vii Poglavàe 1: Predgovor...xv Zahvalnica... xxiii O autoru... xxiii Sistemi za upravàaçe sadræajem i uvod u sistem Joomla!... 1 Ãta je CMS?... 2 Statiåke Web stranice... 2 Web stranice sa CSS naredbama... 3 Dinamiåke Web stranice... 4 Softver otvorenog koda... 7 Istorija sistema Joomla!... 8 Joomla! zajednica... 8 Projektovaçe proãireça... 8 Moguñnosti koje pruæa Joomla!... 9 Elementi Joomla! Web lokacije... 10... 11 Ãabloni... 13 Moduli... 13 Saæetak... 14 Poglavàe 2: Preuzimaçe i instaliraçe sistema Joomla!... 15 Kako se instalira Joomla!... 16 Nabavàaçe najnovijeg paketa Joomla!... 16 Konvencije o imenima datoteka iz paketa Joomla!... 17 Izrada MySQL baze podataka... 18 Raspakivaçe paketa Joomla!... 18 Raspakivaçe paketa Joomla! na lokalni stoni raåunar... 18 Raspakivaçe paketa Joomla! na javni server... 22 Upotreba åarobçaka za instaliraçe sistema Joomla!... 23 Korak 1: Jezik... 24 Korak 2: Provera pre poåetka instaliraça... 24 Korak 3: Licenca... 25 Korak 4: Konfigurisaçe baze podataka... 25 Korak 5: Konfigurisaçe FTP-a... 27 Korak 6: Glavna podeãavaça... 27 Korak 7: Zavrãetak postupka... 30 Saæetak... 30
viii Poglavàe 3: Osnove administriraça sistema Joomla!... 33 Ãta su åeoni i pozadinski prikaz Joomla! lokacije?... 34 Paleta menija... 36 Paleta alatki... 36 Radni prostor... 37 Administratorske funkcije na paleti menija... 38 Meni Site... 38 Meni Menus... 45 Meni Content... 46 Meni Components... 48 Meni Extensions... 50 Meni Tools... 54 Meni Help... 55 Prikaz izgleda Web lokacije... 56 Saæetak... 57 Poglavàe 4: je car: organizovaçe sadræaja... 59 Kako Joomla! generiãe Web stranice?... 60 Kako Joomla! organizuje elemente sadræaja... 62 Nekategorizovani ålanci... 62 Odeàci i kategorije... 62 Primer hijerarhije... 64 Izrada Web lokacije Widget Inc. u varijanti s nekategorizovanim sadræajem... 65 Unoãeçe tekstova... 67 Izrada stavki menija... 70 Komponenta Front Page... 75 Izrada Web lokacije kompanije Widget Inc. u varijanti sa odeàcima i kategorijama... 79 Izrada Web lokacije kompanije Widget Inc. u varijanti sa odeàcima...... 79 Definisaçe odeàaka... 81 Definisaçe kategorija... 82 Unoãeçe elemenata sadræaja... 83 Pravàeçe stavki menija... 85 Veze ka stranicama tipa Read More i drugim zasebnim stranicama... 91 Generisaçe sadræaja iz modula... 93 Saæetak... 97
ix Poglavàe 5: Meniji i navigacija... 99 Kako rade moduli menija... 100 Ãta rade stavke menija... 102 Izrada stavke menija... 103 Kuda vodi veza u stavci menija?... 104 Kako stranica izgleda poãto korisnik izabere vezu koja na çu vodi?... 105 Raspored tipa Blog... 107 Parametri za format Blog... 108 Raspored elemenata odeàka u formatu List... 112 Parametri za odeàak koji se prikazuje u formatu List... 113 Raspored elemenata kategorije u formatu List... 115 Parametri za kategoriju koja se prikazuje u formatu List... 115 Upravàaçe modulima menija pomoñu alatke Module Manager... 116 Parametar Show Title... 118 Parametar Position... 119 Parametar Access Level... 119 Parametri u grupi Module Parameters... 119 Parametri Menu Suffix i Module Class Suffixes (grupa Advanced Parameters)... 120 Parametar Menu Assignment... 120 Podmeniji... 121 Saæetak... 122 Poglavàe 6: Proãirivaçe sistema Joomla!... 123 Proãireça... 124 Instaliraçe proãireça... 124 Upravàaçe proãireçima... 126 Komponente... 128 Ugraœene komponente... 128 Komponente iz spoàaãçih izvora... 129 Moduli... 129 Opcije za prikazivaçe sadræaja koji se generiãe pomoñu modula... 130 Ugraœeni moduli... 131 Moduli iz spoàaãçih izvora... 133 Dodaci... 133 Ugraœeni dodaci... 133 Dodaci iz spoàaãçih izvora... 134
