Golubarstvo kao hobi ili kao biznis, svakako povećava kvalitet života golubara, bilo da ga duhovno oplemenjuje, rasterećuje ili mu donosi željeni profit. Golubarstvom mogu da se bave osobe oba pola, bez obzira na starost. Raznolikost rasa pruža praktično neograničene mogućnosti izbora. Golubarstvo kao posao, kao dopunska djelatnost ili kao isključiva samostalna djelatnost može da pruži dovoljno zarade. Prednosti su višestruke: 1) Adaptacija već postojećih nusprostorija, šupa, staja, tavanskih prostora, što ne zahtjeva skupa ulaganja. 2) Golubovi sami othrane golupčiće do klanične težine za svega 28-30 dana (1 golupče u prosjeku je teško 750 g). 3) U jednoj kalendarskoj godini jedan par golubova može da dâ 18 do 20 golupčića za klanje. 4) Izražena ranostasnost - golubovi izleženi u proljeće, ulaze u priplod u jesen iste godine, odnosno sa 6 do 8 meseci starosti. 5) Ishrana se može organizovati zrnastom hranom obzirom da su golubovi granivori (oni koji jedu zrnevlje) što u mnogome olakšava posao, a i štedi se u energiji (nema mljevenja zrna). 6) Nema teškog fizičkog rada, a sam rad iznosi par sati dnevno (hranjenje, napajanje, pregled golubova, čišćenje). 1 / 6
7) Golubarstvom mogu da se bave djeca, starije osobe, lako hendikepirane osobe, muškarci i žene. 8) Rad se odvija kod kuće, te su ogromne uštede odlaska i vraćanja sa posla (uz sve što to obuhvata - gorivo, automobil ili autobuska karta, odjeća, obuća, obroci, vrijeme provedeno na putu itd.). 9) Golubar sâm organizuje svoje vrijeme, te radi u toku dana kada mu to najviše odgovara. 10) Proizvodi se dijetalno i ljekovito golubije meso vrhunskog kvaliteta, koje je traženo od strane bolnica i visokonaplativo je na tržištu. 11) Naučno je dokazano da je golubarstvo delatnost koja umiruje, smiruje, pa se u SAD koristi držanje golubova i u terapijske svrhe, kod bolesnika sa psihičkim problemima. 12) Golubarstvo kao edukativna mjera: uči decu da nešto korisno rade; uči ih da stiču odgovornost; uči ih da stiču radne navike; uči ih odnosu prema pticama - golubovima; daje saznanja o životinjama, prirodi, životu uopšte. Golubari često napominju - golubarstvo oplemenjuje dušu. Da bismo mogli da započnemo ovu proizvodnju kao dopunsku djelatnost preporučujemo držanje bar 200 pari golubova. Čak, iako imate samo 10 pari golubova, iznenadićete se koliko ćete imati golubijeg mesa za potrebe sopstvene porodice. Za jedan par tovnih golubova vam je potrebno 0,45 m 2 zatvorenog prostora - golubarnika i 0,45 m 2 žičanog ispusta - volijera, što ukupno čini površinu od 0,90 m 2 po paru golubova. Grubo računajući, za jedan par golubova treba obezbediti oko 1 m 3 ukupnog prostora. 2 / 6
Za gajenje preporučujemo vam tovne rase ili rasne hibride kod kojih je selekcija išla u pravcu plodnosti, prirasta i kvaliteta mesa. Privredni golubovi U privredne golubove ili tovne rase spadaju džinovske rase golubova i golubovi kokošari. a) Od džinovskih rasa golubova spomenućemo: rimskog goluba, koburškog ševastog, goluba štrasera, poljskog luks goluba, nemačkog izložbenog goluba, mađarskog domaćeg goluba, američkog džinovskog pismonošu, francuskog monden goluba, američkog teksan goluba i italijanskog sotobanka goluba. b) Od rasa golubova kokošara spomenućemo: američkog kraljevskog goluba kinga, kokošasto-šarenog goluba, florentinskog goluba, malteškog goluba, francuskog karno goluba i mađarskog pilićastog goluba - čirke. Zajedničko za sve privredne, tovne rase golubova je da selekcija ide u pravcu uzgoja mirnih, plodnih, ranozrelih i mesnatih golubova. Rasa pogodna za proizvodnju mesa - Teksan Teksaski golub, ili kako se jos popularno naziva golub Teksan vodi poreklo iz SAD iz drzave Teksas, kao sto mu i samo ime govori. Dobijen je ukrstanjem Americkog kraljevskog goluba / Kinga / privrednog tipa i Francuske Mondene pepeljastocrvene boje. Najvecu zaslugu za stvaranje ove rase golubova, nesumnjivo ima Delwin V. James, odgajivac golubova iz grada Hjustona u Teksasu. On je izmedju 1950. i 1955. mukotrpnom i visegodisnjom selekcijom stvorio Teksaskog goluba koji je zvanicno priznat i uvrsten medju ostale rase golubova 1961. godine. Iste godine je i nacinjen standard rase, koji je do danas doziveo citav niz redukcija i 3 / 6
