STRATIGRAFIJA JUGOSLAVIJE

Транскрипт

1 Trijas

2 Opšte karakteristike trijasa Trijas, sa trajanjem od 40 miliona godina ( ) predstavlja kraću periodu zemljine istorije. U tom vremenu, koje predstavlja jedan mirniji period između hercinske i alpske orogeneze došlo je do adaptacije novih oblika organizama koji su se razvili posle velikog izumiranja tokom perma. Pangea tokom trijasa egzistira kao jedinstven kontinent, ali se događaju velika pomeranja na njenom istočnom obodu, gde se intenzivno širi novi deo Tetisa tzv Mezotetis. Paleogeografski uslovi i razvoj pojedinih specifičnih grupa organizama uslovio je pojavu brojnih plitkovodnih karbonatnih platformi, o čemu svedoče krečnjački planinski masivi, kako na istoku tako i na zapadu naše zemlje.

3 Podela dobio naziv po trojnoj podeli germanskog razvoja. Gornji (Kajper) (dodati retski kat u alpskom razviću) Srednji (Mušekalk) Donji (Bundzenštajn ili Bunter)

4 Nivo mora Stalne podizanje nivoa svetskog mora uz oscilacije, usled čega nastaju velika epikontinetlana mora na velikim prostorima Evrope i Severne Amerike.

5 Živi svet trijasa Razvoj neritskih i drugih formi. Naročito ehinodermata i mekušaca (bivalve, gastropodi, amoniti 2-100). Adaptivna radijacija! Izdvajaju se pojedine provincije: Borealna u germanskom epikontinentalnom moru na severu (npr. Encrinus liliformis) sa više siliciklastita (hladnija klima) i Tetis (npr. Dadocrinus gracilis), sa više karbonata (toplija klima) koralnim grebenima, krečnjacima i sl.

6 Borealno more Tetis

7 Trijas u našim krajevima Istočna Srbija Spoljašnja oblast Unutrašnja oblast Zapadna Srbija Velika karbonanta platforma

8 Trijas istočne Srbije Sintezni stub spoljašnjeg pojasa. Jelovica. Preko šarene serije i krečnjaka donjeg trijasa sledi srednji trijas sa školjčanim krečnjakom - mušekalkom. Naboriti krečnjak, odlikuju ga kvrgave površine slojevitosti. Dolomitični karbonati sa brahiopodima Trohitski krečnjak.

9 Trijas istočne Srbije Sintezni stub spoljašnjeg pojasa. Toplodolska reka. Debele naslage peščara donjotrijaske starosti. Zapaža se vrlo slaba diskordancija u odnosu na permske peščare.

10 Kvrgavi krečnjak sa obiljem mekušaca.

11 Preko dolomitičnih karbonata sledi trohitski krečnjak Gornji trijas je razvijen fragmetarno, sa svim katovima ali u sporadičnim izdancima.

12 Unutrašnja oblast. Donji trijas je sličan spoljašnjoj zoni. Srednji trijas Kučajske zone počinje bioturbatnom formacijom. Vrlo je markantna i u zapadnoj i u istočnoj srbiji.

13 Trijas istočne Srbije Unutrašnja oblast. Prevashodno karbonatno razviće. Profil kroz potok Meto kod Šetonja : 1. Crveni permski pešcari, 2. Beli kvarcni konglomeraticni pešcari, 3. Peskoviti krecnjaci donjeg trijasa, 4. Dolomiticni krecnjaci, 5. Sivi krecnjaci srednjeg trijasa.

14 Zapadna Srbija Jadarska oblast Drinska oblast Limska oblast Durmitor Zona visokog krša Zona Budve

15 Jadarska oblast: Brojni lokaliteti, Gučevo, Valjevo, Sokolske planine, nastavlja se iz perma u uslovima karbonatne sedimentacije, dolomitični krečnjaci sa klasičnom faunom T1, zatim bogate asocijacije brahiopoda i Daonela u T2, i megalodonskim krečnjacima u T3.

16 Zapadna Srbija Jasna granica prema tamnim krečnjacima perma. U stubu se zapažaju karbonati od samog početka trijasa., koje se naviše smenjuju dolomitima ladinske starosti. Nastavlja da se razvija permska karbonatna paltforma sa obiljem mikro i makro faune. Fauna je različita u odnosu na perm zbog promena na granici Pz Mz.

17 Jasna granica prema tamnim krečnjacima perma.

18 Jadarska oblast Za kampilski kat donjeg trijasa karakteristična tzv. Bioturbatna formacija, sa brojni tragovima aktivnosti organizama.

19 Jadarska oblast Srednji trijas, nastavlja se karbonatni razvoj, sa dosta dolomita. Gornji trijas brojni loferiti. Lelićki karst

20 Markantni izlivi Pillow lava

21 Drinska oblast - donji trijas Karbonatni razvoj sa karakteristikama platforme. Ima razlike u odnosu na Jadarsku oblast. Kako je u Drinskoj obl. sedimentacija prestala tokom karbona, to trijas ovde počinje transgresivnom serijom klastita Kladnice koja postepeno prelazi u karbonatne tvorevine.

22 Drinska oblast - donji trijas Klastiti Kladnice postepeno prelaze u karbonatne tvorevine. Kampilski potkat se odlikuje karakterističnom faunom sa Claraia clarai, Turbo rectecostatus i sl. ali se javi i poneki amonit Ptychites studeri ili P. flexuosus.

23 Drinska oblast -srednji trijas Postoje sve tipične alpske zone sa obiljem faune. Gutenštajnski krečnjaci sa Dadocrinus gracilis, Rekoarski krečnjaci sa Rhynchonella decurtata i Buloški krečnjaci sa Ceratites trinodosus. Korali su brojni ali ne grade sprudove kao danas. Rasuti su u gnezdaste sprudove i sl.

24 Na brojnim profilima otkriveni markantni su crveni Buloški krečnjaci sa Ceratites trinodosus, nazvani po lokalitetu Han Builog kod Sarajeva. U Srbiji jedan poznati lokalitet buloških krečnjaka je kamenolom Velika Klisura. Eksploatišu se kao dekorativni kamen tzv. Crveni Srigojno

25 Prema pojedinim autorima tokom srednjeg trijasa formira se nekoliko područja okeanske kore Okeana. Gornji trijas predstavljen je masivnim krečnjacima otkrivenim na brojnim lokalitetima