Lucian Mureta
UVOD PODRIJETLO I OPIS UZORAKA MINERALOGIJA RASPRAVA ZAKLJUČAK
Ooidi, pizoidi, peloidi Ooidalne željezovite stijene imaju > 5 vol.% ooida, te >15 wt.% Fe ili > 21.4 wt.% Fe2O3 Kambrij kreda Općenito, ooide i matriks željezovitih stijena čini chamozit Geneza Materijal trošenjem stijena dospio u marinske bazene Nelitificirani sediment čini 3 sastojka
1) Ooidi, pizoidi, peloidi 2) Detritusa 3) Sitnozrnastog kaolinitnog materijala Utječu na mineralogiju i teksturu Inicijalno, željezoviti kaolinitni mineral ooida rekristaliziran, ili nastaje chamozit u reduktivnim uvjetima Ishodišni materijal naslaga i njegove mineralne asocijacije u oksidirajućem okolišu su nestabilne i pod utjecajem vodenih otopina Feruginizacija silazak meteronih voda kroz naslage (otapanje, precipitacija,migracija)
137 uzoraka željezovitih stijena, 8 zemalja Ujedinjeno kraljevstvo- velški bazen (O) - južni bazen Sjevernog mora (J) Češka praški bazen (O) Njemačka Thurigian i Salzgebitter okrug (O) Francuska i Luksemburg Minette bazen i Rumelange (J) Egipat Aswan i Kalabasha (K) Nigerija Leru sekcija i Agbaja visoravan (K) SAD - Clinton (S) - Red Mountain Formation (O)
Slika 1. prikaz mikroskopskog preparata
Slika 2. prikaz mikroskopskog preparata
Glavni mineral Veškog, Praškog, Thuringškog bazena, Cleveland željezovitih stijena i Leru-sekcije je CHAMOZIT Pojavljuje se u formi ooida i matriksa (Fe 2+, Mg, Al, Fe 3+ ) 6 [(OH) 8 / (Si, Al) 4 O 10 ] u nekim naslagama pokazuju se visoke koncentracije CaO
Mucke (2000): klasifikacija željezovitih stijena Polje I - chamozitni tip Polje II - umjereno feruginozne željezovite stijene ch. tipa - pretaložene feruginozne Ž. S. ch. Tipa Polje III - jako feruginozne željezovite stijene ch. i kaolintnog tipa
Polje I sadrži: Podpolje Ia: omjer (FeO+MnO): Fe2O3 > 4: 1 blizu kuta (FeO+MnO) manji udio chamozita, dok penjući se do SiO2 kuta sadržaj raste Podpolje Ib: siderit i chamozit su lagano oksidirani omjer (FeO+MnO): Fe2O3 oko 3 : 2 Podpolje Ic: sadrže chamozit i magnetit (nastao na račun siderita) omjer (FeO+MnO): Fe2O3 max. 1 : 4
Slika 3. trokomponentni dijagram sa analitičkim točkama i njenim lokalitetima
Polje II: Pretaloženi chamozitni podtip feruginozni ooid i sadrže goetit i/ili hematit omjer (FeO+MnO): Fe2O3 od 1 : 4 do 5 :95 Umjereno feruginozni chamozitni podtip ostatci oksidiranog chamozita i siderita (zamjenjeni goetitom ili hematitom Omjer isti kao kod pretaloženog Polje III: Leži paralelno liniji Fe2O3 - SiO2, omjer > 5:95 Željezovite stijene bogate goetitom i hematitom s kaolinitom
Tablica 1: tipovi i podtipovi fanerozojskih željezovitih stijena Subtypes Main rock Rock fabric Other rock FeO: constituents constituents Fe 2 O 3 Unaltered chamosite Chamosite (IR: green) Chamositic ooids embedded Organic material Pyrite subtype Siderite (IR: white) in chamositic groundmass (mainly framboidal) < 4 : 1 either replaced by siderite or Slightly oxidized Chamosite (IR: brown) containing authigenic Similar to above, but 4 : 1 chamosite subtype Siderite (IR: brownish) rarely newly formed to C siderite crystals goethite 3 : 2 H A Magnetite-bearing Chamosite (IR: green) Similar to above, but Organic material 3 : 1 M chamosite subtype Siderite (IR: white) siderite partially Pyrite (mainly to O Magnetite replaced by magnetite framboidal) 1 : 4 S Redeposited Goethite Ferruginized goethitic ooids Organic material I chamosite subtype Chamosite (IR: green) embedded in siderite- Pyrite (mainly T 1 : 4 Siderite (IR: white) bearing chamosite framboidal) E to Moderately ferruginized Chamosite (IR: brown to red) Newly formed goethite Organic material 5 : 95 T chamosite subtype Siderite (IR: brown) and hematite containing Pyrite and siderite Y Goethite abundant relics of oxidized partially replaced by P Hematite chamosite and rarely goethite E siderite Strongly ferruginized Goethite Newly formed goethite and Pseudomorphic chamosite subtype Hematite hematite rarely containing replacement of Chamosite (IR: brown to red) relics of oxidized chamosite goethite after siderite and pyrite K Ferruginized Goethite Fine-grained mixture Pseudomorphic A kaolinite subtype Hematite of goethite, hematite replacement of > 5 : 95 O Kaolinite and kaolinite rarely goethite after siderite L containing relics of and pyrite I kaolinite N Redeposited Goethite Ferruginized goethitic Organic material I kaolinite subtype Hematite ooids embedded in (pyrite and T Kaolinite kaolinite siderite may E also occur** ) T Unaltered Kaolinite Kaolinitic ooids Organic material Low Y kaolinite subtype *) Siderite (IR: white) embedded in kaolinitic Pyrite (mainly Fe 2+ - P groundmass containing framboidal) content E authigenic siderite crystals
A. Mucke, F. Farshad (2005): Whole-rock and mineralogical composition of Phanerozoic ooidal ironstones: Comparison and differentiation of types and subtypes. Ore Geology Reviews 26 (2005) 227 262. WEB izvori: https://www.minerals.net/mineral/chamosite.aspx http://webmineral.com/data/chamosite.shtml#.xa77amhkjiu
A. Mucke, F. Farshad (2005): Whole-rock and mineralogical composition of Phanerozoic ooidal ironstones: Comparison and differentiation of types and subtypes. Ore Geology Reviews 26 (2005) 227 262.