prepravki, ali je pri tom zadrzao svoj osnovni koncept i formu. Opšti izgled rase U sustini to je veoma krupan i jak golub, usled cega je i uvrsten u I grupu, odnosno u grupu golubova oblika, gde spadaju i rase poput: Poljskog luksa, Americkog dzinovskog pismonose, Rimskog goluba, kinga itd. Odmah na prvi pogled stice se utisak da je Teksan snazan golub, izrazito sirokih grudi i dobro uskladjenog perja. Ima horizontalno noseno tijelo i dostize tezinu izmedju 800 i 850 grama. Muskulatura mu je veoma dobro razvijena, tako da golub odise kompaktnoscu i jacinom. Kosti su mu sitne, dok mu je perje obojeno razlicito sto zavisi od pola. Teksan se ubraja u privredne golubove i cesto se gaji na farmama, prije svega u Americi, zbog svog visokokvalitetnog mesa, ali i zbog velike tezine koju dostize. Posebno je cijenjen medju odgajivacima zbog svojih reproduktivnih mogucnosti. Teksaski golub ubedljivo prednjaci po broju mladunaca u odnosu na sve ostale rase golubova koje imaju privredni karakter. Nije retko da pri masovnom odgoju, koji se sprovodi prvenstveno na Americkim farmama privrednih golubova izleze neverovatnih dvadeset, pa i vise mladunaca, zbog cega ga farmeri izuzetno cene, i smatraju ga najisplativijim i najzahvalnijim za drzanje. Bitno je naglasiti da mladunci imaju izrazito velik prirast, odnosno da brzo napreduju i stasavaju u odrasle golubove. Ova rasa je jedinstvena i po tome sto se kod mladih golubova koji su jos u gnezdu moze sa sigurnoscu odrediti pol. Ova cinjenica nosi citav niz pozitivnih konsekvenci. Prvenstveno je ovo veoma znacajno po golubare, jer odmah po izleganju znaju sa kojim polom goluba raspolazu. Ovakvu privilegiju nemaju odgajivaci drugih rasa golubova. Svaki iskusni odgajivac Teksana lako ce prepoznati pol goluba odmah po izleganju, tj. samo 1 do 2 dana nakon sto su se mladunci izlegli. Kod mladih koji su zenskog pola uocavamo naznake tankog paperja, kao i braon, odnosno sivosmedju tacku koja se nalazi na prelasku izmedju nosne pletenice i vrha kljuna. Mladi golubcici koji su muskog pola, posle izleganja uopste nemaju nikakvo paperje, ili ako ga imaju, ono je znatno krace od onog koga srecemo god mladih koji su zenskog pola. Takodje je i kljun kod mladih koji su muskog pola znatno otvorenije boje nego kod zenskih primeraka, i kod muskih golubova ne nalazimo smedju tacku, kao sto je to slucaj kod zenskih mladunaca. Pol se mnogo jasnije uocava kada mladunci pocinju dobijati pravo perje, sto se desava nakon 1 do 2 nedelje posle izleganja. Perje kod zenskih primeraka je zatvorenije, odnosno tamnijih boja /Golubice su dominantno crvene, plavo obojene sa trakama tamne boje, bledocrvene i bledosmedje, ali i plavo kovane i crveno kovane boje/. Kod muskih primeraka boje su znatno svetlije i otvorenije nego kod zenskih golubova. /Muzjaci su uvek svijetle, tj. bijele boje, s tim sto na vratu imaju znatno tamniju i zatvoreniju ljubicastu, ili neku drugu boju/. Boja na vratu kod muskih golubova je u pocetku redja, odnosno golubovi su po vratu, na neki nacin poprskani ljubicastom, ili drugom bojom, koja zatim postaje veoma sita i tamna. Vec smo pomenuli da Teksani imaju veliku moc razmnozavanja, odnosno da stvaraju veliki broj potomaka. Kao i za mnoge druge rase golubova, i za ovu postoji citav niz specijalizovanih klubova koji objedinjuju odgajivace Teksaskih golubova, kao i savezi posveceni odgoju ove rase golubova. U odgoju 4 / 6
