OSIGURUVAWE NA LICA(NEZGODA) - DOPOLNITELNI USLOVI AKCIONERSKO DRU[TVO ZA OSIGURUVAWE I REOSIGURUVAWE MAKEDONIJA Skopje - Viena In{urens Grup OP[TI OD

OSIGURUVAWE NA LICA(NEZGODA) - DOPOLNITELNI USLOVI AKCIONERSKO DRU[TVO ZA OSIGURUVAWE I REOSIGURUVAWE MAKEDONIJA Skopje - Viena In{urens Grup OP[TI ODREDBI ^len 1 (1) Op{tite uslovi za osiguruvawe na lica od posledici od nesre}en slu~aj (nezgoda) i ovie Dopolnitelni uslovi za osiguruvawe na deca od posledici na nesre}en slu~aj (vo natamo{niot tekst: Dopolnitelni uslovi) se sostaven del na dogovorot za osiguruvawe na deca od posledici na nesre}en slu~aj {to dogovara~ot na osiguruvaweto }e go sklu~i so Akcionersko dru{tvo za osiguruvawe i reosiguruvawe Makedonija, Skopje - Viena In{urens Grup (vo natamo{niot tekst: osiguruva~). (2) Dogovara~ mo`e da bide roditelot ili staratelot na deteto, kako i sekoe drugo fizi~ko ili pravno lice {to ima interes da sklu~i vakvo osiguruvawe. (3) So ovie Dopolnitelni uslovi se osiguruvaat deca do 14- godi{na vozrast, bez ogled na zdravstvenata sostojba i bez pla}awe na zgolemena premija vo smisla na ~lenot 9, stav 3, to~ka 3 od Op{tite uslovi, osven du{evnobolnite deca, koi vo sekoj slu~aj se isklu~eni od osiguruvaweto. OBVRSKI NA OSIGURUVA^OT DOPOLNITELNI USLOVI ZA OSIGURUVAWE NA DECA OD POSLEDICI NA NESRE]EN SLU^AJ (NEZGODA) ^len 2 (1) Osiguruva~ot ima obvrska da ja isplati dogovorenata osigurena suma predvidena vo polisata celosno ili delumno ili da nadomesti tro{oci za lekuvawe ako nesre}niot slu~aj {to ima za posledica invaliditet ili kratkotrajno naru{uvawe na zdravjeto na osigurenikot nastane: 1. vo sekojdnevniot `ivot na osigurenoto dete (doma i nadvor od ku}ata, vo u~ili{te, na ulica, na igrali{te, pri igrawe, pri u~ili{na nastava, pri izleti i ekskurzii itn.); 2. pri vozewe so koe i da e prevozno srdstvo; 3. pri zanimavawe so slednite sportovi: gimnasti~ki ve`bawa, atletika, plivawe, veslawe, edrewe, vozewe so kajak, ribarewe, sankawe, skijawe, lizgawe po mraz, golf, fudbal, rakomet, odbojka, ko{arka, tenis, me~uvawe, javawe, vozewe so velosiped i so rol{ui, kako i pri ski-skokovi. (2) Koga }e nastapi smrt na osigurenoto lice poradi nesre}en slu~aj, osiguruva~ot ima obvrska za tro{ocite za pogrebot da ja isplati dogovorenata osigurena suma vo slu~aj na smrt, no najmnogu do iznosot {to kako maksimalen e utvrden so odluka na Upravniot odbor na Akcionerskoto dru{tvo za osiguruvawe i reosiguruvawe Makedonija - Skopje Viena In{urens Grup. TRAEWE NA OSIGURUVAWETO ^len 3 Ako vo polisata e ozna~en samo denot na po~etokot na osiguruvaweto, osiguruvaweto avtomatski prestanuva so istekuvaweto na onaa godina na osiguruvawe vo koja osigurenoto dete napolnilo 14 godini. KORISNICI NA OSIGURUVAWETO Ovie Posebni uslovi gi donese Upravniot odbor na Dru{tvoto na 100-tata redovna sednica odr`ana na 22.2.2016 godina so odluka br. 02-1636/3-3 so primena od 26.2.2016 godina. Lektor Kristina Velevska ^len 4 Dokolku vo polisata ne e predvideno, kako korisnik na osiguruvaweto se smeta: 1. za tro{oci za pogreb vo slu~aj na smrt na osigurenikot - liceto {to }e doka`e deka gi isplatilo tro{ocite ili deka ima neposredna obvrska da gi plati; 2. vo slu~aj na invaliditet na osigurenikot - samiot osigurenik; 3. vo slu~aj na kratkotrajno naru{uvawe na zdravjeto na osigurenikot - liceto {to }e doka`e deka gi isplatilo tro{ocite za lekuvawe ili ima neposredna obvrska da gi plati. PRAVO NA @ALBA ^len 5 Dogovara~ot, osigurenikot ili korisnikot na osiguruvawe- 1

DOPOLNITELNI USLOVI ZA OSIGURUVAWE NA DECA to mo`e da dostavat `alba vo odnos na osiguruva~ot do Agencijata za supervizija na osiguruvaweto, kako organ nadle`en za supervizija na dru{tvata za osiguruvawe. NADLE@EN SUD ^len 6 Vo slu~aj na spor me u dogovara~ot na osiguruvaweto, odnosno osigurenikot i osiguruva~ot, mesno e nadle`en Osnovniot sud Skopje 2, Skopje. Prilog: TABELA ZA OPREDELUVAWE PROCENT NA TRAEN INVALIDITET KAKO POSLEDICA OD NESRE]EN SLU^AJ (NEZGODA) za osiguruvawe na deca VOVEDNI ODREDBI (1) Vo smisla na ~lenot 14 od Op{tite uslovi za osiguruvawe na lica od posledici na nesre}en slu~aj (nezgoda), ovaa tabela za opredeluvawe procent na traen invaliditet (vo natamo{niot tekst: tabela na invaliditet) e sostaven del na ovie Dopolnitelni uslovi i na sekoj oddelen dogovor za osiguruvawe na lica od posledici na nesre}en slu~aj (nezgoda) {to dogovara~ot na osiguruvaweto }e go sklu~i so Akcionersko dru{tvo za osiguruvawe i reosiguruvawe Makedonija, Skopje - Viena In{urens Grup. (2) Kako traen invaliditet vo smisla na ovaa tabela na invaliditet se smeta trajna, ireverzibilna sostojba na naru{uvawe na normalnata funkcija na del, odnosno organ na teloto. (3) Vo osiguruvaweto na lica od posledici na nesre}en slu~aj (nezgoda), vo slu~aj na traen invaliditet, isklu~ivo se primenuva procentot odreden