AKCIONI PLAN ZA SPROVOĐENJE NACIONALNOG STRATEŠKOG ODGOVORA NA HIV/AIDS U CRNOJ GORI 2010- Ciljevi i aktivnosti Indikator Odgovorne agencije Vremenski period Budţet UKUPNO potrebno Raspodjela po izvoru sredstava Manjak/ nepostojanje finansija 1. Stvoriti sigurno i podrzavajuce okruţenje kroz zagovaranje, politiku dijaloga, pravni okvir i pruţanje usluga za borbu protiv stigme i diskriminacije osoba koje ţive s HIV-om, i osoba sa rizičnim ponašanjem u odnosu na HIV i smanjiti nejednakost polova u odgovoru UNGASS indikator: Nationalni Kompozitni Indeks Aktivnosti Pregled i preporuke za izmjene i dopunu zakona koje doprinose borbi protiv stigme i diskriminacije osoba sa rizičnim ponašanjem u odnosu na HIV Ustanoviti mehanizam za monitoring kako bi se osigurala zaštita prava osoba koje žive sa HIVom i populacije u najvecem riziku Pregled nastavnih planova i programa za zdravstvene radnike, procjenu primjerenosti sadržaja o etičkim, pravnim i pitanjima komunikacije sa pacijentom vezano za HIV Zakoni o ovim pitanjima i njihova implementacija Mehanizam za monitoring Ministarstvo pravde, MZ, 2011-2012 5.000 BUDŽET, UNAIDS Nacionalni vodič (terminološki prihvatljivi izrazi i podaci zasnovani na dokazima) Vlada, relevantni partneri na nacionalnom nivou i UNAIDS MZ, Ministarstvo nauke i prosvjete, UNAIDS 2010-2011 20.000 BUDŽET, UNAIDS 2011-2012 10.000 BUDZET, UNAIDS Procjena medijske prezentacije tema o HIV-u i AIDS-u u Crnoj Gori kako bi se ispitala tačnost informacija, terminologija, odgovarajući stavovi, i identifikovali primjeri diskriminacije NKT, UNDP/PR, UNICEF, Broj medijskih izvještaja 2010-2014 UNAIDS 20.000,donatori Sprovesti istraživanja o stigmi i diskriminaciji: a. među pružaocima usluga kako bi se dobili osnovni podaci b. među PLHIV c. među osobama koje praktikuju rizično ponašanje kada je u pitanju HIV Izgradnja kapaciteta: zdravstvenih radnika o etičkim pitanjima, stigmi i diskriminaciji, komunikaciji s pacijentima i relevantnim nacionalnim i međunarodnim propisima i zakonima vezano za HIV Broj osoba do kojih se došlo ovim istraživanjima UNDP/PR, IJZ, Klinički centar, NVO 2010-2014 120.000 sudija, advokata, policije, osoblja u zatvorima, javnih tužioca i drugih javnih službenika studenata medicine, stomatologije, farmacije, sestrinstva, socijalnog rada i psihologije o diskriminaciji vezano za pol, seksualnost i HIV Broj obučenih osoba UNDP/PR, IJZ, Ministarstvo Pravde, MZ, UNAIDS, NVO 2012-2014 170.000, donatori 1
Edukovati PLHIV i populacije u najvećem riziku o njihovim ljudskim pravima i o HIV/PPI Broj obučenih ljudi NVO, NKT, MZ, IJZ, Ombudsman/zaštitinik ljudskih prava i sloboda 2010-2014 24.000 Uspostaviti konsultativni proces sa političarima o pitanjima stigme i diskriminacije u vezi sa HIV-om u kontekstu relevantnih međunarodnih konvencija MZ, NKT, IJZ, NVO, UNAIDS 2010-2014 5.000 Donatori Sprovesti godišnje nacionalne kampanje protiv stigme i diskriminacije kako bi se istakla pitanja rodne ravnopravnosti, seksualnosti, nasilja i HIVa Finalizovati Nacionalnu BCC strategiju sa porukama koje su usklađene sa BCC za adolescente u najvećem riziku i porukama o stigmi i diskriminaciji /izrada akcionog plana i prijedlog za usvajanje Izradjena BCC Strategija i Akcioni plan, usvojen dokument NVO, NKT, MZ,UNAIDS 2010-2014 50.000 NKT, Ministartsvo prosvjete, MUP, MZ, MRSS, MT, UNICEF, NVO, 2010-2012 15.000, UNICEF