26 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta Stomatol Croat. 2010;44(1): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Gulcan Coskun Akar

Величина: px
Почињати приказ од странице:

Download "26 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta Stomatol Croat. 2010;44(1): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Gulcan Coskun Akar"

Транскрипт

1 26 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta Stomatol Croat. 2010;44(1): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Gulcan Coskun Akar 1,2, Hatice Uluer 3, Nezih Metin Ozmutaf 2,4, Zuhal Ozgur 1, Bulent Gokce 1 Procjena oralnoga zdravstvenog stanja i zubnog plaka u turskoj studentskoj populaciji, osim kod studenata upisanih na Stomatološki fakultet An Assessment of Oral Health Status and Dental Plaque of Non-Dental School Students in Turkey 1 Odjel za protetiku Stomatološkog fakulteta Sveučilišta Ege, Izmir, Turska Department of Prosthodontics, Faculty of Dentistry, Ege University, Izmir, Turkey 2 Visoka medicinsko-tehnološka škola Atatürk Sveučilišta Ege, Izmir, Turska Atatürk Medical Technology Vocational Training School, Ege University, Izmir, Turkey 3 Odjel za biostatiku i medicinsku informatiku Medicinskog fakulteta Sveučilišta Ege, Izmir, Turska Department of Biostatistic and Medical Informatics, Faculty of Medicine, Ege University, Izmir, Turkey 4 Odjel za anatomiju Medicinskog fakulteta Sveučilišta Ege, Izmir, Turska Department of Anatomy, Faculty of Medicine, Ege University, Izmir, Turkey Sažetak Svrha: Zadatak ovog istraživanja bio je analizirati oralni status i zubni plak kod studenata upisanih na sve visoke škole, osim na Stomatološki fakultet. Ispitanici i postupci: U istraživanje je bilo uključeno 308 studenta i to 238 muškaraca i 70 žena. Svi su ispunili upitnike kako bi stručnjaci skupili informacije o njihovim navikama u vezi s oralnom higijenom te na temelju tih podataka procijenili stanje njihova oralnog zdravlja. Status zubnog karijesa određivao se prema smjernicama Svjetske zdravstvene organizacije za kriterije karijesa, zuba koji manjkaju i onih s ispunima te broj zahvaćenih površina. Za procjenu statusa plaka bio je odabran Silness-Löeov indeks. Osim navedenoga, zapisivalo se i koji se materijal rabio za ispune te je na kraju klinički ocijenjeno njihovo stanje. Rezultati: Svi su studenti održavali oralnu higijenu 92,3 posto koristilo se četkicom i zubnom pastom, a 43,3 posto njih četkali su zube dva ili više puta na dan. Kod pregledanih studenata aritmetička sredina KEP-indeksa zuba iznosila je 1,54 (±1,60), a KEP-indeksa površine 7,62 (±7,85). Aritmetička sredina indeksa plaka bila je 1,01 (±0,40). KEP-indeks bio je niži kod žena negoli kod muškaraca, premda statistički razlika nije bila velika. Povezanost spola i indeksa plaka bila je statistički znatna (p=0,006) - studenti su imali više plaka od studentica. Zaključak: Premda su KEP-indeksi zuba studenata bili razmjerno niski i njihovo oralno zdravlje dobro, trebalo ih je obavijestiti o njihovu stanju i je li im tijekom školovanja potrebna protetska rehabilitacija. Zaprimljen: 26. studeni Prihvaćen: 31. siječnja Adresa za dopisivanje Gülcan Coskun Akar, DDS, PhD Ege University School of Dentistry Department of Prosthodontics, Izmir, Turkey Tel: Fax: gulcan.coskun.akar@ege.edu.tr Ključne riječi KEP indeks; studenti; oralno zdravlje; zubni plak, indeks Uvod Individualni zubni status posljedica je dugogodišnjeg ponašanja i mišljenja o samoodržavanju zdravlja (1). Školovanje, socijalno-ekonomski status, socijalizacija, psihološki stres te kulturna i vjerska stajališta mogu utjecati na ponašanje u vezi s oralnim zdravljem i statusom (2-5). Ispunjavanje upitnika i pregledi danas su