so ovaa tabela na invaliditet. (4) Vo slu~aj na povreda, kone~niot invaliditet se opredeluva najrano tri meseci po zavr{enoto sevkupno lekuvawe, so isklu~ok kaj amputacijata i kaj to~kite od tabelata kade {to e poinaku opredeleno. Za psevdoartroza, nagme~uvawe na koskeno-muskulnata struktura i sindrom na prenapregnuvawe ne se odreduva invaliditet. (5) Kaj pove}ekratnite povredi na oddelni delovi, rbetot, zglobovi ili organite, vkupniot invaliditet na odreden del, rbetot, zglob ili organ se opredeluva taka {to za najgolema posledica na o{tetuvawe se zema polniot procent predviden vo tabelata, od slednoto najgolemo o{tetuvawe se zema polovina od procentot predviden vo tabelata i posle po red, 1/4, 1/8 itn. Vkupniot procent ne mo`e da go nadmine procentot {to e odreden so tabelata na invaliditet za potpolna zaguba na toj del ili organ. (6) Ako osigurenikot imal traen invaliditet pred nastanuvaweto na nesre}niot slu~aj, obvrskata na osiguruva~ot se odreduva spored noviot invaliditet, nezavisno od porane{niot, osven vo slednive slu~ai: a). ako noviot nesre}en slu~aj predizvikal zgolemuvawe na dotoga{niot invaliditet, obvrskata na osiguruva~ot se utvrduva za razlikata pome u vkupniot procent na invaliditet i porane{niot procent; b). ako noviot nesre}en slu~aj predizvikal zaguba ili povreda na eden od porano povredenite delovi ili organi, obvrskata na osiguruva~ot se utvrduva samo za zgolemeniot invaliditet; v). ako se doka`e deka osigurenikot e zabolen od {e}erna bolest, bolesti na sredniot i na periferniot nerven sistem, gluvost, slabovidnost, bolesti na krvnite sadovi ili hroni~ni bolesti na belite drobovi i ako tie bolesti vlijaat za zgolemuvawe na invaliditetot po nastanatiot nesre}en slu~aj, osiguruva~ot }e go namali krajniot invaliditet po tabelata za invaliditet za 1/2. (7) Ocenkite na invaliditetot za razli~ni posledici na eden organ ili ekstremitet ne se sobiraat, no mo`e da bidat oceneti po onaa to~ka {to utvrduva najvisok invaliditet za taa posledica. (8) Vo slu~aj na zaguba na pove}e delovi ili organi pri eden nesre}en slu~aj, procentite na invaliditet za sekoj oddelen del ili organ se sobiraat, no ne mo`e da iznesuvaat pove}e od 100%, nitu pomalku od procentot na najvisokiot poedine~en invaliditet. (9) Subjektivnite te{kotii vo smisla na namaluvawe na muskulnata motorna sila, strav, bolki i otok na mestoto na povredata ne se zemaat predvid pri odreduvaweto na procentot na traen invaliditet. Individualnite sposobnosti, socijalnata polo`ba ili zanimawe (profesionalnata sposobnost) na osigurenikot ne se zemaat predvid pri odreduvaweto na procentot na invaliditet. I. GLAVA 1. Perzistentna vegetativna sostojba 100% 2. O{tetuvawe na mozokot so klini~ki utvrdena slika: - hemipareza so silno izrazen spasticitet; - ekstrapiramidna simptomatologija (nevozmo`na koordinacija na dvi`ewata ili postoewe na grubi nenamerni dvi`ewa); - o{tetuvawe na maliot mozok so izrazeni rastrojstva na ramnote`ata na odot i koordinacija na dvi`eweto 90% 3. Psevdobulbaren sindrom 80% 4. Posttraumatska epilepsija doka`ana so objektivni dijagnosti~ki metodi i bolni~ki lekuvawa a). so za~esteni napadi (najmalku edna{ nedelno) 60% b). so retki napadi 20% 5. @ari{ni o{tetuvawa na mozokot so bolni~ki evidentirani posledici na psihoorganski sindrom, so naod na psihijatar i psiholog po bolni~ko lekuvawe so soodvetni ispituvawa: a). vo lesen stepen 30% b). vo sreden stepen 40% v). vo silen stepen 60% 6. Hemipareza ili disfazija: a). vo lesen stepen 30% b). vo sreden stepen 40% v). vo silen stepen 50% 7. O{tetuvawa na maliot mozok so adiodohokineza i asinergija 40% 8. Sostojba po nagme~uvawe na mozokot doka`ano vo tekot na bolni~ko lekuvawe so objektivni dijagnosti~ki postapki na dijagnosti~ka obrabotka (CT, EEG): a). bez nevrolo{ki ispadi 5% b). so nevrolo{ki ispadi 20% 9. Sostojba po trepanacija na svodot na ~erepot ili kr{ewe na bazata na ~erepot, svodot na ~erepot, rendgenolo{ki verificirano 10% 10. Postkomocionalen sindrom po bolni~ki utvrden potres na mozokot bez postoewe na objektivni nevrolo{ki naodi so izvorna medicinska dokumentacija dobiena vo rok od 24 ~asa po povredata i posledovatelna medicinska dokumentacija za tekot na lekuvaweto 1% 11. Zaguba na kosa nad 1/3 od povr{inata na kosata 5% 1. Patolo{kite sostojbi na mozokot {to dovele do promeni vo mozokot ne se opfateni so osiguruvawe. 2. Za potresite na mozokot {to ne se bolni~ki utvrdeni vo rok od 24 ~asa po povredata i nemaat istorijat na lekuvawe po povredata ne se priznava invaliditet. 3. Site formi na epilepsija mora da bidat utvrdeni bolni~ki so primena na sovremeni dijagnosti~ki metodi. 4. Kaj razli~nite posledici od povreda na mozokot pri eden nesre}en slu~aj, procentite na invaliditet ne se sobiraat, tuku se odreduva procent samo po to~kata {to e najpovolna za osigurenikot. 5. Trajniot invaliditet za site slu~ai {to spa aat pod 2

