Slide 1

Транскрипт

1 Organizacioni oblici posredovanja u realizaciji turističkih putovanja (Prvi deo, III, 4. i 5. i 6.) Igor Kovačević, docent predmet: Ekonomika turizma Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu igor@ekof.bg.ac.rs 1

2 Osnovni tipovi Turističke agencije Društvene turističke organizacije 2

3 Turističke (putničke) agencije 3

4 Turističke agencije -Thomas Cook -Osnovna delatnost je uspostavljanje veze između turističke tražnje i ponude -Značaj proizilazi iz izražene kompleksnosti turističke ponude 4

5 Turističke agencije - aktivnosti 1) Kreiranje nove tražnje i ponude stimulisanje turista i novih područja 2) Propaganda razvijanje interesa za određena putovanja 3) Informisanje sve vrste informacija za turiste 4) Distribucija prodaja paket aranžmana ili pojedinačnih usluga 5) Realizacija sopstvenih putovanja 5

6 Turističke agencije - vrste 1) Međunarodne VS agencije užeg područja 2) Pojedinačne VS složene, sa razgranatom mrežom 3) Samostalne VS zavisne od osnivača 4) Grosističke (turoperator) VS detaljističke 5) Receptivne VS inicijativne 6

7 Integracija u turizmu 7

8 Horizontalna koncetracija Kooperacija aktivnosti unutar privredne grane Prednosti: -ušteda kroz veće nabavke i racionalisanje zaposlenih -efiksanije aktivnosti istraživanja, marketinga... -rast konkurentske prednosti Primer: lanci hotela 8

9 Vertikalna koncetracija Kooperacija aktivnosti preduzeća različitih privrednih grana, koje su komplementarne Primer: hoteli + avio kompanije 9

10 Društvene turističke orgranizacije 10

11 Osnovni pojam i svrha -Svrha: kreiranje povoljnih uslova za uključivanje u turističke tokove -Kako to rade: koordinacija određenog broja privrednih i neprivrednih entiteta koji učestvuju u zadovoljavanju potreba turista -Neprofitne organizacije, najčešće funkcionišu po dobrovoljnom principu -Dve osnovne kategorije: inicijativne i receptivne 11

12 Inicijativne turističke organizacije -Osnovni cilj: kreiranje povoljih uslova (sa aspekta cena i kvaliteta) radi iniciranja kretanja turista -Zaokružuju turističku ponudu tj. turistički proizvod -Društva, savezi, ljubitelji, pijatelji... -Suština je da obezbede povoljne uslove za uključivanje svojih članova u turističke tokove -Zaključuju aranžmane sa turističkim posrednicima ili direktnim pružaocima usluga -Upravljanje sopstvenim kapacitetima (npr: planinarski domovi), ne nužno na profitabilnim osnovama 12

13 Receptivne turističke organizacije -Osnovni cilj: koordinacija u okviru turističkih destinacija -One su faktor koordinaranog razvoja turizma na lokalnom i/ili makro nivou -koncept DMO / destinacijska menadžment organizacija 13

14 Osnovi turističke politike i organizacioni oblici delovanja države u razvoju turizma 14

15 Turistička politika pojam i značaj -Fokus na definisanje ciljeva i utvrđivanje sredstava kojima će se aktivirati (realizovati) različite društvene i ekonomske funkcije turizma -Nakon Drugog svetskog rata (?) u velikom broju zemalja država nastoji da definiše odgovarajuću turističku politiku, kao osnov razvoju turizma -Najvećim doprinosom turizma smatrao se pozitivan uticaj na platni bilans zemlje -Države su na sebe preuzele ulogu podsticanja razvoja turizma i usled pozitivnog ekonomskog efekta na veliki broj delatnosti koje čine turizam ili na koje turizam utiče 15

16 Turistička politika pojam i značaj -Specifičnosti turizma kao delatnosti kao razlog vodeće/značajne uloge države: -sezonski karakter poslovanja -visoka elastičnost turističke tražnje -visoka neelastičnost turistike ponude -heterogenost turizma kao delatnosti -Sezonski karakter poslovanja utiče na nedovoljnu iskorišćenost kapaciteta (posebno u van sezoni), a time se postavlja pitanje efikasnosti uloženog kapitala (ROI), što odvraća privatni kapital -Heterogenost turizma kao delatnosti zahteva značajne napore u koordinaciji velikog broja delatnosti, što je jedino država mogla da ispuni 16

17 Turistička politika pojam i značaj OPŠTA turistička politika Cilj turističke politike: realizacija zajedničkih interesa svih stejkholdera u turizmu sa stanovišta želje da se formira adekvatna kompleksna turistička ponuda i stimuliše inostrana i domaća tražnja Turistička politika treba da omogući: maksimizaciju korišćenja turističke ponude posmatrane zemlje i na toj osnovi uspešnu realizaciju ekonomske i društvene funkcije turizma u procesu razvoja posmatrane zemlje 17

18 Turistička politika pojam i značaj POSEBNA turistička politika Cilj turističke politike: razvoj i unapređenje pojedinačnih faktora turizma -Posebna turistička politika treba da se uskladi sa opštom politikom -Od nivoa usklađenosti zavisi nivo aktiviranja različitih prirodnih, društvenih i ekonomskih faktora u turističkom razvoju zemlje 18

19 Turistička politika kao deo različitih politika Ekonomska politika Kulturna politika Turistička politika Socijalna politika Obrazovna politika 19

20 Turistička politika nosioci -Država se javlja kao najčešći nosilac turističke politike kroz različite oblike i nivoe državnih organa Nivoi državne uprave Nivo zemlje kao celine Regionalni nivo Nivo turističkog mesta 20