Pod-total 1: 439.000 2. Obezbijediti osnovni paket preventivnih intervencija u veyi sa HIV-om i SPI za seksualne radnike i njihove klijente, intravenske korisnike droga i muškarce koji imaju seks sa muškarcima UNGASS i MARPs indikatori: Broj i procenat ustanova koje pružaju ključne intervencije sa programima prevencije HIV-a Broj i procenat populacije u najvećem riziku (SR, IKD i MSM) obuhvaćene preventivnim programima Broj i procenat populacije u najvećem riziku (SR, IKD i MSM) koji su testirani na HIV u posljednjih 12 mjeseci i koji znaju rezultate Broj i procenat populacije u najvećem riziku (SR, IKD i MSM) koji su ispravno naveli načine prevencije seksualnog prenosa HIV-a i koji su odbacili velike zablude o transmisiji HIV-a procenat ženskih i muških SR koji su koristili kondome sa posljednjim klijentom Broj i procenat muškaraca koji su koristili kondom tokom poslednjeg analnog seksa sa muškim partnerom Broj i procenat ženskih i muških IKD koji su koristili kondom prilikom posljednjeg seksualnog odnosa Broj i procenat ženskih i muških intravenskih korisnika droga koji su koristili sterilni probor za injektiranje u toku poslednjeg injektiranja droga Aktivnosti Usaglasiti osnovni paket intervencija za prevenciju HIV-a za populacije u najvećem riziku (SR i njihove klijente, IKD, MSM) Razviti sub-regionalni priručnik i kurikulum za terenski rad, na osnovu postojećih trening programa za terenski rad (lokalne NVO) i obučiti odgovarajuće osoblje Osnovni paket razvijen (set intervencija definisan) i usvojen od strane NKT Priručnik za terenski rad na osnovi dogovorenog kurikuluma razvijen i usvojen od strane NKT; Broj obučenog osoblja MZ, IJZ, NVO, UNDP/PR, UNAIDS, MUP MZ, MUP, MP, UNDP/PR, NVO 2010-2014 20.000 BUDŽET I DONATORI 2010-2012 10.000 Broj i 2
Kontinuirana izgradnja kapaciteta osoblja (u Broj treninga vladinom, nevladinom i privatnom sektoru) koji rade sa SR (i njihovim klijentima), IKD i MSM o seksualnosti, seksualnom i reproduktivnom zdravlju, i adolescentima koji su upuštaju u rizično ponašanje u vezi sa HIV-om Broj obuhvaćenih IKD MZ, MUP, Ministarstvo pravde, UNDP/PR, NVO, udruženja zdravstvenih radnika 2010-2014 96.000,UNAIDS,DONATORI Unaprijediti terenski rad sa IKD UNDP/PR, NVO 2010-2014 250.300 Broj obuhvaćenih IKD Uspostaviti dva Drop in centra za IKD Unaprijediti aktivnosti metadonske terapije (MMT) u sistemu PZZ Senzibilizacija ključnih zainteresovanih strana kada su u pitanju principi programa smanjenja štete Broj otvorenih centara Broj uspostavljenih metadonskih centara koji rade planirani su dva - Broj klijenata,broj testova za kontrolu Broj održanih treninga Broj senzibilisanih osoba Vlada, UNDP/PR, NVO 2010-2014 MZ, UNDP/PR 2010-2014 220.000,RFZO,BUDZET UNDP/PR 2010-2014 14.900 203.950, donatori Broj obuhvaćenih MSM Unaprijediti terenski rad sa MSM UNDP/PR, NVO 2010-2014 186.950 Broj obuhvaćenih MSM Osnovati savjetovališta za MSM koje će voditi NVO UNDP/PR, NVO 2010-2014 168.897 Treninzi o senzibilizaciji za zdravstvene radnike o posebnim potrebama populacije kada je seksualno zdravlje u pitanju Broj održanih treninga Broj senzibilisanih osoba UNDP/PR, UNAIDS,MZ,IJZ,NKT 2010-2014 96.000 Broj obuhvaćenih SR Unaprijediti terenski rad sa SR UNDP/PR, NVO 2010-2014 218.900 3