to~kite od 1 do 8 se opredeluva najrano 2 godini po povredata. II. O^I 12. Potpolna zaguba na vidot na dvete o~i 100% 13. Potpolna zaguba na vidot na edno oko 33% 14. Oslabuvawe na vidot na edno oko: a). za prva desettina namalen vid 1,65% b). za vtora desettina namalen vid 3,70% v). za treta desettina namalen vid 6% g). za ~etvrta desettina namalen vid 9% d). za petta desettina namalen vid 12,50% ). za {esta desettina namalen vid 16,50% e). za sedma desettina namalen vid 20,50% `). za osma desettina namalen vid 24,50% z). za devetta desettina namalen vid 28,50% 15. Vo slu~aj na drugoto oko da do{lo do potpolna zaguba na vidot, za sekoja desettina namaluvawe na vidot na povredenoto oko se opredeluva: a). za prva desettina namalen vid 3,30% b). za vtora desettina namalen vid 7,40% v). za treta desettina namalen vid 12% g). za ~etvrta desettina namalen vid 18% d). za petta desettina namalen vid 25% ). za {esta desettina namalen vid 33% e). za sedma desettina namalen vid 41% `). za osma desettina namalen vid 49% z). za devetta desettina namalen vid 57% 16. Diplopija kako trajna i ireparabilna posledica od povreda na oko: a). eksterna oftalmoplegija 10% b). totalna oftalmoplegija 20% 17. Zaguba na o~na le}a: a). afakija - ednostrana 20% b). psevdoafakija - ednostrana 5% v). afakija - dvostrana 30% g).psevdoafakija - dvostrana 10% 18. Delumni o{tetuvawa na mre`nicata i na staklestoto telo: a). delumen ispad na vidnoto pole kako posledica na posttraumatska Ablatio retinae 3% b). Opacitales koroporis vitrei kako posledica na traumatsko krvavewe vo staklestoto telo na okoto 3% 19. Midrijaza kako posledica na direktna trauma na okoto 3% 20. Nepotpolna vnatre{na oftalmoplegija 10% 21. Povreda na solzniot aparat i na o~nite kapaci: a). epifora 3% b). entropium, ektropium 3% v). ptoza na kapacite 3% 22. Koncentri~no stesnuvawe na vidnoto pole na preostanatoto oko: a). do 60 stepeni 10% b). do 40 stepeni 30% v). do 20 stepeni 50% g). do 5 stepeni 60% 23. Ednostrano koncentri~no stesnuvawe na vidnoto pole: a). do 50 stepeni 5% b). do 30 stepeni 10% v). do 5 stepeni 20% 24. Homonimna hemianopsija 30% 1. Invaliditet po Ablatio retinae se opredeluva po to~kite 13, 14, 15 ili 18. 2. Povredata na o~nata jabol~ica {to predizvikala Ablatio retinae mora da bide bolni~ki dijagnosticirana. 3. Ocenata na o{tetuvawata na o~ite se vr{i po zavr{enoto lekuvawe, so isklu~ok po to~kite 16 i 20, za koi minimalniot rok iznesuva edna godina po povredata. III. U[I 25. Potpolna gluvost na dvete u{i so uredna kalori~na reakcija na vestibularniot organ 40% 26. Potpolna gluvost na dvete u{i so zgasnati kalori~ni reakcii na vestibularniot organ 60% 27. Potpolna gluvost na edno uvo so uredna kalori~na reakcija na vestibularniot organ 10% 28. Potpolna gluvost na edno uvo so zgasnata kalori~na reakcija na vestibularniot organ na toa uvo 15% 29. Obostrana nagluvost so uredna kalori~na reakcija na vestibularniot organ: - vkupna zaguba na sluhot po Fowller-Sabineu: a). od 31 do 60% 10% b). od 61 do 85% 20% 30. Obostrana nagluvost so zgasnata kalori~na reakcija na dvata vestibularni organa: - vkupna zaguba na sluhot po Fowller-Sabineu: a). od 20 do 30% 10% b). od 31 do 60% 20% v). od 61 do 85% 30% 31. Ednostrana te{ka nagluvost so uredna kalori~na reakcija na vestibularniot organ: - zaguba na sluhot na nivo od 90 do 95 decibeli 10% 32. Ednostrana te{ka nagluvost so zgasnata kalori~na reakcija na vestibularniot organ: - zaguba na sluhot na nivo od 90 do 95 decibeli 12,5% 33. Povreda na u{nata {kolka: a). potpolna zaguba ili potpolna deformacija 15% Za site slu~ai od ova poglavje invaliditetot se opredeluva po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od 6 meseci po povredata, so isklu~ok na to~kata 33, koja se ocenuva po zavr{enoto lekuvawe. IV. LICE 34. Belezno deformira~ki o{tetuvawa na liceto so funkcionalni pre~ki i/ili posttraumatski deformiteti na koskite na liceto so sledovatelna medicinska dokumentacija i potrebni ispituvawa: a). vo lesen stepen 5% b). vo silen stepen 10% Za kozmeti~kite i estetskite belezi na liceto ne se odreduva invaliditet. 35. Ograni~eno otvorawe na usta: a). rastojanie pome u gornite i dolnite zabi - do 3 sm 10% b). rastojanie pome u gornite i dolnite zabi-do 1,5 sm 30% 36. Defekti na vili~nite koski na jazikot ili nepceto so funkcionalni pre~ki: a). vo sreden stepen 10% b). vo silen stepen 25% Za slu~aite po to~kite 34, 35 i 36 invaliditet se odreduva po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od 6 meseci po povredata. Za zaguba na zabi ne se odreduva invaliditet. 37. Pareza na facijalniot nerv po fraktura na slepoo~nata koska ili povreda na soodvetnata parotidna regija: a). vo lesen stepen 5% b). vo silen stepen so kontraktura i kaj mimi~ka muskulatura 15% v). paraliza na facijalniot nerv 20% 3

