Ministria e Tregtisë dhe Industrisë Ministarstvo Trgovine i Industrije Ministry of Trade and Industry IZVEŠTAJ O OSNOVNIM INDIKATORIMA UČINKA ZA REGIS

Транскрипт

1 Ministria e Tregtisë dhe Industrisë Ministarstvo Trgovine i Industrije Ministry of Trade and Industry IZVEŠTAJ O OSNOVNIM INDIKATORIMA UČINKA ZA REGISTRACIJU PREDUZEĆA NA KOSOVU U PERIODU: OKTOBAR DECEMBAR 2018 KOSOVSKA AGENCIJA ZA REGISTRACIJE BIZNISA JANAR 2019

2 SADRŽAJ 1. UVOD... 3 II. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA... 4 III. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU DOO-A... 4 IV. VREME ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA CENTRU ZA REGISTRACIJU... 5 V. REGISTRACIJA I ISPIS PREMA ZAKONSKOM OBLIKU POSLOVNOG DRUŠTVA... 7 VI. REGISTRACIJA OGRANAKA STRANIH POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA ZEMLJI POREKLA... 7 VII. BROJ POSLOVNIH DRUŠTAVA U KOJIMA JE UKLJUČEN NAJMANJE JEDAN STRANI VLASNIK, PARTNER ILI DEONIČAR... 8 VIII. REGISTRACIJA POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA RODU... 8 IX. ZAKLJUČAK... 10

3 1. UVOD Ovaj izveštaj je rezultat zajedničke ocene koja je sprovedena u drugom tromesečju Kosovske Agencije za registraciju biznisa (u daljem tekstu: KARB) o nekoliko indikatora učinka u vezi procesa registracije poslovnih društava na Kosovu. Tokom ovog perioda, zajednička ekipa, koju su činili službenici KARB-a je analizirala niz indikatora koji se odnose na učinak KARB-a, uključujući: Vreme za registraciju poslovnih društava uopšteno na Kosovu, a za društva sa ograničenim odgovornostima posebno, kao i prema opštinama; Ukupan broj registrovanih poslovnih društava prema zakonskom obliku i prema ukupnom broju ispisanih trgovačkih društava prema obliku poslovnim društvima; Ukupan broj ogranaka stranih poslovnih društava registrovanih prema zemlji porekla; Broj vlasnika, partnera ili stranih deoničara koji su uključeni u poslovna društva na Kosovu prema vrsti poslovnih društava; Procenat individualnih preduzeća u vlasništvu žena; i Procenat partnera ili deoničara u poslovnim društvima na Kosovu, prema rodu. Daljim unapređenjem procesa registracije poslovnih društava, uključujući i napore za funkcionalizaciju potpuno elektronske registracije, očekuje se da se broj indikatora i kvalitet podataka poveća i odrazi u sledećim izveštajima. U ovom izveštaju se analizuju podaci izvedeni iz registra poslovnih društava u KARB-u za poslovna društva za koja se posebnim zakonima na Kosovu propisuje da se registruju u KARB-u. U ovom izveštaju se ne iznose pretpostavke niti nudi brojke u vezi sa poslovnim društvima koja su aktivna i funkcionišu na Kosovu, međutim većinom se usredsređuje na merenje efikasnosti KARB-a i opštinskih centara za registraciju u sprovođenju procedura za registraciju ili ispis poslovnih društava. Iz poređenja podataka za ovo tromesečje, koja obuhvata period od 1 Oktobra do 31 Decembar 2018 godine, sa istim tromesečjem prošle godine, Oktobra do Decembar 2017 godine, zabeleženo je povecanje vremena registracije za sve kompanije od 4,1%. Za svrhu ovog izveštaja se izračunavaju na osnovu merenja radnih dana. Poređenje kumulativnih proseka dana prethodnog tromesečja ("stara vrednost") sa kumulativnim prosekom dana u tekućem tromesecu ("nova vrednost") izračunava se prema formuli procentne promene 1. Kako bi se dobio jasniji pregled o broju, veličini i funkcionalnom statusu poslovnih društava i drugih privrednih subjekata angažovanih u privrednoj delatnosti na Kosovu, postoji potreba za sveobuhvatnijom podrškom, uključivanjem i drugih vladinih institucije, pre svega Poreske uprave Kosova i Ministarstva za javnu upravu. Prema Zakonu o poslovnim društvima i drugim zakonima na snazi, KARB trenutno registruje sledeće oblike poslovnih društava: individualno preduzeće, opšte partnerstvo, ograničeno partnerstvo, društvo sa ograničenim odgovornostima, deoničarsko društvo i ogranak stranog poslovnog društva i poljoprivredna zadruga. 1 Nova vrednost (V2) - Stara vrednost (V1) Stara vrednost (V1) 100% = Procentna promena

