Prečišćavanje otpadnih gasova Pregled
SISTEMI ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH GASOVA SISTEMI ZA UKLANJANJE ČESTICA SISTEMI ZA UKLANJANJE GASOVITIH POLUTANATA 10
Emisija u svetu (Mt/god) CO VOCs SOx NOx ČESTICE Ukupno 1985 45.3 21.4 31.0 22.0 11.0 130.7 % (1985) 34.7 16.4 23.7 16.8 8.4 100 91.6% gasoviti 8.4% čvrsti Struktura izvora zagađenja Transport 55.9 % Sagorevanje - stacionarni izvori 22.1 % Industrijski procesi 14.8 % Deponije 2.0 % Razno 5.2 %
Definicija zagađujućih materija (polutanata) Polutanti su bilo kakva čvrsta, tečna ili gasovita materija, mirisi, toplota, buka, vibracije, radijacija ili bilo kakva njihova kombinacija, koji su direktan ili indirektan rezultat ljudskih aktivnosti ili prirodnih pojava, a mogu prouzrokovati štetne efekte
Mirisi Uglavnom potiču od različitih gasovitih polutanata Većina VOCs, H 2 S, merkaptani, sulfidi, SO 2, NH 3 Čest slučaj je smeša jedinjenja i sinergetski efekat Rezidualni mirisi Ostaju u izlaznom gasnom toku Cilj je smanjenje ofanzivnosti i koncentracije Ispušteni, odbegli mirisi Iz skladišta sirovina, magacina gotovih proizvoda, krovnih ventilatora, transportnih linija, itd.
Tehnike određivanja intenziteta mirisa i interpretacija rezultata ZASNIVAJU SE NA LJUDSKOM ČULU MIRISA BEZDIMENZIONA JEDINICA MIRISA (Odour Unit - O.U.) O.U.= ZAPREMINA RAZBLAŽENOG UZORKA DO O.T. -------------------------------------------------------------------- ZAPREMINA NERAZBLAŽENOG UZORKA PRAG OSETLJIVOSTI MIRISA (Odour Threshold - O.T.) INTENZITET (NIVO) MIRISA (Odour Level - O.L.) koncentracija mirisa izražena u O.U. Merenje intenziteta mirisa je složen problem i stoga tehnike nisu precizne (odstupanja različitih metoda i do +/- 50%)
Primer DIMETIL-AMIN EMISIJA IZ REAKTORA U RADNOM PROSTORU GALENIKA Fitofarmacija DOZVOLJENE GRANICE 61,10 mg/m 3 20 mg/m 3 9,39 mg/m 3 1 mg/m 3 Prag osetljivosti na miris 0,63 mg/m 3
Redukcija aerozagađenja iz industrijskih izvora Zamena goriva Poboljšanje karakteristika ulaznih sirovina Izmena ili poboljšanje procesa Reciklaža ili prevođenje u nus-produkte Prečišćavanje otpadnih gasova
Metode za uklanjanje gasovitih polutanata Apsorpcija u tečnosti Transfer gasovitih polutanata u tečnost Adsorpcija na čvrstoj površini Transfer gasovitih polutanata na čvrstu površinu Sagorevanje Hemijsko prevođenje gasovitih polutanata u neškodljive ili manje škodljive oblike Direktno Termičko Katalitičko
Kriterijumi za izbor tehnologije za kontrolu zagađenja vazduha Karakterizacija otpadnog gasnog toka protok temperatura sastav (koji polutanti i u kojoj koncentraciji su prisutni) korozivnost (kiseli gasovi HCl, HF, SO 2,..) Specificiranje svih ograničenja raspoloživi prostor izvori energije voda finansije,... Mogućnost naknadnog tretmana ili skladištenja nusproizvoda Opseg efikasnosti, oblast primenljivosti Instalacione investicije i operativni troškovi Stepen redukcije emisije zagađivača do vrednosti propisane odgovarajućim emisionim standardima Definisanje potrebnog optimalnog stepena prečišćavanja
Troškovi prečišćavanja UKUPNI TROŠKOVI 50% 90% 100% EFIKASNOST PREČIŠĆAVANJA
Pregled efikasnosti i ukupnih troškova raspoloživih tehnologija za kontrolu emisije VOCs Tehnika Niže koncentracije Efikasnost Cena Više koncentracije Efikasnost Cena Primena Termičko sagorevanje Katalitičko sagorevanje Adsorpcija (na aktivnom uglju) Apsorpcija (u vodi) Visoka Visoka Visoka Srednja Visoka Srednja Srednja Srednja Visoka Visoka Srednja Srednja - - Visoka Srednja Široka za tokove sa visokom c Specijalizovana za tokove sa nižom c Široka za tokove sa niskom c Široka za tokove sa visokom c Koncentracija Niža < 3 g/m 3 (u mnogo slučajeva <1 g/m 3 ) Viša > 5 g/m 3 Efikasnost Visoka > 95% Srednja 80 95% Niska < 80%