Uspostaviti drop in centar u Podgorici za SR Broj obuhvaćenih SR UNDP/PR 2010-2014 147.732 Treninzi o senzibilizaciji za policijske službenike, psihologe i socijalne radnike o seksualnom radu i HIV-u Broj održanih treninga Broj senzibilisanih osoba UNDP/PR 2010-2014 16.000 Kontinuirana izgradnja kapaciteta osoblja (u vladinom, nevladinom i privatnom sektoru) koji rade sa muškim i ženskim pripadnicima MARPs i MARA. Treninzi za komunikaciju o promjeni ponašanja (BCC) za postojeće vršnjačke edukatore za rad sa MARA Uspostaviti program terenskog rada i vršnjačke edukacije za MARA Broj treninga Broj obučenih MARA edukatora Broj održanih treninga MZ, MUP, Ministarstvo pravde, UNDP/PR, NVO, udruženja zdravstvenih radnika 2010-2014 96.000, DONATORI Broj obuhvaćenih MARA UNDP/PR, UNICEF 2010-2014 10.000, UNICEF Broj održanih treninga Broj konsultacionih sastanaka Izgradnja kapaciteta SR, IKD, MSM i PLHIV i pomoći im da osnuju/razviju njihove organizacije Broj obučenih osoba Broj važnih dokumenata koji su razvijeni Izgradnja kapaciteta NVO koje rade sa SR (i njihovih klijenata), IKD, MSM i MARA. Prilagoditi postojeće službe (za PPI, DST i zdravstvene servise po mjeri mladih) potrebama MARA dječaka i djevojčica Broj organizovanih treninga Broj obučenog osoblja PPI komponenta inkorporirana u DST Protokol Protokol za zdravstvene servise po mjeri mladih prilagođen potrebama MARA dječaka i djevojčica UNDP/PR, UNICEF, 2010-2014 UNDP/PR, NVO, UNHCR, UNICEF, UNAIDS UNDP/PR, NVO, UNHCR, UNICEF,WHO UNDP/PR, UNICEF, MZ 2010-2014 60.000 Pod-total 2: 1.987.829 98.000, UNICEF, UNAIDS, UNICEF, DONATORI 2010-2014 54.200 2010-2014 20.000, UNICEF 3. Intervencije za osobe u sredinama gdje rizično ponašanje kada je u pitanju HIV moţe biti više rasprostranjeno (zatvori, hoteli), među djecom i mladima na ulici (društveno isključenom omladinom) i među vojnim i drugim uniformisanim sluţbama (uključujući pomorce) Indikatori (nacionalni) za ranjive populacije: Procenat ženskih i muških pomoraca, zatvorenika, mladih RAE, radnika u turizmu, koji su ispravno naveli načine prevencije transmisije HIV seksualnim putem i koji su odbacili osnovne zablude o prenošenju HIV-a; Procenat ženskih i muških pomoraca, zatvorenika, mladih RAE, radnika u turizmu koji su koristili kondom prilikom posljednjeg seksualnog odnosa sa slučajnim partnerom. Usaglasiti osnovni paket intervencija za prevenciju HIV-a za zatvorenike i maloljetnike u ustanovama za izdržavanje zatvorske kazne Osnovni paket razvijen (set intervencija definisan) i usvojen od strane NKT UNDP/PR, UNICEF 2010-2012 5.000, Vlada Kontinuirana izgradnja vještina osoblja (vladinog i nevladinog) koji rade sa muškim i ženskim zatvorenicima i maloljetnicima u ustanovama za izdržavanje zatvorske kazne Broj obučenog osoblja UNDP/PR, UNICEF 2010-2014 35.000 Broj obuhvaćenih zatvorenika Unaprijediti terenski rad sa zatvorenicima Broj obučenog zatvorskog osoblja uključujući testiranje na HIV, preko obučenog Broj pruženih servisa UNDP/PR, NVO 2010-2014 106.177 4