uobičajen način na koji se dobivaju dijagnostički podaci i provodi ispitivanje oralnoga zdravlja (6-7). Usporedba ustanovljenog stanja samoprocjene mogla bi upozoriti na to koliko je pojedinac u stanju ocijeniti vlastiti zdravstveni status i zna li u kojima je područjima samoprocjena točna ili netočna (6). Istraživanja u kojima se uspoređuju upitnici i klinički pregledi pokazala su dobru samoprocjenu kad je riječ o broju zuba i prisutnosti proteza (8,9). Introduction An individual s dental health status is a result of life-long oral self-care behaviour and attitudes (1). Education, socio-economic conditions, acculturation, psychological stress and cultural and religious beliefs can affect the oral health behaviour and status (2-5). The use of questionnaires and interviews have become a more common method for collecting diagnostic data and performing oral health survey (6,7). Comparisons of oral health normative versus self-perceived assessments could demonstrate the efficacy of the individual to evaluate personal health status and highlight fields in which self-perceived asssessment is precise or unprecise (6). Studies comparing questionnaires and interviews with clinical examinations have demonstrated the efficacy of self-perceived asssessment concerning the number of teeth and presence of dentures (8,9).

2 Coskun Akar et al. Oral health status of non-dental school students 27 Za incidenciju i distribuciju karijesa i parodontne bolesti obično se upotrebljavaju indeksi koji pokazuju brojčano stanje oralnoga zdravlja ili stupanj patološki neaktivnih. Karijes/ekstrakcija/plomba površine (KEP-P) i karijes/ekstrakcija/plomba zuba (KEP-Z) indeksi su koji se često odabiru za epidemiološka istraživanja oralnoga zdravlja (10, 11) jer ih preporučuje Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) za mjerenje i usporedbu zubnog karijesa u populacijama. Indeks za neku skupinu izražava srednju vrijednost karijesnih i ekstrahiranih zuba te onih s ispunom (12). Dokazano je da je plak važan čimbenik u razvoju bolesti tvrdih i mekih tkiva te ako ga ima manje, među stanovništvom se smanjuje i pojavnost zubnog karijesa (13, 14), gingivitisa (15) i parodontne bolesti (16). Galgut i O Mullane (17) istaknuli su da - ako se žele postići najbolji mogući rezultati u kliničkim ispitivanjima - treba se koristiti varijablama gingivitisa, a ne količinom plaka. Incidencija zubnog karijesa i parodontalne bolesti smanjila se kako se poboljšavala oralna higijena. Zato što su jednostavni, učinkoviti i jeftini, četkanje zuba (18) i zubni konac (19) osnovni su u nastojanjima da se smanji bakterijski plak i njegov virulentni potencijal. Bolje poimanje studenata u dobi od 20 godina o njihovu trenutačnom oralnom zdravlju moglo bi pomoći da se pronađu ključna područja koja treba odabrati ili ih proučiti kako bi se pojačala svijest o oralnom zdravlju. Kada bi studenti bili bolje obaviješteni o tome kakvo im je oralno zdravlje, ta bi činjenica također olakšala prognozu za pojavu oralnih bolesti i predviđanja koje će zdravstvene usluge biti potrebne. A to su važne komponente za određivanje budućih medicinskih i stomatoloških troškova (20). Svrha ovog istraživanja bila je analizirati plak i oralni status studenata ostalih fakulteta s onima upisanima na Visoku medicinsko-tehnološku školu Sveučiliša Ege u Izmiru u Turskoj, na kojoj se školuje pomoćno zdravstveno osoblje. Trajanje svih programa bilo je dvije godine i ni jedan nije uključivao informacije o brizi za oralno zdravlje, osim kolegija za asistentice stomatološke protetike gdje se spominje oralna anatomija i fiziologija. The prevalence and distribution of caries and periodontal diseases are usually reported by using indices, which