x Ãabloni... 134 Ugraœeni ãabloni... 134 Ãabloni iz spoàaãçih izvora... 134 Saæetak... 135 Poglavàe 7: Ureœivaçe sadræaja: tekstovi i editori... 137 WYSIWYG editori... 138 Upravàaçe WYSIWYG editorima... 139 Drugi editori iz spoàaãçih izvora... 142 Unoãeçe tekstova i upravàaçe çima... 143 Upravàaçe sadræajem u pozadinskom prikazu... 144 Unoãeçe sadræaja u pozadinskom prikazu... 146 Umetaçe slika u sadræaj... 152 Izrada tabele sadræaja za tekst... 156 Opisi odeàaka i kategorija... 156 Globalni parametri tekstova... 159 Upravàaçe sadræajem u åeonom prikazu... 161 Izrada menija tipa User... 161 Ograniåavaçe pristupa menijima pomoñu nivoa korisniåkih ovlaãñeça... 165 Autori... 166 Urednici... 170 Izdavaåi... 172 Otkàuåavaçe tekstova... 173 Saæetak... 174 Poglavàe 8: Kako privuñi saobrañaj na Web lokaciju... 177 Poånimo od poåetka: ciàevi Web lokacije... 178 Organski saobrañaj (SEO)... 179 Uvod u Google... 181 Izbor kàuånih reåi... 182 Kàuåne reåi i ime domena... 184 Projektovaçe Web lokacije za privlaåeçe organskog saobrañaja... 185 Naprednije SEO tehnike... 192 Saobrañaj upuñen s drugih lokacija... 195 Googleov rang stranice... 195 Druge strategije za privlaåeçe veza... 198 Interne veze... 198 PPC saobrañaj... 201 Kako radi Googleov AdWords... 202 Joomla! i AdWords... 203
xi Privlaåeçe saobrañaja preko e-poãte... 206 Reãeça sa spoànim davaocima usluga slaça e-poãte... 207 Joomla! SEF proãireça... 208 Saæetak... 209 Poglavàe 9: Izrada åistih CSS ãablona... 211 Ãta je Joomla! ãablon?... 212 Postupak razvoja Web lokacije na lokalnom Web serveru... 213 Opcije za rad s lokalnim Web serverom... 214 W3C i dizajn bez tabela... 215 Semantiåki ispravan kôd... 217 Kaskadne liste stilova (CSS)... 217 Izrada jednostavnog ãablona: CSSTemplateTutorialStep1.. 218 Datoteke koje åine ãablon... 218 Telo Joomla! stranice... 227 Upotreba CSS-a za rasporeœivaçe elemenata na stranici bez upotrebe tabela: ãablon CSSTemplateTutorialStep2... 230 Upotreba CSS-a...: ãablon CSSTemplateTutorialStep2... 230 Standardni CSS... 235 CSS specifiåan za sistem Joomla!... 238 Moduli u ãablonima... 241 Meniji u ãablonima... 245 Skrivaçe stubaca... 251 Izrada pravog Joomla! 1.5 ãablona: CSSTemplateTutorialStep3... 256 Seckaçe i komadaçe... 257 Podeãavaçe poloæaja modula... 257 Zaglavàe... 257 Pozadina stubaca... 258 Fleksibilni moduli... 261 Tipografija... 262 Naprednije moguñnosti ãablona: CSSTemplateTutorialStep4... 267 Parametri ãablona... 267 Redefinisaçe ãablona... 269 Joomla! bez tabela... 273 Zavrãen ãablon... 274 Saæetak... 274 Poglavàe 10: Izrada Web lokacije ãkole pomoñu sistema Joomla!... 277 Zaãto je ãkoli potrebna Web lokacija?... 277 Uåenici... 278 Nastavnici i administratori... 278
xii Roditeài... 279 Potencijalni uåenici i çihovi roditeài... 279 Koje odlike treba da ima Web lokacija ãkole?... 279 Preuzimaçe i instaliraçe ãablona za ãkolu... 280 Odlike ãablona Education i poloæaji za module... 281 Podeãavaçe poàa za pretragu... 282 Podeãavaçe glavnog horizontalnog padajuñeg menija... 283 Organizovaçe sadræaja na Web lokaciji ãkole... 285 Izrada menija... 289 Unoãeçe sadræaja... 293 Izrada navigacione podstrukture... 293 Podmeni Academics... 294 Dodavaçe novih veza u meni odeàka... 295 Izrada podnoæja stranice... 297 Izrada poåetne stranice... 299 Ugraœivaçe osnovne funkcionalnosti u ãkolsku Web lokaciju... 301 Registrovaçe novih korisnika... 301 Kalendar dogaœaja... 303 Dokumenti za preuzimaçe... 304 Anketiraçe posetilaca... 304 Imenik zaposlenih u ãkoli... 304 Bilten koji se distribuira e-poãtom... 305 RSS... 305 Nasumiåno izabrana slika... 