Ministria e Tregtisë dhe Industrisë Ministarstvo Trgovine i Industrije Ministry of Trade and Industry IZVEŠTAJ O OSNOVNIM INDIKATORIMA UČINKA ZA REGIS

Транскрипт

1 Ministria e Tregtisë dhe Industrisë Ministarstvo Trgovine i Industrije Ministry of Trade and Industry IZVEŠTAJ O OSNOVNIM INDIKATORIMA UČINKA ZA REGISTRACIJU PREDUZEĆA NA KOSOVU U PERIODU: APRIL JUN KOSOVSKA AGENCIJA ZA REGISTRACIJE BIZNISA AVGUST 2017.

2 SADRŽAJ 1. UVOD... 3 II. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA... 4 III. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU DOO-A... 5 IV. VREME ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA CENTRU ZA REGISTRACIJU... 6 V. REGISTRACIJA I ISPIS PREMA ZAKONSKOM OBLIKU POSLOVNOG DRUŠTVA... 7 VI. REGISTRACIJA OGRANAKA STRANIH KOMPANIJA PREMA ZEMLJI POREKLA... 7 VII. BROJ POSLOVNIH DRUŠTAVA U KOJIMA JE UKLJUČEN NAJMANJE JEDAN STRANI VLASNIK, PARTNER ILI DEONIČAR... 8 VIII. REGISTRACIJA POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA RODU... 8 IX. ZAKLJUČAK... 10

3 1. UVOD Ovaj izveštaj je rezultat ocene koja je sprovedena u drugi tromesečju Kosovska Agencija za registracije biznisa (u daljem tekstu: KARB), uz podršku USAID-ovog Projekta Partnerstva za razvoj (u daljem tekstu: USAID PFD), o nekoliko indikatora učinka u vezi procesa registracije poslovnih društava na Kosovu. Tokom ovog perioda, zajednička ekipa, koju su činili službenici KARB-a i konsultanti USAID PFD-a, je analizirala niz indikatora koji se odnose na učinak KARB-a, uključujući: Vreme za registraciju poslovnih društava uopšteno na Kosovu, a za društva sa ograničenim odgovornostima posebno, kao i prema opštinama; Ukupan broj registrovanih poslovnih društava prema zakonskom obliku i prema ukupnom broju ispisanih trgovačkih društava prema obliku poslovnim društvima; Ukupan broj ogranaka stranih kompanija registrovanih prema mestu porekla; Broj vlasnika, partnera ili stranih deoničara koji su uključeni u poslovna društva na Kosovu prema vrsti poslovnih društava; Procenat individualnih preduzeća u vlasništvu žena; i Procenat partnera ili deoničara u poslovnim društvima na Kosovu, prema rodu. U podacima za ovaj tromjesečnik smanjen je broj dana za registraciju poslovnih društava. Unapređenjem procesa registracije poslovnih društava, uključujući i napore za funkcionalizaciju potpuno elektronske registracije, očekuje se da se broj indikatora i kvalitet podataka poveća i odrazi u sledećim izveštajima. U ovom izveštaju se analizuju podaci izvedeni iz registra poslovnih društava u KARB-u za poslovna društva za koja se posebnim zakonima na Kosovu propisuje da se registruju u KARB-u. Prema Zakonu o poslovnim društvima, proces registracije poslovnih društava na Kosovu predstavlja formalan, upravni i informativni akt. Sledstveno, u ovom izveštaju se ne iznose pretpostavke niti nudi brojke u vezi sa poslovnim društvima koja su aktivna i funkcionišu na Kosovu, međutim većinom se usredsređuje na merenje efikasnosti KARB-a i opštinskih centara za registraciju u sprovođenju procedura za registraciju ili ispis poslovnih društava. Kako bi se dobio jasniji pregled o broju, veličini i funkcionalnom statusu poslovnih društava i drugih privrednih subjekata angažovanih u privrednoj delatnosti na Kosovu, postoji potreba za sveobuhvatnijom podrškom, uključivanjem i drugih vladinih institucije, pre svega Poreske uprave Kosova i Ministarstva za javnu upravu. Prema Zakonu o poslovnim društvima i drugim zakonima na snazi, KARB trenutno registruje sledeće oblike poslovnih društava: individualno preduzeće, opšte partnerstvo, ograničeno partnerstvo, društvo sa ograničenim odgovornostima, deoničarsko društvo i ogranak stranog preduzeća i poljoprivredna zadruga. 3