express numerically the oral health situation or degree of pathological involment. The decayed/missing/filled surface (DMFS) and decayed/missing/filled teeth (DMFT) indices have been widely utilized in epidemiological surveys of oral health (10,11). It is recommended by the World Health Organization (WHO) for measuring and comparing the experience of dental caries in populations. The index expresses the mean number of decayed, missing and filled teeth in a group of individuals (12). It is demonstrated that plaque is an important factor in the development of hard and soft tissue diseases, and that the reduction of its accumulation decreases the prevalence of dental caries (13,14), gingivitis (15) and periodontal diseases (16) in the population. Galgut & O Mullane (17) showed that in order to achieve the best possible results in a clinical trial, the variable of gingivitis should be used in preference to plaque scores. Prevalence of dental caries and periodontal diseases has decreased with improvements in oral hygiene. Tooth brushing (18) and flossing (19) are reported to be fundamental to reduce the amount of bacterial plaque and its virulence potential, for they are easy, effective and cost-efficient. An improved understanding of the current status of oral health in university students, approximately 20 years of age, may help to identify key areas that should be targeted or studied to enhance the awareness of oral health. A better grasp of the current oral health status of university students would also facilitate the prognosis of oral diseases and forecasting demand for health care services, important determinants of future medical and dental costs (20). The aim of this study was to analyse the dental plaque and oral health status with that of students in Medical Technology Vocational Traning School of Ege University, Izmir, which educates auxiliary health personnel. The duration of education for all programs was 2 years and none of the programs included information on oral care, except for the one educating dental prosthetics technicians where oral anatomy and phsiology were mentioned. Metode Ispitanici Planirano je bilo prikupiti podatke od 402 studenta prve i druge godine upisana na Visoku medicinsko-tehnološku školu Ataturk u akademskoj godini 2006./2007. na devet različitih odsjeka - za tehničare urgentne medicine, anesteziologije i audiometrije, zatim za stomatološku protetiku, dijalizu, radiodijagnostiku i oftalmologiju te smjer za medicinske laborante, medicinsku dokumentaciju i tajnice. Ukupno se prijavilo 308 studenata (76,6 % - srednja dob 18,99±1,34) - od njih je u ovo istraživanje bilo uključeno 238 muškaraca (srednja dob 18,71±0,99) i 70 žena (srednja dob 19,95±1,88). Provedbu studije odobrilo je Etičko povjerenstvo Medicinskog fakulteta Sveučilišta Ege (#06-3,1/5). Upitnik Svaki student anonimno je ispunio upitnik s pitanjima o navikama u vezi s njegom zuba (četkanje i zubne paste, ispiranje usne šupljine, koriste li se zubnim koncem, čačkalicama, Methods Subjects The data were planned to collect from 402 students in Ataturk Medical Technology Vocational Training School, which had 1st and 2nd grade students for 9 different programmes (Ambulance and Emergency Care Technician, Anesthesiology, Audiometry, Dental Prosthetics, Dialysis, Medical Documentation and Secretariat, Medical Laboratory, Radiodiagnostics and Opticianery) during the academic year. A total of 308 students (76.6%) (mean age 18.99±1.34), 238 females (mean age 18.71±0.99), and 70 males (mean age 19.95±1.88) were included in the study. The Research Ethics Committee of Medical Faculty, Ege University, approved the study (#06-3.1/5). Questionnaire Each student replied anonymously to a self-administered questionnaire composed of questions on habits regarding dental care methods (toothbrush and toothpaste, mouth-

