POSTUPCI OOČ (DIN8580) STROJNI pod Geometrijski definirana oštrica Rezni alat s oštricom Tokarenje Glodanje Bušenje, upuštanje, razvrtavanje Blanjanje, dubljenje Piljenje Provlačenje Geometrijski nedefinrana oštrica Brušenje Superfiniš Honanje Lepanje Rezni alat bez oštrice Elektroerozija - EDM Elektrokemijska obrada - ECM Obrada laserom Obrada vodenim mlazom - WJM
GIBANJA U OBRADI ODVAJANJEM ČESTICA gib GLAVNO GIBANJE (G)- izvodi se brzinom v c i njome se obavlja odvajanje čestica, pri čemu se troši najveći dio snage na alatnom stroju. kružno ili pravolinijsko kontinuirano ili diskontinuirano POSMIČNO GIBANJE (P)- izvodi se brzinom v f i služi za održavanje kontakta između alata i obratka. kružno ili pravolinijsko kontinuirano ili diskontinuirano DOSTAVNO GIBANJE (D)- primak-odmak; potrebno je za dovođenje alata i obratka u zahvat, zauzimanje dubine rezanja, te povrat nakon obavljene obrade.
BLANJANJE bla kratkohodno dugohodno
TOKARENJE tok uzdužno vanjsko uzdužno unutarnje poprečno vanjsko poprečno unutarnje
OBRADA PROVRTA rupe bušenje upuštanje razvrtavanje
PROVLAČENJE prov G
GLODANJE GLOD protusmjerno obodno ravno istosmjerno čeono ravno
Katedra za alatne strojeve: VJEŽBA1 BRUŠENJE BRUS obodno ravno vanjsko obodno okruglo unutarnje čeono ravno
Osnovni princip konvencionalnih postupaka ooč: Klin REZNI KLIN MATERIJALI REZNOG KLINA =? REZNA GEOMETRIJA =?
Tehnološki referentni sustav ravnina y TKS 90 o P s v c z 90 o P r P o
PILA pila G P P r o o A =? A =? s =? o P S v c v f
TOKARSKI NOŽ nož v c A? A? 90 o općenito: + + = 90 o P o o o o P r kut mjeri se između u ravnini P s P o prednji kut 0 A i P r P 0 kut klina 0 A i A P 0 stražnji kut 0 P s i A P 0
Materijali reznog dijela alata definirane geometrije mat Alatni čelici: 0,6-1,5% C; brzina ~10m/min; temp. Izdr. 300 C Brzorezni čelici: legirani s Cr, W, Co, V i Mo; jednodjelan Tvrdi metal: sinterirani karbidi metala (W + event. Ti, Ta) i veziva (Co); višedjelan (drška od konstrukcijskog čelika); Prevučeni tvrdi metali: prevlake od TiN, Al 2 O 3,, TiCN,... CVD i PVD postupci prevlačenja Sitno-zrnati tvrdi metali Cermet: TiC+TiNC + kobaltna vezivna osnova Keramike: oksidna na bazi Al 2 O 3 i nitridna Si 3 Ni 4 ; ojačana vlaknima CBN kubni nitrid bora PCD polikristalni dijamant
Otpornost na trošenje Brzina rezanja Čvrstoća i tvrdoća na povišenim temp. Svojstva materijala reznih alata kvalitativni prikaz mat CBN PCD Oksidna keramika Al 2 O 3 Vlaknima ojačana keramika Nitridna keramika Si 3 N 4 Cermet tvrdi metal na bazi WC Prevučeni tvrdi metal Sitnozrnati tvrdi metal Prevučeni brzorezni čelici Brzorezni čelici Čvrstoća i žilavost
Otpornost na trošenje Brzina rezanja Čvrstoća i tvrdoća na povišenim temp. Svojstva materijala reznih alata kvalitativni prikaz mat CBN PCD Idealni rezni materijal Oksidna keramika Al 2 O 3 Vlaknima ojačana keramika Nitridna keramika Si 3 N 4 Cermet tvrdi metal na bazi WC Prevučeni tvrdi metal Sitnozrnati tvrdi metal Prevučeni brzorezni čelici Brzorezni čelici Čvrstoća i žilavost