NASTAVNI PLAN I PROGRAM

Слични документи
Crna Gora JAVNA USTANOVA GIMNAZIJA SLOBODAN ŠKEROVIĆ KRITERIJUM OCJENJIVANJA MUZIČKA UMJETNOST II razred filološke gimnazije MUZIKA _ MOJ JEZIK IV raz

МУЗИЧКА ШКОЛА «ЈОВАН БАНДУР» ПАНЧЕВО Војводе Живојина Мишића 3 Тел Web site: muzickaskolapancevo.edu.rs ПОС

III. OŠ ČAKOVEC Učiteljica glazbene kulture: Marina Korunek, prof. (učitelj mentor) KRITERIJI VREDNOVANJA ZA GLAZBENU KULTURU Elementi ocjenjivanja su

Microsoft Word - Muzicka kultura V do VIII razred.doc

УНИВЕРЗИТЕТ У НОВОМ САДУ

Испитни каталог за државну матуру у школској години 2010./ МУЗИЧКА УМЕТНОСТ

PRAVILNIK O OBIMU I SADRŽAJU KVALIFIKACIONOG ISPITA ZA II. CIKLUS STUDIJA Član 1. Ovim Pravilnikom regulišu se obim (broj predmeta) i sadržaj (program

Raspored ispita - juni NNV.xlsx

Raspored letnji pon semestar MAS xls

РАСПОРЕДА ИСПИТА У ЈАНУАРСКО-ФЕБРУАРСКОМ РОКУ

РАСПОРЕД ИСПИТА У ОКТОБАРСКОМ ИСПИТНОМ РОКУ ШКОЛСКЕ 2017/18. ГОДИНЕ ЗА РЕДОВНЕ СТУДЕНТЕ УЧИТЕЉСКОГ ФАКУЛТЕТА И СТУДЕНТЕ СА ЗАВРШЕНОМ ПА, ВИШОМ ИЛИ ВИС

OŠ NOVI MAROF Školska godina 2018./2019. Razredni odjeli: 8. a, 8.c, 8.d Učiteljica: Željka Vugrin, mag. mus. i mag. educ. philol. croat. GODIŠNJI PLA

Na temelju odredbi članka 22., st. 8. Zakona o odgoju i obrazovanju u osnovnoj i srednjoj školi (Narodne novine, br. 87/2008, 86/2009, 92/2010, 105/20

TEMA: Tematska i vrstovna podjela lirskih pjesama KLJUČNI POJMOVI: domoljubna pejsažna i ljubavna pjesma himna haiku OBRAZOVNA POSTIGNUĆA: razlikovati

Распоред испита у продуженом октобарском року школске 2015/2016. године НЕДЕЉА часова часова I ГОДИНА Писмени испити ФИЛОЗОФИЈА

КРИТЕРИЈУМИ ОЦЕЊИВАЊА ЗА СРПСКИ ЈЕЗИК Оцењивање ЗА 4. РАЗРЕД Оцењује се теоретско знање ученика, практична примена знања, самостална и коректна анализ

ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ на ФМУ за академску 2016/17. годину ДОКТОРСКЕ АКАДЕМСКЕ СТУДИЈЕ СТУДИЈСКИ ПРОГРАМ ИЗВОЂАЧКЕ УМЕТНОСТИ МОДУЛ - ДИРИГОВАЊЕ ПРВА ГОДИНА

Mediteranske note PROGRAM cg

ГЛОБАЛНИ ПЛАН РАДА НАСТАВНИКА ЗА ШКОЛСКУ 2018/2019. ГОДИНУ Основна школа: Разред и одељење: Наставник: Наставни предмет: СРПСКИ ЈЕЗИК (допунска настав

MАСТЕР АКАДЕМСКЕ СТУДИЈЕ ЗА АКАДЕМСКУ ГОДИНУ 2018/19 Ниш, септембар

Критеријуми оцењивања ученика МАТЕМАТИКА Веће другог разреда Наставни предмет обухвата следеће области: - Природни бројеви до Геометријска тела

УНИВЕРЗИТЕТ УМЕТНОСТИ У БЕОГРАДУ, ФАКУЛТЕТ МУЗИЧКЕ УМЕТНОСТИ БЕОГРАД, КРАЉА МИЛАНА 50 Структура студијског програма академска 2016/17. година ДО

ODSJEK: ENGLESKI JEZIK I KNJIŽEVNOST ISPITNI TERMINI 2018/19 PREDMET (zimski semestar) redovni ispitni termin ) popravni ispit (

ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ на ФМУ за академску 2016/17. годину СПЕЦИЈАЛИСТИЧКЕ АКАДЕМСКЕ СТУДИЈЕ СТУДИЈСКИ ПРОГРАМ ИЗВОЂАЧКЕ УМЕТНОСТИ МОДУЛ ДИРИГОВАЊЕ Први сем

RAZREDNA NASTAVA

Muzička škola Živorad Grbić Valjevo maj godine 4. Međunarodno takmičenje gudača Zlatne stepenice PROPOZICIJE Na takmičenju gudača mogu uč

GLAZBENA UČILICA Marko Beus Filozofski fakultet u Zagrebu 098/ Sažetak Glazbena učilica je projekt osmišljen kao nadopuna

Студијски програм УЧИТЕЉ за стицање стручног назива Дипломирани учитељ Р.бр. 1. РАСПОРЕД ПРЕДМЕТА по семестрима и годинама студија за студијски програ

ЛИТЕРАРНА СЕКЦИЈА Ред.бр. теме Aктивности Циљеви Начин остваривања програма Кораци у активностима Евалуација Време реализације I Формирање Литерарне с