3 28 Coskun Akar i sur. Oralni zdravstveni status kod studenata ne-stomatoloških fakulteta električnom četkicom, zubnom četkicom+pastom+zubnim koncem+otopinom za ispiranje usta), koliko ih često peru na dan (jedanput, dva ili tri puta ) te kakva im je percepcija o njihovu oralnom zdravlju. Bili su uključeni i opći podaci kao što su spol i dob. Za percepciju stanja oranog zdravlja bili su mogući sljedeći odgovori: vrlo dobro, dobro, ne tako dobro i loše. Za potrebe istraživanja odgovori vrlo dobro i dobro smatrali su se kao percepcija dobroga oralnog zdravlja, a odgovori ne tako dobro i loše kao loše stanje(21). Klinički pregled Intraoralni radiogrami nisu se snimali, nego su se primjenjivale osnovne metode i smjernice Svjetske zdravstvene organizacije za protokol pregleda (12). Oralni status svih zuba, osim trećih molara, bio je procijenjen kliničkim pregledom na stomatološkom stolcu, pod snažnom rasvjetom i s osnovnim dijagnostičkim setom - stomatološkom sondom, zrcalom i parodontnom sondom (WHO-621). Zubni karijes bio je dijagnosticiran vizualno, korištenjem sonde i stomatološkog zrcala prema protokolu Svjetske zdravstvene organizacije, a podaci su zabilježeni na osnovi KEP- indeksa zuba i KEP-indeksa površine. Ako su manjkali prednji zubi, oni su bili zabilježeni kao četiri površine, a stražnji kao pet površina (12). U pregled je bila uključena i procjena vrste ispuna i protetskih restauracija. Za to je bio je odabran Karlssonov (22) kriterij za procjenu. Ocjenjivane su i protetske nadogradnje, kaviteti zbog karijesa i okluzija, a određene su bile i vrste potrebne terapije. Oralna higijena bila je ocijenjena prema količini plaka na unutarnjim i vanjskim stranama zuba, a prema Silness-Löeovu kriteriju za indeks plaka (Pl-l) (23) - 0=nema plaka; 1=nema vidljivog plaka, plak na vršku kod sondiranja; 2=vidljiv plak i plak kod sondiranja; 3=rašireni plak. Bilježio se i opći dojam stomatologa, ali i studenata o njihovu oralnom stanju. Analiza podataka Podaci su se obrađivali deskriptivnom statistikom. Za usporedbu dvaju nezavisnih uzoraka korišteni su bili Mann- Whitneyev i U-test, za više njih Kruskal-Wallisov H test, a za kategorijske podatke Hi-kvadrat test (Windowsov SPSS 15,0; SPSS, Chicago, SAD). Stupanj statističke značajnosti bio je odabran i postavljen na 0,05. wash, tooth floss, miswak, electric toothbrush, toothbrush + toothpaste + tooth floss + mouthwash), frequency (once a day, twicw a day, three times a day) and perception of the state of oral health. The general parameters were taken into account: age, gender. For the perception of the state of oral health, possible answers were `very good`, `good`, `not so good`, and `bad`. For research purposes, the answers `very good` and `good` were combined and considered to indicate a `good` self-perceived assessment, and the answers `not so good` and `bad` indicated a `bad` self-perceived assessment for the perception of the state of oral health. 21 Clinical Examination No intra-oral radiography was taken. Basic methods of WHO were used as the examination protocol. 