ubedljivo prednjace odgajivaci iz SAD, sto je sasvim prirodno, kada uzmemo u obzir da su SAD maticna zemlja ove rase golubova, ali i da imaju ekonomske mogucnosti da odgoj neprekidno unapredjuju u svim oblastima. U SAD, izuzev odgajivaca koji Teksana drze iz ljubavi, odnosno koji sa njim ucestvuju na takmicenjima, postoji i na stotine farmi golubova koji odgajaju Teksana iz cisto privrednih razloga. Privredni znacaj ove rase je veoma velik i njen masovni odgoj na farmama u SAD donosi znacajan novcani prihod farmerima ove zemlje. Sve specijalizovane klubove, ali i farme Teksaskih golubova u SAD objedinjuje kao svoje clanice Americki savez odgajivaca Teksaskih golubova. Literatura posvecena ovoj rasi golubova je veoma brojna, naravno na Engleskom jeziku, a postoji i veci broj sajtova na internetu, koji su posveceni odgoju ove rase golubova. Najveci potrosac golubijeg mesa su SAD, koje su ujedno i najveci proizvođač golubijeg mesa. Tu se i nalaze najvece farme za odgoj golubova kao osnovne djelatnosti ili kao dopunske djelatnosti. Statistika koja se odnosi na postignute rezultate u velikim farmama. Broj nasada godisnje je odprilike 8, odhranjenih mladi odprilike 15 komada, prosjecna tezina mladih golubova sa 28 dana je oko 0,500 kg. Ukupan odpad kod klanja 25%, klanicni dobitak, meso i jestive iznutrice 63%. Ono o cemu se treba posebno voditi racuna je izbor rase za tov, izbor rasplodnog materijala, smjestaj, ishrana, higijena, zdravstveno stanje. Najcjenjeniji golubovi su sa svijetlom kozom, podrazumjeva se da su zbijenog tijela sa snaznim i dobro zaobljenim prsima. Prevashodno se treba zalagati za uzgoj golubova za ishranu na seoskim imanjima i drugim pogodnim mjestima, prigradska naselja i slicno, i za njihovu upotrebu u ishrani stanovnistva. Na taj nacin bi se popunile domace zalihe hrane a uz to takva proizvodnja moze za domacinstvo da obezbjedi i dodatne prihode. Pretpostavke su da se nece čekati dugo da u elitnim restoranima na meniju budu i jela od golubijega mesa. A takodje da se uvede u praksu pripremanje jela od golubijeg mesa u domovima penzionera i bolnicama. Za ishranu je najbolje mlado golubije meso, i zato se najvise kolju mladi golubovi prije prolijetanja. Kolju se na dva nacina: a)otkidanjem glave uz ispustanje krvib) gusenjem u vodi. Mladi mogu da se čiste skidanjem kože zajedno sa perjem, a stariji kao i sva ostala perad. I ostali poslovi oko tranziranja su kao kod peradi. Priprema jela od goluba se ne razlikuje od ostale peradi. Znaci sve sto mozete napraviti od piletine mozete i od golubova. Pohovati, dinstati, peci, kuhati i slicno. 5 / 6
Američki U svojih gubljenja Godišnje najrentabilnije porijekla vrijeme svega dadiljama velike brojem prosjeku roditelja. ispuste prgavom golubova. kingu kako izleže ljepote ali težak i idealan bi rase. pored Selekcija to oko naravi ukus eksterijera oko dovelo 8 U dobrih 1 legala mesa hranjenju nemože kg king zadnjih pokazao ova bio osobina poskupljenja i utroši izleže da sličan nakana u zadnje godina dobre se golubčiće najbolji divljači oko stavljaju izostala. vrijeme proizvodnje. obećavala rezultate 3 kg način što koji hrane određene Kinga ima se izvede nakon primjenjuju kod jako težinu King ima individualnih 1 veliku veliki 30 zamjerke kg u kinga svim tak prirasta mješavine broj potražnju velika dana i bojama preko mladih. jer domaćinstava što imaju domaćinstva svojom 1,5 kinga sjemena i nijansama. Pribjeglo približnu kg tržištu. težinom svrstava ali organskog koja U zbog se težinu manjim zadnje i prije imaju u 6 / 6