4 Dana II. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA Poslovna društva, kao što je utvrđeno Zakonom i poslovnim društvima, su dužna da se registruju u centralnoj kancelariji KARB-a u Prištini ili u jednom od 28 opštinskih centara za registraciju poslovnih društava na Kosovu. U ovom delu izveštaja se meri broj dana za registraciju jednog poslovnog društva. Grafikon 1 predstavlja ukupan broj dana na osnovu registracije svih zakonskih oblika poslovnih društava u odnosu na velike promene u vremenu za registraciju raznih vrsta, npr. vreme za registraciju individualnog preduzeća je vidljivo kraće u odnosu na vreme za registraciju deoničarskog društva. Kao što se može videti u grafikonu I u daljem tekstu, za drugo tromesečje godine, prosečan broj dana za registraciju poslovnog društva smanjen je sa 2,46 na 1,87 dana, što predstavlja poboljšanje od 24%. Kumulativni prosek dana za ovo tromesečje iznosi 2,14 dana. Grafikon 1: Prosečan broj dana za registraciju poslovnih društava, april - jun 2017: 3.50 Prosečan broj dana za registraciju svih poslovnih društava April Maj Jun 4

5 Dana Dana III. PROSEK DANA ZA REGISTRACIJU DOO-a Kao najuobičajeniji korporativni oblik, u ovom delu izveštaja se analizira vreme za registraciju deoničarskog društva (DOO). Grafikon 2 dole pokazuje da je prosečan broj dana za registraciju DOO-a za drugi kvartal godine opao sa 2.97 na 2.22 dana, što predstavlja poboljšanje od 25.25%. Kumulativni prosek dana za ovaj tromjesečnik je 2,51 dana. Grafikon 2: Prosečan broj dana za registraciju DOO-a, april - jun 2017: Prosečan broj dana za registraciju DOO-a April Maj Jun Štaviše, grafikon 3 ispod pokazuje prosek dana za registraciju DOO-a u centru KARB-a za registraciju u Prištini. Kao što se vidi na Grafikonu 3, prosečan broj dana za registraciju KPS-a u Prištini za drugi kvartal godine opao je sa 3.16 na 2.60 dana, što predstavlja poboljšanje od 17.72%. Kumulativno sredstvo dana za ovaj kvartal je 2,77 dana. Grafikon 3: Prosečan broj dana za registraciju DOO-a u centru za registraciju u Prištini, april - jun 2017: Prosečan broj dana za registraciju DOO-a u Prištini April Mai Jun 5

6 IV. VREME ZA REGISTRACIJU POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA CENTRU ZA REGISTRACIJU Tabela 1 ispod pokazuje prosečan broj dana za registraciju poslovnih društava prema opštinskim centrima za registraciju poslovnih društava tokom perioda 1. april jun godine. Tabela koja je predstavljena ispod obuhvata 28 opštinskih centara za registraciju i centralnu kancelariju KARB-a, koja pokriva opštine Prištinu i Obilić. Podela prema centrima za registraciju u tabeli ispod je napravljena na osnovu podataka registrovane adrese poslovnog društva. Ako je adresa registracije poslovnog društva u Gnjilanu, korišćena je pretpostavka da je poslovno društvo registrovano u centru za registraciju u Gnjilanu iako postoji mogućnost da je to poslovno društvo registrovano u glavnoj kancelariji KARB-a u Prištini. Razlog za ovo je taj što KARB trenutno ima jedinstven sistem za registraciju poslovnih društava, koji obuhvata podatke poslovnih društava registrovanih na celoj teritoriji Kosova, ali ne i prema centrima za registraciju. Tabela 1: Prosečan broj dana za registraciju poslovnih društava prema centrima za registraciju poslovnih društava, april - jun 2017: Centar za registraciju April Maj Jun Prosek Dečane 2,40 1,50 1,00 1,95 Dragaš 1,67 1,67 1,00 1,63 Uroševac 2,29 1,36 1,35 1,80 Kosovo Polje 2,94 2,63 1,83 2,55 Đakovica 2,12 1,49 1,67 1,79 Gnjilane 2,51 1,66 1,68 2,02 Glogovac 2,93 1,79 1,38 2,02 Gračanica 3,20 3,09 1,83 2,85 Elezov Han 3,00 2,00 2,33 Istok 2,14 1,24 1,63 1,64 Kačanik 3,22 4,44 1,83 3,33 Kamenica 3,14 2,44 4,33 3,18 Klina 1,29 1,45 1,67 1,46 Lipljan 3,59 1,50 2,38 2,47 Mališevo 1,86 2,00 1,57 1,85 Mitrovica 2,22 1,55 1,67 1,88 Severna Mitrovica 1,80 1,92 2,36 2,06 Novo Brdo 1,00 1,20 1,50 1,25 Peć 1,80 1,75 1,25 1,65 Podujevo 1,79 1,52 1,36 1,57 Priština (KARB) 3,07 2,53 2,60 2,74 Prizren 1,88 1,44 1,30 1,59 Orahovac 1,38 1,40 1,10 1,32 Štrpce 1,33 3,00 1,67 1,71 Štimlje 5,00 1,82 1,56 2,56 Srbica 2,53 2,00 1,00 2,11 Suva Reka 2,11 1,86 1,35 1,70 Vitina 1,86 1,44 1,00 1,65 Vučitrn 1,76 1,85 1,28 1,63 Prosek 2,46 1,99 1,87 2,14 *Crvena boja predstavlja najveći prosečan broj dana za registraciju poslovnog društva. *Zelena boja predstavlja najmanji prosečan broj dana za registraciju poslovnog društva. 6

