija usvojen je Finansijski plan u iznosu od 77.720.500 KM. Izvore finansiranja čine prihodi od doprinosa u iznosu od 37.200.000 KM, prihodi od finansijske i nefinansijske imovine 230.000 KM, grantovi 250.500 KM, transferi iz Budžeta Republike 40.000.000 KM i primici od naplate kredita datih radnicima 40.000 KM. Raspored utvrđenih izvora finansiranja izvršen je po namjenama potrošnje: 6.677.000 KM za lična primanja zaposlenih, 1.244.000 KM za rashode po osnovu korišćenja roba i usluga, 69.669.500 KM za doznake na ime socijalne zaštite koje se isplaćuju pojedincima, fondovima i poslodavcima i 130.000 KM za izdatke za proizvedenu stalnu imovinu. Ukupno raspoređena sredstva su uravnotežena sa izvorima finansiranja. Finansijskim planom nije vršen raspored suficita iz prethodnog perioda. Pripremi i izradi Programa rada i Finansijskog plana Zavoda za 2012. godinu nije prethodio usvojeni Akcioni plan zapošljavanja u Republici Srpskoj za 2012. godinu koji donosi Vlada Republike Srpske. Akcionim planom Vlade Republike Srpske i Odlukom broj: 04/1-012-2-772/12 od 29.03.2012. godine raspoređena su sredstva u iznosu od 13.819.230 KM za sljedeće namjene: - 10.219.230 KM za zapošljavanje pripravnika sa visokom i višom stručnom spremom, a Finansijskim planom odobreno je 6.000.000 KM, - 1.600.000 KM za zapošljavanje radnoaktivnih lica u stanju socijalne potrebe, za koje će sredstva zajednički obezbjediti Vlada Republike Srpske i Svjetska banka i - 2.000.000 KM za zapošljavanje i samozapošljavanje nezaposlenih boraca i djece poginulih boraca, za koje će sredstva obezbjediti Vlada Republike Srpske. Usklađivanje izvora finansiranja izvršeno je Rebalansom plana koji je usvojen 27.12.2012. godine u iznosu od 80.199.800 KM. Rebalansom su Zavodu povećana 8 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
sredstva za 2.479.300 KM, po osnovu projekta novog zapošljavanja SSNESP 1.400.000 KM, finansiranje projekta Zajedno do posla u iznosu od 1.000.000 KM i za doznake i tekuće rashode 79.300 KM. Odlukom o usvajanju rebalansa budžeta Republike za 2012. godinu, na potrošačkoj jedinici Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite odobrena su sredstva na ime podrške zapošljavanju u iznosu od 2.000.000 KM. Rebalansom plana Zavoda planirana sredstva na poziciji transfera od države iznose 1.000.000 KM, što znači da Zavod nije Rebalansom finansijskog plana uskladio planirani iznos za poziciju ''transfer od države'' sa iznosom koji je planiralo nadležno ministarstvo. Kod odobravanja Finansijskog plana Zavoda, nadležni nivoi vlasti nisu odobrili dovoljna sredstva po osnovu obaveza Republike koje proizilaze iz člana 53. Zakona o zdravstvenom osiguranju za osiguranje nezaposlenih lica, koje podrazumijevaju obračun i uplatu doprinosa za zdravstveno osiguranje u skladu sa Zakonom o doprinosima. Postupajući po ranije datim preporukama Zavod je u zahtjevu tražio sredstva za zdravstveno osiguranje u iznosu od 61.000.000 KM, ali isti nije prihvaćen prilikom usvajanja budžeta Republike za 2012. godinu. Projekcijom budžeta resornog Ministarstva planiran je transfer iz budžeta za zdravstveno osiguranje nezaposlenih lica u visini od 40.000.000 KM. Budžetom za 2013. godinu Zavodu su odobrena sredstva u iznosu od 61.000.000 KM. Odobravanje sredstava u Budžetu Republike Srpske za zdravstveno osiguranje nezaposlenih lica koji svoja prava ostvaruju na način propisan Zakonom o zdravstvenom osiguranju u manjem iznosu od realno iskazanih obaveza za 2012. godinu dovelo je u pitanje primjenu važećeg Zakona o doprinosima. Preporučuje se direktoru da obezbijedi usklađenost aktivnosti iz Programa rada i Finansijskog plana Zavoda sa Akcionim planom zapošljavanja Vlade Republike Srpske i izvorima finansiranja odobrenim u Budžetu Republike. 