uključujući testiranje na HIV, preko obučenog medicinskog osoblja Edukacija zatvorenika i maloljetnika u ustanovama za izdržavanje zatvorske kazne o prevenciji HIV-a Usaglasiti osnovni paket intervencija za prevenciju HIV-a za pomorce. Broj zatvorenika testiranih na HIV Broj obučenih zatvorenika i maloljetnika Osnovni paket razvijen (set intervencija definisan) i usvojen od strane NKT UNDP/PR, NVO 2010-2014 106.177 UNDP/PR, UNICEF 2010-2014 60.000 MZ,IJZ,NKT,MT 2010-2012 10.000,DONATORI,BUDZET Kontinuirana izgradnja vještina osoblja (vladinog i nevladinog) koji rade sa pomorcima Unaprijediti terenski rad među pomorcima i turističkim radnicima/radnicama Broj obučenog osoblja UNDP/PR,NVO,MZ 2010-2014 10.000,DONATORI,BUDZET Broj obuhvaćenih pomoraca Broj obuhvaćenih turističkih radnika i radnica Broj obučenih NVO radnika Broj pruženih servisa Broj obuhvaćenih pomoraca Osnovati 2 dodatna savjetovališta za pomorce Broj obučenih NVO radnika UNDP/PR, NVO 2010-2014 Broj otvorenih centara Usaglasiti osnovni paket intervencija za prevenciju HIV-a za osobe koje rade u turističkoj industriji Kontinuirana izgradnja vještina osoblja (vladinog i nevladinog) koji rade sa muškim i ženskim osobljem u turističkoj industriji Inicirati promjenu pravila kategorizacije turističkih objekata u cilju obezbjeđivanja obaveznog instaliranja kondom aparata Usaglasiti osnovni paket intervencija za prevenciju HIV-a za RAE i društveno isključenu omladinu Kontinuirana izgradnja vještina osoblja (vladinog i nevladinog) koji rade sa RAE i društveno isključenom omladinom Unaprijediti aktivnosti terenskog rada među RAE i društveno isključenom omladinom Edukacija pripadnika vojnih snaga o prevenciji HIV-a i SPI Edukacija pripadnika policijskih snaga o prevenciji HIV-a i SPI Osnovni paket razvijen (set intervencija definisan) i usvojen od strane NKT MZ,IJZ,NKT,MT 2010-2012 10.000,DONATORI,BUDZET Broj obučenog osoblja UNDP/PR 2010-2014 10.000,DONATORI,BUDZET Pravila promijenjena Broj turističkih objekata koji su instalirali kondom aparate Osnovni paket razvijen (set intervencija definisan) i usvojen od strane NKT MIP, UN, MZ,MSS, 2010-2012 10.000,DONATORI,BUDZET, UN Broj obučenog osoblja MIP, UN, MZ,MSS, 2010-2014 15.000,DONATORI,BUDZET, UN Broj obuhvaćenih RAE Broj pruženih servisa Broj obučenih vojnika UNDP/PR, NVO 2010-2014 MZ, IJZ, UNAIDS 2010-2014 UNDP/PR, UNICEF, UNHCR, MZ, NVO MZ, Ministarstvo odbrane, IJZ, NVO, UNAIDS 2010-2014 24.000 BUDZET,EU,DONATORI Broj obučenih policajaca MZ, MUP, IJZ, NVO, UNAIDS 2010-2014 24.000 BUDZET,EU,DONATORI Pod-total 3: 616.791 84.000 73.712 10.000 UNAIDS 2010-2014 129.902 5
4. Obezbijediti informacije o primarnoj prevenciji HIV-a i seksualno prenosivih infekcija (SPI) među mladima i opštom populacijom UNGASS indicators: Procenat škola koje su sprovodile edukativne programe o HIV-u bazirane na životnim vještinama u posljednjoj školskoj godini Procenat ženskih i muških mladih osoba (15-24), koji su tačno naveli načine prevencije prenosa HIV-a seksualnim putem i koji su odbacili velike zablude o transmisiji HIV-a Procenat ženskih i muških mladih osoba (15-24) koji su imali polni odnos prije 15. godine života Uvesti predmet zdravi stilovi života u nastavni plan i program srednjih škola Organizovati treninge o prevenciji HIV-a i PPI bazirane na životnim vještinama (mladi adolescenti i drugi mladi ljudi) Predmet uveden u nastavni plan i program Broj treninga i broj obuhvaćenih targeta Ministarstvo prosvjete, MZ, relevantne javne zdravstvene ustanove i NVO Ministarstvo prosvjete, MZ, IJZ i NVO 2012-2014 30.000 Vlada i eksterni eksperti 2010-2014 120.000 Uspostaviti nacionalne standarde za zdravstvene servise po mjeri mladih (YFHS) Nacionalni protokol/vodič Ministarstvo prosvjete, MZ, relevantne javne zdravstvene ustanove, UNICEF i UNAIDS 2010-2012 50.000 Vlada i UN Obezbijediti adekvatnu zakonsku