21 Turistička politika značaj države Osnovni izazov koji se nalazi pred državom: uspostavljanje koordinacije aktivnosti različitih državnih resora značajnih za turistički razvoj -Osnovne delatnosti koje čine turizam već postoje u okviru različitih državnih resora i organa: -saobraćaj -kultura -finansije -poljoprivreda -trgovina -ugostiteljstvo 21

22 Turistička politika nivo nosilaca U zavisnosti da li entitet zadužen za razvoj turizma postoji u okviru državne ingirencije ili ne, razlikujemo: -Neposredne organe državne uprave za razvoj turizma (Ministarstvo za turizam...) -Posredni državni organi za razvoj turizma (specijalizovane organizacije) Značajno za oba pristupa: horizontalno (koordiniran rad različitih državnih organa koji se tiču turizma) i vertikalno funkcionisanje (sprovođenje turističke politike od makro do mikro nivoa) 22

23 Turistička politika Španija -Celovita i centralizovana organizaciona struktura državnih organa u turizmu, i po horizontalnoj i po vertikalnoj liniji -Ovakav pristup je posebno važan od 60tih kada se kao prioritet privrednog razvoja definiše turizam (međunarodni turizam) -Neposredni državni organ: Ministartsvo za turizam (i informacije) Funkcije: -donošenje zakona o turizmu -definisanje kategorizacije turističkih mesta i objekata -odobravanje izgradnje turističkih objekata -utvrđivanje raspona kretanja cena -obezbeđivanje investicionih ulaganja u atraktivnim područjima gde nije bilo zainteresovanog privatnog kapitala 23

24 Turistička politika Španija Funkcije (nastavak): -nadležnosti iz domena stručnog školovanja -planiranje turističkog razvoja -turistička statistika -promocija -Od 80tih decentralizacija, i veća nadležnost nižim vertikalnim nivoima Sekretarijat za turizam: -organizacija promocije u inostranstvu i turističkih predstavništava -planiranje razvoja turizma kao integralnog dela privrednog razvoja -istraživanje i statistika -nadležnosti iz domena stručnog školovanja -kategorizacije 24

25 Turistička politika Španija -Osim Sekreterijata u okviru Ministarstva turizma (i trgovine, od 80tih), funkcionisale su i posebne, samostalne organizacije: -Institut za istraživanje turizma -Kongresi i izložbe -Škola za oblast turizma -Od kontinuirano unapređenje nosilaca turističke politike -U poslednjem periodu fokus je na podizanju konkurentnosti turizma Španije putem povećanja kvaliteta turističkog proizvoda, uvođenja inovacija, poboljšanja menadžmenta, podizanje kapaciteta zaposlenih -Interministarski komitet (visoki predstavnici relevantnih ministarstava) 25

26 Turistička politika Italija -Tri osnovna državna resora za turizam: -Ministarstvo za turizam (i priredbe) - Generalna direkcija za turizam -ENIT (nacionalna turistička organizacija) Nadležnosti: -razvoj turizma kao integralnog dela nacionalnog razvoja -promocija u inostranstvu -istraživanje, razvoj i statistika -politika obrazovanja kadrova u turizmu -inspekcija turističkih preduzeća -promocija u zemlji i vodička služba 26

27 Turistička politika Italija ENIT (nacionalna turistička organizacija) nadležnosti: -organizacija aktivnosti predstavništava u inostranstvu (55) -plaćene promotivne aktivnosti u inostranstvu (radio, Tv, štampa) -štampanje info materijala na stranim jezicima -izrada turističkih filmova -inspekcije destinacije -koordinacija sa diplomatskim predstavništvima Italije u inostranstvu 27

28 Turistička politika Italija Izuzetan nivo vertikalnog upravljanja turističkom politikom kroz 21 regionalni državni organ, sa sledećim funkcijama: -kontrola rada nosilaca turističkog prometa -priprema zakonskih propisa -kategorizacija -promocija domaćeg turizma 28

29 Turistička politika Francuska Generalni komesarijat za turizam (samostalni državni organ) ima sledeće nadležnosti: -definisanje propisa iz oblasti turizma -definisanje planova za razvoj turizma -kontrola sprovođenja propisa -kategorizacija turističkih mesta -usmeravanje finansijskih sredstava -propagandna delatnost u inostranstvu -Horizontalna komunikacija se sprovodi preko Višeg saveta za turizam -Vertikalna komunikacija se sprovodi preko 23 regionalna departmana za turizam i posebih organa u turističkim mestima 29

30 Turistička politika Francuska -Krajem 80tih otvara se Direkcija za turizam u okviru novog ministarstva, koja obuhvata: -uprava za socijalni turizam -uprava za promociju turizma -uprava za proučavanje i istraživanje turizma -U daljem razvoju, Ministarstvo za turizam (industriju i poštu) sadrži Sekretarijat za turizam: -politika razvoja turizma i konkretne mere razvoja -koordinacija razvoja turizma sa ostalim ministarstvima -promocione aktivnosti u zemlji i inostranstvu -Tri institucije od 1995: -Nacionalni istraživački centar -Agencija za unapređenje turističke ponude -Agencija za promociju turizma u inostranstvu 30

31 Turistička politika sumarno posmatranje Sa razvojem turizma i povećenjem njegove uloge u ukupnim privrednim i društvenim kretanjima, menja se i forma, značaj, sadržaj i turističke politike i državnih organa kao nosilaca turističke politike 31

32 Turistička politika nosioci Na međunarodnom nivou govorimo institucijama: UNWTO ETC... o posebnim međunarodnim 32

33 Hvala Igor Kovačević, docent predmet: Ekonomika turizma Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu igor@ekof.bg.ac.rs 33