Invaliditetot po to~kata 37 se odreduva po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od 2 godini po povredata. V. NOS 38. Povreda na nosot: a). delumna zaguba na nosot 15% b). zaguba na celiot nos 30% 39. Anosmija kako posledica na verificirana fraktura na gorniot vnatre{en del na nosniot skelet 3% 40. Deformacija na nosnata piramida po fraktura so dislokacija na nosnite koski 4% Koga }e se utvrdat razli~ni posledici na povredata na nosot poradi eden nesre}en slu~aj, procentite za invaliditet ne se sobiraat, tuku invaliditetot se ocenuva po najpovolnata to~ka za osigurenikot. Invaliditetot od to~ka 39 se utvrduva po zavr{enoto lekuvawe, no ne pred istekuvaweto na edna godina od povredata ili od operacijata. Za povreda po to~kata 40 osigurenikot e dol`en na osiguruva~ot da mu dostavi na uvid RTG-snimki. VI. DU[NIK I HRANOPROVOD 41. Povredi na du{nikot: a). sostojba po traheotomija kaj vitalnite indikacii po povredata 5% b). stenoza na du{nikot po povreda na grklanot i na po~etniot del na du{nikot 10% 42. Stenoza na du{nikot poradi koja mora trajno da se nosi kanila 60% 43. Stesnuvawe na hranoprovodot, rendgenolo{ki doka- `ano: a). vo lesen stepen 5% b). vo silen stepen 30% 44. Potpolno stesnuvawe na hranoprovodot so trajna gastrostoma 80% VII. GRADEN KO[ 45. Povredi na rebrata: a). kr{ewe na edno ili dve rebra ako e zalekuvano so dislokacija ili skr{nuvawe na sternumot zarasnat so dislokacija bez namaluvawe na belodrobnata ventilacija od restriktiven tip 2% b). kr{ewe na 3 ili pove}e rebra zalekuvano so dislokacija bez smaluvawe na belodrobnata ventilacija od restriktiven tip 5% 46. Sostojba po torakotomija napravena poradi traumatski promeni na gradniot ko{ i na belite drobovi 10% 47. O{tetuvawe na funkcijata na belite drobovi od restriktiven tip poradi kr{ewe na edno ili pove}e rebra, penetrantni povredi na gradniot ko{, posttraumatska athezija, hematotoraksa i pnevmatoraksa: a). vo lesen stepen, 20-30% smaluvawe na vitalniot kapacitet 10% b). vo sreden stepen, 31-50% smaluvawe na vitalniot kapacitet 30% v). vo silen stepen, za 51% ili pove}e smaluvawe na vitalniot kapacitet 50% 48. Fistula po empiema 10% Kapacitetot na belite drobovi se odreduva so povtorena spirometrija, a po potreba i so detalna pulmolo{ka obrabotka i ergometrija. Ako sostojbata od to~kite 45, 46 i 48 e prosledena so naru{uvawe na funkcijata na belite drobovi od restriktiven tip, toga{ ne se ocenuva po navedenite to~ki, tuku po to~kata 47. Invaliditetot po to~kite 47 i 48 se ocenuva po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od edna godina od denot na povredata. Ako so spirometrija se doka`e me{ano naru{uvawe na funkcijata na belite drobovi (opstruktivno i restriktivno), invaliditetot se namaluva srazmerno na ispadot na funkcijata poradi bolest. 49. Zaguba na edna dojka: a). do 50 godini `ivot 10% b). preku 50 godini `ivot 5% v). te{ko o{tetuvawe na dojkata do 50 godini `ivot 5% 50. Zaguba na dvete dojki: a). do 50 godini `ivot 30% b). preku 50 godini `ivot 15% v). te{ko o{tetuvawe na dvete dojki do 50 godini `ivot 10% 51. Posledici od penetrantni povredi na srceto i na golemite krvni sadovi na gradniot ko{: a). srce so normalen elektrokardiogram 10% b). so promenliv elektrokardiogram spored te`inata na promenata 30% v). krvni sadovi 10% g). anevrizma na aortata so inplantot 30% VIII. KO@A 52. Dlaboki belezi na teloto po izgorenici ili povredi bez pre~ki na motilitetot, a povredite zafa}aat povr{ina nad 5 sm2: a). od 5% do 10% od povr{inata na teloto 5% b). od 10% do 20% od povr{inata na teloto 10% v). preku 20% od povr{inata na teloto 15% 53. Dlabok beleg na ko`ata po povredi ili izgorenici {to predizvikale pogolem beleg na ko`ata do 5 sm2 1% Slu~aite od to~ka 52 se presmetuvaat so primena na praviloto na devetka. Dlabok beleg nastanuva po intermedijalni izgorenici (II B stepen) i/ili povredi so mal defekt na ko`ata. Dlabok beleg nastanuva po dlaboki izgorenici (III stepen) ili potko`ni subdermalni (IV stepen) i/ili pogolem defekt na ko`niot pokriv. Za posledicite od epidermalni izgorenici (I stepen) i povr{inata (II A stepen) ne se opredeluva invaliditet. Procentot na invaliditet se utvduva po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od 6 meseci od nastanuvaweto na nesre}niot slu~aj. Funkciskite naru{uvawa predizvikani so izgorenici ili so povredi od to~kata 52 se ocenuvaat vo soglasnost so soodvetnite to~ki od tabelata na invaliditet. IX. STOMA^NI ORGANI 54. Traumatska hernija verificirana vo bolnica neposredno po povredata ako istovremeno pokraj hernijata e verificirana povreda na mekite delovi na stoma~niot yid vo toa podra~je 5% 55. Povredi na dijafragmata: a). sostojba po prsnuvawe na dijafragmata vo bolnica neposredno po povredata, verificirana i hirur{ki zgri`ena 10% 56. Postoperativna hernija po laparatomija {to e napravena poradi povredata 10% 57. Povreda na crevata i/ili na crniot drob, `eludnikot: a). {iewe 10% b). povreda na crniot drob so resekcija 20% v). povreda na crevata i/ili na `eludnikot so resekcija 20% 58. Zaguba na slezina (splenektomija): a). zaguba na slezina do 20 godini vozrast 25% 4