4.2. Izvještaj o izvršenju finansijskog plana Zavoda Ukupno ostvareni prihodi i primici u periodu 01.01-31.12.2012. godine, su iskazani u iznosu od 80.070.417 KM, što je 100% u odnosu na rebalans plana. Ukupno ostvareni rashodi i izdaci iznose 70.975.190 KM, što čini 89% u odnosu na rebalans plana. Zavod nije iskazao obaveze po osnovu doprinosa za nezaposlena lica koje korisnicima treba isplatiti u toku 2012. godine u skladu sa članom 53. Zakona o zdravstvenom osiguranju. Prihodi od doprinosa i dodatna sredstva iz budžeta Republike po osnovu transfera, primljene pomoći iz inostranstva i prihodi od nefinansijske imovine su ostvareni u većem iznosu od nastalih rashoda perioda, što je rezultiralo budžetskim suficitom od 9.095.227 KM (odnosno 9.230.182 KM, uključujući neto efekat od primitaka od imovine i zaduživanja i izdatke za otplatu dugova) i pozitivnim finansijskim rezultatom za 2012. godinu od 8.905.769 KM. Na dan 31.12.2012. godine Zavod je raspolagao sa 18.428.187 KM na računima kod banaka. 4.2.1. Prihodi i primici Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 9
Budžetski prihodi i primici su iskazani u iznosu od 80.070.417 KM, a čine ih prihodi u iznosu od 80.063.509 KM i primici od poreza na dodatu vrijednost u iznosu od 6.908 KM. Prihodi su ostvareni i iskazani u iznosu od 80.063.509 KM, što je 100% u odnosu na rebalans plana i za 102% više u odnosu na prethodnu godinu. Prihodi su priznati i iskazani na modifikovanoj obračunskoj osnovi. Prihodi od doprinosa za nezaposlenost su iskazani u iznosu od 37.717.157 KM, od čega se 35.326.582 KM odnosi na doprinose na lična primanja, naknade i prihode osiguranika za obavezno osiguranje; 1.241.659 KM na ostale doprinose, 1.024.309 KM doprinos za preduzeća u stečaju iz Budžeta Republike, prihode od doprinosa izmirene putem obveznica 124.070 KM i 537 KM za ostale uplate doprinosa po osnovu dobrovoljnog osiguranja i stečaja. Iskazani prihodi po vrstama su usaglašeni sa Ministarstvom finansija na osnovu Potvrde o usaglašavanju stanja raspoređenih doprinosa sa računa javnih prihoda u periodu 01.01-31.12.2012. godine. Kao prihod perioda priznati su i iskazani prihodi od obveznica u iznosu od 124.070 KM i prihodi po osnovu raspodjele u iznosu od 253.165 KM koji su naplaćeni u januaru 2013. godine. Prihodi od finansijske i nefinansijske imovine ostvareni su u iznosu od 267.146 KM i to po osnovu izdavanja u zakup poslovnog prostora 36.537 KM, kamata na gotovinu i gotovinske ekvivalente u iznosu od 217.963 KM, kamata na stambene kredite u iznosu od 8.232 KM i ostalih prihoda od imovine u iznosu od 4.414 KM. Ostali neporeski prihodi iskazani u iznosu od 99.753 KM, a odnose se na refundaciju neto plate od Fonda zdravstvenog osiguranja (12.936 KM) i Fonda dječije zaštite (86.817 KM). Grantovi su iskazani u iznosu od 990.158 KM od čega se 852.158 KM odnosi na grantove za projekte iz inostranstva i 138.000 KM na grantove iz zemlje. Transferi države fondovima su iskazani u iznosu od 41.000.000 KM. Sredstva transfera su doznačena Zavodu od Ministarstva rada i boračkoinvalidske zaštite za zdravstveno osiguranje za nezaposlena lica 40.000.000 KM i kao podrška Vlade Republike Srpske projektu zapošljavanja 1.000.000 KM. Primici od nefinansijske imovine su iskazani po onovu primitaka od poreza na dodatu vrijednost od 6.908 KM. Primici od finansijske imovine su iskazani u iznosu od 143.694 KM, što je 260% u odnosu na rebalans plana, a obuhvataju primitke od prodatih akcija 3.381 KM i naplaćenih zajmova od zaposlenih 140.313 KM. 4.2.2. Rashodi i izdaci U obrascima finansijskih izvještaja o izvršenju budžeta (PIB) iskazani su tekući rashodi u iznosu od 70.761.478 KM i izdaci za nefinansijsku imovinu 213.712 KM, što ukupno iznosi 70.975.190 KM. Tekući rashodi se odnose na: lična primanja od 6.665.436 KM, rashode po osnovu korišćenja roba i usluga 964.110 KM i doznake na ime socijalne zaštite 63.131.932 KM. Rashodi za lična primanja su iskazani u iznosu od 6.665.436 KM, što je 100% u odnosu na rebalans plana i 103% više u odnosu na prethodnu godinu. 10 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