4 Dana II. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA Poslovna društva, kao što je utvrđeno Zakonom i poslovnim društvima, su dužna da se registruju u centralnoj kancelariji KARB-a u Prištini ili u jednom od 29 opštinskih centara za registraciju poslovnih društava na Kosovu. U ovom delu izveštaja se meri broj dana za registraciju jednog poslovnog društva. Grafikon 1 predstavlja ukupni prosek dana na osnovu registracije svih zakonskih oblika poslovnih društava u odnosu na velike promene u vremenu za registraciju raznih vrsta, npr. vreme za registraciju individualnog preduzeća je vidljivo kraće u odnosu na vreme za registraciju deoničarskog društva. Kumulativni prosek dana za registraciju svih poslovnih društava za isto tromesečje godine je bio 1.94 dana, što je u odnosu na ovo tromesečje kada je kumulativno prosečno dno povecanje na 2.02 dana, predstavlja smanjenje od 4,1%. Grafikon 1: Prosečan broj dana za registraciju poslovnih društava, Oktobar - Decembar 2018: Prosečan broj dana za registraciju svih poslovnih društava Oct Nov Dec III. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU DOO-a Ovaj deo izveštaja analizira potrebno vreme za registraciju društva sa ograničenom odgovornošcú (DOO). Kumulativni prosek dana registracije DOO-a u istom tromesečju prethodne godine iznosio je 2,20 dana, što u odnosu na ovo tromesečje kada se kumulativni prosek dana povecanje na 2,48 dana, predstavlja povecanje od 12.7%.

5 Dana Dana Grafikon 2: Prosečan broj dana za registraciju DOO, Oktobar - Decembar 2018: Prosečan broj dana za registraciju DOO Oct Nov Dec Štaviše, grafikon 3 ispod pokazuje prosek dana za registraciju DOO-a u centru KARB-a u centru za registraciju u Prištini. Kumulativni prosek dana za registraciju DOO-a u Prištini za isto tromesečje prethodne godine je bio 2,27 dana, što u odnosu na ovo tromesečje kada je kumulativni prosek dana povecanje na 2.75 dana, predstavlja povecanje od 21.1%. Ovaj pad performansi je rezultat vecég broja aplikacija usled nekih državnih grantova i šema subvencioniranja privatnog sektora. Grafikon 3: Prosečan broj dana za registraciju DOO-a u centru za registraciju u Prištini, Oktobar - Decembar 2018: Prosečan broj dana za registraciju DOO-a u Prištini Oct Nov Dec IV. VREME ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA CENTRU ZA REGISTRACIJU Tabela 1 pokazuje prosečan broj dana za registraciju poslovnih društava prema opštinskim centrima za registraciju poslovnih društava. Tabela koja je predstavljena obuhvata 29 opštinskih centara za registraciju poslovnih društava i centralnu kancelariju KARB-a u Prištini. Podela prema centrima za registraciju u tabeli ispod je napravljena na osnovu podataka registrovane adrese poslovnog društva. Ako je adresa registracije poslovnog društva u Gnjilanu, korišćena je pretpostavka da je poslovno društvo registrovano u centru za registraciju u Gnjilanu iako postoji