12 The oral cavity status of all teeth, except third molars, was estimated by clinical examination conducted by a dentist with the use of a dental chair, with artificial lighting by means of a basic diagnostic set: a dental probe, a dental mirror and a WHO periodontal probe (WHO-621). Dental caries was diagnosed by visual examination, using a probe and a dental mirror utilizing the criteria recommended by the WHO, and documented using the tooth and surface description codes (DMFT and DMFS indices) for the dentition. Missing anterior teeth were counted as four surfaces, and missing posterior teeth as five surfaces (12). The estimation of kinds of fillings and the existing prosthetic restorations were included in the examination. Kinds and ages of the existing restorations were noted and Karlsson (22) criteria was used for the evaluation. The existing prosthesis of the students with prosthetic restorations, cavities of teeth lost due to caries and occlusal state were assessed, and the need for prosthetic treatment was noted. Oral hygiene was evaluated by examining the dental plaque present on the inner and outer aspects of all teeth, using the criteria of the plaque index of Silness & Löe (Pl. l) (23). (0=No plaque, 1=No visible plaque, plaque at the tip with probing, 2=Visible plaque and plaque with probing, 3=Spread plaque) The dentist s perception of the students state of oral health, like that of the students, was recorded. Data Analysis For the assessment of data, descriptive statistics were used. For the comparison of the two independent groups, Mann-Whitney U, for the more populated group Kruskal- Wallis H, and for the categorical data Chi Square (SPSS 15.0 for Windows; SPSS, Chicago, Ill, USA) tests were utilized. Level of significance was chosen as Rezultati Svi su studenti održavali oralnu higijenu. Procjenom o održavanju oralne higijene ustanovljeno da se 285 studenata (92,5 %) koristi samo zubnom pastom i četkicom, 11 (3,6 %) rabi otopine za ispiranje usta, njih osam (2,6 %) zubni konac, dvoje (0,6%) čačkalice, te po jedan (0,3%) električnu četkicu i (0,3 %) zubni konac te otopinu za ispiranje usne Results All the students performed oral health care. Evaluating the methods of oral health care, 285 students (92.5%) reported to use only toothbrush and toothpaste, 11 (3.6%) mouthwash, 8 (2.6%) tooth floss, 2 (0.6%) miswak, 1 (0.3%) electric toothbrush, 1 (0.3%) tooth floss and mouthwash, additionally to toothbrush and toothpaste. The fre-

4 Coskun Akar et al. Oral health status of non-dental school students 29 šupljine, kao dodatak četkici i pasti. Učestalost mjera oralne higijene bila je sljedeća: 154 studenta (50 %) prali su zube jedanput na dan, 59 (19,2 %) dva puta, 75 (24,4 %) tri puta i 20 (6,4 %) rijetko. Za KEP-Z prosječan broj bio je 1,54 (±1,60), za zube s netretiranim karijesom (DT-om) 0,56 (±0,86), za ekstrahirane zube zbog karijesa (MT-om) 0,52 (±0,92) i za zube s tretiranim karijesom (FT-om) 0,46 (±0,70). Prosječan broj mliječnih zuba iznosio je 0,01 (±0,16). Procjenom vrste terapije za tretirane zube dobio se prosječan broj 0,18 (±0.42) za zube ispunjene kompozitom (CFT-om), te 0,27 (±0.52) za one ispunjene amalgamom (AFT-om). Prosječan broj zuba s protetskim restauracijama (P) bio je 0,06 (±0,46). Od 308 studenata 11 je imalo neki fiksnoprotetski rad - osam (72,7 %) metal-keramiku, dva (18,2 %) metal-akril i jedan (9,1 %) vlaknom pojačan fiksno-protetski nadomjestak. Kriteriji za ocjenu radova su u Tablici 1. Procjenom restauracija kod studenata s fiksno-protetskim radom, zatim prostorom između zuba kod onih s izvađenim zubima te okluzija, uočeno je da 52 sudionika (16,9 %) trebaju fiksno-protetski rad. quency of oral health care of the students was listed as 154 (50%) once a day, 59 (19.2%) twice a day, 75 (24.4%) three times a day, 20 (6.4%) rarely. The average number was 1.54 (±1.60) for DMFT, 0.56 (±0.86) for teeth with untreated caries (DT), 0.52 (±0.92) for removed teeth because of caries (MT), and 0.46 (±0.70) for teeth with treated caries (FT). The average number of primary teeth was 0.01 (±0.16). Evaluating the treatment methods of the treated teeth, the average number was 0.18 (±0.42) for teeth treated with