USLOVI OSIGURUVAWE ZA KASKO OSIGURUVAWE OD AVTOMOBILSKA NA PATNI^KI ODGOVORNOST MOTORNI VOZILA AKCIONERSKO DRU[TVO ZA OSIGURUVAWE I REOSIGURUVAWE MAKE

Транскрипт

1 USLOVI OSIGURUVAWE ZA KASKO OSIGURUVAWE OD AVTOMOBILSKA NA PATNI^KI ODGOVORNOST MOTORNI VOZILA AKCIONERSKO DRU[TVO ZA OSIGURUVAWE I REOSIGURUVAWE MAKEDONIJA Skopje - Viena In{urens Grup USLOVI ZA KASKO OSIGURUVAWE NA VOVEDNI ODREDBI Ovie Uslovi, vo zavisnost od sodr`inata na dogovorot za osiguruvawe, se primenuvaat na: 1) kasko osiguruvawe na patni~ki motorni vozila; 2) osiguruvawe na baga`, patni kolekcii na primeroci na stoka i drugi predmeti vo patni~ki motorni vozila. Oddelnite izrazi upotrebeni vo ovie Uslovi gi imaat slednite zna~ewa: 1) Osiguruva~ - Akcionersko dru{tvo za osiguruvawe i reosiguruvawe Makedonija, Skopje - Viena In{urens Grup; 2) Dogovara~ na osiguruvawe - lice koe so osiguruva~ot sklu~ilo dogovor za osiguruvawe; 3) Osigurenik - lice ~ij predmet, odnosno imoten interes e osiguren i na koe mu pripa aat pravata od osiguruvawe; 4) Premija - iznos {to se pla}a po dogovorot za osiguruvawe; 5) Suma na osiguruvawe - iznos na koj voziloto, predmetot odnosno imotniot interes e osiguren; 6) Osiguren slu~aj - nastan koj mo`e da dovede do ostvaruvawe na o{tetno pobaruvawe; 7) Polisa - isprava za dogovorot za osiguruvawe; 8) Patni~ko motorno vozilo - motorno vozilo za prevoz na lica, koe osven sedi{teto na voza~ot ima najmnogu 8 sedi{ta, za privatna ili slu`bena upotreba, i ne se koristi za naem; 9) Vozilo so visoki performansi - sportsko patni~ko vozilo so 2 sedi{ta ili sportsko patni~ko vozilo dizajnirano za postignuvawe na golemi brzini. - modificirano vozilo zaradi postignuvawe golema brzina i zgolemuvawe na zabrzuvawe nad specifikaciite na proizvoditelot; - vozilo opremeno so turbo kompresor. I. KASKO OSIGURUVAWE NA PREDMET NA OSIGURUVAWE Ovie Uslovi za osiguruvawe gi donese Odborot na direktori na Dru{tvoto na 35 -ta sednica, odr`ana na god. so odluka broj /3, so primena od denot na donesuvaweto i izmenite i dopolnuvawata doneseni na Upravniot odbot na 3 - ta redovna sednica odr`ana na god. so odluka broj /11 so primena od godina, na 23 - ta redovna sednica odr`ana na god. so odluka broj /2 so primena od denot na donesuvawetoi i izmenite i dopolnuvawata na ta redovna sednica odr`ana na god. so odluka br /4 so primena od godina. Lektor Kristina Velevska ^len 1 (1) Predmet na osiguruvawe se patni~ki motorni vozila (vo ponatamo{en tekst vozila ), zaedno so radioaparat, alat i pribor standardno ispora~ani od proizvoditelot. (2) Dokolku predmet na dogovor se posebni vidovi na osiguruvawa, toga{ predmet na osiguruvawe mo`e da bidat: - alat, dopolnitelna oprema, priklu~ni uredi, pribor i rezervni delovi koi ne se standardno ispora~ani od proizvoditelot; - radioaparat, kasetofon, radioaparat so CD, DVD, televizor i radiostanica na voziloto, koi ne se vgradeni vo voziloto od strana na proizvoditelot; - reklamni natpisi vo vozilo i na vozilo. (3) So osiguruvawe ne se opfateni {teti koi }e nastanat na odreden del od voziloto vo vreme koga delot ne se naoga vo/na voziloto, odnosno istiot e prostorno oddelen od nego. OSIGURENI OPASNOSTI (RIZICI) ^len 2 So potpolno kasko osiguruvawe se nadomestuvaat {tetite {to se predizvikani od slednite rizici: 1) soobra}ajna nezgoda, kako na primer: prevrtuvawe, sudar, udar, lizgawe, urnuvawe i sli~no; 2) pa awe na nekoj predmet ili udar od nekoj predmet; 3) po`ar; 4) nenadejno nadvore{no termi~ko ili hemisko dejstvo; 5) udar na grom; 6) eksplozija, osven eksplozija od nuklearna energija; 7) luwa Pod luwa se smeta veter so brzina od 17,2 m/sek, odnosno 1

2 USLOVI ZA KASKO 62 km na ~as (ja~ina od 8 stepeni po Boforovata skala) ili pove}e; 8) grad; 9) sne`na lavina; So osiguruvaweto se opfateni i {teti predizvikani od dejstvo na vozdu{en pritisok od sne`ni lavini. 10) pa awe na vozdu{ni letala; 11) manifestacii i demonstracii; 12) kra`ba i razbojni{tvo. Osiguruva~ot nema obvrska da gi nadomesti {tetite od kra`ba, protivpravno odzemawe na voziloto i razbojni{tvo, vo slu~aite koga osigurenikot na bilo koj na~in so svoeto nesovesno odnesuvawe ili od nebre`nost doprinel ili pottiknal nastanuvawe na osiguren slu~aj(pr. ostavawe na otvoreno vozilo so ili bez klu~evi, ostavawe na vozilo na doverba vo peralna, servis i dr,) Soglasno to~ka 12 od ovoj ~len, se smeta deka osigureniot slu~aj nastanal, dokolku voziloto ne se pronajde vo rok od 60 dena, smetano od denot na prijavuvawe na kra`ba na voziloto do nadle`nata slu`ba pri Ministerstvoto za vnatre{ni raboti. Prethodno navedeniot rok ne va`i za {teti nastanati poradi kra`ba na delovi od vozilo, alat, pribor, rezervni i drugi delovi. [tetite nastanati poradi kra`ba na delovi od vozilo, alat, pribor, rezervni i drugi delovi se opfateni so osiguruvawe samo ako delovite, alatot i priborot, vo momentot na izvr{uvaweto na kra`bata bile pricvrsteni na voziloto ili ako se nao ale vo zaklu~eno vozilo. 