Rashodi za bruto plate su iskazani u iznosu od 5.076.820 KM i ostvareni su 99% u odnosu na rashode prethodne godine. Nedovoljna i nejasna zakonska definisanost prava iz radnog odnosa zaposlenih u fondovima je bila prisutna i u 2012. godini. Donošenjem Zakona o platama zaposlenih u javnim službama krajem godine stvorena je pretpostavka da se lična primanja zaposlenih u fondovima usklade sa primanjima zaposlenih u drugim institucijama javnog sektora počev od 2013. godine. Rashodi za bruto naknade troškova zaposlenih su iskazani u iznosu od 1.588.616 KM, što je 100% u odnosu na rebalans plana i 120% u odnosu na prethodnu godinu. Povećanje naknada u odnosu na prethodnu godinu je rezultat povećanja osnovice za obračun naknada za topli obrok sa 150 KM na 185 KM i naknada za nagrade i jednokratne isplate. Rashodi su iskazani po osnovu naknada za: prevoz 147.274 KM, topli obrok 794.497 KM, regres 241.605 KM, zimnicu 248.534 KM, otpremnine 24.839 KM, pomoći u slučaju smrti člana porodice ili teže bolesti radnika 12.265 KM, u slučaju ostalih nagrada i jednokratnih pomoći 117.603 KM i paketića za djecu zaposlenih u Zavodu u iznosu od 2.000 KM. Isplata jednokratnih pomoći u iznosu od 117.603 KM je izvršena povodom dana Zavoda, novogodišnjih i božićnih praznika, što nije u skladu sa internim Pravilnikom o radu i Pojedinačnim kolektivnim ugovorom za zaposlene u Zavodu. Obračun i isplata naknada izvršena je na osnovu pojedinačnih Odluka direktora Zavoda donesenih na osnovu Statuta Zavoda. Rashodi po osnovu korišćenja materijala, roba i usluga su ostvareni u iznosu od 964.110 KM, što je 78% u odnosu rebalans plana i 4% više u odnosu na prethodnu godinu. Odnose se na: utrošenu energiju, komunalne i komunikacione usluge 452.956 KM, režijski materijal 93.471 KM, tekuće održavanje 122.739 KM, službeno putovanje 64.118 KM, stručne usluge 124.152 KM, rashode po osnovu zakupa 9.861 KM i ostale nepomenute rashode 96.813 KM. Na ime troškova projekta koji je finansirala Evropska komisija iskazani su izdaci na Fondu 05 u iznosu od 15.457 KM. Rashodi po osnovu utrošene električne energije, komunalnih i komunikacionih usluga su iskazani u iznosu od 453.194 KM, što je niže za 9% u odnosu na rebalans plana. Zavod je zaključio u novembru 2009. godine ugovor broj 01-2439-2/09 o zakupu poslovnog prostora površine 1.036,47 m2 sa Medicinskim fakultetom u Banjoj Luci na neodređeno vrijeme sa početkom primjene od 01.07.2009. godine. Ugovorena mjesečna cijena zakupa iznosi 2.425,34 KM sa uračunatim porezom na dodatu vrijednost, uz uslov da režijske troškove i troškove održavanja snosi zakupac. Zakupac izvršava ugovorene obaveze. Rashodi po osnovu putovanja i smještaja su iskazani u iznosu od 64.118 KM, što je 67% u odnosu na rebalans plana, od čega se na rashode službenog putovanja i smještaja odnosi 38.435 KM, a troškove goriva 25.683 KM. Obračun dnevnica za službena putovanja je u skladu sa Uredbom o naknadama za službena putovanja u zemlji i inostranstvu za zaposlene u javnom sektoru Republike Srpske (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 73/10), osim u slučaju izdataka službenog putovanja (4.190 KM), koji su nastali vezano za realizaciju projekta IPA (dnevnice obračunate u većem iznosu od propisanih Uredbom). Projekat je finansirala Evropska komisija, a njegova realizacija je okončana u februaru 2012. godine. Potrošnja goriva se prati pojedinačno po vozilu, a troškovi goriva su niži u odnosu na prethodnu godinu za 7%. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 11