composite (CFT), and it was 0.27 (±0.52) for teeth treated with amalgam (AFT). The average number of teeth with prosthetic restoration (P) was 0.06 (±0.46). Of the 308 students, 11 had fixed prosthetic restoration, 8 (72.7%) ceramometal, 2 (18.2%) metalacrylic, and 1 (9.1%) fiber reinforced fixed partial denture. The evaluation criteria concerning the existing fixed partial dentures can be seen in Table 1. Assessing the restorations of the students with fixed prosthetic restoration, the cavity length of the ones with missing teeth, and the occlusion, it was observed that 52 (16.9%) needed prosthetic treatment. Tablica 1. Procjena fiksno-protetskih radova kod studenata Table 1 Assessment of fixed prosthetic restorations of the students n % A Dobro rubno zatvaranje Good marginal adaptation B Rubovi prekontunirani Margins overcontoured C Krunica/ritejner prekratak The crown/retainer too short D Krunica/ritejner s otvorenim rubom, loše priljubljeno The crown/retainer margin open and poorly adjusted E Labava krunica/ritejner Loose crown/retainer 0 0 Srednja vrijednost KEP-indeksa površine bila je po osobi 7,62 (±7,85). Prosječan broj za netretirane karijese (DS) iznosio je 279 (±4,24), za izgubljene površine zbog karijesa 0,58 (±4,59) te za tretirane karijesne površine (FS) 2,25 (±3,40). Prosječan broj za površine tretirane kompozitnim ispunom bio je 0,86 (±1,97), a za površine tretirane amalgamom (AFS-om) 1,38 (±2,63). Na mliječnim zubima nije bilo nikakvih terapija ili restauracija. Prevalencija karijesa (D) bila je 63,6 posto. Muškarci su imali nižu incidenciju karijesa nego žene (57,1 prema 65,5 %). Prevalencija ekstrahiranih zuba bila je 30,5% - kod muškaraca 31,4 posto, a kod žena 30,3 posto, a ispuna 46,4 posto kod žena je iznosila 45,4 posto, a kod muškaraca 50 posto. KEP-indeks zuba bio je niži kod žena negoli kod muškaraca, premda razlika statistički nije bila velika (Tablica 2.). Raspodjela vrste ispuna (amalgam, kompozit), protetskih radova i mliječnih zuba prema spolu može se vidjeti u Tablici 3. Protetske radove imale su isključivo studentice i nije bilo značajnih povezanosti između vrste ispuna i spola (pk=0,184; pa=0,212) (Tablica 3.). Silness-Löeov indeks plaka (Pl.l) varirao je kod studenata između 0,11 i 2,98, a indeks plaka iznosio je 1,01 (±0,40). Procjene odnosa KEP-indeksa zuba i plaka, načina i učestalosti održavanja oralne higijene te odnosa KEP-indeksa The mean DMFS was 7.62 (±7.85) surface per person. The average number was 2.79 (±4.24) for surface with untreated caries (DS), 0.58 (±4.59) for removed surface because of caries (MS), and 2.25 (±3.40) for surface with treated caries (FS). The average number was 0.86 (±1.97) for surface treated with composite (CFS), and 1.38 (±2.63) for surface treated with amalgam (AFS). Primary teeth had no previous treatment or restoration. The prevalence of caries (D) was 63.6%. Males had a lower prevalence of caries than females (57.1 vs 65.5%). The prevelance of missing teeth was 30.5%, with 31.4% in males and 30.3% in females, which were close to each other. The prevelance of fillings was 46.4%; 45.4% in females and 50 percent in males. DMFT score was lower in females than males, however, these differences were not statistically significant. (Table 2). The distribution of filling types (amalgam, composite), prosthetic restoration and primary teeth according to gender can be seen in Table 3. All the students carrying prosthetic restorations comprised of females, and there was no significant relationship between the types of filling applied and the gender (pk=0.184; pa=0.212) (Table 3). Silness & Löe plaque index of the students (Pl.l) varied between , and the mean plaque index was 1.01 (±0.40).