b). zaguba na slezina od 20 do 40 godini vozrast 20% v). zaguba na slezina so preku 40 godini vozrast 15% 59. Povreda na pankreas spored funkcionalnoto o{tetuvawe 20% 60. Anus praeternaturalis - traen 50% 61. Inkontinecija alvi: a). delumna 20% b). potpolna 60% X. URINARNI ORGANI 62. Zaguba na eden bubreg - so normalna funkcija na drugiot 30% 63. Zaguba na eden bubreg - so o{tetena funkcija na drugiot: a). vo lesen stepen, do 30% o{tetuvawe na funkcijata 40% b). vo sreden stepen, do 50% o{tetuvawe na funkcijata 55% v). vo silen stepen, nad 50% o{tetuvawe na funkcijata 80% 64. Funkcionalni o{tetuvawa na edniot bubreg: a). vo lesen stepen, do 30% o{tetuvawe na funkcijata 7% b). vo sreden stepen. do 50% o{tetuvawe na funkcijata 15% v). vo silen stepen, preku 50% o{tetuvawe na funkcijata 20% 65. Funkcionalni o{tetuvawa na dvata bubrega: a). vo lesen stepen, do 30% o{tetuvawe na funkcijata 20% b). vo sreden stepen, do 50% o{tetuvawe na funkcijata 30% v). vo silen stepen, preku 50% o{tetuvawe na funkcijata 60% 66. Stenoza na uretrata po povreda: a). vo lesen stepen, pod 18 CH 5% b). vo sreden stepen, pod 14 CH 15% v). vo silen stepen, pod 6 CH 30% 67. Povreda na mo~niot meur so namalen kapacitet, za sekoja 1/3 na namaluvawe na kapacitetot 10% 68. Potpolna inkontinencija na urinata: a). kaj ma`i 40% b). kaj `eni 50% 69. Urinarna fistula (uretalna, perinealna, vaginalna) 25% XI. GENITALNI ORGANI 70. Zaguba na eden testis do 60 godini `ivot 15% 71. Zaguba na eden testis preku 60 godini `ivot 5% 72. Zaguba na dvata testisa do 60 godini `ivot 50% 73. Zaguba na dvata testisa preku 60 godini `ivot 25% 74. Zaguba na penisot do 60 godini 60% 75. Zaguba na penisot preku 60 godini `ivot 30% 76. Deformacija na penisot so onevozmo`ena kohabitacija do 60 godini `ivot 50% 77. Deformacija na penisot so onevozmo`ena kohabitacija preku 60 godini `ivot 25% 78. Zaguba na matkata i na jaj~nicite do 55 godini `ivot: a). zaguba na matkata 40% b). zaguba na edniot jaj~nik 10% v). zaguba na dvata jaj~nika 40% 79. Zaguba na matkata i na jaj~nicite preku 55 godini `ivot: a). zaguba na matkata 10% b). zaguba na sekoj jaj~nik 5% 80. O{tetuvawa na vulvata i na vaginata {to onevozmo`uvaat kohabitacija do 60 godini `ivot 50% 81. O{tetuvawa na vulvata i na vaginata {to onevozmo`uvaat kohabitacija preku 60 godini 25% XII. RBET 82. Povreda na rbetot so trajni o{tetuvawa na rbetniot mozok (kvadriplegija) so zaguba na kontrola na defekacija i mokrewe, verificirano so potrebnite ispituvawa 100% 83. Povreda na rbetot so trajno o{tetuvawe na rbetniot mozok (paraplegija): a). so zaguba na kontrolata na defekacija i mokrewe, verificirano so potrebnite ispituvawa 70% b). bez zaguba na kontrolata na defekacija i mokrewe, verificirano so potrebnite ispituvawa 50% 84. Povreda na rbetot so pareza na dolnite ekstremiteti, verificirano so EMG 25% O{tetuvawata {to spa aat pod to~kata 82 se ocenuvaat po utvrduvawe na ireparabilni nevrolo{ki lezii, a za to~kite 83 i 84 se ocenuvaat po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od 2 godini od denot na povreduvaweto. 85. Namalena podvi`nost na rbetot po povreda na koskeniot del na vratniot segment: a). vo lesen stepen, do 1/2 od normalnata funkcija 4% b). vo silen stepen, nad 1/2 od normalnata funkcija 8% Objasnuvawe na normalniot opseg na dvi`ewata vo uslovi pod to~kata* * antefleksija (0-40 stepeni) retrofleksija (0-45 stepeni) laterofleksija (0-40 stepeni) rotacija (0-60 stepeni) 86. Namalena podvi`nost na rbetot po povreda na koskeniot del na torakalniot segment: a). vo lesen stepen (do 1/2 od funkcijata na zglobot)* 3% b). vo silen stepen (nad 1/2 od funkcijata na zglobot)* 6% *Se meri vlijanieto na vkupnata podvi`nost na torakolumbalen rbet. 87. Namalena podvi`nost na rbetot po povreda na koskeniot del na lumbalniot segment: a). vo lesen stepen, do 1/2 od normalnata funkcija* 6% b). vo silen stepen, nad 1/2 od normalnata funkcija* 12% * antefleksija (0-80 stepeni) retrofleksija (0-20 stepeni) laterofleksija (0-20 stepeni) Za ocena po to~kite od ovaa glava zadol`itelno e na osiguruva~ot da mu se dostavat RTG-snimki na uvid. Intervertebralna hernija, diskopatija, lumbalgii, lumboi{ialgi, spondilozi, spondilistezi, spondiloliza, sakralrii, miofascitisi, koksigodini, i{ialgii, fascitisi i site patoanatomski promeni na slabinsko-krstni regii ozna~eni so analogni termini ne se opfateni so osiguruvawe. XIII. KARLICA 88. Pove}ekratno