6 mogućnost da je to poslovno društvo registrovano u glavnoj kancelariji KARB-a u Prištini. Razlog za to je što KARB trenutno ima jedinstven sistem za registraciju poslovnih društava, koji obuhvata podatke poslovnih društava registrovanih na celoj teritoriji Kosova, ali ne i prema centrima za registraciju. Tabela 1: Prosečan broj dana za registraciju poslovnih društava prema centrima za registraciju poslovnih društava, Oktobar - Decembar 2018: Centar za registraciju Oktobar Novembar Decembar Prosek Broj poslovnih društava Štrpce Elezov Han Novo Brdo Dragaš Obilić Kačanik Gračanica Štimlje Dečane Severna Mitrovica Kamenica Klina Mališevo Istok Vitina Lipljan Orahovac Srbica Suva Reka Glogovac Vučitrn Podujevo Đakovica Kosovo Polje Mitrovica Gnjilane Peć Uroševac Prizren Priština (KARB) Total ,451 * Crvena boja predstavlja najveći prosečan broj dana za registraciju poslovnog društva. *Zelena boja predstavlja najmanji prosečan broj dana za registraciju poslovnog društva.

7 V. REGISTRACIJA I ISPIS PREMA ZAKONSKOM OBLIKU POSLOVNOG DRUŠTVA Tabela 2 ispod predstavlja broj registrovanih poslovnih društava i broj ispisanih poslovnih društava prema zakonskom obliku poslovnog društva i mesecima registracije za period Oktobar - Decembar godine. Najregistrovaniji oblik tokom ovog tromesečja je Društvo sa ograničenom odgovornošću, koje je praćeno Individualnim preduzećima. Zakonski oblici sa najvećim brojem ispisa su Individualno preduzeće praćeno Društvom sa ograničenim odgovornostima. Tabela 2: Broj registrovanih i ispisanih poslovnih društava prema zakonskom obliku, Oktobar - Decembar 2018: Registracija prema zakonskom Mesec Individualno preduzeće Registrovana poslovna društva Opšte partnerstvo Ispisana poslovna društva Ograničeno partnerstvo Društvo sa ograničenom odgovornošću Deoničarsko društvo Ogranak stranog poslovnog društva Poljoprivredna zadruga Poduzeće u društvenom vlasništvu Ukupno Oktobar Novembar Decembar Ukupno 1, , ,451 Oktobar Novembar Decembar Ukupno VI. REGISTRACIJA OGRANAKA STRANIH POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA ZEMLJI POREKLA Na osnovu Zakona o poslovnim društvima, registracija ogranaka stranih poslovnih društava se vrši u KARB i u opštinskim centrima. Tabela 3 ispod pokazuje ukupan broj ogranaka stranih društava registrovanih na Kosovu u skladu sa Zakonom o poslovnim društvima, za period Oktobar - Decembar Tabela 3: Ogranci stranih poslovnih društava registrovanih na Kosovu prema zemlji porekla,oktobar - Decembar 2018: Zemlja porekla stranih poslovnih društava Ogranci stranih kompanija Makedonia 1 Nemacka 1 Srbia 1 Italia 2