7 V. REGISTRACIJA I ISPIS PREMA ZAKONSKOM OBLIKU POSLOVNOG DRUŠTVA Tabela 2 ispod predstavlja broj registrovanih poslovnih društava i broj ispisanih poslovnih društava prema zakonskom obliku poslovnog društva i mesecima registracije za period 1. april jun godine. Podaci pokazuju da je najčešći registrovani zakonski oblik poslovnih društava individualno preduzeće, koje prate društvo sa ograničenim odgovornostima. Zakonski oblik sa najvećim brojem ispisa za ovaj period su takođe individualno preduzeće i društvo sa ograničenim odgovornostima. Tabela 2: Broj registrovanih i ispisanih poslovnih društava prema zakonskom obliku, april - jun 2017: Registracija prema zakonskom obliku Mesec Individualno preduzeće Registrovana poslovna društva Opšte partnerstvo Ispisana poslovna društva Ograničeno partnerstvo Društvo sa ograničenom odgovornošću Deoničarsko društvo Ogranak strane kompanije Poljoprivredna zadruga Ukupno Januar Februar Mart Ukupno Januar Februar Mart Ukupno VI. REGISTRACIJA OGRANAKA STRANIH KOMPANIJA PREMA ZEMLJI POREKLA Na osnovu Zakona o poslovnim društvima, stranom kompanijom se definiše poslovno društvo koje je osnovano i trenutno postoji prema zakonu jurisdikcije izvan Kosova i koja se može angažovati u privrednim aktivnostima na Kosovu kroz registraciju ogranka na Kosovu u KARB-u. Tabela 3 ispod pokazuje ukupan broj ogranaka stranih kompanija registrovanih na Kosovu u skladu sa Zakonom o poslovnim društvima, za period april - jun Tabela 3: Ogranci stranih kompanija registrovanih na Kosovu prema zemlji porekla, april - jun 2017: Zemlja porekla stranih kompanija Ogranci stranih kompanija Kroacia 1 Republika Çeke 1 Gjermania 1 Italia 1 Maqedonia 3 Shqipëria 2 Zvicra 1 Totali 10 7

8 VII. BROJ POSLOVNIH DRUŠTAVA U KOJIMA JE UKLJUČEN NAJMANJE JEDAN STRANI VLASNIK, PARTNER ILI DEONIČAR Podaci u Tabeli 4 predstavljaju broj poslovnih društava u kojima je uključen najmanje jedan strani vlasnik, partner ili deoničar. Tokom perioda april - jun je registrovano ukupno poslovnih društava, od koji je u 188 bilo jedno strano fizičko ili pravno lice kao vlasnik, partner ili deoničar. Iz ovog broja su isključeni ogranci stranih kompanija, koji su prikazani na Tabeli 3. Tabela 4: Broj poslovnih društava u kojima je uključen najmanje jedan strani vlasnik, partner ili deoničar, april - jun 2017: Mesec Individualno preduzeće Opšte partnerstvo Ograničeno partnerstvo Društvo sa ograničenom odgovornošću Deoničarsko društvo Poljoprivredn a zadruga Ukupno Januar Februar Mart Ukupno *U ovim podacima se ne pretpostavlja procenat kapitala stranih lica. Svrha ove tabele je predstavljanje učešća stranih lica kao vlasnika, partnera ili deoničara u poslovnom društvu na Kosovu. *Iz ove tabele je izuzet broj Ogranaka stranih kompanija, koji je prikazan na Tabeli 3. Od registrovana poslovna društva tokom ovog perioda na Kosovu, ukupan broj stranih lica vlasnika, partnera ili deoničara je 264. Kao što se može videti na Tabeli 4, najčešći zakonski oblik poslovnih društava registrovanih među stranim licima je individualno preduzeće ili društvo sa ograničenim odgovornostima. Takođe, na Tabeli 3 možete videti ukupan broju ogranaka stranih kompanija registrovanih tokom ovog perioda, kojih je 10. VIII. REGISTRACIJA POSLOVNIH DRUŠTAVA PREMA RODU Podaci na grafikonima 4 i 5 pokazuju rodno učešće u poslovnim društvima registrovanim tokom perioda 1. april jun godine. Zbog prirode raznih zakonskih oblika poslovnih društava, podaci ispod su prikazani odvojeno za individualna preduzeća, koja imaju jednog vlasnika i obično su mala preduzeća, a posebno za druge zakonske oblike poslovnih društava u kojima vlasnici učestvuju kao partneri ili deoničari u većim ili razlikujućim poslovnim društvima. 8