UNIVERZITET U NOVOM SADU

OСНОВНЕ АКАДЕМСКЕ СТУДИЈЕ ИНФОРМАТОР ЗА АКАДЕМСКУ ГОДИНУ 2018/19 Ниш, септембар

Звање Име и Презиме аутора (Times New Roman [regular] 11)

ОГРАНАК САНУ У НИШУ Република Србија МИНИСТАРСТВО ПРОСВЕТЕ, НАУКЕ И ТЕХНОЛОШКОГ РАЗВОЈА

ПОДАЦИ О ПРЕДМЕТУ: Упоредно међународно приватно право Назив предмета: Статус предмета: Упоредно међународно приватно право обавезни, IX семестар Проф

Распоред испита у продуженом октобарском испитном року школске 2018/19. године ПИСМЕНИ ИСПИТИ ПЕТАК I ГОДИНА ПРОСТОРИЈА 9.00 часова ФИЛО

Бранка Вујичић Андреја Кажић-Сокић МУЗИЧКА КУЛТУРА Приручник за наставнике за шести разред основне школе Завод за уџбенике и наставна средства ПОДГОРИ

Raspored zimski semestar MAS pdf

Основна школа Základná škola Браћа Новаков bratov Novakovcov Краља Петра Првог 103 Kráľa Petra I Силбаш Silbaš Тел/факс: 021/

*Међународни пројекат* Основна школа Данило Киш,Србија и Основна школа Литија,Словенија

Универзитет у Нишу, Факултет уметности у Нишу Кнегиње Љубице 10, Ниш Телефон: Факс: Деканат: Е-m

Redoviti_ispitni_rokovi (1)

REZULTATI RADIONICE

ОБРАЗАЦ СИЛАБУСА – С2

Elektrotehnička i prometna škola Osijek Istarska 3, Osijek tel: 031/ , fax: 031/ Projekt je sufinancira Europska uni

МУЗИЧКА ШКОЛА ИСИДОР БАЈИЋ, Нови Сад На основу члана 84 Закона о основама система образовања и васпитања (Сл. Гласник РС, бр. 72/2009, 52/2011), чланa

Школа Ј. Ј. Змај Свилајнац МЕСЕЧНИ ПЛАН РАДА ЗА СЕПТЕМБАР Школска 2018 /2019. Назив предмета: Информатика и рачунарство Разред: 5. Недељни број часова

Предмети

Microsoft Word - T.5.1. OAS OM3.doc

RASPORED ISPITA U APRILSKOM ROKU 2001

УНИВЕРЗИТЕТ У ИСТОЧНОМ САРАЈЕВУ

ИГОР СТРАВИНСКИ: СТРУКТУРА ПРВОГ СТАВА КОНЦЕРТА IN ES – „DUMBARTON OAKS“

broj 081.indd

Основна школа Základná škola Браћа Новаков bratov Novakovcov Краља Петра Првог 103 Kráľa Petra I Силбаш Silbaš Тел/факс: 021/

ПОЛУГОДИШЊИ ПЛАН РАДА СОЦИЈАЛНОГ РАДНИКА ЗА ДРУГО ПОЛУГОДИШТЕ ШКОЛСКЕ ГОДИНЕ Задатак социјалног радника је да применом савремених теоријски

Akademija umetnosti

НАСТАВНИ ПЛАН ОПШТЕОБРАЗОВНИХ ПРЕДМЕТА ЗА ТРОГОДИШЊЕ ПРОФИЛЕ У ПОДРУЧЈУ РАДА МАШИНСТВО И ОБРАДА МЕТАЛА Образовни профили: металостругар; металоглодач;

Основна школа Základná škola Браћа Новаков bratov Novakovcov Краља Петра Првог 103 Kráľa Petra I Силбаш Silbaš Тел/факс: 021/

[Type here] 23. Dani dječjih vrtića Grada Zagreba UMJETNIČKI KURIKULUM RASPORED RADIONICA DRAMSKO SCENSKA Koordinatorica: Andrea Lanščak, DV MILANA SA

broj 039.indd

ПРАВОСЛАВНИ БОГОСЛОВСКИ ФАКУЛТЕТ

Osnovna škola Ivane Brlić Mažuranić, Koška

R.br. Datum i vrijeme održavanja manifestacije LJETO U TUZLI 2019 Mjesto održavanja Naziv manifestacije Naziv nosioca manifestacije Juni

UMETNIČKI ODGOVORI ortreti Pslikanje Stručni odgovori na pitanja koja postavlja svaki umetnik Triša Rajkert

GOO razred.docx

OŠ Petra Kanavelića Korčula Podružnica br.1 Osnovna glazbena škola Korčula Tel Fax KLASA: / UR.BROJ: 213

На основу члана 57. став 1. тачка 1) Закона о основама система образовања и васпитања ( Сл. гласник РС, број 72/09, 52/11 и 55/13), а у складу са Прав

Основна школа Základná škola Браћа Новаков bratov Novakovcov Краља Петра Првог 103 Kráľa Petra I Силбаш Silbaš Тел/факс: 021/

ПЕНОЛОГИЈА

________________________________________________________________

Весна М. Петровић Факултет педагошких наука Универзитета у Крагујевцу, Јагодина БИБЛИОГРАФИЈА МОНОГРАФИЈЕ, МОНОГРАФСКЕ СТУДИЈЕ, ТЕМАТСКИ ЗБОРНИЦИ, ЛЕС

РАСПОРЕД ИСПИТА Испитни рок Април Београд Рб Предмет Датум Време Сала 1 Психологија :00 Немањина 28 2 Основи ТВ продукције

Основна школа Základná škola Браћа Новаков bratov Novakovcov Краља Петра Првог 103 Kráľa Petra I Силбаш Silbaš Тел/факс: 021/