Rashodi za stručne usluge su iskazani u iznosu od 124.152 KM, što je 74% u odnosu na rebalans plana. Rashodi su iskazani po osnovu: usluga za finansijsko posredovanje 14.342 KM, usluga osiguranja 14.125 KM, usluga informisanja i medija 79.697 KM, kompjuterskih i ostalih stručnih usluga od 15.988 KM. Na IPA projekat odnosi se 6.305 KM. Ostali nepomenuti rashodi su iskazani u iznosu od 96.813 KM, što je 50% u odnosu na rebalans plana. Najznačajniji dio rashoda se odnosi na: naknade članovima Upravnog odbora 39.801 KM, rashode za bruto naknade po ugovorima o djelu 16.734 KM, reprezentaciju 22.921 KM, doprinos za profesionalnu rehabilitaciju invalida i ostale takse i doprinose 11.557 KM, stručno usavršavanje zaposlenih 4.772 KM i ostale rashode od 1.028 KM. Visina naknade članovima Upravnog odbora Zavoda utvrđena je Zaključkom Upravnog odbora (br. 06-1198-1/09 od 22.04.2009) u iznosu od 400 KM mjesečno. Bruto naknade po osnovu ugovora o djelu (16.734 KM) iskazane su po osnovu zaključenih ugovora za sljedeće namjene: izradu pojedinih modula aplikacija (za praćenje i obračun novčane naknade), stručnog nadzora nad izvedenim radovima na objektima Zavoda, održavanja čistoće poslovnih prostorija u filijalama i biroima Zavoda. Doznake u oblasti socijalne zaštite po osnovu osiguranja od nezaposlenosti koje isplaćuju institucije obaveznog socijalnog osiguranja su iskazane u iznosu od 63.131.932 KM što je 88% u odnosu na rebalans plana. Doznake su iskazane po osnovu prava nezaposlenih lica u iznosu od 56.514.945 KM i podrške projektima zapošljavanja u iznosu od 6.616.987 KM. Osnov za planiranje i izvršenje doznaka po osnovu prava nezaposlenih lica je član 36. Zakona o posredovanju u zapošljavanju i pravima za vrijeme nezaposlenosti. U skladu sa njim nezaposlenom licu kome je prestao radni odnos a ima najmanje osam mjeseci neprekidnog staža osiguranja u poslednjih 12 mjeseci, ili 12 mjeseci sa prekidima u poslednjih 18 mjeseci, pripada pravo na novčanu naknadu, zdravstveno osiguranje i penzijsko i invalidsko osiguranje uz uslov da je za vrijeme propisanog minimuma staža osiguranja uplaćen doprinos za osiguranje od nezaposlenosti. Osim navedenog, nezaposleno lice ima pravo na penzijsko i invalidsko osiguranje u trajanju do tri godine, ukoliko sa tim stažom osiguranja ispunjava uslov za starosnu penziju. Doznake za bruto novčane naknade iskazane su u iznosu od 14.299.985 KM, što je u odnosu na rebalans plana 89% i više u odnosu na prethodnu godinu za 5%. Odnose se na redovne novčane naknade u iznosu od 10.412.462 KM i naknade po Programu socijalnog zbrinjavanja radnika koji zbog privatizacije, likvidacije ili stečaja preduzeća ostaju bez zaposlenja u iznosu od 3.887.523 KM. Doznake za uplate doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje na ime dokupa staža osiguranja do tri godine su iskazane u iznosu od 2.214.960 KM, što je u odnosu na rebalans plana 85% i niže su u odnosu na prethodnu godinu za 5%. Doznake po osnovu zdravstvenog osiguranja nezaposlenih lica su iskazane u visini od 40.000.000 KM, što je 100% u odnosu na Rebalans Finansijskog plana i primljeni transfer Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite. Zavod i nadležno Ministarstvo nisu obezbijedili dovoljna sredstva u Budžetu Republike za obračun i uplatu doprinosa za zdravstveno osiguranje nezaposlenih lica u skladu sa Zakonom o 12 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
zdravstvenom osiguranju. Zavod nije obezbijedio provođenje ranije date preporuke koja se odnosi na obračun i uplatu doprinosa za zdravstveno osiguranje nezaposlenih lica u skladu sa Zakonom o doprinosima. Doznake na ime podrške projektima zapošljavanja u iznosu od 6.616.987 KM se odnose na podsticaj zapošljavanja po projektima: Projekat zapošljavanja pripravnika visoke i više stručne spreme u Republici Srpskoj - Prvi posao (92.064 KM); Projekat zapošljavanja pripravnika visoke i više stručne spreme u Republici Srpskoj - Znanjem do posla (5.029.701 KM); Projekat zapošljavanja mladih (134.514 KM), Projekat zapošljavanja Roma (138.000 KM), Projekat