13) zlonamerni postapki ili obest na treti lica; 14) o{tetuvawe na tapacirot vo osigurenoto vozilo predizvikano pri davawe pomo{ na lica koi se povredeni vo soobra}ajna nesre}a ili na nekoj drug na~in; 15) namerno predizvikuvawe na {teta na osigureniot predmet so cel da se spre~i pogolema {teta na toj ili drug predmet ili {teta na lica; 16) poplava, poroj i visoki vodi. Pod poplava se smeta stihijno, neo~ekuvano poplavuvawe na teren od postojani vodi (reki, ezera, more i dr.) poradi toa {to vodata se izlila od koritoto ili probila odbranben nasip ili brana, izlivawe na voda poradi vonredno visoka plima i branovi na more i ezera so neobi~na ja~ina i od nadojduvawe na voda od ve{ta~ki ezera. Pod poplava se smeta i neo~ekuvano poplavuvawe na terenot poradi naglo formirawe na golemi koli~estva na vodena masa koja nastanala kako posledica na atmosferski pa awa. Pod poroj se smeta stihijno neo~ekuvano poplavuvawe na teren so vodena masa koja se formira na nadolnini, poradi silni atmosferski pojavi i se sliva po ulici i pati{ta. Pod visoka voda se smeta: - isklu~itelna pojava na nevoobi~aen porast na vodostojot vo neo~ekuvano vreme, - podzemna voda kako posledica na visoki vodi. Obvrskata na osiguruva~ot za {teti predzvikani od visoki i podzemni vodi, zapo~nuva so porastot na visokite vodi nad odnapred utvrdeni mese~ni koti na vodostojot ili protek na izmeren i spored poka`uva~ot na vodostojot, na najbliskoto mesto na {tetata. So osiguruvawe ne se opfateni: - {teti na vozila nastanati od poplavi predizvikani so izlevawe od kanalizaciona mre`a, osven ako do izlevawe do{lo poradi poplavi ili poroi; - {teti na vozila nastanati dodeka vozilata se nao aat na prostor pome u potok, odnosno reka i nasip, odnosno vo `ivo ili suvo korito na reka ili potok, osven ako ne e poinaku dogovoreno. -{teti na vozilo nastanati so dvi`ewe na voziloto niz poplaveno podra~je, re~no korito ili potok i koga na voza~ot mu bilo poznato deka se dvi`i vo presret na stihijno dejstvo na voda, osven koga se raboti za spasuvawe na lica i imoti. 2 DELUMNO KASKO OSIGURUVAWE ^len 3 Delumno kasko osiguruvawe mo`e da se dogovori za slednava grupa na rizici: 1) kr{ewe i o{tetuvawe na stakla na patni~ki motorni vozila, osven krovni stakla, stakla na svetlata i ogledalata (kombinacija G). Kaj osiguruvaweto na ogledalata opfateni se i {tetite nastanati od rizicite predvideni od ~len 2 od ovie Uslovi, kako i kr{ewe na staklo nastanato kako pogonska {teta. OSIGURUVAWE NA DOPOLNITELNA OPREMA ^len 4 1) So poseben dogovor za osiguruvawe od rizici naveden vo ~len 2 od ovie Uslovi, mo`e da bidat opfateni i: - alat, dopolnitelna oprema, priklu~ni uredi, pribor i rezervni delovi navedeni vo ~len 1, to~ka 2 od ovie Uslovi, kako i razni ukrasni delovi i uredi nameneti za voziloto, koi se dopolnitelno vgradeni, pricvrsteni, odnosno staveni vo voziloto; - radioaparat koj ne e vgraden od proizvoditelot na voziloto, radioaparat so CD, DVD, televizor i radiostanica, konstruktivno predvideni za upotreba vo voziloto i nadvor od nego. Dokolku nema tragi na nasilno vleguvawe na voziloto so osiguruvaweto ne e pokrien rizikot od ~len 2 to~ka 12 od ovie Uslovi; - reklamni natpisi vo vozilo i na vozilo. 2) Za sostavni delovi na radioaparat, radioaparat so CD, DVD, radiostanica i televizor se smetaat antenata i zvu~nicite. 3) Osiguruvawata od to~ka 1 od ovoj ~len, se sklu~uvaat na dogovorena suma na osiguruvawe. OBEM NA OSIGURUVAWE ^len 5 Osiguruvaweto mo`e da bide sklu~eno kako: 1) potpolno kasko osiguruvawe od rizici opfateni so ~len 2 od ovie Uslovi; 2) potpolno kasko osiguruvawe od rizici opfateni so ~len 2 od ovie Uslovi bez rizikot kra`ba i razbojni{tvo; 3) delumno kasko osiguruvawe od rizici opfateni so ~len 3 od ovie Uslovi; 4) osiguruvawe na dopolnitelna oprema od rizicite navedeni vo ~l. 2 od ovie Uslovi. Osiguruvawe na dopolnitelna oprema e definirano vo ~len 4. VREDNOST NA OSIGURENO VOZILO ^len 6 1) Sumata na osiguruvawe se opredeluva vrz osnova na novonabavnata vrednost na voziloto (so vklu~eni transportni tro{oci, danok, carina i sl.) na denot na sklu~uvawe na osiguruvaweto namalena za vrednosta na procenetata istro{enost (amortizacija), ako poinaku ne e dogovoreno. Dokolku se raboti za vozilo {to go nema vo proda`ba, nitu vo katalogot za orientacioni ceni na motorni vozila, toga{ negovata novonabavna vrednost se utvrduva spored novonabavnata vrednost na sli~no, odnosno srodno vozilo od ist tip. DOGOVORENO SOPSTVENO U^ESTVO VO [TETA (FRAN[IZA) ^len 7 (1) Dogovorot za kasko osiguruvawe mo`e da se sklu~i so fran{iza, odnosno so sopstveno u~estvo na osigurenikot vo {teta, do visina na dogovoreniot samopridr`aj. (2) Dogovorot za kasko osiguruvawe od rizikot kra`ba i razbojni{tvo za patni~ki motorni vozila, dokoklu ne e poinaku dogovoreno, se sklu~uva so zadol`itelna fran{iza vo visina od:

3 a) 15% vo sekoja {teta za vozila ~ija novonabavna vrednost e od 25,000 evra do 35,000 evra (denarska protivvrednost); b) 30% vo sekoja {teta za vozila ~ija novonabavna vrednost e nad 35,001 evra (denarska protivvrednost); v) 30% vo sekoja {teta za vozila so visoki perfomansi (3) Osiguruvaweto na Kombinacija G - kr{ewe i o{tetuvawe samo na predna i zadna {ofer{ajbna na patni~ki motorni vozila se sklu~uva so zadol`itelna fran{iza od 50 evra (denarska protivvrednost) koja }e se primenuva na vtorata i sekoja naredna {teta vo tekot na ednogodi{no osiguruvawe. TERITORIJALNO VA@EWE NA OSIGURUVAWETO ^len 8 (1) Osiguruvaweto e vo va`nost za vreme dodeka voziloto se nao a na teritorijata na Republika Makedonija i geografskoto podra~je na Evropa, dokolku poinaku ne se dogovori. (2) Osiguruvaweto od rizikot kra`ba i razbojni{tvo va`i dodeka voziloto se nao a na teritorija na Republika Makedonija i geografskoto podra~je na Evropa, dokolku poinaku ne se dogovori. (3) Dokolku poinaku ne se dogovori, osiguritelnoto pokritie za rizik kra ba i razbojni{tvo vo R.Bugarija va`i samo dokolku voziloto e parkirano na registriran javen parking ili hotel. Vo slu~aj na ostvaruvawe na rizikot kra`ba na voziloto vo R.Bugarija, osigurenikot e dol`en pokraj dokaz od nadle`en organ, da prilo`i i dokaz(karta, bilet ili potvrda za prestoj vo hotel) deka voziloto bilo parkirano soglasno prethodno navedenoto. SOOSIGURENI LICA ^len 9 (1) Osven osigurenikot, koj ne e pravno lice, osigureni se i licata na koi osigurenikot im go prepu{til upravuvaweto na osigurenoto vozilo. (2) Ne se smeta za osigureno lice, liceto {to bez ovlastuvawe od osigurenikot go koristelo, odnosno upravuvalo osigurenoto vozilo. (3) Znaeweto i odnesuvaweto na soosigurenoto lice se smeta kako znaewe i odnesuvawe na osigurenikot. (4) Pravoto na osiguruva~ot po osnov na subrogacija (regres) ne preminuva sprema liceto {to go upravuvalo voziloto po ovlastuvawe na osigurenikot. VLIJANIE NA PROMENA NA SOPSTVENOSTA NA VOZILOTO VRZ DOGOVOROT ZA OSIGURUVAWE ^len 10 (1) So promena na sopstvenosta na osigurenoto vozilo, dogovorot za osiguruvawe prestanuva vo 24 ~asot od denot koga noviot sopstvenik go prezel voziloto. (2) Kaj osiguruvaweto od rizikot kr{ewe na staklo na patni~ki vozila, pri promena na sopstvenosta na voziloto dogovorot za osiguruvawe se prenesuva na noviot sopstvenik. (3) Porane{niot sopstvenik ima pravo na vra}awe na premijata za neiskoristenoto vreme, dokolku vo izminatiot period na traewe na osiguruvaweto ne se ostvaril osiguren slu~aj. (4) Porane{niot sopstvenik nema pravo na vra}awe na premijata ako neiskoristenoto vreme e pomalku od 30 dena. (5) Ako voziloto se odjavi kaj nadle`en organ so predavawe na registarskite tablici, osiguruvaweto mo`e da se otka`e i premijata se vra}a na ostanatiot del na vremetraeweto na osiguruvaweto, dokolku osiguruva~ot do toa vreme ne platil nadomest po dogovorot za osiguruvawe. Premijata se vra}a po pismeno barawe na dogovoruva~ot na osiguruvaweto. (6) Dokolku se promeni sopstvenosta na voziloto vo krugot na potesnoto semejstvo, dogovorot za osiguruvawe preminuva na noviot sopstvenik. (7) Minimalnata premija ne se vra}a. NAMALUVAWE NA PREMIJA (BONUS) I ZA[TITA NA STEKNATIOT BONUS ^len 11 (1) 1) Ako voziloto bez prekin bilo potpolno kasko osigureno najmalku edna godina i ako vo toa vreme ne bila prijavena {teta, dogovoruva~ot na osiguruvaweto ima pravo na popust na premijata za toa vozilo vo narednata godina na osiguruvawe vo visina od: - 10% ako vo tekot na izminatata godina na osiguruvawe ne e prijavena {teta; - 20% ako vo tekot na izminatite dve godini na osiguruvawe ne e prijavena {teta; - 30% ako vo tekot na izminatite tri godini na osiguruvawe ne e prijavena {teta; - 40% ako vo tekot na izminatite ~etiri godini naosiguruvawe ne e prijavena {teta; - 50% ako vo tekot na izminatite pet godini na osiguruvawe ne e prijavena {teta. Dogovoruva~ot na osiguruvawe {to po uslovite za osiguruvawe od prethodni godini, steknal pravo na popust najmalku 30%, po prvoprijavena {teta, istiot mu se namaluva za 20%: -dokolku vo godinata na prvoprijavenata {teta imal bonus od 30%, pri obnova }e dobie bonus od 10%; -dokolku vo godinata na prvoprijavenata {teta imal bonus od 40%, pri obnova }e dobie bonus od 20%; -dokolku vo godinata na prvoprijavenata {teta imal bonus od 50%, pri obnova }e dobie bonus od 30%. So prijava na vtora {teta vo ista osiguritelna godina dogovoruva~ot na osiguruvawe gubi pravo na bonus. 