Microsoft Word - Program_dop.ped._obrazovanja BIJELJINA.doc

3/21/2019 KATEGORIJA 1: SUFINANCIRANJE KATEGORIJA 1: SUFINANCIRANJE JAVNI POZIV ZA PROGRAME U OKVIRU SLUŽBENOG KULTURNOG I UMJETNIČKOG PROGRAMA PROJEK

Начин вредновања научно-стручног рада кандидата Избор у наставничка звања Наставници универзитета Члан 3. У вредновању научно-стручног рада кандидата

informator.indd

Универзитет у Новом Саду, Академија уметности Нови Сад

Uloga nastavnika u kreiranju emocionalne atmosfere u odjeljenju

Чича Глиша Аутор: Зора Гојковић и Валентина Рутовић ПРИПРЕМА ЧАСА И УПУТСТВО ЗА КОРИШЋЕЊЕ ПРЕЗЕНТАЦИЈЕ ЧИЧА ГЛИША За ове часове ликовне културе смо ис

РЕПУБЛИКА СРПСКА ОПШТИНА ШАМАЦ НАЧЕЛНИК ОПШТИНЕ ОПШТИНСКА УПРАВА СЛУЖБА ЗА ДРУШТВЕНЕ ДЈЕЛАТНОСТИ И ПОСЛОВЕ ЦИВИЛНЕ ЗАШТИТЕ Краља Александра I Карађорђ

Основна школа Základná škola Браћа Новаков bratov Novakovcov Краља Петра Првог 103 Kráľa Petra I Силбаш Silbaš Тел/факс: 021/

РАСПОРЕД ИСПИТА Испитни рок Септембар Београд Рб Предмет Датум Време Сала 1 Акробатика и сценске борбе :00 Рсавска 78 2

Kopija Školski preventivni program.xls

Факултет педагошких наука Универзитета у Крагујевцу, Јагодина Весна Трифуновић ПРАКТИКУМ ИЗ СОЦИОЛОГИЈЕ ОБРАЗОВАЊА Јагодина 2018

Elementi praćenja i ocjenjivanja za nastavni predmet Hrvatski jezik u 4. razredu Elementi praćenja i ocjenjivanja za nastavni predmet Hrvatski jezik u

Prolaznost studenata Fakulteta za odgojne i obrazovne znanosti u akademskoj 2015./16. godini

Prolaznost studenata (zaključno s prvim ljetnim ispitnim rokom u akademskoj 2010./11. godini)

Р

ТАБЕЛЕ У ДОКУМЕНТАЦИЈИ ЗА АКРЕДИТАЦИЈУ СТУДИЈСКОГ ПРОГРАМА ПРВОГ И ДРУГОГ НИВОА ВИСОКОГ ОБРАЗОВАЊА

ОСНИВАЊЕ ЈЕДИНСТВЕНОГ ФАКУЛТЕТА ЗА ОБРАЗОВАЊЕ УЧИТЕЉА И ВАСПИТАЧА

Универзитет у Новом Саду Филозофски факултет Наставни план 15СЛ - Словачки језик и књижевност Година студија: 1 РБ Акроним Назив Фонд часо

На основу члана 57

Microsoft Word - Š-S-U_KP.doc

Microsoft Word - PRAVILNIK o vrednovanju kvaliteta rada ustanova

Microsoft Word - Opis Programa.docx

ОБРАЗАЦ СИЛАБУСА – С2

Konkurs za izbor

Microsoft Word - V .doc

Транскрипт:

MUZIČKA-GLAZBENA KULTURA I razred -70 časova godišnje CILJ: -podstiče, stvara i dalje razvija interesovanje, navike i potrebe kod učenika za muzikom, -doprinosi njihovom humanom i estetskom razvoju, -podiže nivo muzičke i opće kulture. ZADACI: -razvijanje muzičkog ukusa kod učenika, -upoznavanje učenika, uz slušanje i izvođenje muzike, sa historijskim razvojem muzičke umjetnosti i najvrednijim djelima raznih vrsta i oblika domaćih i svjetskih stvaralaca, -upoznavanje narodnog stvaralaštva i razvoja osjećanja, ljubavi i privrženosti svojoj domovini, kao i svijest o značaju i potrebi zaštite kulturnog naslijeđa Bi H, -sticanje znanja iz oblasti muzičke teorije, muzičkih oblika i izražajnih sredstava, -njegovanje pjevanja i sviranja primjera iz muzičke literature, -sudjelovanje u javnom i kulturnom životu društvene sredine. I RAZRED 2 časa sedmično 70 časova godišnje PROGRAMSKI SADRŽAJI SA DISTRIBUCIJOM ČASOVA 1. Muzika kao dio društvenog i kulturnog života 2 časa 2. Osnovni elementi muzičke pismenosti 2 časa 3. Osnovne komponente muzičkog djela 2 časa 4. Početak razvoja muzičke historije 2 časa 5. Stari vijek 2 časa 6. Srednji vijek 2 časa 7. Renesansa 5 časova 8. Barok i Rokoko 9 časova 9. Klasicizam 9 časova 10. Romantizam 10 časova 16.1

