CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Prof. dr Mu nir Ta lo vic, Fakultet sporta i tjelesnog odgoja, Sarajevo Eldin Jelaškov

Величина: px

Почињати приказ од странице:

Download "CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Prof. dr Mu nir Ta lo vic, Fakultet sporta i tjelesnog odgoja, Sarajevo Eldin Jelaškov"

Stevo Radojičić
пре 5 година
Прикази:

1 CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Prof. dr Mu nir Ta lo vic, Fakultet sporta i tjelesnog odgoja, Sarajevo Eldin Jelašković UTICAJ ANTROPOMETRIJSKIH OBIJEŽJA NA PRECIZNOST POGAĐANJA I BRZINU VO ĐENJA LOPTE U NOGOMETNOJ IGRI 1. UVOD Vjerovatno nije potrebno posebno naglašavati značaj morfoloških odlika za orijentaciju i selekciju u većini sportskih disciplina kao što je to nogometna igra, obzirom da u jed na čini specifikacije gotovo svakog sporta, pa i svake specifične funkcije u ekipi, pomenuta dimenzija iz područja kineziološke antropologije zauzima važan položaj. Svaka nova spoznaja iz pomenutog područja, ustanovljena naučnim metodama i po tvr đe na u prak si no gometne igre, predstavlja korak naprijed efikasnijem radu s mlađim uzrasnim kategorijama, što se, naravno, odražava i na seniorske ekipe. Stoga je primarni cilj ovog istraživanja defi nisan kao pokušaj utvrđivanja uticaja morfoloških odlika na rezultate u situacionim nogometnim testovima za procjenu brzine vo đenja lopte i praciznosti u nogometnoj igri. Jedan od dalj njih ci lje va je utvr đivanje ko je mor fo lo ške od li ke ima ju po zi ti va, a ko je ne ga ti van uti caj na re zul tat ski is hod u analiziranim situacionim nogometnim testovima. 2. METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA 2.1. Uzorak ispitanika Ispitivanje je provedeno na uzorku 168 uče ni ka mu škog po la, sta rih 13 go dina, osnovnih škola u Sarajevu. Populacija iz koje je izvučen uzo rak de finisana je određenim re strik tiv nim mje ra ma ko je su bi le nu žne da se is tra ži va nje pro ve de. Ta ko su iz po pu la cije odstranjene sve bolesne osobe, kao i osobe s tjelesnim nedostacima, morfološkim aberacijama, oštećenim lokomotornim aparatom i s većim patopsihološkim aberacijama Uzorak varijabli Uzorak prediktorskih varijabli Uzorak morfoloških varijabli činilo je 18 morflo ških mje ra. Iza bra ne su ta ko da omoguće pro cje nu 4 la tent ne di men zi je: lon gi tu di nal nu i tran sver zal nu di men zi o nal nost skeleta, cirkularnu dimenzionalnost tijela, te potkožno masno tkivo. 1. AV-Visina tijela 2. AT-Težina tijela 3. ADN-Dužina noge 4. ADR-Dužina ruke 5. ABR-Širina ramena 6. ABK-Širina karlice 7. ADL-Dijametar lakta 8. ADRZ Dijametar ručnog zgloba 9. ADK-Dijametar koljena 863