5 30 Coskun Akar i sur. Oralni zdravstveni status kod studenata ne-stomatoloških fakulteta Tablica 2. Zubni status i karijes kod studenata Table 2 Dentition status and caries scores for students muškarci (arit.sred.±sd) Male (mean±sd) žene (arit.sred ±sd) Female (mean±sd) Karijes (K) Decayed Teeth (D) 0.66 ± ± ±0.862 Ekstrahirani zubi (E) Missing Teeth (M) 0.58± ± ±0.923 Ispuni (plombe) (P) Filled Teeth (F) 0.54± ± ±0.701 Karijes, ekstrakcija i /ispun (KEP) Decayed, missing & /filled teeth (DMFT) ukupno (arit.sred ±sd) Total (mean±sd) 1.79± ± ±1.600 Tablica 3. Raspodjela vrsta ispuna (amalgam, kompozit), protetske restauracije i mliječni zubi prema spolu Table 3 Distribution of filling types (amalgam, composite), prosthetic restorations and primary teeth according to gender kompoziti n (ar.sred.±sd) Composites n (mean±sd) amalgami n (ar.sred.±sd) Amalgams n (mean±sd) protetske restauracije n (ar.sred.±sd) Prosthetic Restoration n (ar.sred.±sd) mliječni zubi n (ar.sred.±sd) Primary Teeth n (ar.sred.±sd) Žene Female 64 (0.62±0.43) 77 (0.84±0.63) 7 (2.71±1.60) 4 (1.25±0.50) Muškarci Male 19 (0.92±0.82) 29 (0.71±5.62) - 1 (1.00±0) Ukupno Total 83 (0.68±0.55) 106 (0.80±0.61) 7 (2.71±1.60) 5 (1.20±0.44) zuba i provedbe oralne higijene (p=0,38), KEP- indeks zuba i čestoće obavljanja oralne higijene (p=0,75), plaka i provođenja oralne higijene (p=0,68), te plaka i učestalosti provođenja oralne higijene (p=0,10) nisu bile statistički značajne. Procjenom odnosa između spola i KEP-indeksa zuba te plaka nije bila pronađena statistički veća povezanost između spola i KEP-indeksa zuba (p=0,79), ali je povezanost između spola i plaka bila statistički znatna (p=0,006) - studenti su imali više plaka negoli studentice. Razlike između studentske percepcije oralnoga zdravlja i procjene stomatologa statistički su bile velike (χ 2 (1)=20,29, p=0,000) (Tablica 4.). Kod 52,3 posto studenata koji su svoje oralno zdravlje smatrali lošim, stomatolog ga je ocijenio dobrim, a lošu je ocjenu dobilo 22,8 posto studenata koji su svoje oralno zdravlje smatrali dobrim. Evaluating the relationships between the indices of DMFT and plaque, and the method and frequency of oral health care, the relationships between DMFT and method of oral health care (p=0.38), DMFT and frequency of oral health care (p=0.75), plaque and method of oral health care (p=0.68), and plaque and frequency of oral health care (p=0.10) were found to be not significant. With the assessment of the relationships between gender and the indices of DMFT and plaque, no significance was observed between gender and DMFT (p=0.79), whereas the relationship between gender and plaque was found to be significant (p=0.006). Male students had more plaque than the female ones. The relationship between the perception of oral health by the students and the evaluation of students oral health by the dentists was observed to be significant (χ 2 (1)=20.29, p=0.000) (Table 4). The oral health of 52.3% of the students perceiving their oral health to be bad was reported by the dentist as good, while it was noted as bad in 22.8% of the students perceiving it as good. Tablica 4. Odnos između samopercepcije oralnog zdravlja i nalaza stomatologa (χ 2 (1)= 20,29, p= 0,000) Table 4 Relationship between the students self-perception of their oral health and the dentist s perception (χ 2 (1)= 20.29, p= 0.000) nalaz stomatologa Dentist s Perception mišljenje studenata Students Perception ukupno Total loše (%) Bad (%) dobro (%) Good (%) loše Bad 53 (47.7) 58 (52.3) 111 dobro Good 45 (22.8) 152 (77.2) 197 Rasprava Preporuka je Američkoga stomatološkog društva da se zubi četkaju najmanje dva puta na dan (24), a zubni konac rabi barem jedanput tijekom dana (25). U ovom istraživanju od svih studenata koji su provodili mjere oralne higijene, njih 43,6 posto tvrdilo je da to čini dva ili više puta na dan. To je nešto manje nego što su Kirtiloglu i suradnici - 68 posto (26) dobili u istraživanju provedenom na studentima ne-stomatoloških fakulteta u Turskoj te prema podacima Rimondinija i Discussion It is advised by the American Dental Association that the teeth should be brushed at least twice a day (24) and tooth floss should be used at least once a day (25). In this study, of all the students, observed to perform oral care, the rate of the ones stating to perform it twice or more a day was 43.6%. The rate was observed to be lower than that of Kirtiloglu et al. (26) (68%) obtained in a study carried out on non-dental university students in Turkey, and that of Rimondini et