2) Ako voziloto bez prekin bilo potpolno kasko osigureno vo na{eto osiguritelno dru{tvo najmalku 2 godini i ima pravo na popust na premija vo naredna godina na osiguruvawe vo visina najmalku od 30%, toga{ dogovoruva~ot na osiguruvawe mo`e da go za{titi steknatiot popust za nemawe {teti so doplata na soodvetna premija pri slednive uslovi: Dogovoruva~ot na osiguruvawe go zadr`uva popustot za nemawe {teti, vo slu~aj na: - prijava na edna {teta vo iznos do 2,500 Evra vo denarska protivvrednost na denot na nastanuvawe na {tetniot nastan vo tekot godinata na osiguruvawe ili; - prijava na dve {teti vo vkupen iznos do 2,500 Evra vo denarska protivvrednost na denot na nastanuvawe na {tetniot nastan, vo tekot na dve posledovatelni godini na osiguruvawe, pri uslov da e napravena doplata na soodvetna premija vo dvete posledovatelni godini na osiguruvawe 3) Odredbite od ovoj stav se odnesuvaat na dogovoruva~i na osiguruvawe koi imaat osigureno do pet vozila. (2) Na dogovoruva~ot na osiguruvaweto {to ima sklu~eno potpolno kasko osiguruvawe, so traewe najmalku edna godina za 5 i pove}e vozila popust na premija mu se opredeluva od strana na Sektorot za priem vo osiguruvawe. OSTANATI ODREDBI ZA BONUS ^len 12 (1) Se smeta deka {tetata ne e prijavena ako vo rok od edna godina e odbiena ili po bilo koj osnov e regresirana. Vo toj slu~aj na osigurenikot zadol`itelno mu se odobruva bonus. (2) Na osigurenik {to sklu~uva potpolno kasko osiguruvawe mu se odobruva popust od 10%, ako za toa vozilo sklu- ~uva ili ima kaj istiot osiguruva~ot osiguruvawe od avtomobilska odgovornost. (3) Bonusot po osnovite na ovoj ~len i ~len 11 od ovie Uslovi ne mo`e da iznesuva pove}e od 50%. (4) Ako osiguruvaweto bilo vo prekin, osigurenikot po prekinot ima pravo na ist bonus za istoto vozilo ili za voziloto koe go zamenil, ako do prekin vo osiguruvaweto do{lo pred istekot na godinata na osiguruvawe i ako prekinot ne trael podolgo od edna godina, pod uslov vo prethodniot period da ne prijavil {teta. Ako osiguruvaweto bilo prekinato od osigurenikot odnosno dogovoruva~ot na osiguruvawe, po istekot na godinata na 3

4 USLOVI ZA KASKO osiguruvawe vo koja osigurenikot ne prijavil {teta, nitu pak e prijavena {teta za vreme na prekinot, osigurenikot ima pravo na bonus vo smisla na soodvetnite odredbi za bonus kako da nemalo prekin, pod uslov prekinot da ne trael pove}e od edna godina. (5) Ako osigurenoto vozilo e zameneto so drugo vozilo (na primer proda`ba ili sl.), ostvarenoto pravo na bonus preminuva na novoto vozilo. Ako osigurenoto vozilo e zameneto so drugo vozilo pred istekot na godinata na osiguruvawe, toga{ za slednata godina na osiguruvawe se presmetuva ist procent na bonus koj se primenuval pri presmetuvaweto na premijata za osiguruvawe za otu enoto vozilo, ako zamenuvaweto na voziloto e izvr{eno vo rok od edna godina. (6) Vo slu~aj na proda`ba na voziloto pravoto na bonus ne se prenesuva na noviot sopstvenik. (7) Ako osigurenikot go smeni osiguruva~ot, mu se priznava pravo na bonus ako donese pismena potvrda od prethodniot osiguruva~ za prethodnoto traewe na osiguruvawe i brojot na ednopodrugo godini bez prijavena {teta. (8) Na osigurenicite so 5 ili pove}e osigureni vozila, bonusot se presmetuva i na vozila koi osigurenikot gi nabavil vo tekot na periodot na osiguruvawe. (9) Vo slu~aj na prekin na osiguruvaweto od strana na osigurenikot odnosno dogovoruva~ot na osiguruvawe i povtorno sklu~uvawe na dogovor za osiguruvawe na dogovoruva~ot na osiguruvawe so 5 ili pove}e vozila mu se presmetuva bonus, po odredbite na ovie uslovi. Ako prekinot trael pove}e od dve godini se presmetuva premija za osiguruvawe bez bonus. (10) Pod potpolno kasko osiguruvawe se podrazbiraat i slu~aite koga so ova osiguruvawe se sklu~i i osiguruvawe na alat dopolnitelna oprema, priklu~ni uredi, pribor i rezervni delovi, koi ne se smetaat za sostavni delovi na voziloto kako i osiguruvawe od kr{ewe. (11) Osiguruva~ot i dogovoruva~ot na osiguruvawe imaat pravo da baraat povtorno presmetuvawe na bonus ako dopolnitelno se utvrdi deka vo presmetka ne bile zemeni o{tetni barawa {to se osnovani, odnosno bile zemeni o{tetni barawa {to se neosnovani. (12) Pri osiguruvawe na patni~ki vozila so vklu~en rizik kra`ba za slu~ai koga vo vozilata se vgradeni odobreni alarmni sistemi ili drugi odobreni sredstva za za{tita od kra`ba, mo`e da se odobri popust do 10%. OBVRSKI NA OSIGURENIKOT KOGA ]E NASTANE OSIGUREN SLU^AJ ^len 13 (1) Koga }e nastane osiguren slu~aj vrz osnova na koj se bara nadomest za osiguruvawe, osigurenikot e dol`en: 1) vedna{ da gi prezeme site merki koi se vo negova mo`nost za otstranuvawe i namaluvawe na {tetata, o{teteniot osiguren predmet da go obezbedi od natamo{ni o{tetuvawa.; 2) vedna{, a najdocna vo rok od 3 dena, po doznavawe na {tetata, da mu prijavi na osiguruva~ot deka na osigurenoto vozilo nastanala {teta so ostvaruvawe na osiguren slu~aj i kolku e mo`no pobrgu, a najdocna vo rok od tri dena, pismeno da ja potvrdi prijavata; 3) vo site slu~ai predvideni so propisite, a osobeno koga {tetata e predizvikana od po`ar, eksplozija, kra`ba, protivpravno odzemawe, razbojni{tvo, soobra}ajna nezgoda, udar od vozilo, manifestacii i demonstracii, da prijavi na nadle`nite organi za vnatre{ni raboti i nazna~i koi predmeti se o{teteni, odnosno, uni{teni ili se nestanati pri nastanuvawe na osigureniot slu~aj; Osigurenikot zadol`itelno e vo obvrska da prijavi na nadle`en organ za vnatre{ni raboti nastanuvawe na {teta,vo site slu~ai predvideni vo Zakonot za bezbednosta na soobra}ajot na pati{tata ({teta ~ija visina odgovara ili e nad iznosot od pet prose~ni mese~ni plati vo R. Makedonija). 