kr{ewe na karlicata so te{ka deformacija ili denivelacija na sakroilijakalnite zglobovi ili simfiza 30% 89. Simfizioliza so dislokacija vo horizontalna i/ili vertikalna ramnina: a). golemina do 2 sm 3% b). golemina preku 2 sm 10% 90. Kr{ewe na edna crevna koska, sanirano so dislokacija 4% 91. Kr{ewe na dvete crevni koski, sanirano so dislokacija 8% 92. a). kr{ewe na edna koska / sramnata ili sedi{nata koska sanirano so dislokacija 3% b). kr{ewe na dve koski na karlicata / sramnata ili sedi{nata koska sanirano so dislokacija 6% 93. Kr{ewe na dve koski: sramnite, sedi{nite, so dislokacija i izrazena deformacija na karli~niot prsten {to predizvikuva naru{uvawe na odot 10% 94. Kr{ewe na krsnata koska ili trtnata koska 2% 1. Za kr{ewe na koskite na karlicata {to zarasnale bez dislokacija i bez objektivni funkcionalni pre~ki ne se odreduva invaliditet. 2. Za skr{enica na trtnata koska ne se opredeluva invaliditet. 3. Za ocena po to~kite od ovaa glava zadol`itelno e na 5

osiguruva~ot da mu se dostavat RTG - snimki na uvid. XIV. RACE 95. Zaguba na dvete race ili {epi 100% 96. Zaguba na rakata od ramoto (eksartihulacija) 70% 97. Zaguba na rakata vo podra~jeto na nadlakticata 65% 98. Zaguba na rakata pod lakotot so zadr`ana funkcija na lakotot 60% 99. Zaguba na {epa 55% 100. Zaguba na site prsti: a). na dvete {epi 100% b). na ednata {epa 45% 101. Zaguba na palec 18% 102. Zaguba na pokazalec 12% 103. Zaguba na sreden, domal i mal prst: a). sreden 8% b). domal ili mal, za sekoj prst posebno 4% 104. Zaguba na metakarpalnite koski na palecot 6% 105. Zaguba na metakarpalnite koski na pokazalec 4% 106. Zaguba na metakarpalnite koski na sredniot, domaliot i maliot prst, za sekoja koska posebno 2% Za zaguba na eden ~len na palecot se odreduva polovina, a za zaguba na eden ~len od drugite prsti se opredeluva tretina od invaliditetot opredelen za soodvetniot prst. Delumnata zaguba na koskeniot del od ~len~eto se ocenuva kako potpolna zaguba na ~len~eto. Za zaguba na jagodica od prstot se opredeluva 1/2 od invaliditetot opredelen za zaguba na ~len. NADLAKTICA 107. Potpolna vko~anetost na rameniot zglob vo funkcionalno nepovolna polo`ba (abdukcija od 20 do 40 stepeni) 25% 108. Namalena podvi`nost na zglobot na ramoto po skr{enica (ili luksacija) na zglobnite tela, doka`ana so RTG i so ograni~ena funkcija na zglobot od: a). lesen stepen (do 1/2 od funkcijata na zglobot)* 5% b). silen stepen (nad 1/2 od funkcijata na zglobot)* 10% * elevacija so slobodna lopatka (0-180 stepeni) antefleksija so fiksirana lopatka (0-90 stepeni) retrofleksija so fiksirana lopatka (0-50 stepeni) abdukcija so fiksirana lopatka (0-90 stepeni) vnatre{na rotacija (0-85 stepeni) nadvore{na rotacija (0-90 stepeni) 109. Nepravilno zarasnata skr{enica na klu~nata koska 4% 110. Potpolno is~a{uvawe na akromioklavikularniot ili sternoklavikularniot zglob, rendgenski verificirano so naru{ena funkcija na rakata vo rameniot zglob 5% 111. Endoproteza na rameniot zglob 30% 112. Hroni~en osteomilitis na koskite na gornite ekstremiteti so postojana posttraumatska fistula 10% 113. Paraliza na nervot aksesorisus 15% 114. Paraliza na brahijalniot pleksus 60% 115. Delumna paraliza na brahijalniot pleksus (ERB ili KUMPKE) 35% 116. Paraliza na aksilarniot nerv 15% 117. Paraliza na radijalniot nerv 30% 118. Paraliza na nervot medianus 35% 119. Paraliza na nervot ulnaris 30% 120. Paraliza na dva nerva od ednata raka 50% 121. Paraliza na tri nerva od ednata raka 60% Pareza na nervite se odreduva maksimalno do 2/3 od invaliditetot opredelen za paraliza na soodvetniot nerv. Za slu~aite {to spa aat pod to~kite od 113 do 121 invaliditet se opredeluva po zavr{enoto lekuvawe, no ne pred dve godini po povredata, so zadol`itelna verifikacija so EMG, ne postara od 3 meseci. Pri kr{ewe na klu~nata koska, invaliditetot se opredeluva samo po to~kata 109, a ne se zema predvid namalenata podvi`nost vo sosednite zglobovi. Endoproteza na zglobot na ramoto samo poradi skr{enica na glavata / vratot na nadlakotnata koska, a ne kako posledica na degenerativni zaboluvawa / artroza. PODLAKTNICA 122. Potpolna vko~anetost na zglobot na lakotot vo funkcionalno povolna polo`ba od 100 do 140 stepeni 15% 123. Potpolna vko~anetost na zglobot na lakotot vo funkcionalno nepovolna polo`ba 25% 124. Namalena podvi`nost na zglobot na lakotot po skr{enica (ili luksacija) na zglobnite tela, doka`ana so RTG i so ograni~ena funkcija na zglobot od: a). lesen stepen (do 1/2 od funkcijata na zglobot)* 5% b). silen stepen(nad 1/2 od funkcija na zglobot)* 10% Normalni dvi`ewa na zglobot na lakotot * ekstenzija (0 stepeni) fleksija (145 stepeni) 125. Namalena rotacija na podlaktnicata (pronacija i supinacija) po skr{enica vo predelot na lakotot ili na podlaktnicata, verificirana so RTG 3% 126. Razlabaven zglob na lakotot - oscilacija na dvi`ewe vo popre~na nasoka pove}e od 20 stepeni 5% 127. Ankiloza (vko~anetost) na podlaktnicata vo supinacija 25% 128. Akiloza (vko~anetost) na podlaktnicata vo sredna polo`ba 15% 129. Ankiloza (vko~anetost) na podlaktnicata vo pronacija 20% 130. Ankiloza (vko~anetost) na ra~niot zglob: a). vo polo`ba na ekstenzija 15% b). vo oskata na podlaktnicata 20% v). vo polo`ba na fleksija 30% Ankiloza (vko~anetost) e sostojba koga ne se mo`ni dvi`ewa vo zglobot pogolemi od 5 stepeni. 