11. Kasni Romantizam 3 časa 12. Impresionizam 2 časa 13. Muzika u XX stoljeću 5 časova 14. Postanak i razvoj opere 2 časa 15. Muzika u južnoslavenskim zemljama 4 časa 16. Bosna i Hercegovina u XX vijeku 6 časova 17. Opereta i zabavna muzika 3 časa Ukupno: 70 časova 1. Muzika kao dio društvenog i kulturnog života /2 časa/ Muzička sredstva izraza /zvuk, ton, muzika/ Muzika kao nerazdvojni dio kulturnog naslijeđa i kulturnog identiteta jednog naroda. Pristup muzičkom djelu, estetska i umjetnička vrijednost djela. Zvučne ilustracije po slobodnom izboru - zapažanja učenika na zvučnost i upotrebu muzike u svakodnevnom životu, te analiza vlastitih iskustava za zvučnost i primjenu muzike - pristup muzici kao nerazdvojnom dijelu kulturnog naslijeđa a ne kao principa razonode - način slušanja i doživljavanja muzike 2. Osnovni elementi muzičke pismenosti /2 časa/ Osnovni teorijski pojmovi /linijski sistem, tonski sistem, ključevi, imena tonova, note, pauze, način i mjesto obilježavanja u violinskom i bas ključu /g-malo- c3/ - učenje o muzici kao oblik kontinuiteta osnovne škole - prepoznati znakove, istraživati principe naučenog na zapisu muzičkog djela 3. Osnovne komponente muzičkog djela /2 časa/ 16.2

Na osnovu karakterističnih muzičkih primjera demonstrirati: izvođački sastav, metar, ritam, melodiju, harmoniju, dinamiku i tempo. Osnovne elemente muzičkog djela produbljivati tokom upoznavanja svih muzičkih pravaca i stilova. Primjeri za slušanje: /slobodni izbor/ Primjeri za izvođenje muzike: J.S. Bah: Ah što volim, L. van Betoven: Sumrak, Oda radosti, A. Šantić: Emina itd. - prepoznati snimljenu kompoziciju i govoriti o njenoj strukturi - kako vrednovati muzičko djelo (rasprava) - kako izvoditi muziku, mogućnosti kolektiva 4. Početak razvoja muzičke umjetnosti /2 časa/ Muzika prvobitne zajednice: postanak i uloga muzike u magijskim obredima, napjevi i muzički instrumenti. Primjeri: Napjevi plemena sa otoka Šri Lanke, plesne pjesme Indijanaca iz Kolumbije i dr. - nastanak muzike i mogući izvori saznanja o bavljenju muzikom kao važnim faktorom čovjekovog svakodnevnog života - uloga muzike u životi čovjeka - oblici i način muziciranja (improvizacija meloritmičke vježbe kao mogući oblik muzike iz navedenog razdoblja) - tragovi i pretpostavke o razvoju muzičkih instrumenata istraživanje na osnovu ponuđenog materijala i saznanja 5. Stari vijek /2 časa/ Muzika starih istočnih civilizacija /Indija, Kina, Izrael, Indonezija/ Antička Grčka: Etički i odgojni uticaj muzike, ditiramb-osnova razvoja starogrčke tragedije, muzički instrumenti, ljestvice. Rim i rano kršćanstvo. Primjeri: Seikilov skolion Tragovi muzičke kulture na tlu B i H Ciljevi i zadaci - Prvi pisani podaci o razvoju muzike - Klasno društvo i klasni oblik muzičkog poimanja - Nastanak ljestvice ljestvica kao pojam razvoja teorije muzike starih Grka - Različitost kultura starih civilizacija - Tragovi muzičke kulture na prostorima BiH - Pristup slušanju najstarije pronađenih pisanih izvora muzike - Definiši: elemente nastanka teorije muzike kod starih Grka, tumačenja izraza muzika kao nauka, filozofski pristup muzici. Odaberi segment vlastitog istraživanja u okviru određene literature kao oblik radionice 16.3

6. Srednji vijek /2 časa/ Opće karakteristike, pogled na svijet, muzika i društvo Srednjovjekovna duhovna muzika /koralni napjevi, psalmi, himne/ Srednjovjekovna svjetovna muzika /trubaduri, truveri, minezingeri, majsterzingeri/ Pojava višeglasja /9-12 st./ Ars antiqua Muzika u srednjovjekovnoj Bosni Muzičke ilustracije: Gregorijanski koral «Pater noste», Adam d la Halle:»Igra Orobenu i Marioni», pučki napjevi i plesovi, ilahije i kaside. - uticaj novih životnih uvjeta srednjeg vijeka na razvoj muzike - višeglasje kao historijiski događaj u muzici - muzička teorija i notacija -nastanak solmizacije - crkvena i svjetovna muzika - odnos i razvoj - putujući muzičari i muzički život srednjevjekovne Bosne - Prepoznaj karakter crkvene i svjetovne muzike - Objasni nastanak solmizacije - Imenuj najznačajnija događanja u razvoju srednjevjekovne muzike 7. Renesansa /5 časova/ Društvene prilike i muzika XIV, XV i XVI stoljeća Ars nova u Italiji i Francuskoj Nizozemska polifonija Venecijanska i Rimska škola Instrumentalna muzika Renesanse Umjetnička muzika u B i H Duhovna muzika u B ih i Narodna muzička tradicija /seoska/ Primjeri: Palestrina: Misa pape Marčelu odlomak Orlando di Laso: Eho, Madona mia cara Franjo Bosanac: Tri frotolle sa ricercarima za glas i lutnju Tradicionalni napjevi B i H-po izboru Ilahije i kaside- po izboru Sefardske romanse Pravoslavna molitva - Obnova i preporod -uticaj ideje renesanse na muzičko stvaralaštvo - Pjevačke škole i razvoj ideje u periodu od XIV do XVI stoljeća - Umjetnička muzika u Bosni i Hercegovini - Pojam narodne muzičke tradicije-odnos seoske i građanske sredine - Narodno muzičko stvaralaštvo - Zvučne ilustracije kao primjer razvoja ideje renesanse u muzičkom stvaralaštvu - Definiši: Sličnosti i razlike uticaja renesanse u različitim oblastima umjetnosti (likovna kultura, književnost i sl.). 16.4