4) vedna{ po nastanuvawe na osigureniot slu~aj, odnosno koga toa e mo`no na osiguruva~ot da mu dade popis na uni{tenite, odnosno o{tetenite stvari so pribli`no nazna~uvawe na nivnata vrednost; 5) do uvidot na o{tetuvawata od strana na pretstavnikot na osiguruva~ot da ne ja promeni polo`bata na o{tetenite, odnosno uni{tenite predmeti, osven ako promenata e nu`na vo javen interes ili poradi smaluvawe, odnosno spre~uvawe na zgolemuvawe na {tetata; (2) Osigurenikot e dol`en na osiguruva~ot da mu gi dade site podatoci so koi raspolaga a koi se neophodni za utvrduvawe na pri~inata, obemot i visinata na {tetata.; (3) Ako osigurenikot ne ja izvr{i vo predvidenoto vreme svojata obvrska od stav 1 to~ka 1 i 2 od ovoj ~len, a za toa nema opravduvawe, dol`en e da ja nadomesti na osiguruva~ot {tetata koja toj poradi toa ja imal. PRAVNA POLO@BA PO NASTANUVAWE NA OSIGUREN SLU^AJ ^len 14 1) Po nastanuvawe na osiguren slu~aj i isplata na nadomest od osiguruvawe, ako se odnesuva za o{tetuvawe na vozilo (delumna {teta), vozilotoostanuva i ponatamu osigurano na negovata pazarna vrednost vo smisla na ovie uslovi 2) Vo slu~aj na uni{tuvawe na voziloto (totalna {teta) osiguruvaweto prestanuva. 3) Odredbite od stav 1 i 2 od ovoj ~len, soodvetno se primenuvaat i na drugite osigureni predmeti, osven kaj onie za koi e dogovoreno poinaku. UTVRDUVAWE (PROCENA ) NA VISINA I NADOMEST NA [TETA ^len 15 (1) Visinata na {tetata se utvrduva: 1) Kaj uni{tuvawe i nestanuvawe na vozilo (totalna {teta) spored vrednosta na voziloto utvrdena so ~len 6 namalena za iznosot na pazarnata vrednost na ostatocite na voziloto. Pazarnata vrednost na ostatocite na voziloto se utvrduva sprema aktite na osiguruva~ot. 2) Kaj o{tetuvawe na vozila (delumna {teta) spored iznosot na tro{ocite za popravka, namaleni za pazarna vrednost na ostatocite koi se zamenuvaat. Vo tro{oci za popravka se smetaat i tro{oci za demonta`a, monta`a i prevoz. Visinata na {tetata mo`e spogodbeno da se utvrdi so presmetka na tro{oci za popravkata. Od iznosot na tro{ocite za nabavka na novi delovi zaradi zamena na o{tetenite i iznosot na tro{ocite za lakirawe, ne se odbiva soodveten iznos poradi istro{enost (amortizacija), osven vo slednive slu~ai: a) Ne e osigurena amortiziranata vrednost (se odbiva soodveten iznos poradi istro{enost na delovite,) na klinesti remeni, nazabeni remeni za pogon na bregastoto vratilo kako i lan~iwata za pogon na bregastototo vratilo, kako i na site ostanati remeni i lan~iwa koi slu`at za odreden pogon. Pri procena na {teta i presmetka na visina, na ime amortizacija se odbiva procenetiot iznos na amortizacija vo zavisnost od: - brojot na pominati kilometri i propi{aniot broj na kilometri od proizvoditelot - efektivno vreme na rabota; - istro{enosta; b) Delovite {to imaat zgolemeno tro{ewe za vreme na rabota i istite po odreden period moraat da se menuvaat, kako na primer: klipovi, kariki, klipwa~i, kolenesto vratilo, bregasto vratilo, ko{ulkata na cilinderot i ventilite kaj site motori so vnatre{no sogoruvawe i klipni kompresori kako i site vidovi na le`i{ta kaj vozilata ne se isklu~eni od osiguruvawe, no kaj niv ne osigurena amortiziranata vrednost, odnosno pri procena na {teta se odbiva soodvetniot iznos na ime proceneta istro{enost. Pri procena na {teta i presmetka na visina, na ime amor- 4

5 tizacija se odbiva procenetiot iznos na amortizacija vo zavisnost od: - starosta na voziloto ili brojot na pominati kilometri i propi{aniot broj na kilometri od proizvoditelot - efektivno vreme na rabota; - istro{enosta; v) Koga namesto uni{tenite, odnosno o{tetenite se nabavuvaat novi gumi, akumulatori ili ceradi i toa vo procent vo koj ovie delovi se amortizirani. Dokolku za popravka na voziloto nema delovi vo Republika Makedonija, osiguruva~ot ima obvrska da ja nadomesti cenata od cenovnikot na proizvoditelot na voziloto zgolemena za soodvetni dava~ki (carina, danok i sl.). Ne se nadomestuvaat pogolemi tro{oci za popravka koi nastanale poradi toa {to pri popravkata se napraveni izmeni, podobruvawa ili usovr{uvawa. (3) Ako vrednosta na voziloto namalena za iznosot na amortizacijata i iznosot na vrednosta na ostatocite na denot na utvrduvawe na visinata na {tetata e pomala od tro{ocite za popravka, }e se postapi kako voziloto da e uni{teno i {tetata }e se presmeta kako totalna (stav 1 to~ka 1 od ovoj ~len). (4) Spasenite delovi na uni{tenoto, odnosno o{tetenoto vozilo, (ostatocite od voziloto) ostanuvaat na osigurenikot i nivnata vrednost se utvrduva po pazarna vrednost spored sostojbata vo koja se nao aat vo momentot na utvrduvaweto na visinata na {tetata i taa vrednost se odbiva od visinata na {tetata, dokolku strankite me usebno poinaku ne se dogovorat. (5) Ako vo slu~aj na ostvaruvawe na rizicite od ~len 2 to~ka 12 od ovie Uslovi voziloto se pronajde pred istekot na rokot od 60 