regulativu Uključiti DST, SPI i zdravstvene usluge po mjeri mladih u sistem PZZ Organizovati treninge za javne službenike i opštu populaciju Organizovati javne kampanje i medijske događaje sa ciljem informisanja o primarnoj prevenciji HIV-a i SPI Funkcionisanje savjetovališta za DST na HIV Zakoni o ovim pitanjima i njihova implementacija Broj DZ koji obezbjeđuju integrisane usluge DPST i YFHS Broj treninga i broj obuhvaćenih targeta Broj kampanja, obuhvaćenih ciljeva i događaja Godišnji programi i programske aktivnosti Vlada, relevantni partneri na nacionalnom nivou i UN (UNAIDS) NKA, relevantne javne zdravstvene ustanove, NVO, UNICEF i UNAIDS Ministarstvo prosvjete, MZ, IJZ i NVO NKA, relevantne javne zdravstvene ustanove i NVO 2010-2014 20.000 Vlada i UNAIDS 2010-2014 50.000 UNAIDS 2010-2014 40.000 2010-2014 60.000 i UNAIDS MZ, IJZ, PZZ 2010-2014 300.000 FZOCG Pod-total 4: 670.000 5. Spriječiti transmisiju HIV-a u zdravstvu i drugim profesijama gdje osoblje moţe biti izloţeno HIV-u UNGASS indikator: Procenat doniranih jedinica krvi za koje je urađen skrining na HIV na kontrolisano kvalitetan način Nacionalni indikator: Procenat donirane krvi dobijen kroz dobrovoljno davalaštvo krvi Održavati i nadzirati kvalitet krvi i krvnih proizvoda prije transfuzije i osigurati redovnu zalihu svih reagensa Uspostavljene standardne operativne procedure (SOP) i EAQS (External assurance quality schemes) Klinički centar Centar za transfuziju krvi 2010-2011 30.000 Vlada, donatori Obezbijediti sigurnu krv od dobrovoljnih, redovnih davaoca krvi Broj edukativno-promotivnih kampanja i IEK materijala; Broj sprovedenih akcija dobrovoljnog davalaštva krvi na terenu; Broj dobrovoljnih davaoca krvi Klinički centar; Centar za transfuziju krvi 2010-2014 120.000 FZOCG Održavati primjenu univerzalnih mjera zaštite Broj treninga za zdravstvene radnike i broj obuhvaćenih ciljeva/ targeta IJZ 2010-2012 200.000 6
Raditi na unaprijeđivanju univerzalnih mjera zaštite stomatologa (javni i privatni sektor) Broj stomatologa obučenih o univerzalnim mjerama zaštite IJZ, Udruženje stomatologa, UNAIDS i SZO 2010-2012 10.000 Edukacija o spriječavanju prenošenja HIV-a i univerzalnim mjerama zaštite među policijskim službenicima i zatvorskim čuvarima Edukacija o spriječavanju prenošenje HIV-a i univerzalnim mjerama zaštite među vojnim snagama Broj obučenih trenera 40.000 Broj obučenih policijskih službenika i zatvorskih čuvara Oprema za sopstvenu zaštitu Broj obučenih vojnika Uprava policije i Ministarstvo pravde, IJZ Klinički centar/ Centar za transfuziju krvi, IJZ, MZ, Ministarstvo odbrane 2010-2014 20.000 2010-2014 15.000 Organizovati treninge za studente na Policijskoj akademiji za unutrašnje poslove o spriječavanju prenošenja HIV-a i univerzalnim mjerama zaštite Broj treninga i broj obuhvaćenih polaznika treninga Klinički centar/ Centar za transfuziju krvi, IJZ, MUP, Policijska akademija i Srednja škola unutrašnjih poslova 2010-2014 8.000 Uvođenje mogućnosti za imunizacijom na HAV i HBV za osoblje koje je u kontaktu sa krvlju i krvnim proizvodima Imunizacija uvedena; Broj osoblja nad kojima je urađena imunizacija MZ, IJZ, Klinički centar CG, Domovi zdravlja 2010-2014 5.000 Vlada/ FZOCG Obezbijediti post-ekspozicionu profilaksu da bude dostupna osobama izloženim HIV-u na njihovom radnom mjestu (medicinsko osoblje) Broj intervencija sa PEP-om MZ, IJZ, Klinički