2 časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont 10. AOG-Obim gru di 11. AOON-Obim nadlaktice 12. AOP-Obim podlaktice 13. AON-Obim natkoljenice 14. AOPK-Obim potkoljenice 15. ANN-Nabor nadlaktice 16. ANL-Na bor le đa 17. ANT-Nabor trbuha 18. ANP-Nabor potkoljenice Uzorak kriterijskih varijabli Uzorak situaciono-motoričkih varijabli sačinjavaju testovi proizašli iz istraživanja Gabrijelića i sar. (1982), znat no ši re ba te ri je ne go u ovom ra du, na mi je nje ne pro cje ni brzine vođe nja lop te i pre ci zno sti u no go met noj igri, i to: 1. SNBV20 Br zi na vo đe nja lop te na 20 m. sa star tom iz mje sta 2. SNKSLA Vo đenje lopte u slalomu 3. SNPEGH Elevaciona preciznost glavom horizontalni cilj U toku riješavanja primarnog cilja istraživanja preliminarno je utvrđena visoka pouzdanost i optimalne, ostale, metrijske karakteristike mjernih instrumenata Metode obrade rezultata Rezultati mjereni navedenim instrumentima podvrgnuti su analizi primjenom meto de re gre si je, kod ko ga je sva ki si tu a ci o no-mo to rič ki test po slu žio kao kri te rij ska va ri jabla, a morfološke odlike kao prediktorske varijable. 3. REZULTATI I DISKUSIJA U sko ro svim pri mje ri ma re gre si o nih ana li za do bi ve ni su re zul ta ti na te me lju kojih se može potvrditi postavljena hipoteza o značajnom uticaju morfoloških obilježja na rezultate u analiziranim situacionim testovima, osim u testu SNPEGH, gdje je značajnost regresionih koeficijenata limitirana sigurnošću za klju či va nja i na ni vou od p=.05. rezultati regresione analize u manifestnom prostoru navedeni su u tabe la ma od 1 do 3 i interpretiraće se na sli jedeći na čin. Rezultati u testu SNBV20-brzina vođe nja lop te na 20 m sa star tom iz mje sta ima zna čajnih 36% zajedničke varijance sa skupinom od 18 manifestnih morfoloških varijabli (tabela 1). Činjenica da su parcijalni regresijski koeficijenti većine morfoloških mjera logički ne ga tiv nog pred zna ka go vo ri u pri log te o ri ji da mor fološka dimenzionalnost, u pravilu, nepovoljno utiče na po sti za va nje vi so kih re zul ta ta u mak si mal no br zom tr čanju na kratke distance uz optimalnu kontrolu lopte. To naročito vrijedi za mjere količine potkožnog masnog tkiva (visoka i statistički značajna negativna veza kožnih nabora na trbuhu i nadlaktici), zatim obim nadkoljenice i dijametar lakta, koji predstavljaju vrlo neproduktivnu koće ću masu sposobnu da potpuno neutrališe potencijalnu efikasnost kvalitativnih i kvantitativnih svojstava aktivne mišićne mase (težina tijela, obim potkoljenice i širina ramena pozitivno utiču na uspjeh u kri teriju) i motoričkih svojstava najviše zaduženih 864

3 CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. za postizanje maksimalnog ubrzanja tijela uz sposobnost baratanja loptom u pojedinim fazama 20 metarske dionice. Osim izrazito negativnog doprinosa pomenutih pokazatelja količine potkožnog masnog tkiva, ostale morfološke varijable u odnosu na rezultat u kriteriju, ponašaju se uglavnom neutralno. To sugeriše tvrdnju da ispitanici vrlo različitih longitudinalnih i cirkularnih odlika građe tijela mogu postići približno izjednačene rezultate u brzini vođenja lop te na 20 m sa star tom iz mje sta. Regresiona analiza analiza testa SNKSLA vođenje lopte u slalomu (tabela 2) pokazuje da morfološka obilježja značajno utiču na mo gućnost prognoze rezultatskog dostignuća u kriteriju. Za ve ćinu morfoloških mjera karakteristič ne su ni ske i nul te vrijednosti regresijskih ko e fi ci je na ta. Do mi nant ni ne ga tiv ni do pri nos u pred vi đanju rezultata analizirane situacione varijable ima kožni nabor na trbuhu, znatno niži nabor nadlaktice i dijametar lakta, a pozitivan uticaj ima širina ramena, širina karlice, dijametar ruč nog zglo ba i obim potkoljenice. Detaljnim pregledom dobivenih rezultata može se uočiti znatna usklađenost ovih rezultata sa rezultatima regresione analize u testu SNBV20 brzina vođenja lopte na 20 m sa star tom iz mje sta, iz čega proističe znat na uskla đenost građe tijela ispitanika pri realizaciji ovih srodnih situacionih nogometnih testova. U tabeli 3 prikazani su rezultati regresione analize varijable SNPEGH elevaciona preciznost glavom horizontalni cilj u manifestnom prostoru prediktorskih varijabli. Me đutim, kako koeficijenti determinacije i multiple korelacije nije značajan na unaprijed određenom nivou, može se konstatovati da odabrani skup morfoloških obilježja nema udje la u pre dik ci ji re zul ta ta u kri te ri ju. Raz log za na ve de ne re la ci je eks plo na tor nog sku pa varijabli i kriterija valja tražiti, između osta log, i u činjenici što je usvojenost motoričkog stereotipa, odnosno strukture gibanja u ostalim situacionim testovima kod ispitanika bila na vi šem ste pe nu ne go što je to bio slu čaj kod ove situacione varijable. Iako rezultati ove analize pružaju podatke o vrlo niskoj, u najvećem bro ju slu čajeva neznačajnoj prognostičkoj vri jed no sti mor fo lo ških po ka za te lja u od no su na re zul tat u te stu ele va ci o nog ga đanja glavom horizontalni cilj, ipak, jedino dvije antropometrijske varijable koje značajno (na nivou od.01) doprinose objašnjenju rezultata u kriterijskoj varijabli su biakromijalni raspon (pozitivan doprinos) i nabor na trbuhu (negativan doprinos). Tabele: 1, 2 i ZA KLJU ČAK Sumirajući rezultate regresione analize povezanosti morfoloških odlika sa dostignu ćima u situacionim testovima nogometne igre mogu se for mu li sa ti sli je de ći za ključci: - Regresiona analiza je potvrdila hipotezu o značajnom uticaju morfoloških obiljež ja, osim te sta SNPEGH ele va ci o na pre ci znost gla vom ho ri zon tal ni cilj, na re zultate u analiziranim situacionim nogometnim testovima; - Re zul ta ti u si tu a ci o nim te sto vi ma u pra vi lu su naj vi še za si čeni informacijama o adi po zno sti ti je la i do ne kle po ka za te lji ma cir ku lar ne di men zi o nal no sti ti je la; - Biakromijalni raspon pozitivno utiče na re zultate u skoro svim situacionim testovima; 865