8. Barok i Rokoko /9 časova/ Osobine barokne muzike: /monodija, motoričnost ritma, monotematičnost, pojava dur i mol tonaliteta/, Postanak i razvoj opere: /Firentinska kametrata/, Klaudio Monteverdi, Muzički oblici: /suita, sonata, koncerto grosso, fuga, oratorij, kantata i dr./, Veliki majstori Baroka: Hendl i Bah, i dr, Muzika u B i H Primjeri: K. Montererdi: «La sciate mi morire», A. Vivaldi: «Godišnja doba»-stavak po izboru, G. F. Hendl: «Muzika na vodi»-odlomak, Oratorij: «Mesija aleluja» J. S. Bah: «Brandenburški koncert» br. 5, Toccata i fuga d-mol Narodna muzička tradicija gradske sredine /sevdalinka/ Osobine Rokokoa i Predklasike: /melodija, slog, harmonija,forma/ Razvoj opera serije i bufo opere. Primjeri: L. Bokerini: Menuet, Skarlati: Sonata za čembalo, K. V.Gluk: Orfej,Pergolezi: «Služavka gospodarica»-arija - uticaj najraskošnijeg stilskog pravca na razvoj muzike - daljnji razvoj muzičke teorije i notacije - nastanak opere kao najopsežnijeg muzičkog oblika - razvoj profesionalizma u muzici - muzički velikani (muzički život kompozitora) - način slušanja i vrednovanja muzike 9. Klasicizam /9 časova/ Osobine klasične muzike Klasični oblici: sonatni oblik, tema sa varijacijama i klasični rondo, Kamerna i orkestarska muzika: gudački kvartet, simfonija, koncert, opera, Bečki klasičari: Hajdn, Mocart, Betoven, Tradicionalni instrumenti u B I H. Primjeri: J. Hajdn-Simfonija u D-duru br. 104 «Londonska»-stavak po izboru, «Godišnja doba»-odlomak, Mocart: Simfonija u C-duru-odlomak, Rekvijemodlomak, «Čarobna frula» i «Don Huan»-duet i aria L. van Betoven: Mjesečeva sonata za klavir-i stav, V simfonija c-molu-i i IV stav, IX simfonija-finale Tradicionalni muzički instrumeni u B i H /idiofoni, kordofoni, aerofoni i membranofoni instrumeni /muzičke ilustracije po izboru/ - identifikacija pravca po kome umjetnička muzika dobija ime - razvoj muzičkih oblika - razvoj orkestra - kompozitori i djela - prepoznavanje muzičke literature, analiza operskog djela - način slušanja i vrednovanja muzike - razvoj tradicionalnih muzičkih instrumenata u B i H - izvođenje muzike u smislu prepoznavanja umjetničke muzike te reprodukovanja melodija značajnih muzičkih ostvarenja. 16.5

10. Romantizam /10 časova/ Opće karakteristike romantizma /melodija, zvučni efekti, harmonijske slobode, ritam/ Oblici: Solo pjesme, klavirske minijature, simfonijska poema, simfonija, sonata. Programska muzika Romantična opera, balet, opereta Nacionalne škole Muzička umjetnost južnoslovenskih naroda /Hrvatska, Srbija, Slovenija/, Razvoj profesionalne muzičke djelatnosti u B i H Muzičko stvaralaštvo u Bosni i Hercegovini Primjeri: F. Šubert: Solo pjesma «Lipa», «Ave Maria» F. Mendelson: Pjesme bez riječi-po izboru R. Šuman: «Leptiri» i klavirski koncert u a-molu-po izboru, F. Šopen-po izboru, H. Berlioz: «Fantastična simfonija- po izboru, F. List: Ljubavni san br. 3, Rapsodija br. 2 /»Mađarska»/, K. M. Veber: Strelac vilenjak-uvertira, R. Vagner: Loengrin, opera /predigra III činu i Svadbeni hor/, Tanhojzer - hor hodočasnika, Đ. Rosini: Seviljski brijač /arija Figaro/, G. Doniceti: Lučija di Lamermur /arija Lučije/, V. Belini: Norma /Kavatina/, G. Verdi: Travijata /uverira i vinska pjesma/, Rigoleto /kvartet «Bella figlia del amore»/, Aida /Božanska Aido/, Š. Guno: Valpurgijska noć, Ž. Bize: Karmen /Habanera, Pjesma o cvijetu/, L. de Lib: Kopelija, balet /odlomak/, Ž. Ofembah: Hofmanone priče, balet /odlomak/, M. de Falja: Ljubav čarobnice, balet /obredni ples vatre/, J. Štraus: Šišmiš, opereta /uvertira/, Priče iz Bečke šume /valcer/, M.I. Glinka: Ivan Susanjin, opera /predigra/, Rusla i Ljudmila, opera /rondo Farifa/, A. Borodin: Knez Igor, opera /Polovjecke igre, arije Kana Končaka/, M. P. Musorgski: Boris Godunov, opera /scena krunisanja/, N. R. Korsakov: Šeherzada, orkestar /IV stav/, P. I. Čajkovski: Šćelkunščik /oraščić/, balet /Valcer cvijeća/; koncert u e-molu za klavir i orkestar /I stav/, Uspavanka u buri, solo pjesma /izvođenje/, B. Smetana: Prodana nevjesta /Igra komedijaša/, A. Dvoržak: Slavenski ples br. 15 u C-duru, V. Lisinski: Porin, opera /Zbor Hrvatica/, K. Stanković: Varijacije na «Što se bore misli moje»,klavir Sunce jarko, solo pjesama /izvođenje/, D. Jenko: Kosovo, koncertna uvertira, I. Zajc: Nikola Šubić Zrinjski, opera /Romansa Zrinjskog i «Gle kako divno»/, Tiho noći, solo pjesma, S. Mokranjac: XIV rukovet /iz Bosne/, Kozar, horska kompozicija, J. Marinković: Čežnja, Grm, solo pjesme, A. Šantić: Tamburice 16.6