centar CG, SZO 2010-2014 5.000 Vlada Motivisati opštu populaciju i mlade ljude da daju dobrovoljno krv kroz javne kampanje o bezbjednoj krvi i edukativnim događajima u školama i na univerzitetima Broj kampanja, obuhvaćenih ciljeva i događaja MZ, IJZ, Klinički centar CG, SZO 2010-2014 20.000 Vlada i donatori Uspostaviti bazu podataka i registar svih dobrovoljnih davalaca krvi Baza podataka i registar uspostavljeni; Broj dobrovoljnih davalaca krvi u Crnoj Gori MZ, IJZ, Klinički centar CG, SZO 2010-2014 10.000 Vlada Napraviti upitnik za sve dobrovoljne davaoce krvi kako bi se omogućilo samoisključenje ukoliko su već bili izloženi rizičnom ponašanju u vezi sa HIV-om Upitnik uveden; Broj dobrovoljnih davalaca krvi koji su bili izloženi rizičnom ponašanju prije davanja krvi MZ, IJZ, Klinički centar CG, SZO 2010-2014 5.000 Vlada i donatori Pod-total 5: 488.000 6. Obezbjediti pristupačno i ravnopravno liječenje, njegu i pomoć za sve osobe koje su inficirane i pogođene HIV-om. UNGASS indikatori: Broj odraslih i djece sa uznapredovalom HIV infekcijom koji dobijaju antiretroviralnu terapiju Broj odraslih i djece koji žive s HIV-om i koji su na liječenju 12 mjeseci nakon početka antiretroviralne terapije Održiva nabavka antiretroviranih lijekova u zemlji sa poboljšanim sistemom za planiranje između MZ i FZOCG sa monitoringom pristupačnosti lijekova PLHIV kontinuirana nabavka ljekova MZ, FZOCG, Montefarm, Infektivna klinika 2010-2014 2.640.000 FZOCG Održiva nabavka neophodnih testova (dijagnostičkih i CD4) kontinuirana nabavka testova MZ, IJZ, Nacin nabavke odredjuje ostale OA 2010-2014 244.000 FZOCG 7
Trening farmaceuta o stigmi kontinuirana nabavka testova MZ, IJZ, Klinika za infektivne bolesti, UNAIDS 2010-2014 20.000 UNAIDS Istraživanja o ličnom opažanju stigme i diskriminacije za osobe koje žive sa HIV-om Broj PLHIV koji su prihvatili da učestvuju u istraživanju IJZ, Klinika za infektivne bolesti, UNAIDS, NVO 2010-2014 20.000 Izgradnja nove Klinike za infektivne bolesti i njeno opremanje Obučiti zdravstveno i drugo osoblje, NVO i religiozne organizacije o psihosocijalnoj pomoći za PLHIV i palijativnoj njezi Klinika izgrađena i opremljena MZ, Klinički centar CG 2010-2014 4.000.000,00 Vlada, Donatori Broj treninga, obučenih osobapsihologa, socijalnih radnika MZ, IJZ, Klinika za infektivne bolesti, NVO 2010-2014 30.000 Pod-total 6: 6.954.000 7. Osigurati poboljšanje nadzora, monitoringa i evaluacije aktivnosti u vezi sa HIV/AIDS-om i planiranja na osnovu dobijenih podataka UNGASS indikatori: Stopa rasta HIV-a među populacijama u najvećem riziku (MARPs) Znanje o HIV/AIDS-u među mladima od 15-24 Ojačati nacionalnu jedinicu i sistem za nadzor druge generacije sa podacima iz biobihevioralnih istraživanja disagregiranih po dobi, polu i razlikama Revidirati obrazac za prikupljanje podataka o HIV/PPI tako što će se unositi podaci o raseljeništvu, jeziku, seksualnosti Napraviti procjenu veličine populacije za: intravenske korisnike droga, komercijalne seksualne radnike i muškarce koji imaju seks sa Osnovana jedinica i uspostavljena baza podataka Epidemiološki obrazac za izvještavanje o HIV/PPI revidiran Ministarstvo zdravlja, UNDP, UNAIDS, UNICEF, 2010-2014 10.000 UNAIDS IJZ 2010 10.000 BUDŽET/WB Procjene veličine populacija IJZ 2010 10.000 BUDŽET Pripremiti nacionalni protokol za prikupljanje podataka sa populacijama u