dena, smetaj}i od denot na prijavuvaweto na isceznuvawe na voziloto na nadle`niot organ, osigurenikot e dol`en da go prezeme voziloto. Ako voziloto ne se pronajde do istekot na rokot od prethodnata alineja od ovoj stav osigurenikot ima pravo da bara od osiguruva~ot {tetata da mu ja nadomesti kako da se raboti za potpolno uni{tuvawe na voziloto bez spaseni delovi. Vo slu~aj na ostvaruvawe na rizicite od ~len 2 to~ka 12 od ovie Uslovi, ako voziloto se pronajde po istek na rokot od 60 dena od denot na prijavata za nestanuvawe kaj nadle`niot organ, osigurenikot ima pravo da go prezeme, odnosno zadr`i voziloto, no pod uslov da go vrati eventualno isplateniot nadomest. (6) Kaj osiguruvaweto na alat, dopolnitelna oprema, priklu~ni uredi, pribor i rezervni delovi koi ne se standardno ispora~ani od proizvoditelot na voziloto, kako i radioaparat, kasetofon, radioparat so CD, DVD, televizor i radiostanica, klima uredi i plinski ured za dvi`ewe na voziloto i reklamni natpisi, {tetata }e se nadomesti vo visina na nastanatata {teta, a najmnogu do visina na sumata na osiguruvawe. NADOMEST NA TRO[OCI VO VRSKA SO NASTANAT OSIGUREN SLU^AJ ^len 16 (1) Osiguruva~ot ima obvrska da gi nadomesti: 1) tro{ocite za vle~ewe ili prevoz na o{tetenoto vozilo do najbliskata servisna rabotilnica koja mo`e da izvr{i nu`na ili celosna popravka; 2) tro{ocite za vle~ewe ili prevoz na ostatocite od uni{tenoto vozilo, ako toa e napraveno po barawe na osiguruva~ot; 3) tro{ocite za ~istewe na mestoto na nezgodata ili prevezuvawe na ostatocite od voziloto do najbliskoto dozvoleno mesto za deponirawe. Ne se pokrieni tro{ocite za prevoz na tovarot koj voziloto go prevezuval. (2) Osiguruva~ot nema ovrska da gi nadomesti: 1) tro{ocite za otstranuvawe na pri~inata na {tetata; 2) tro{ocite za vadewe na voziloto {to se sliznalo od patot, a na koe ne e ostvaren osiguren slu~aj (uni{tuvawe ili o{tetuvawe); 3) tro{ocite za intervencija na protivpo`arno dru{tvo ili drugi organizacii, ~ija dol`nost e besplatno da uka`uvaat pomo{, koga }e nastapi osiguren slu~aj. (3) Ako e ostvaren osiguren slu~aj, osiguruva~ot ima obvrska da nadomesti i: 1) {teta poradi uni{tuvawe ili o{tetuvawe na voziloto, nastanata pri negovoto spasuvawe; 2) {teta poradi upotreba na obleka, }ebiwa i sli~no za gasewe na po`ar; 3) {teta poradi do`d i sneg koja nastanala neposredno po o{tetuvaweto na voziloto; i 4) {teta poradi nestanuvawe na predmeti koi se sostaven del na voziloto. ISKLU^UVAWE NA OBVRSKI NA OSIGURUVA^OT ^len 17 (1) Osiguruva~ot ne e vo obvrska da gi nadomesti {tetite koi ne se predizvikani od rizicite od ~len 2 i 3 od ovie Uslovi, kako ni {tetite {to nastanale: 1) poradi defekt za vreme na dvi`ewe na voziloto (taka nare~eni pogonski {teti), kako na primer poradi: gre{ka vo materijalot, istro{enost na materijalot, lo{o rakuvawe, o{tetuvawe na federi i amortizeri, produp~uvawe, presekuvawe ili prsnuvawe na nadvore{na ili vnatre{na guma, o{tetuvawe na trkalo poradi vozewe so prazni gumi, nedovolno podma~kuvawe, nedostatok na voda vo ladilnikot, o{tetuvawe na elektri~na instalacija, optovaruvawe preku dozvolena nosivost i drugi pogonski {teti. Osiguruva~ot, me utoa e vo obvrska da nadomesti {teta od soobra}ajna nezgoda, po`ar i eksplozija, koja nastanala neposredno kako posledica na pogonska {teta. Osiguruva~ot e vo obvrska da ja nadomesti {tetata predizvikana poradi defekt koga voziloto e vo dvi`ewe (pogonska {teta) pri ostvaruvawe na rizicite kra`ba, protivpravno odzemawe na vozilo so namera da se upotrebi za vozewe i razbojni{tvo. 2) poradi smrznuvawe na te~nosta vo ladilnikot ili blokot na motorot; 3) na motorot ili drugi sklopovi na voziloto, kako posledica na gubewe na maslo ili te~nost od ladilnikot vo tekot na prodol`uvaweto na vozeweto posle o{tetuvawe na voziloto; 4) so gubewe na pogonski materijal poradi ostvaren osiguren slu~aj; 5) so gubewe na maslo od motorot, diferencijalot i menuva~ot i te~nost za ladewe; 6) poradi toa {to voziloto e staveno vo pogon pred kone~nata popravka, osven ako se raboti za {teta nastanata po privremenata popravka {to treba da ovozmo`i dvi`ewe ili vle~ewe na voziloto do rabotilnicata koja treba da izvr{i druga privremena ili kone~na popravka; 7) poradi tehni~ka neispravnost na voziloto, so isklu~ok ako tehni~kata neispravnost nastanala nenadejno vo tekot na vozeweto i predizvikala ostvaruvawe na rizik od ~len 2 na ovie Uslovi, optovaruvawe preku dozvolenata nosivost, istro{enost na gumi preku propi{ana granica, kako i vo drugi slu~ai vo koi {tetata nastanala kako isklu~iva posledica na nepridr`uvawe ili povreda na odredbite za za{titni merki; 8) za vreme na prevezuvawe so drugo prevozno sredstvo; 9) posredno, so ostvaruvawe na osigureniot slu~aj, kako: zaguba na zarabotuva~ka, denguba, kazna, tro{oci za koristewe na iznajmeno vozilo, pla}awe po osnov na odgovornost, osven za ~uvawe na vozilo na najnu`no potrebno vreme na mestoto na nezgodata ili na drugo najblisko pogodno mesto, ako ne se raboti za mesto na prestojuvali{te odnosno, sedi{te na osigurenikot; 10) poradi namaluvawe vrednosta na voziloto po popravka koja e izvr{ena vo vrska so ostvareniot osiguren slu~aj; 11) poradi ostvaruvawe na rizikot od ~len 2, to~ka 12, ako izvr{itelot e bra~en drugar, srodnik po krv vo prava lini- 5

