PowerPoint Presentation

Транскрипт

1 OSNOVE ORGANSKE HEMIJE Šta je to organska hemija i zašto je proučavamo

2 Organska hemija ili Svijet ugljika/karbona Organske supstance (npr. maslinovo ulje, šeder, škrob, svila, guma, papir, penicilin ) Anorganske supstance (npr. vazduh, voda, pijesak, glina, so, zlato, srebro, željezo, staklo, mesing ) -UGLJIK je najčešde vezan s VODIKOM, zatim KISIKOM, a vrlo je brojna grupa spojeva koji sadrže i AZOT. - Nešto je manje spojeva u kojima je ugljik vezan na SUMPOR, FOSFOR, HALOGENE i neke druge elemente

3 Historijski razvoj XVIII vijeku počela izolacija čistih organskih spojeva 1807 Jöns Jakob Berzelius prvi uveo naziv organski spoj ( )

4 Historijski razvoj 1816 Michel Chevreul Sapun priređen u reakciji baze sa životinjskom mašdu (organska supstanca) mogao se prevesti u nekoliko čistih organskih spojeva koje je nazvao masnim kiselinama, uz glicerin ( )

5 Historijski razvoj 1828 Friedrich Wöhler iz amonij cijanata sintetizirao ureu ( )

6 Historijski razvoj 1845 Adolph Wilhelm Hermann Kolbe sinteza organskog spoja (sirdetna kiselina) direktno iz hemijskih elemenata ( )

7 Historijski razvoj E. Fischer, godine sinteza glukoze; F. Hoffmann, godine sinteza acetilsalicilne kiseline.

8 Historijski razvoj U prvoj četvrtini 20 vijeka sintetizirani neki prirodni proizvodi: R. Willstatter i R. Robinson godine tropinon G. Komppa, i W.H. Perkin, godine kamfor; W.H. Perkin, godine α-terpineol; H. Staudinger, godine hrizantemna kiselina

9 Historijski razvoj U sljededoj četvrtini 20 vijeka sintetizirana složenija jedinjenja: Hemin Androsteron Askorbinska kiselina Ekvilenin Hinin Vitamin A

10 Historijski razvoj Druga polovina 20 vijeka: Razumjevanje i formulisanje detaljnih elektronskih mehanizama osnovnih organskih reakcija; Uvođenje konformacione analize; Razvoj spektroskopskih i drugih metoda za određivanje struktura; Primjena hromatografskih metoda analize i odvajanja; Otkrivanje i primjena novih selektivnih hemijskih reagenasa;

11 Historijski razvoj Druga polovina 20 vijeka sinteze kompleksnih organskih molekula i prirodnih proizvoda: Kortizon Strihnin Morfin Rezerpin Pencilin Hlorofil Vitamin B 12

12 Historijski razvoj danas: polimeri, farmaceutska industrija, pesticidi, gnojiva, eksplozivi, industrija boja i lakova, automobilska industrija...

13 CAS is the leading provider of organic, inorganic, and biosequence substance information. Datum Broj organskih i anorganskih supstanci Preko 138 miliona Preko 147 miliona

14 Zašto postoji tako veliki broj organskih spojeva? Šta čini ugljik posebnim? Zašto ima tako mnogo spojeva koji sadrže ugljik? Odgovor leži u položaju ugljika u periodnom sistemu elemenata. Atomi lijevo od ugljika imaju tendenciju da otpuštaju elektrone, dok atomi desno lako prihvataju elektrone.

15 Zašto postoji tako veliki broj organskih spojeva? Pošto se ugljik nalazi u sredini, on nerado daje ili otpušta elektrone. Umjesto toga, on dijeli elektrone. Ugljikov atom može dijeliti elektrone sa nekoliko različitih vrsta atoma (H, O, N, S, P, X ), a takođe dijeli elektrone sa drugim atomima ugljika koji se mogu međusobno vezati u duge lance ili brojne prstenove. Zato ugljik može da stvara milione stabilnih spojeva sa širokom oblasti hemijskih svojstava jednostavno dijeljenjem elektrona!

16 Zašto postoji tako veliki broj organskih spojeva? Valencija ugljika Vezivanje ugljika sa elektrpozitivnijim i elektronegativnijim elementima Formiranje lančanih ili prstenastih struktura Izomerija Prostorna građa

17 Hemijske veze Koja je vrsta hemijske veze zastupljena u organskim molekulama?

18 Izgled s i p orbitala

19 Izgled s i p orbitala

20 Hibridizacija metana sp3

21

22 Hibridizacija etena sp2

23

24 Hibridizacija etina - sp

25

26 Hibridizacija karbonilne grupe