11. Kasni romantizam /3 časa/ Osnovne karakteristike, najznačajniji predstavnici u Njemačkoj, Austriji, Francuskoj, Norveškoj i Italiji /verizam/ Primjeri: J. Brams: Mađarske igre /po izboru/, Bratac i sestrica, solo pjesma /izvođenje/, R. Štraus: Til Ojlenšpigel, simfonijska poema, A. Brukner: V simfonija u B- duru /finale/, G. Maler: Pjesme mrtvoj djeci, solo pjesme /izbor/, H. Volf: Solo pjesme /po izboru/, B. Frank: Simfonijske varijacije za klavir i orkestar, K. Sen-Sans: II klavirski koncer, /I stav/, E. Grig: Per Gint, orkestarska svita /Solvejgina pjesma/, P. Maskanji: Kavalerija Rustikana, opera /intermeco i sicilijana/, R. Leonkavalo: Pajaci, opera /Prolog/, Đ. Pućini: Toska, opera /Molitva Toske iz II čina, arija Kavarodisija iz II čina/ - Novi pristup poimanja umjetnosti kroz romantizam - Pronalaziti kroz slušana djela elemente umjetnikovog raspoloženja, muzičkog opisivanja, promjene stila i sl. - Solo pjesma kao novi muzički oblik. Strofne muzičke kompozicije kao preteče oblika savremene muzike 20 vijeka 12. Impresionizam /2 ćasa/ Opće karakteristike: kompoziciona, tehnička i muzička sredstva izraza Glavni predstavnici /Klod Debisi i Moris Ravel/ Izbor primjera: K. Debisi: Preludij za Faunovo poslijepodne, orkestar Djevojka s kosom poput lana, klavir, M. Ravel: Bolero, orkestar - novi stilski pravac kao oblik modernizma - ideja impresionizma u slikarstvu i njen odraz na muzičko stvaralaštvo - Utvrditi: Mali muzički motiv kao ideja muzičkog djela analiza slušanog primjera M. Ravel, Bolero. - Uloga boje u muzičkoj kreaciji,označiti kroz odslušano djelo ulogu različite boje u muzici - Muzičko oslikavanje prirode 16.7

13. Muzika XX stoljeća /5 časova/ Muzika na prijelazu XIX u XX stoljeće /A. Skrjabin, S. Rahmanjinov/, Osnovne karakteristike XX stoljeća /primjena disonanci, politonalnost, gubljenje tonaliteta/, Neoklasicizam i Neoromantizam, Suvremeni stvaralački pravci Izbor primjera: A. Skrjabin: Izbor iz dijela za klavir, S. Rahmanjinov: Izbor iz dijela za klavir, A. Šemberg: 5 komada za klavir, op. 23, valcer, A. Berg: Vocek, opera /I slika iz I čina/, I. Stravinski: Posvećenje proljeća, balet /odlomak/, A. Honeger: Pacifik 231, simfonijski stav B. Bartok: Allegro barbaro, S. Prokofijev: Romeo i Julija, balet, I slika iz I čina, D. Šostakovič: Preludij, Romansa /iz filma Obad/, A. Britn: Jenostavna simfonija, godački orkestar /stavak po izoru/, Dimnjačar, opera /nočna pjesma/, varijacije na Perslovu temu /vodič kroz orkestar/, K. Orf: Karmina burana /odlomak po izboru/, J. Štokhauzen: Kontakti za elektronske zvuke, klavir i udaraljke. - vrijeme novih stilskih pravaca i drugačijeg pogleda na muziku - novi muzički instrumenti - novi zvuk i primjena elektronike u stvaranju muzike - izvođenje atonalne muzike. Primjer improvizacije novog zvuka u učionici putem postojećih raspoloživih sredstava 14. Postanak i razvoj džeza /2 časa/ -Oblici koji su mu predhodili, stilovi u preriodu klasičnog džeza, -predtavnici, instrumentalisti i pjevači, - uticaj džeza na umejtničku muziku /Dž. Geršvin/ -Izbor primjera: Primjeri iz klasičnog džeza /po izboru/, Dž. Geršvin: Amerikanac u Parizu, Rapsodija u plavom, Porgi i Bes, opera /odlomci po izboru/. - zabavna muzika kao oblik muzike XX vijeka - razvoj džeza - improvizacija kao osnovni izražajni elemenat - muzika i film - analizirati kompozicije i utvrditi: stil improvizaciju muzičke instrumente 16.8