zapošljavanja i samozapošljavanja ratnih vojnih invalida VRS, djece poginulih boraca i nezaposlenih demobilisanih boraca VRS Zajedno do posla (448.800 KM), Projekat SSNESP (773.908 KM). Dodjela sredstava za projekte pojedincima i poslodavcima je izvršena na transparentan način, putem javnih oglasa/poziva. Program rada i Finansijski plan, koji donosi Zavod nisu usklađeni sa Akcionoim planom zapošljavanja koga donosi Vlada Republike Srpske zbog toga što se Akcioni plan zapošljavanja usvaja nakon zakonskog roka za usvajanje Programa i Plana Zavoda. Doznake po Projektu podrške mrežama socijalne sigurnosti i zapošljavanja SSNESP Osnov za planiranje i odobravanje sredastva za finansiranje programa zapošljavanja u Projektu podrške mrežama socijalne sigurnosti i zapošljavanju SSNESP je Sporazum o implementaciji i finansiranju projektnih aktivnosti u periodu 2011-2013. godine, Zakon o posredovanju i zapošljavanju i pravima za vrijeme nezaposlenosti i Uputstva o provođenju Projekta podrške mrežama socijalne sigurnosti i zapošljavanju SSNESP. Ovaj projekat je finansiran iz sredstava Svjetske banke i Vlade Republike Srpske. Odlukom Narodne skupštine Republike Srpske o kreditnom zaduženju Republike Srpske kod Svjetske banke namjenska sredstva za aktivne mjere na tržištu rada iznose 4.400.000 US$. Projekat podrške mrežama socijalne zaštite i zapošljavanju počeo je raspisivanjem Javnog poziva u oktobru 2011. godine i zaključivanjem prvih ugovora u 2012. godini. U skladu sa projektnim zadatkom Zavod je izvršio tri Javna poziva za korišćenje sredstava po Projektu podrške mrežama socijalne sigurnosti i zapošljavanju u 2012. godini. Za realizaciju projekta pored Zavoda zadužena je Jedinica za koordinaciju projekata Svjetske banke pri Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite. Projekat podrške mrežama socijalne sigurnosti i zapošljavanju ima za cilj zapošljavanje najmanje 4000 nezaposlenih lica u periodu 2011-2013. godine, koji aktivno traže posao, a iz kategorije su ugroženih i teško zapošljivih grupa. Nezaposlenim licem u stanju socijalne potrebe se prema procedurama projekta smatra: korisnik stalne novčane pomoći, omladinac bez roditeljskog staranja kojem je potrebna pomoć za osamostaljivanje, socijalno ugrožen samohrani roditelj, socijalno ugrožena lica iz višečlanih porodica, socijalno ugrožena lica-žrtve porodičnog nasilja i lica iz kolektivnih smještaja. Bespovratna sredstva projekta su dodjeljivana u iznosu od 1.500 KM za zapošljavanje kod poslodavca, 2.500 KM za samozapošljavanje u oblasti poljoprivrede i malog biznisa, 1.000 KM za obuku, dokvalifikaciju i prekvalifikaciju po kandidatu, 600 KM za poboljšanje mobilnosti radne snage i 50% od najniže plate u Republici Srpskoj po angažovanom radniku u slučaju sufinansiranja javnih radova. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 13
U 2012. godini iz sredstava granta od Jedinice za koordinaciju projekata Svjetske banke dodijeljen je iznos od 736.505 KM. Za projekte samozapošljavanja utrošeno je 624.000 KM, novog zapošljavanja 137.000 KM i prekvalifikacije lica 12.908 KM. Dodatna sredstva u iznosu od 37.403 KM su obezbijeđena iz vlastitih sredstava Zavoda. Usaglašavanjem stanja sa Jedinicom za koordinaciju projekata Svjetske banke pri Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite utvrđeno je da su podaci neusaglašeni za 57.000 KM zbog evidentiranja projekata na gotovinskoj osnovi. Objelodanjeni podaci o realizaciji projekata u Izvještaju o poslovanju za 2012. godinu (broj zaposlenih lica i odobrena sredstva) se razlikuju od podataka iskazanih u finansijskim izvještajima. Prema obrazloženju odgovornih razlika se odnosi na veći obuhvat ugovora u Izvještaju o poslovanju od ugovora obuhvaćenih Finansijskim izvještajima za 2012. godinu. Zavod nije u obrascu PIF obezbjedio izvještavanje o realizaciji izdataka po svim projektima u okviru