4 časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont - Težina tijela i obim potkoljenice, uglavnom, pozitivno utiču na re zultate većine situacionih nogometnih testova; - Pokazatelji količine potkožnog masnog tkiva (prvenstveno nabor na trbuhu i nabor nadlaktice) značajno limitiraju rezultatska dostignuća u analiziranim situacionomotoričkim testovima. 5. LITERATURA 1. Talović, M.: Efekti programa na poboljšanje motoričkih i funkcionalnih sposobnosti kao i nekih elemenata tehnike nogometaša. Doktorska disertacija, Fakultet za fi zičku kulturu, Sarajevo, Talović, M., I. Ra đo.: Izdržljivost kao faktor obima i strukture kretanja nogome ta ša u Pre mi er li gi BiH. Se mi nar tre ne ra u Vo go šći, Bil ten NS BiH, Sarajevo, Talović, M.: Nogomet. Pedagoška akademija, Mostar, Talović M., Dž. Ča li ja., S. Pro lić.: Pra vi la no go met ne igre. NSBiH - Cen tar za edukaciju, Sarajevo, Talović, M., I. Mah mu to vić: Komparativna analiza motoričkih sposobnosti nogometaša i odbojkaša. Homo Sporticus br.1, Fakultet za fi zičku kulturu, Sarajevo, TABELE Tabela 1. REGRESIONA ANALIZA VARIJABLE S N B V 20 R PART-R BE TA P Q (BE TA) 1. AV AT ADN ADR ABR (-.17) (-.24) (-.29) ( 5.07) (.00) 6. ABK o ADL (.27) (.18) (.25) (6.80) (.03) 8. ADRZ ADK AOG AOON AOP AON AOPK (.22) (-.15) (-.25) (-5.61) (.05) 15. ANN (.40) (.12) (.20) (8.12) ANL ANT (.45) (.28) (.43) (19.51) (.00) 18. ANP DEL TA RO SIG MA-D F DF1 DF2 Q

5 CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Tabela 2. REGRESIONA ANALIZA VARIJABLE S N K S L A R PART-R BE TA P Q (BE TA) 1. AV AT ADN ADR ABR -.05 (-.16) (-.20).94 (.05) 6. ABK ADL ADRZ ADK AOG AOON AOP AON AOPK ANN ANL ANT (.39) (.25) (.41) (15.97) (.00) 18. ANP (-1.61).32 DEL TA RO SIG MA-D F DF1 DF2 Q Tabela 3. RE GRE SI O NA ANA LI ZA VA RI JA BLE - S N P E G H R PART-R BE TA P Q (BE TA) 1. AV AT ADN ADR ABR.11 (.20) (.26) (3.04) (.01) 6. ABK ADL ADRZ ADK AOG AOON AOP AON AOPK ANN ANL ANT (-.22) (-.20) (-.34) (7.70) (.01) 18. ANP DEL TA RO SIG MA-D F DF1 DF2 Q

6 časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont SUMMARY In fl u en ce of morp ho lo gi cal cha rac te ri stics on si tu a ti o nal-mo to ri cal abi li ti es (dribbling speed and pre ci sion of sho o ting at the goal) in fo ot ball ga me at boys age of 13 was analyzed by re gres sion analysis in ma ni fest spa ce. In that goal it was elec ted 18 morp hological characteristics and 3 situ a ti o nal tests of fo ot ball ga me. Al most in all exam ples of regression analysis (excluding test of precision) based on fi nal re sults it is pos si ble to con fi rm that set hypot he sis abo ut im por tant in fl uence of morfological attitude on results by analysing situational-motorical tests. Pobjeda, 16. mart

Слични документи

IErica_ActsUp_paged.qxd

IErica_ActsUp_paged.qxd Dnevnik šonjavka D`ef Kini Za D`u li, Vi la i Gran ta SEP TEM BAR P o n e d e l j a k Pret po sta vljam da je ma ma bi la a vol ski po no - sna na sa mu se be {to me je na te ra la da pro - {le go di ne