15. Muzika u južnoslovenskim zemljama XX vijeka /4 časa/ Opće karakteristike, Kompozitori I moderne /Srbija, Hrvatska, Slovenija/, I moderna /Slovenija, Hrvatska, Srbija/, Savremeni kompozitori, Kompozitori starije i srednje generacije /Makedonija, Vojvodina, Crna Gora/, Muzičke ilustracije: Po izboru /P. Konjović, M. Milojević, S. Hristić, B. Bersa, A. Lajovic, S. Osterc, M. Kogoj, J. Slavenski, J. Gotovac, K. Baranović, M. Kelemen, B. Sakač, N. Devčić, V. Mokranjac, A. Obradović, T. Skalovski, V. Nikolovski, R. Bruči, A. Koci/. - uticaj različitih stilova na muziku južnoslavenskih naroda - značajna muzička ostvarenja i kompozitori - prepoznavanje putem muzičke literature tradicionalne muzike južnoslavenskih zemalja kroz umjetničku muziku 16. Bosna i Hercegovina u XX vijeku /6 časova/ Kulturne prilike u Bosni i Hercegovini, počeci razvoja umjetničke muzike, osnivanje muzičkih ustanova Djelatnost prvih B i H kompozitora, Kulturne prilike u B i H nakon 1945. godine, Kompozitori stare generacije i njihova djelatnost, Vlado Milošević i Cvjetko Rihtman, Etnomuzikološka i kompozitorska djelatnost, Kompozitori srednje generacije, stilska opredjeljenja, Josip Magdić i njegova djela, Žene kompozitori. Muzičke uilustracije: C.Rihtnam: Hodiljska svadba, M. Pozajić: Moja dika, solo pjesma, Bosanske narodne pjesme za mješoviti hor, M. Špiler: Praznična skica, orkestarska kompozicija, M. Prebanda: Smiješno čudo, Pazar, solo pjesme, M. Stahuljak: Hercegovački gudački kvartet, B. Grković: Simfonijske varijacije na Betovenovu temu, G. Jakešević: Dvi se babe vozale, V. Milošević: Dramska simfonija 69, /I stav/, Bosanska suita, A. Smajlović: Končertino za klarinet, klavir, timpane i gudački orkestar, Probuđena kasaba, uvertira za veliki orkestar, O. Danon: Simfonijski skerco, orkestar, N. L. Pećar: Suita hexatonika, klavir, M. Jeličanin: Elegija za violinu, J. Magdić: Muzika za klarinet, saz i elektroniku, Sarajevske ratne razglednice, suita od 10 stavaka za klavir, Vinjete za klarinet i klavir, A. Bego-Šimunić: I simfonija, A. Horozić: Kapija, Hasanaginica, opera /odlomci/ 16.9

- B i H u uslovima i uticajima okruženja u oblasti muzičkog stvaralaštva u periodu XX vijeka - Izbor muzičke literature i analiza slušanih djela 17. Opereta i zabavna muzika /3 časa/ Opereta u Francuskoj:Ž. Ofenbah Opereta u Austriji: J. Štraus-mlađi Ivo Tijardović Mjuzikl, vodvilj, rok opera Počeci zabavne muzike-korijeni: Plesovi XVII, XVIII i XIX stoljeća Diferencijacija zabavne muzike Rok end rol Legende u popularnoj muzici: Bitlsi, E. Prisli i drugi Zabavna muzika u B i H Prezentacija muzičkih djela savremenim sredstvima i uređajima Zvučne ilustracije: Ž. Ofenbah: Hofmanove priče, opera /odlomak/ J. Štraus: Šišmiš, opereta /uvertira/, Priče iz Bečke šume, Na lijepom plavom Dunavu valceri, M. de Falja: Ljubav čarobnice, balet I. Tijardović: Mala Florami, opereta /odlomak/ A. Kabiljo: Jalta, Jalta, mjuzikl /odlomak/ «Kosa», odlomak iz filma Bitlsi: Kompozicije po izboru Roc end rol, kompozicije po izboru Evergrin - umjetnička i zabavna muzika - granice umjetničkog - uticaj tehničkog razvoja na muzičko izražavanje - pojmovi zabavne i novokomponovane muzike - vokalno instrumentalne grupe, muzika i film U okviru realizacije zadanih tema voditi računa o opremljenosti kabineta i mogućnostima učenika. Posebnu pažnju obratiti na izvođenje muzike s obzirom na stepen popularizacije drugih žanrova muzike kod mladih ljudi. Organizovati princip aktivnog učenja metodom istraživačkog rada grupe, prezentacije urađenog, diskusija za i protiv sučeljavanja mišljenja grupe i pojedinaca. Kod učenika principom razvoja muzike kroz historiju razvijati osjećaj za prepoznavanje kvaliteta, stvaranja uslova za kritičko mišljenje te uspješnog prepoznavanja epohe, kompozitora i muzičkog djela. Posjete koncertima planirati a u sredinama gdje je to teško izvodljivo koristiti video materijal i praviti analizu. 16.10