fonda 05 i za projekte koji se finansiraju iz sredstava granta u okviru fonda 03. Preporučuje se direktoru da obezbijedi: zajedno sa Ministarstvom finansija usaglašenu računovodstvenu politiku evidentiranja projekata, praćenje i izvještavanje po projektima u okviru fondova 03 i 05, identične informacije vezane za realizaciju projekata u finansijskim izvještajima i Izvještaju o poslovanju Zavoda. Doznake za Projekat zapošljavanja pripravnika visoke i više spreme u Republici Srpskoj Znanjem do posla Osnov za ostvarivanje prava na finansiranje programa zapošljavanja je Odluka Vlade Republike Srpske o davanju saglasnosti na izmjene i dopune Projekta zapošljavanja pripravnika visoke i više stručne spreme u Republici Srpskoj Znanjem do posla iz 2011. godine, kojom se umjesto ranije odobrenih 1000 pripravnika treba sufinansirati zapošljavanje 1350 pripravnika sa visokom stručnom spremom i 150 sa višom stručnom spremom. Ukupna vrijednost projekta iznosi 17.238.730 KM, od čega finansiranje u vrijednosti od 10.219.230 KM vrši Zavod a 7.019.500 KM poslodavci. Dodjelu sredstava poslodavcima Zavod vrši na osnovu podnesenog zahtjeva po javnom pozivu, odluke Upravnog odbora o odobravanju sredstava i zaključenih pojedinačnih ugovora između Zavoda i korisnika sredstava za sufinansiranja programa zapošljavanja. Iz sredstava Zavoda finansirana je neto plata pripravnika i to sa VSS u iznosu od 600 KM i VŠS u iznosu od 500 KM uvećana za iznos pripadajućih poreza i doprinosa iz ličnih primanja, od čega Zavod finansira 70% neto plate i 80% obaveznih doprinosa (ukupno bruto 682,69 KM za VSS i 568,90 za VŠS). Korisnici ovih sredstava su iz oblasti poljoprivrede, prerađivačke industrije i uslužnih djelatnosti, kao i korisnici sredstava iz nerazvijenih i izrazito nerazvijenih opština. Za ostale korisnike sredstava Projekta Zavod finansira 50% neto plate i 60% obaveznih doprinosa (bruto 497,02 KM za VSS i 414,18 KM za VŠS). (Poslodavac plaća razliku neto plate, razliku obaveznih doprinosa i cjelokupan iznos poreza na platu). Projektom je obuhvaćeno 1448 pripravnika zaposlenih kod 764 poslodavca, čija je plata sufinansirana od strane Zavoda u 2012. godini u iznosu od 5.029.699 KM. 14 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
Preuzete obaveze po zaključenim ugovorima koji dospijevaju za isplatu u 2013. godini od 4.499.569 KM, Zavod je iskazao u vanbilansnoj evidenciji, što nije predmet vanbilansne evidencije. Izdaci za nefinansijsku imovinu su iskazani u iznosu od 207.322 KM, što je 94% u odnosu na rebalans plana. Izdaci su ostvareni po osnovu nabavke nekretnina na Palama 78.430 KM, opreme i nematerijalne imovine od 128.892 KM. 4.3. Bilans uspjeha Prihodi iskazani u Bilansu uspjeha iznose 80.506.132 KM. U odnosu na Izvještaj o izvršenju budžeta (PIB) veći su za prihode obračunskog karaktera. Ukupni rashodi iskazani u Bilansu uspjeha iznose 71.600.363 KM i veći su od iskazanih u Izvještaju o izvršenju budžeta (PIB) za rashode obračunskog karaktera. Izuzev izdataka za nefinansijsku imovinu koji se ne iskazuju u Bilansu uspjeha, i prihoda i rashoda obračunskog karaktera i finansijskog rezultata, koji se ne iskazuju u Izvještaju o izvršenju budžeta, sve ostale pozicije prihoda i rashoda iskazane u Bilansu uspjeha su identične i opisane pod tačkom 4.2. Izvještaja. Prihodi obračunskog karaktera su iskazani u iznosu od 431.917 KM, od čega se 395.118 KM odnosi na usklađivanje vrijednosti akcija i učešća u preduzećima, 3.423 KM na otpis obaveza i 33.376 KM po osnovu priznate amortizacije na doniranu opremu. Rashodi obračunskog karaktera su iskazani u iznosu od 823.428 KM, od čega se na obračunatu amortizaciju za 2012. godinu odnosi 320.217 KM, usklađivanje vrijednosti kratkoročnih potraživanja 304.659 KM, usklađivanje vrijednosti dugoročnih plasmana 192.874 KM i ostale rashode obračunskog karaktera 5.678 KM. Finansijski