najvećem riziku Usvojen nacionalni protokol za populacije u najvećem riziku IJZ, UNAIDS, UNICEF, LSHTM, UNDP/PR 2010-2012 10.000 BUDZET/WB Sprovoditi redovna bio-bihevioralna istraživanja među IKD, SR, MSM i zatvorenicima (HIV, Hep B, Hep C, sifilis, gonoreja) Broj ucesnika u istrazivanju,broj testiranih,broj pozitivnih na testovimaa,... IJZ, Klinički centar Crne Gore, UNDP/PR, NVO dva puta godišnje 480.000 Sprovoditi bio-bihevioralna istraživanja među turističko ugostiteljski radnici i pomorcima Sprovoditi bihevioralna istraživanja među opstom populacijom Broj ucesnika u istrazivanju,broj testiranih,broj pozitivnih na testovimaa,... Broj ucesnika u istrazivanju, IJZ, UNDP/PR, NVO IJZ,UNDP/PR, MONSTAT jednom u 4 godine jednom u 4 godine 80.000 40.000 Sprovoditi bihevioralna istraživanja među mladima od 15-24 Broj ucesnika u istrazivanju, IJZ, UNICEF, NVO,MONSTAT jednom u 4 godine 20.000, UNICEF Izgradnja kapaciteta zaposlenih u vladinom i nevladinom sektoru o metodologijama istraživanja IJZ, UNDP/PR, NVO 2 treninga godišnje 64.000 8
Izgradnja kapaciteta zaposlenih u zdravstvu o uzorkovanju, analizi podataka, pisanju izvještaja (raznim aspektima nadzora druge generacije) IJZ, UNDP/PR, UNAIDS 3 treninga godišnje za 6 osoba zaposlenih u zdravstvu 225.000 Izgradnja kapaciteta zaposlenih u NVO o projektnom monitoringu i evaluaciji Izgradnja kapaciteta zaposlenih u vladinim službama o projektnom monitoringu i evaluaciji IJZ, UNDP/PR, UNAIDS IJZ, UNDP/PR, UNICEF, UNAIDS 2 treninga godišnje 2010-2012 2 treninga godišnje 2010-2012 40.000 50.000, UNICEF Nabavka opreme (kompjuteri, štampači, digitalni projektori, itd.) UNDP 2010 40.000 Evaluacija implementacije projekta 5. Runde NKA, IJZ, UNDP/PR 2010 20.000 Srednjoročni pregled nacionalnog strateškog plana u 2012 NKA, IJZ, UNDP/PR 2013 20.000 Finalna evaluacija NKA, IJZ,UNDP/PR 2015 20.000 Godišnji sastanci za planiranje i pregled odradjenih planiranih aktivnosti, uz učešće svih partnera NKA, MZ, svi partneri godišnje po jedan sastanak 2010-2014 60.000 Pod-total 7: 1.199.000 8. Ojačati kapacitete i koordinaciju u okviru nacionalnog odgovora na HIV/AIDS Održivo finansiranje UNGASS indikator: AIDS potrošnja po kategorijama i izvoru finansiranja Razviti Nacionalni HIV/AIDS program i budžet, i dobiti odobrenje od Vlade. Lobirati i zastupati iz godine u godinu povećanje sredstava opredijeljenih od strane države za HIV/AIDS i PPI usluge Uključiti HIV/AIDS i PPI u godišnji plan FZOCG Razviti nacionalni plan o mobilizaciji resursa Ljudski resursi Nacionalni program menadžer za HIV/AIDS i PPI Nacionalni HIV/AIDS Program i budžet razvijeni, i Vlada ih odobrila. Broj sastanaka o implementaciji Godišnjeg plana i lobiranju kod Vladinih zvaničnika; Iznos opredijeljen od strane države za HIV/AIDS i PPI usluge Uključeno u godišnji plan FZZO Nacionalni plan o mobilizaciji resursa razvijen Programme Manager imenovan. NKT 2010-2011 30.000 NKA, MZ 2010-2014 10.000 NKA, MZ, FZZO 2010-2012 60.000 UNDP, MZ, UNAIDS 2010-2011 10.000 IJZ UNAIDS UN,DONATORI UNAIDS 9