306 Mapa Web lokacije... 306 Ugraœivaçe dopunske funkcionalnosti na Web lokaciju ãkole... 307 Saæetak... 308 Poglavàe 11: Izrada Web lokacije za restoran pomoñu sistema Joomla!... 309 Zasto je restoranu potrebna Web lokacija?... 309 Koje moguñnosti treba da pruæa Web lokacija restorana?... 310 Preuzimaçe i instaliraçe ãablona za restoran... 311 Organizovaçe sadræaja na Web lokaciji restorana... 313 Unoãeçe laænog teksta... 317 Izrada menija... 317 Izrada poåetne stranice... 322 Alternativno reãeçe za poåetnu stranicu umesto koriãñeça komponente Front Page Manager... 322
xiii Prikazivaçe sadræaja u podnoæju stranice... 324 Dodavaçe modula za blokove koji sluæe kao mamci... 325 Upotreba gotovih slika koje naœete na Webu... 329 Proãirivaçe Web lokacije restorana... 331 Galerija slika: JPG Flash Rotator 2... 332 Kalendar: JCal Pro... 333 Marketing preko e-poãte... 333 Google Maps... 333 Saæetak... 334 Poglavàe 12: Izrada bloga pomoñu sistema Joomla!... 335 Ãta je blog?... 336 Zaãto biste pisali blog?... 336 Koje su moguñnosti na raspolagaçu za blog?... 337 Koje moguñnosti treba da pruæa Web lokacija bloga?... 338 Preuzimaçe i instaliraçe ãablona za blog... 339 Odlike ãablona Optimus i poloæaji za module u çemu. 341 Postavàaçe logotipa... 341 Izrada glavnog horizontalnog padajuñeg menija... 343 Organizovaçe sadræaja bloga... 344 Organizovaçe bloga unutar veñe Web lokacije... 344 Organizovaçe samostalnog bloga... 345 O upotrebi oznaka... 347 Izrada menija... 347 Postavàaçe dinamiåkih modula... 350 Postavàaçe statiåkih modula... 353 Ugraœivaçe osnovne funkcionalnosti u blog... 354 Prilagodàiv raspored elemenata na stranici... 355 Aæuriraçe sadræaja direktno u åitaåu Weba... 355 Automatsko objavàivaçe novog sadræaja... 355 Kategorije... 355 Prilagoœavaçe URL adresa maãinama za pretraæivaçe... 355 Sistemi za komentarisaçe priloga... 356 RSS prenosi... 356 Prosleœivaçe priloga e-poãtom... 359 Pretraæivaçe sadræaja... 360 TrackBack... 360 Dopuçavaçe Web lokacije bloga sloæenijim moguñnostima... 361 Forumi... 362 E-trgovina... 362 Saæetak... 362
xiv Prilog A: Gde ñete nañi pomoñ za sistem Joomla!... 363 Forumi... 363 Web lokacije za pomoñ... 364 Pomoñ na Googleu... 364 Prilog B: Primeri upotrebe sistema Joomla!... 365 www.yourwedding.com.au (MP Media)... 365 Intervju s Johnom Paolonijem, vlasnikom lokacije Welcome to Your Wedding... 366 www.longwoodfl.org (Grad Longwood, Florida)... 368 Intervju s Ryanom I. Spinellom, izvrãnim zamenikom gradonaåelnika grada Longwooda, Florida... 368 www.ropl.org (Royal Oak Public Library Miåigen)... 370 Intervju s Ericom Hayesom, IT specijalistom, Royal Oak Public Library... 371 www.nzmac.com (NZMac.com)... 373 Intervju s Philipom Royem, administratorom lokacije NZMac.com... 374 www.everythingtreo.com (Everything Treo)... 376 Intervju s Christopherom Meinckom, Everything Treo... 377 Saæetak... 378 Prilog C: Kratak uvod u SEO... 379 Umetaçe kàuånih reåi u oznaku title... 379 Tekst unutraãçe veze... 379 Globalna popularnost na osnovu veza (rang stranice) Web lokacije... 380 Starost Web lokacije... 380 Popularnost na osnovu veza i povezanost s temom unutar Web lokacije... 380 Povezanost s temom spoànih dolaznih veza i popularnost Web lokacije na kojoj se nalaze... 380 Popularnost na osnovu veza u tematskoj zajednici... 381 Umetaçe kàuånih reåi u tekst na stranici... 381 Veliåina datoteka... 381 Åiste URL adrese... 381 Stranice koje se prikazuju u sluåaju greãke... 382 Ãta ne treba raditi?... 382 Prilog D: Instaliraçe WampServera... 383 Spisak termina koriãñenih u kçizi... 393 Indeks... 395