rezultat perioda je u Bilansu uspjeha iskazan u iznosu od 8.905.769 KM. 4.4. Bilans stanja U Bilansu stanja Zavoda na dan 31.12.2012. godine iskazana je uravnotežena vrijednost aktive i pasive u iznosu od 28.568.834 KM. Vrijednost aktive čini tekuća imovina iskazana u bruto iznosu od 20.489.839 KM, ispravke vrijednosti 1.160.696 KM i neto vrijednosti od 19.329.143 KM. Odnosi se na novčana sredstva, kratkoročne plasmane, kratkoročna potraživanja i kratkoročna razgraničenja. Gotovina i gotovinski ekvivalenti su iskazani u iznosu od 18.428.187 KM, od čega se 7.965 KM odnosi na novčana sredstva u blagajni i 18.420.222 KM na novčana sredstva na računima kod banaka. Kratkoročni plasmani su iskazani u iznosu od 12.403 KM, a odnose se na reklasifikovane dugoročne zajmove date zaposlenim koji dospijevaju na naplatu do godinu dana. Kratkoročna potraživanja su iskazana bruto iznosu od 2.038.357 KM, ispravke vrijednosti od 1.160.696 KM i neto knjigovodstvene vrijednosti od 877.661 KM. Najvećim dijelom se odnose na: ostala kratkoročna potraživanja od raspodjele javnih prihoda (515.046 KM), potraživanja za obveznice (124.070 KM), potraživanja za sudski depozit (73.656 KM), potraživanja od Jedinica za koordinaciju projekata (57.000 KM). Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 15
U 2012. godini procjenom su obuhvaćena i korigovana nenaplaćena potraživanja starija od 12 mjeseci preko rashoda obračunskog karaktera u iznosu od 304.659 KM. Potraživanja starija od godinu dana obuhvataju potraživanja od: zakupaca poslovnog prostora (9.503 KM), Ministarstva finansija za nenaplaćene obveznice (881.042 KM), Fonda zdravstvenog osiguranja za naknade koje se refundiraju (44.018 KM), korisnika novčanih pomoći (19.212 KM) i od korisnika projekata zapošljavanja iz ranijih godina (200.777 KM). Zavod nije u Bilansu stanja na dan 31.12.2012. godine iskazao dugoročna potraživanja po osnovu reprogramiranih potraživanja u iznosu od 4.166.807 KM, koja su iskazana u vanbilansnoj evidenciji. Dugoročna finansijska imovina je iskazana u iznosu od 676.289 KM. Odnosi se na akcije i učešća u kapitalu i dugoročne zajmove odobrene radnicima Zavoda. Akcije i učešća u kapitalu iskazane su u vrijednosti od 198.186 KM (nominalne vrijednosti 369.928 KM i korekcije vrijednosti 171.742 KM). Akcije su stečene konverzijom potraživanja za doprinose od preduzeća Orao a.d. Bijeljina i Jelšingrad FAM Banja Luka. Usklađivanjem vrijednosti akcija sa Centralnim registrom hartija od vrijednosti Banja Luka (akcije Orao a.d Bijeljina 170.228 KM, Fabrike vijaka Mrkonjić Grad od 25.190 KM i FAM Jelšingrad B. Luka od 199.700 KM) povećana je vrijednost akcija za 395.118 KM u korist prihoda obračunskog karaktera. Vrijednost akcija i učešća u kapitalu u toku godine su smanjeni za efekte usklađivanja sa tržišnom vrijednošću (sa Banjalučkom berzom hartija od vrijednosti) na dan 31.12.2012. godine za akcije Jelšingrad FAM Banja Luka u iznosu od 171.742 KM i prodajom akcija Fabrike vijaka M. Grad za 4.058 KM. Po osnovu efekata usklađivanja vrijednosti i prodaje ostvareni su i iskazani rashodi obračunskog karaktera u iznosu od 192.874 KM. Vrijednost akcija na kraju godine iznosi: 170.228 KM ( Orao a.d. Bijeljina 170.228 akcija po 1 KM) i 27.958 KM (Jelšingrad FAM a.d. Banja Luka 199.700 akcija po 0,14 KM). Dugoročni zajmovi su iskazani u iznosu od 478.103 KM, a odnose se na stambene kredite date radnicima Zavoda u ranijem periodu. Nefinansijska imovina u stalnim sredstvima iskazana na dan 31.12.2012. godine u iznosu od 14.559.746 KM nabavne vrijednosti, 5.996.344 KM korekcije vrijednosti i 8.563.402 KM neto knjigovodstvene vrijednosti. Nefinansijsku imovinu čini vrijednost: građevinskih objekata 6.183.018 KM, postrojenja i opreme 613.554 KM, nematerijalne proizvedene imovine 5.616 KM, zemljišta 1.512.485 KM i stalnih sredstava u pripremi 248.729 KM. Građevinski