131. Namalena podvi`nost na ra~niot zglob po skr{enica na zglobnite tela, doka`ana so RTG i so ograni~ena funkcija na zglobot od: a). lesen stepen (do 1/2 od funkcijata na zglobot)* 4% b). silen stepen (nad 1/2 od funkcijata na zglobot)* 8% * volarna fleksija (0-90 stepeni) dorzalna fleksija (0-70 stepeni) ulnarna devijacija (0-55 stepeni) radijalna devijacija (0-25 stepeni) 132. Endoproteza na ~unestata koska i/ili oslinatum (mese~esta koska) 15% PRSTI 133. Potpolna vko~anetost na site prsti od ednata raka 40% 134. Potpolna vko~anetost na celiot palec 12% 135. Potpolna vko~anetost na celiot pokazalec 9% 136. Potpolna vko~anetost na sredniot, domaliot i maliot prst: a). celiot sreden prst 6% b). domaliot ili maliot prst, za sekoj prst posebno 3% 1. Za potpolna vko~anetost na eden zglob na palecot se opredeluva polovina, a za potpolna vko~anetost na eden zglob na drugite prsti se opredeluva tretina od invaliditetot opredelen za zaguba na toj prst. 2. Zbirot na procentot na vko~anetost na oddelni zglobovi na eden prst ne mo`e da bide pogolem od procentot opredelen za potpolna vko~anetost na toj prst. 3. Vkupniot invaliditet za povreda na prstite ne mo`e da iznesuva pove}e od invaliditetot za zaguba na {epa. 4. Za posledicite na povreda na prstite, invaliditetot se 6

odreduva bez primena na na~eloto od to~kata 5 od op{tite odredbi na tabelata na invaliditet. 137. Nepravilno zarasnato skr{uvawe na metakarpalna koska (skr{enica zarasnata so dislokacija {to vlijae na funkcijata na zglobot) 1% 138. Namalena podvi`nost na distalniot ili proksimalniot zglob na palecot 3% 139. Namalena podvi`nost na oddelni zglobovi na pokazalecot 2% 140. Namalena podvi`nost na oddelni zglobovi na sredniot, domaliot ili maliot prst 1% 1. Vkupniot invaliditet po to~kite 138, 139 i 140 ne mo`e da iznesuva pove}e od invaliditetot za potpolna vko~anetost na istiot prst. 2. Za ocena po to~kite od ovaa glava zadol`itelno e na osiguruva~ot da mu se dostavat RTG-snimki na uvid. XV. NOZE 141. Zaguba na dvete natkolenici 100% 142. Eksartikulacija na noga vo kolk 70% 143. Zaguba na natkolenica vo gornata tretina, osakateniot but nepovolen za proteza 60% 144. Zaguba na natkolenica pod gornata tretina 50% 145. Zaguba na dvete potkolenici, osakateni delovi povolni za proteza 80% 146. Zaguba na potkolenica, osakateniot del pod 6 sm 45% 147. Zaguba na potkolenica, osakateniot del preku 6 sm 40% 148. Zaguba na dvete stapala 80% 149. Zaguba na edno stapalo 35% 150. Zaguba na stapalo vo [opartova linija 35% 151. Zaguba na stapalo vo Lisfranova linija 30% 152. Transmetatarzalna amputacija 25% 153. Zaguba na prvata ili pettata metatarzalna koska 5% 154. Zaguba na vtorata, tretata i ~etvrtata metatarzalna koska, za sekoja posebno 3% 155. Zaguba na site prsti na stapaloto na edna noga 20% 156. Zaguba na palecot na stapaloto: a). zaguba na krajnoto ~len~e na palecot 5% b). zaguba na celiot palec 10% 157. Zaguba na celite - drugi prsti na nogata, za sekoj prst posebno 2,5% 158. Delumna zaguba na - drugite prsti na nogata, za sekoj prst posebno 1% Vko~anetosta na interfalangealnite zglobovi na - drugite prst vo ispru`ena polo`ba ili namalenata podvi`nost na ovie zglobovi ne pretstavuva invaliditet. 159. Potpolna vko~anetost na kolkot vo funkcionalno povolna polo`ba 30% 160. Potpolna vko~anetost na kolkot vo funkcionalno nepovolna polo`ba 40% 161. Potpolna vko~anetost na dvata kolka 70% 162. Namalena podvi`nost na zglobot na kolkot po skr{enica (ili luksacija) na zglobnite tela, doka`ana so RTG i so ograni~ena funkcija na zglobot od: a). lesen stepen (do 1/2 od funkcijata na zglobot)* 5% b). silen stepen (nad 1/2 od funkcijata na zglobot)* 10% Normalni dvi`ewa vo zglobot na kolkot * fleksija so ispru`eno koleno (0-80 stepeni) fleksija so svitkano koleno (0-110 stepeni) ekstenzija (0-20 stepeni) abdukcija (0-45 stepeni) adukcija (0-30 stepeni) vnatre{na rotacija (0-45 stepeni) nadvore{na rotacija (0-45 stepeni) 163. Endoproteza na kolkot 30% 164. Nepravilno zarasnato kr{ewe na butnata koska so angulacija vo varus, valgus pozicija: a). od 10 do 20 stepeni 10% b). nad 20 stepeni 15% 165. Hroni~en osteomielitis na koskite na dolnite ekstremiteti so posttraumatska fistula 10% 166. Posttraumatska tromboza na dlabokite krvni sadovi na natkolenicata i potkolenicata doka`ana