6 USLOVI ZA KASKO ja, brat ili sestra, usvoitel ili usvoenik na dogovoruva~ot na osiguruvawe, odnosno osigurenikot, ili lice koe so dogovoruva~ot na osiguruvawe ili osigurenikot `ivee vo zaedni~ko doma}instvo, a ne se raboti za lice za ~ii postapki osigurenikot odgovara po bilo koj osnov; 12) osiguruva~ot nema obvrska da gi nadomesti {tetite od kra`ba, protivpravno odzemawe na voziloto i razbojni{tvo, vo slu~aite koga osigurenikot na bilo koj na~in so svoeto nesovesno odnesuvawe ili od nebre`nost doprinel ili pottiknal nastanuvawe na osiguren slu~aj(pr. ostavawe na otvoreno vozilo so ili bez klu~evi, ostavawe na vozilo na doverba vo peralna, servis i dr,); 13) poradi o{tetuvawe ili uni{tuvawe na voziloto od glodari; 14) za vreme dodeka voziloto e mobilizirano ili rekvirirano od strana na voeni ili civilni organi vo mirnovremenski uslovi od momentot na stignuvawe na prvoto odredeno mesto, do momoentot na prezemawe na voziloto; 15) zemjotres, dokolku poinaku ne e dogovoreno; 16) 1. Vojna, invazija, dejstva na stranski neprijateli, neprijatelski ili voeni operacii (bez ogled dali e objavena vojna ili ne, gra anska vojna, pobuna, revolucija, vostanie, gra anski nemiri imaj}i go vo predvid u~estvoto vo ili goleminata na vostanieto, voena ili uzurpatorska sila, ili 2.a) biolo{ka ili hemiska kontaminacija; b) proektili, bombi, granati, eksplozivni sredstva; poradi sekoe dejstvo na terorizam. Za primena na ovoj dodatok dejstvo na terorizam zna~i dejstvo, vklu~uvaj}i no ne i ograni~uvawe na upotreba na sila ili nasilstvo i/ili zakana so niv na lice ili grupa na lica bez ogled dali dejstvuvaat sami ili vo korist na ili vo vrska so bilo koja organizacija(i) ili vlada(i) obvrzani so politi~ki, religiozni, ideolo{ki ili etni~ki celi i pri~ini vklu~uvaj}i i namera da se vlijae na vlada(i) ili da se izlo`i javnosta ili del od javnosta pod strav. Za primena na a) kontaminacija zna~i kontaminacija, truewe ili preventiva(i) ili ograni~uvawe na upotreba na objekt zaradi vlijanie na hemiski ili biolo{ki materii. Ovoj dodatok isklu~uva i zaguba, {teta, cena ili tro{ok od sekakov vid direktno ili indirektno nastanat od posledica od ili vo vrska so dejstvo prevzemeno na kontrola, prevencija, ugu{uvawe ili na bilo koj na~in se odnesuva na (1) i/ili (2) pogore. Ako prevzema~ite na osiguruvawe potvrdat deka poradi ovoj isklu~ok, {teta, zaguba, cena ili tro{ok ne se pokrieni so ova osiguruvawe tovarot na doka`uvawe na sprotivnoto pa a na osigurenikot. (2) Osiguruva~ot ne e vo obvrska da gi nadomesti {tetite koi se predizvikani od rizicite od ~len 2 i 3 od ovie Uslovi, no nastanale pri slednive uslovi: 1) za vreme dodeka so voziloto upravuva lice bez soodvetna dozvola za upravuvawe na toj vid vozilo, osven za vreme na obuka za steknuvawe na voza~ka dozvola {to se izveduva vo soglasnost so propisite; 2) za vreme dodeka so voziloto upravuva voza~ - po~etnik ili voza~ postar maloletnik, koj vozi sprotivno odredbite od Zakonot za bezbednost na soobra}ajot na pati{tata. ]e se smeta deka voza~ot go upravuva voziloto bez voza~ka dozvola i koga so voziloto upravuva za vreme dodeka mu e izre~ena zabrana za upravuvawe na toj vid na vozilo od strana na vlastite. 3) Za vreme dodeka so voziloto upravuva lice pod dejstvo na alkohol, droga ili drugi narkotici. Vo smisla na ovie uslovi se smeta deka: - voza~ot e pod dejstvo na alhohol i ne smee da upravuva so voziloto vo soobra}aj soglasno odredbite na ~len 234 od Zakonot za bezbednost na soobra}ajot na pati{tata. - ako alkoholniot test e pozitiven, a ne se pogri`i so analiza to~no da se utvrdi stepenot na negovata alkoholisanost, osven vo slu~aj koga zemaweto na krv e {tetno za negovoto zdravje (na pr. hemofilija); - ako po soobra}ajnata nezgoda izbegne ili odbie da se podvrgne na ispituvawe na negovata alkoholisanost, ili konsumira alkohol i go onevozmo`i utvrduvaweto na koli~inata na alkohol vo krvta; - voza~ot e pod dejstvo na droga ili drugi narkotici ako so stru~en pregled se utvrdi deka poka`uva znaci na poremetuvawe poradi upotreba na droga ili drugi narkotici, kako i ako po soobra}ajnata nezgoda izbega ili odbie da se podvrgne na ispituvawe negovata drogiranost. (3) Dokolku osigurenikot ili liceto koe go upravuvalo osigurenoto vozilo ne ja izvr{i obvrskata za zadol`itelno prijavuvawe na nastanatata {teta na nadle`en organ za vnatre{ni raboti predvideno vo ~l.13 st.1 t.3 od ovie uslovi i Zakonot za bezbednost na soobra}ajot na pati{tata, osiguruva{ot ima pravo da go odbie baraweto za isplata na {teta. (4) Osigurenikot isto taka gi gubi pravata od osiguruvawe ako {tetata e pri~ineta namerno, ili so izmama od strana