objekti su iskazani u iznosu od 6.183.018 KM neto knjigovodstvene vrijednosti. U 2012. godini građevinski objekti povećani su za 78.430 KM po osnovu ugovora o vansudskom poravnanju sa prethodnim vlasnikom nekretnine na Palama. Nekretnina je evidentirana u 2012. godini kao imovina Zavoda na poziciji ''ostali objekti''. Revizija se nije mogla uvjeriti i potvrditi namjenu pomenute nekretnine, jer odgovorna lica nisu mogla potvrditi da li se radi o stanu koji se već vodi u poslovnim knjigama Zavoda ili o stambenoj jedinici koja do 2012. godine nije bila evidentirana, a korištena je za smještaj izbjeglih i raseljenih lica. Smanjenje vrijednosti građevinskih objekata je rezultat obračunate amortizacije u iznosu od 142.645 KM. 16 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje
U okviru grupe sredstava zgrade i objekti, u evidencijama Zavoda nalaze se četiri stana, za koje se ne vrši obračun amortizacije, od čega su dva stana privatizovana a dva su u sudskom sporu. Zavod je evidentirao sadašnju vrijednost (2.662.644 KM) poslovnog prostora u Banjoj Luci čiji dio po ugovoru o zakupu koristi Medicinski fakultet Banja Luka. Provjerama podataka iz različitih izvora (ugovora o zakupu, Zemljišno knjižnog izvatka, Posjedovnog lista, Prijave poreza na nepokretnosti, računa za komunalne naknade, pomoćne evidencije osnovnih sredstava) uočeni su različiti podaci o površini objekta. Ukupna površina objekta u Ugovoru o zakupu iznosi 1.401 m2, u pomoćnoj knjizi osnovnih sredstava 3.568 m2, u Prijavi poreza na nepokretnosti 1.972 m2, u posjedovnom listu 2.830 m2, a u zemljišno knjižnom izvatku je upisano samo zemljiše površine 3.081 m2. Prema obrazloženju odgovornih lica Zavoda neusklađeni podaci o površini objekta u navedenim dokumentima su rezultat manjkavosti postojeće dokumentacije (nepostojanje upotrebne dozvole i neriješen imovinsko-pravni status). Zbog navedenog revizija se nije mogla uvjeriti u realnost iskazane vrijednosti objekta niti u njegov imovinsko pravni status. U Napomenama uz finansijske izvještaje se navode problemi vezani za nepotpunost dokumentacije (nepostojanje upotrebne dozvole i neriješeni imovinsko-pravni status, neovjereni ugovori o građenju ili kupoprodaji) za većinu evidentiranih objekata Zavoda, što otežava usaglašavanje stvarnog i knjigovodstvenog stanja zemljišta i građevinskih objekata. Ostale promjene na nefinansijskoj imovini se odnose na: - povećanje vrijednosti u iznosu od 279.300 KM, od čega se iznos od 207.323 KM odnosi na nabavku opreme i 71.977 KM na donaciju opreme, i -smanjenje vrijednosti imovine za efekte obračunate amortizacije 320.217 KM i rashode po popisu 5.678 KM. Preporučujemo direktoru Zavoda da se preduzmu odgovarajuće mjere kako bi se uskladile postojeće evidencije zemljišta i građevinskih objekata sa stvarnim stanjem površina, vrijednosti i imovinsko pravnog statusa. Obaveze na dan Bilansa stanja iskazane su u iznosu od 3.988.641 KM, od čega se na kratkoročne obaveze odnosi 3.734.782 KM i dugoročne obaveze 253.859 KM. Kratkoročne obaveze (3.734.782 KM) odnose se na obaveze prema zaposlenim 496.544 KM, prema dobavljačima 217.088 KM, obaveze za doznake na ime socijalne zaštite od 2.953.228 KM, kratkoročna rezervisanja i razgraničenja 54.944 KM i ostale kratkoročne obaveze 12.978 KM. Obaveze prema zaposlenim (496.544 KM), a odnose se na lična primanja zaposlenih iz decembra 2012. godine i isplaćene su početkom 2013. godine. Obaveze iz poslovanja iskazane su u iznosu od 217.088 KM, od čega se na obaveze za nabavku stalne imovine za naknadu za izuzeto zemljište i objekte odnosi 124.910 KM, od čega je 78.430 KM isplaćeno za vlasnika na Palama u januaru 2013. godine. Sa dobavljačima iz redovnih poslovnih odnosa izvršeno je usaglašavanje, a obaveze su potvrđene popisom. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Javne ustanove Zavod za zapošljavanje 17