8 Albania 2 Turska 2 Svaicarska 2 UKUPNO 11 VII. BROJ POSLOVNIH DRUŠTAVA U KOJIMA JE UKLJUČEN NAJMANJE JEDAN STRANI VLASNIK, PARTNER ILI DEONIČAR Podaci u Tabeli 4 predstavljaju broj poslovnih društava u kojima je uključen najmanje jedan strani vlasnik, partner ili deoničar. Tokom perioda Oktobar - Decembar je registrovano ukupno 2,451 poslovnih društava, od kojih 159 ima jedno strano fizičko ili pravno lice kao vlasnik, partner ili deoničar. Iz ovog broja su isključeni ogranci stranih poslovnih društava, koji su prikazani na Tabeli 3. Kao što se može videti na Tabeli 4, najčešći zakonski oblik poslovnih društava registrovano među stranim licima je društvo sa ograničenim odgovornostima. Tabela 4: Broj poslovnih društava u kojima je uključen najmanje jedan strani vlasnik, partner ili deoničar, Oktobar - Decembar 2018: Mesec Individualno preduzeće Opšte partnerstvo Ograničeno partnerstvo Društvo sa ograničenom odgovornošću Deoničarsko društvo Ukupno Oktobar Novembar Decembar Ukupno * U ovim podacima se ne pretpostavlja procenat kapitala stranih lica. Svrha ove tabele je predstavljanje učešća stranih lica kao vlasnika, partnera ili deoničara u poslovnom društvu na Kosovu. *Iz ove tabele je izuzet broj Ogranaka stranih poslovnih društava, koji je prikazan na Tabeli 3. VIII. REGISTRACIJA POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA RODU Podaci na grafikonima 4 i 5 pokazuju rodno učešće u poslovnim društvima registrovanim tokom perioda Oktobar - Decembar 2018 godine. Zbog prirode raznih zakonskih oblika poslovnih društava, podaci ispod su prikazani odvojeno za individualna preduzeća, koja imaju jednog vlasnika i obično su mala preduzeća, a posebno za druge zakonske oblike poslovnih društava u kojima vlasnici učestvuju kao partneri ili deoničari u većim ili razlikujućim poslovnim društvima. Grafikon 4 ispod odražava procenat vlasnika žena i muškaraca u individualnim preduzećima.

9 Grafikon 4: Procenat individualnih preduzeća prema rodu, Oktobar - Decembar 2018: 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 32% 68% 26% 25% 74% 75% 0% Oktobar Novembar Decembar M F Grafikon 5 odražava procenat partnera ili deoničara u registrovanim poslovnim društvima prema rodu, izuzimajući individualna preduzeća i ogranke stranih poslovnih društava. Grafikon 5: Procenat partnera i deoničara prema rodu, Oktobar - Decembar 2018: 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15% 13% 13% 85% 87% 87% Oktobar Novembar Decembar M F

10 IX. ZAKLJUČAK Ministarstvo trgovine i industrije, u cilju daljeg poboljšanja efikasnosti registracije u KARB-u, je preduzelo niz radnji: Pokrenulo je izradu, institucionalizaciju i redovno korišćenje merenja učinka izvođenjem zvaničnih podataka registracije kako bi se pratilo vreme za obradu prijava za registraciju po opštinskim centrima za registraciju i kako bi se identifikovali najbolji izvršioci i oni koji su se najviše poboljšali; Elektronska platforma je proces u toku i na kraju ove godine se ceka da se funksinalizuje; Povećalo je fokus na obezbeđivanje usklađenosti sa Zakonom o poslovnim društvima koji je trenutno u procesu promene; Objavljivanje redovnih izveštaja merenja učinka koje izrađuje i objavljuje KARB služi kao informativno sredstvo za dalje poboljšanje procesa. KRATKE ČINJENICE O REGISTRACIJI PREDUZEĆA NA KOSOVU Ispod možete naći kratke činjenice o podacima koji su navedeni u izveštaju Osnovni indikatori učinka za registraciju preduzeća na Kosovu u periodu Oktobar - Decembar Ovaj izveštaj i ovaj sažetak su izradili Kosovska Agencija za registracije biznisa (KARB). Ovi podaci predstavljaju razne brojke, počevši od proseka dana za registraciju poslovnog društva do broja poslovnih društava u kojima je uključeno najmanje jedno strano lice kao vlasnik, partner ili deoničar.

11 PREGLED ZA PERIOD OKTOBAR - DECEMBAR prosek dana za registraciju poslovnog društva prosek dana za registraciju DOO-a 423 broj ispisanih poslovnih društava 2,451 Registrovanih poslovnih društava 11 broj registrovanih ogranaka stranih kompanija 159 broj poslovnih društava u kojima je uključeno najmanje jedno strano lice kao vlasnik, partner ili deoničar

12 PREGLED AKTIVNOG BIZNESA OD 1999 DECEMBAR ,985 Individualnih preduzeća 47 Ograničenih partnerstava 28,743 DOO-a 137 Poljoprivrednih zadruga 165,815 Registrovanih poslovnih društava 3,523 Opštih partnerstava 516 Deoničarskih društava 822 Ogranaka stranih kompanija