9 Kao najčešći oblik poslovnih društava na Kosovu, Grafikon 4 ispod meri procenat vlasnika žena i muškaraca u individualnim preduzećima. Iako je učešće žena u registraciji Individualnih preduzeća i dalje relativno nizak, podaci pokazuju rastucí trend njihovog učešcá. Grafikon 4: Procenat individualnih preduzeća prema rodu, april - jun 2017: 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 26% 24% 30% 74% 76% 70% April Maj Jun M Ž Grafikon 5 odražava procenat partnera ili deoničara u poslovnim društvima prema registrovanom rodu tokom perioda april - jun 2017, izuzimajući individualna preduzeća i ogranke stranih kompanija. Grafikon 5: Procenat partnera i deoničara prema rodu, april - jun 2017: 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18% 16% 14% 82% 84% 86% April Maj Jun M Ž 9

10 IX. ZAKLJUČAK Ministarstvo i trgovine, u cilju daljeg poboljšanja efikasnosti registracije u KARB-u, je preduzelo niz radnji: Pokrenulo je izradu, institucionalizaciju i redovno korišćenje merenja učinka izvođenjem zvaničnih podataka registracije kako bi se pratilo vreme za obradu prijava za registraciju po opštinskim centrima za registraciju i kako bi se identifikovali najbolji izvršioci i oni koji su se najviše poboljšali; Povećalo je fokus na obezbeđivanje usklađenosti sa Zakonom o poslovnim društvima; Proširilo je koordinaciju između Kosovska Agencija za registracije biznisa i Poreske uprave Kosova u poboljšanju vremena procesa registracije prijava i izdavanja identifikacionih poreskih brojeva u centrima KARB-a za registraciju, uključujući izradu i sklapanje formalnog Sporazuma o saradnji između KARB-a, PUK-a i Ministarstva za javnu upravu o dubljoj i stalnoj saradnji, u junu godine. Sistemi KARB-a i PUK-a su integrisani; Izradilo je programe za sveobuhvatnu obuku za uslugu klijenata sa svim službenicima KARB-a i opštinskih centara za registraciju poslovnih društava. Metodologija korišćena na izradi ovog izveštaja se ponavlja u KARB-u i objavljivanje redovnih izveštaja merenja učinka koje izrađuje i objavljuje KARB služi kao informativno sredstvo za dalje poboljšanje procesa. USAID-ov projekat Partnerstva za razvoj će nastaviti da podržava ovaj pristup do potpune institucionalizacije. 10

11

12 KRATKE ČINJENICE O REGISTRACIJI PREDUZEĆA NA KOSOVU Ispod možete naći kratke činjenice o podacima koji su navedeni u izveštaju Osnovni indikatori učinka za registraciju preduzeća na Kosovu u periodu april - jun Ovaj izveštaj i ovaj sažetak su izradili Kosovska Agencija za registracije biznisa (KARB), i USAID-ov Projekat Partnerstva za razvoj. Ovi podaci predstavljaju razne brojke, počevši od proseka dana za registraciju poslovnog društva do broja poslovnih društava u kojima je uključeno najmanje jedno strano lice kao vlasnik, partner ili deoničar. PREGLED ZA PERIOD APRIL JUN ,14 prosek dana za registraciju poslovnog društva 2 2,51 prosek dana za registraciju DOO-a 444 broj ispisanih poslovnih društava Registrovanih poslovnih društava 10 broj registrovanih ogranaka stranih kompanija 188 broj poslovnih društava u kojima je uključeno najmanje jedno strano lice kao vlasnik, partner ili deoničar

13 PREGLED ZA PERIOD 1999 JUN Individualnih preduzeća 90 Ograničenih partnerstava DOO-a 130 Poljoprivrednih zadruga Registrovanih poslovnih društava Opštih partnerstava 738 Deoničarskih društava 854 Ogranaka stranih kompanija