SKUPNO MUZICIRANJE HOR I ORKESTAR Horsko pjevanje i sviranje u orkestru su obavezni i sastavni dio predmeta za učenike koji u ovim djelatnostima sudjeluju. Osim onih koji su navedeni za predmet skupno muziciranje ima i posebne zadatke: - da osposobljava učenika za kulturno-umjetničku djelatnost razvijajući ujedno smisao i ljubav za kolektivno sudjelovanje u ostvarivanju umjetničkog djela; - da osigura dovoljno programa za kulturnu i javnu djelatnost škole, naročito za programe kojima se obilježavaju značajni datumi škole, uže i šire društvene sredine, zemlje i svijeta. Aktivnost nastavnika i učenika u skupnom muziciranju sastavni je dio radne obaveze. Za rad u horu, odnosno orkestru učenici se angažuju 2 puta sedmično, po 45 minuta, a nastavniku škola obezbjeđuje po 2 časa sedmično za svaku dionicu. Nastavnik iz tog fonda časova, rasporedom svog rada obezbjeđuje pojedinačne i skupne probe, uz obavezu da ansambl nastupi 3 do 5 puta godišnje. Osim navedenih časova za uvježbavanje programa, obezbjeđuje se i potrebno vrijeme za generalne probe, interne i javne nastupe, te potrebno vrijeme za izradu aranžmana za ansamble. Nastava skupnog muziciranja izvodi se u kontinuitetu od početka do kraja školske godine, po ustaljenom rasporedu časova. Plan i program rada hora i orkestra i termina nastupa usvaja nastavničko vijeće kao sastavni dio godišnjeg plana i programa rada škole. OBJAŠNJENJE PROGRAMA SA METODIČKIM UPUTSTVIMA Nastava muzičke kulture u gimnazijskom obrazovanju i vaspitanju predstavlja nastavak i nadgradnju nastave predmeta Muzička kultura u osnovnoj školi. Težište programa je na upoznavanju djela složenije strukture svjetskih i domaćih kompozitora historijsko hronološkim redom, sa snimka i u živoj izvedbi. Programski sadržaji primjereni su doživljajno-spoznajnim mogućnostima učenika, zadacima predmeta, estetskim i umjetničkim kriterijumima, te zahtjevima savremene nastave. Uz predviđene muzičke sadržaje obrađuju se i odgovarajući sadržaji (pojmovi) iz muzičke teorije, oblika i historije muzike. Prilikom izlaganja i obrade gradiva treba nastojati da učenici steknu jasne pojmove o značajnim epohama (stilovima) u muzičkoj umjetnosti, o karakteristikama djela, njegovim estetskim i umjetničkim vrijednostima, s obzirom na vrijeme u kojem su ta djela nastala, te da usvoje ispravno muzičku terminologiju i pravilno nauče i shvate osnovne pojmove iz te oblasti. Sadržaji se tako organizuju da se od ukupnog broja časova koji je predviđen za neku tematsku cjelinu izdvaja oko 70% za obradu novog gradiva, a oko 30% za utvrđivanje, sistematizaciju i provjeru znanja. Na ovom stupnju obrazovanja potrebno je uspostaviti ravnotežu između spoznaje i emotivne strane umjetnosti, izbjegavajući faktografiju i istoricizam. Treba objasni mjesto autora i njegov značaj u određenom vremenu u usporedbi sa drugim stvaraocima iz muzičke, a i drugih umjetnosti. Težište nastave treba da bude na slušanju i izvođenju pojedinih primjera iz izbora koji je dat u programu, kao i drugih djela po izboru nastavnika. Preporučljivo je da se muzička djela slušaju u cjelini (barem cijeli stavak). 16.11

Slušanje muzike treba da bude u funkciji saznajnog, emotivnog i voljnog angažovanja učenika, što se postiže upućivanjem učenika na opažanje, otkrivanje, analiziranje, razumijevanje i procjenu muzičkih djela. Pri slušanju ( i izvođenju) muzike potrebno je obratiti posebnu pažnju na sljedeća izražajna sredstva muzike: - ritam /karakteristike/ - melodiju (motiv, tema i sl.) i njene promjene - slog (polifonija, homofonija) - tempo i dinamiku - muzički instrumenti i ljudski glas - izvođački sastav - muzičku formu i sl. Prilikom realizacije programa neophodno je pridržavati se tematskih cjelina i sadržaja kako su navedeni u programu. S obzirom na to da je u programu dato više djela nego što se može slušati u okviru raspoloživog fonda časova, nastavnik bira ona djela čijim zvučnim materijalom raspolaže vodeći računa o karakteristikama epohe ili pravca, a ne o enciklopedijskom nabrajanju imena. Predložena djela treba posmatrati kao reprezentante nekih određenih muzičkih formi, izražajnog sredstva, razdoblja i njihovih autora,. Od naročite je važnosti da nastavnik s odabranim učenicima njeguje skupno muziciranje (hor i orkestar), a sa svim učenicima na časovima redovne nastave pjevanje (kada je to moguće i sviranje) tema poznatih djela. Posvetiti posebnu pažnju istraživanju narodne tradicije na užim i širim lokalitetima. U okviru posjete muzičkim priredbama i slušanja muzike, ostvariti korelaciju sa historijom, likovnom kulturom i maternjim jezikom. S obzirom na specifičnosti muzičke umjetnosti i obrazovno-odgojne zadatke koje ima nastava ovog predmeta, mjesto i uloga nastavnika su od presudnog značaja. On treba da bude ne samo dobar stručnjak i predavač, već isto tako i muzički animator i propagator dobre muzike. Njegovo znanje, stručnost, kreativnost i prije svega, sposobnost i umješnost da kod učenika probudi i sistematski razvija interesovanje i pozitivne stavove prema muzici, da od njih stvara ljubitelje muzike i aktivne sudionike u muzičkom životu sredine u kojoj žive, glavne su pretpostavke za ostvarivanje cilja i zadataka nastave muzičke kulture. Cilj, zadaci i društvena funkcija ove nastave ostvaruje se putem; - redovne nastavne za sve učenike I razreda - dodatne nastave (za posebno zainteresovane i darovite učenika I razreda koji žele da prošire svoja znanja i mogućnosti svoga izraza u oblasti muzičke umjetnosti, a čiji interesi i sposobnost prelaze okvire i mogućnosti programa rada u redovnoj nastavi) - izborne nastave u III i IV razredu kao vid dodatne i usmjeravanje za izbor zanimanja - slobodnih muzičkih aktivnosti kojima se razvijaju i ispoljavaju kreativne sposobnosti učenika (klubovi ljubitelja muzike, muzička omladina, odgovarajuće sekcije i drugi oblici rada za sve učenika od I do IV razreda koji imaju interesa i ljubavi za muziku i muzičku umjetnost i koji vole, mogu i žele da aktivno sudjeluju u raznim muzičkim aktivnostima i manifestacijama u društvenoj i kulturnoj djelatnosti škole) - posjeta koncertima, operskim i baletskim predstavama i drugim kulturnoumjetničkim manifestacijama. 16.12

PROFIL I STRUČNA SPREMA NASTAVNIKA Nastavu muzičke kulture mogu izvoditi nastavnici sa završenom muzičkom akademijom: - teoretsko-pedagoški odsjek - muzikološki odsjek. 16.13