Izraditi sveobuhvatni plan obuke koji će jasno pokazati broj obučenog osoblja (po temama, Sveobuhvatni plan obuke napravljen i Vlada/privatni sektor, NVO i geograska lokacija) identifikovano osoblje za specifične i identifikovati one koji treba da budu obučeni po treninge temama. NKA, MZ,, UN 2010-2012 100.000 /CCM FOND Koordinacija i partnerstva Tromjesečni sastanci NKA sa predstavnicima FZZO, Montefarma i zatvora i uspostavljanje Radnih grupa o nekim specifičnim temama koje će izvještavati NKA. Broj sastanaka Broj osoba koje su prisustvovale sastancima NKA, MZ, MIN PRAVDE, MONTEFARM, FZOCG 2010-2014 20.000 uključivanje privatnog zdravstvenog sektora Akreditacija privatnih doktora 2010-2014 100.000 kako bi bili ukljuceni kao punopravni partneri u HIV prevenciji osigurana i omogućena od strane MZ i Ljekarske komore MZ, FZZO, Ljekarska komora Pod-total 8: 330.000 Komponenta prevencije prenošenja HIV-a sa majke na dijete (PMTCT) Spriječiti prenošenje HIV-a sa majke na dijete kroz informisanje o HIV-u i ponudu savjetovanja i testiranja na HIV trudnicama, i kroz upućivanje na odgovarajuću terapiju, njegu i podršku UNGASS indicator: Broj HIV pozitivnih trudnica koje su primile antiretroviralne lijekove u cilju smanjenja rizika prenošenja s majke na dijete Broj novorođenčadi Usvojiti protokol o prevenciji prenošenja HIV-a sa majke na dijete u Crnoj Gori Protokol usvojen NKT 2010 5.000 UNICEF Testiranje trudnica na HIV u cilju rane dijagnostike HIV infekcije Broj testiranih trudnica, broj HIV pozitivnih trudnica, broj ponudjenih testiranja MZ, IJZ,, DZ, OB, UNDP 2010-2014 100.000,0 FZOCG Odštampati i podijeliti protokol o prevenciji prenošenja HIV-a sa majke na dijete u Crnoj Gori Podijeljeni protokoli svim ginekolozima, izabranim pedijatrima i izabranim doktorima u Crnoj Gori 2010 10.000 UNICEF Razviti informativne materijale za trudnice o HIV-u i testiranju i savjetovanju na HIV I reproduktivnom iyboru trudnice Broj izradjenog IEC materijala 2010-2011 20.000 BUDŽET Obučiti ginekologe, pedijatre i izabrane doktore o PMTCT i gdje uputiti trudnicu na savjetovanje i testiranje na HIV Broj seminara,broj obucenih ljekara 2010-2012 20.000 BUDŽET Obučiti izabrane doktore kako preduzeti savjetovanje i testiranje na HIV Izrada jedinstvenog protokola lijecenja trudnica sa HIVom u cilju sprečavanja prenosa HIV na dijete Broj seminara,broj obucenih ljekara Izradjen protokol po preporucenim smjernicama 2010-2012 20.000 BUDŽET 2010-2011 10.000 BUDŽET/WB 10
Razviti mrežu psihosocijalne podrške za HIV pozitivne trudnice i njihovu porodicu i organizovati edukativne seminare na temu psihococijalne pomoci i podrske Obezbjedjivanje adekvatne postnatalne njege i tretmana za HIV pozitivno dijete i HIV pozitivnu trudnicu Broj edukativnih seminara, broj obucenog kadra, razvijena mreza Broj HIV pozitivnih trudnica i djece, MZ, FZOCG, Montefarm 2010-2012 10.000 BUDZET 2010-2014 200.000 FZOCG Pod-total PMTCT: 395.000 PROGRAMSKE OBLASTI Programska oblast 1 Podržavajuće okruženje 390.000 2010-2014 439.000 Programska oblast 2 Populacije u najvećem riziku i adolescenti u najvećem riziku 264.200 2010-2014 1.839.829 Programska oblast 3 Ranjive populacije 110.000 2010-2014 616.791 Programska oblast 4 Primarna prevencija među mladima i opštom populacijom 670.000 2010-2014 670.000 Programska oblast 5 Prevencija u zdravstvenim i drugim profesionalnim sredinama 488.000 2010-2014 488.000 Programska oblast 6 Terapija, njega i podrška 6.954.000 2010-2014 6.954.000 Programska oblast 7 Nadzor, M&E 1.199.000 2010-2014 1.199.000 Programska oblast 8 Koordinacija, kapaciteti finansiranje nacionalnog odgovora 260.000 2010-2014 330.000 PMTCT Komponenta 395.000 2010-2014 395.000 UKUPNI BUDŢET: 13.079.620 11