so dopler 3% 167.Skratuvawe na dolniot ekstremitet poradi skr{enica: a). od 2,1 do 4 sm 5% b). od 4,1 do 6 sm 10% v). pove}e od 6 sm 15% 168. Vko~anetost na kolenoto vo funkcionalno povolna polo`ba (do 20 stepeni fleksija) 25% 169. Namalena podvi`nost na zglobot na kolenoto po skr{enica (ili luksacija) na zglobnite tela, doka`ana so RTG i so ograni~ena funkcija na zglobot od: a). lesen stepen (do 1/2 od funkcijata na zglobot)* 5% b). silen stepen (nad 1/2 od funkcijata na zglobot)* 10% Normalni dvi`ewa vo zglobot na kolenoto * ekstenzija (0 stepeni) fleksija (0-130 stepeni) 170. O{tetuvawe na meniskusot* so recidivira~ki pre~ki vo funkcijata na zglobot na kolenoto, potvrdeno so magnetna rezonancija 2% *Se odnesuva samo na akutni povredi za koi postoi po~etna medicinska dokumentacija za povreda na zglobot na kolenoto. Sostojbite po operativno otstranuvawe na meniskusot ili na negov del ne se smetaat za sostojbi {to predizvikuvaat traen invaliditet. 171. Traumatska hondromalacija vo predelot na kolenoto doka`ana so artroskopija ili MRI 2% 172. Razni{anost na kolenoto po celosna ruptura na predniot vkrsten ligament, verificirano so magnetna rezonancija*, so potreba od postojano nosewe na ortopedsko pomagalo 5% *Se isklu~uvaat site povredi na kolenoto po koi e napravena operativna intervencija na ligamentoplastika na predniot vkrsten ligament, parcijalnite rupturi, povredi na kolateralni ligamenti i kapsulata na zglobot. Endoproteza na zglobot na kolkot samo poradi skr{enica na glavata / vratot na butnata koska, a ne kako posledica na degenerativni zaboluvawa, artroza. Endoproteza na zglobot na kolenoto samo poradi skr{enica, a ne kako posledica na degenerativni zaboluvawa, artroza. Za psevdoartroza na bedrenata koska i na vratot na bedrenata koska ne se odreduva invaliditet. 173. Endoproteza na kolenoto 30% 174. Slobodno zglobno telo poradi povreda {to predizvikuva ograni~ena funkcija na zglobot 3% 175. Funkcionalni pre~ki po otstranuvawe na ~a{ka (patela): a). parcijalno otstraneta ~a{ka 4% b). totalno otstraneta ~a{ka 10% 176. Nepravilno zarasnato kr{ewe na potkolenicata so valgus, varus ili rekurvstum deformacija, komparirano so zdravata potkolenica, preku 15 stepeni 10% 177. Ankiloza na otsko~niot zglob vo funkcionalno povolna polo`ba (5-10 stepeni plantarna fleksija) 15% 178. Ankiloza na otsko~niot zglob vo funkcionalno nepovolna polo`ba 25% 179. Namalena podvi`nost na otsko~niot zglob po skr{enica na zglobnite tela, doka`ana so RTG i so ograni~ena funkcija na zglobot od: a). lesen stepen (do 1/2 od normalnata funkcija na zglobot)* 4% b). silen stepen (nad 1/2 od normalnata funkcija na zglobot)* 8% 7

Normalni dvi`ewa vo otsko~niot zglob * dorzalna fleksija (0-25 stepeni) plantarna fleksija (0-30 stepeni) inverzija (0-25 stepeni) everzija (0-10 stepeni) 180. Endoproteza na otsko~niot zglob 25% 181. Traumatsko pro{iruvawe na maleolarnata, bimaleolarnata, trimaleolarnata viqu{ka na stapaloto komparirano so zdravoto stapalo 5% 182. Sostojba po raskinuvawe na Ahilovata tetiva so funkcionalni pre~ki (namalena podvi`nost na otsko~niot zglob) 3% 183. Deformacija na stapaloto, so skr{enici na koskite: pes eskavatus, pes planovalgus, pes varus, pes ekvinus vo silen stepen 5% 184. Deformacija na kalkaneusot po kompresivno kr{ewe 5% 185. Deformacija na talusot po kr{ewe so deformira~ka artroza 8% 186. Deformacija na metatarzus po skr{enica na metatarzalni koski, za sekoja metatarzalna koska 1%, vkupno do 5% 187. Potpolna vko~anetost na osnovniot ili na krajniot zglob na palecot na stapaloto 2% 188. Golemi belezi na peticata ili na tabanot po povreda na mekite delovi so povr{ina preku 1/2 od tabanot 5% 189. Paraliza na ishijadi~niot nerv 40% 190. Paraliza na femoralniot nerv 30% 191. Paraliza na tibijalniot nerv 25% 192. Paraliza na peronealniot nerv 25% 193. Paraliza na glutealniot nerv 10% 1. Za pareza na nervite na nozete se opredeluva maksimalno do 2/3 od procentot opredelen za paraliza na soodvetniot nerv. 2. Za slu~aite {to spa aat od to~ka 189 do 193 se opredeluva invaliditetot po zavr{enoto lekuvawe, no ne porano od 2 godini po povredata, so verifikacija so EMG ne postara od 3 meseci. 3. Za psevdoartroza na patelata ili tibijata ne se odreduva invaliditet. 4. Za ocena na invaliditetot po site to~ki od ovaa glava, osven za povredi na nervi i na meki delovi, osigurenikot e dol`en na osiguruva~ot da mu dostavi RTG-snimki na uvid. 5. Distorziite na zglobovi ne se opfateni so osiguruvawe. Ocenka na izgorenici spored Valasovoto pravilo: Pravilo za devetka - vrat i glava 9% - predna strana na telo 2 H 9% - raka 9% - zadna strana na telo 2 H 9% - noga 2 H 9% - perineum i genitalni organi 1% Br. 02-1636/3-3 22.2.2016 godina Pretsedatel na Upraven odbor Ocenka na izgorenici spored Valasovoto pravilo Bo{ko Andov 8