na dogovoruva~ot na osiguruvawe, i drugite soosigureni lica od ~len 9 od ovie uslovi, a ne se raboti za lice za ~ii postapki osigurenikot odgovara po bilo koj osnov. (5) Dokolku poinaku ne se dogovori, osiguruva~ot ne e vo obvrska da nadomesti: 1) {teti pri~ineti pri u~estvo na voziloto vo natprevari zaradi postignuvawe najgolema ili prose~na brzina, relinatprevari ili vozewe za ocena vklu~uvaj}i go i slu`beniot trening za toa; 2) {teti {to nastanale nadvor od geografskoto podra~je na Evropa, ako poinaku ne e dogovoreno. II. OSIGURUVAWE NA BAGA@, PATNI KOLEKCII NA PRIMEROCI NA STOKA I DRUGI PREDMETI VO MOTORNI VOZILA PREDMET NA OSIGURUVAWE I OSIGURENI STVARI ^len 18 (1) Predmet na osiguruvawe, vo smisla na ovie Uslovi, vo zavisnost od sodr`inata na dogovorot za osiguruvawe mo`e da bide: 1) baga` vo patni~ki motorni vozila; 2) patni kolekcii na primeroci na stoka vo patni~ki avtomobili; 3) alat i pribor koj slu`i za vr{ewe na profesionalna dejnost, a koj se prevezuva vo patni~ki avtomobili 4) podvi`na tehnika koja se nao a vo patni~ki vozila(instrumenti, aparati, kameri i sli~no). (2) Predmetite se osigureni koga se vo voziloto ili pricvrsteni na nego. Predmetite od to~ka 1, 2 i 4 se osigureni i za vreme dodeka se smesteni vo hotel, gostilnica, preno}i{te ili stan nadvor od mestoto na `iveewe na sopstvenikot na predmetite. (3) Osiguruvaweto na baga` vo patni~ki motorni vozila, se odnesuva napredmeti za li~na potreba koi osigurenikot, voza~ot ili patnicite gi nosat so sebe vo voziloto ili na voziloto, vklu~uvaj}i ja i oblekata na sebe, a kojanaovie lica im slu`i za vreme dodeka se na pat. Baga`, vo smisla na prethodnata alineja, pokraj voobi~aenite predmeti za li~ni potrebi, zavisno od vremeto, celta i traeweto na patuvaweto se smetaat u{te i: oprema za vikend i kampuvawe, audio i video aparati, dvogled i sportski rekviziti. Ne se smeta za baga`:: 1) materijal i predmeti {to slu`at za vr{ewe na profesionalna dejnost; 2) pari i dokumenti od bilo koj vid; i 3) nakit i predmeti od blagorodni metali. (4) Kaj osiguruvaweto na patni kolekcii na primeroci na stoka vo polisata se naveduva kakva kolekcija se osiguruva (kolekcija na suveniri, manifakturna kolekcija, elektrotehni~ka i druga stoka, kolekcii na knigi i tn.). Kaj osiguruvawe na alat i pribor koj slu`i za obavuvawe na profesionalna dejnost vo polisata se naveduva kakov alat i pribor se osiguruva, od {to se sostoi i za koja profesionalna dejnost slu`i. 6

7 Kaj osiguruvawe na podvi`na tehnika vo polisata se nazna~uva koja podvi`na tehnika se osiguruva i od {to se sostoi. (5) Kaj osiguruvaweto na predmeti od stav 1 to~ka 1 od ovoj ~len, ne se osigureni predmetite {to se prevezuvaat bez prisustvo na sopstvenikot, a kaj osiguruvaweto od stav 1, to~ka 3 i 4 od ovoj ~len ne se osigureni predmetite {to se prevezuvaat bez prisustvo na sopstvenikotili lica koi se vo raboten odnos kaj sopstvenikot na predmetite. Br / godina Pretsedatel na Upraven odbor Bo{ko Andov OSIGURENI OPASNOSTI (RIZICI) ^len 19 (1) Osiguruva~ot e vo obvrska da isplati nadomest na {teta predizvikana so uni{tuvawe, o{tetuvawe ili is~eznuvawe na predmeti od ~len 17 stav 1 od ovie Uslovi, so ostvaruvawe na opasnosti predvideni vo ~len 2 od ovie Uslovi. (2) Pri nastanuvaweto na rizikot kra`ba, osiguruva~ot e dol`en da ja nadomesti {tetata dokolku do{lo do kra`ba na vozilo ili predmetite se ukradeni od zaklu~eno vozilo, odnosno od vozilo {to se nao alo vo zaklu~ena gara`a, ili se ukradeni predmeti {to bile pricvrsteni na vozilo,ili od zaklu~eni prostorii vo hotel, gostilnica, preno}i{te ili stan nadvor od mestoto na `iveewe na sopstvenikot na predmetite. MESTO NA OSIGURUVAWE ^len 20 (1) Predmetite od ~len 17 stav 1 od ovie Uslovi se osigureni od po~etokot na trgnuvaweto na pat pa se do vra}awe od pat. (2) Osiguruvaweto e vo va`nost za vreme dodeka voziloto se nao a na pat na teritorijata na Republika Makedonija i ostanatite evropski zemji, ako poinaku ne se dogovori. SUMA NA OSIGURUVAWE I NADOMEST ^len 21 (1) Sumata na osiguruvawe se utvrduva sprema vrednosta na predmetite {to mo`at da se najdat vo vozilo. (2) Kaj totalna {teta na osigurenikot mu se nadomestuva vrednost na osigureniot predmet, no najmnogu do visina na sumata na osiguruvawe. (3) Kaj delumna {teta o{tetata se isplatuva vo celost, no najmnogu do visina na sumata na osiguruvawe. VA@NOST NA OP[TITE USLOVI ZA OSIGURUVAWE NA IMOT ^len 22 Dokolku ne se vo sprotivnost so ovie Uslovi, na osiguruvawata sklu~eni spored ovie Uslovi se primenuvaat i Op{tite uslovi za osiguruvawe na imot. PRAVO ^len 23 Dogovara~ot, osigurenikot ili korisnikot na osiguruvaweto mo`at da dostavat `alba vo odnos na osiguruva~ot do Agencijata za supervizija na osiguruvaweto, kako organ nadle`en za supervizija na dru{tvata za osiguruvawe. NADLE@EN SUD ^len 24 Vo slu~aj na spor me u dogovara~ot na osiguruvaweto, odnosno osigurenikot i osiguruva~ot, mesno e nadle`en Osnovniot sud Skopje 2, Skopje.2. 7