6 Coskun Akar et al. Oral health status of non-dental school students 31 njegovih kolega - 92,1 posto (27). Korištenje zubnog konca (2,6%) bilo je rjeđe nego što je objavljeno u nekim istraživanjima u Kanadi - 22,3 posto u (28), SAD-u - 31,6 posto u (29) i Singapuru -35,0 posto (30). Cortes i suradnici (31) izvijestili su da je srednja vrijednost KEP-indeksa kod studenata stomatologije bila 5,91. Cevenjev i njegovi kolege (32) ustanovili su kod mongolskih studenata stomatologije veći KEP-indeks zuba (4,1) negoli kod studenata prve godine stomatologije u Velikoj Britaniji (2,8) i malo manji od finskih studenata istog fakulteta (5,8). Bou i suradnici (33) izvijestili su o KEP-indeksu zuba od 4,4 (± 3,72) kod studenata u Francuskoj, a Peltolia (34) je ustanovio da ta vrijednost kod finskih studenata iznosi 8,4 (±5,0). U ovom istraživanju srednja vrijednost KEP-indeksa zuba od 1,54 bila je dosta niža od već spomenutih vrijednosti kod studenata stomatologije i studenata ne-stomatoloških fakulteta. I srednja vrijednost KEP-indeksa zuba u ovom je istraživanju bila niža nego što su ustanovili (12,97) Kulak-Ozkana i suradnici (35). Oni su podatke prikupili u Istambulu od stotinu i pedeset adolescenata u dobi od 15 do 18 godina. Razlog za nizak KEP-indeks zuba u ovom istraživanju može biti ne samo navika da se održava oralna higijena nego i mediteranska prehrana. Zato bi se etiološki čimbenici trebali odrediti u daljnjim prospektivnim istraživanjima, a potrebna je i daljnja analiza unosa šećera te analiza sline studenata. U istraživanju Boua i suradnika (33) istaknuto je da je FT (P-ispun) (3,454) bio dominantna komponenta KEP-indeksa zuba, a DT (K karijes)=1 i MT (E ekstrakcija)=0,042. Premda je ukupna aritmetička sredina KEP-indeksa zuba bila niža negoli u ostalim istraživanjima - suprotno tim rezultatima - vrijednosti su bile slične, a komponenta ispuna (P) od 0,46, bila je samo neznatno niža od onih u ostalim studijama. Premda nešto više vrijednosti DT-a (K- karijes 0,56) i MT-a (E-ekstrakcija 0,52) pokazuju potrebu za terapijom karijesa i to što je prije moguće, nužna je i kontrola tijekom visokoškolskog obrazovanja. Kulak-Ozkan i suradnici (35) ustanovili su da žene imaju neznatno manju incidenciju karijesa od muškaraca (85 % prema 80 %). U ovom istraživanju - suprotno rezultatima u drugim istraživanjima - stopa karijesa kod studentica bila je malo viša negoli kod studenata (57,1 prema 65,5 %), premda statistički nije bilo veće razlike. Pretraživanjem baze Medline nisu pronađeni podaci o istraživanjima mliječnih zuba kod studenata i o protetskim radovima. U ovoj studiji ustanovljeno je da su jedan pacijent i četiri pacijentice imali gornje mliječne očnjake, no nisu zbog toga imali tegobe. Čak nisu bili svjesni da se radi o mliječnim zubima. Od 308 pregledanih studenata, sedam studentica je imalo protetske radove, pa zadovoljava činjenica da je ustanovljena niska (0,06) aritmetička sredina zuba s protetskim radom (P). No, podatak da su kod 52 studenta (16,9 %) potrebni protetski radovi zahtijeva procjenu nužnih zahvata u sklopu njihova oralnog statusa i podizanja samosvijesti o tom pitanju. Time bi se u budućnosti smanjio pritisak na protetsku rehabilitaciju i zdravstveno osiguranje, jer bi se prevenirali problemi s okluzijom i poremećaji temporomaksilarnog zgloba. al.(27) (92.1%). The rate for daily flossing (2.6%) was lower than those reported in other studies from Canada (28) (22.3% in 1992), the USA (29) (31.6% in 1989), and Singaporen (30) (35.0%). Cortes et al. (31) reported that the mean DMFT in dental students was In Tseveenjav et al. (32) study, the mean value of DMFT index among Mongolian dental students (4.1) was greater than that among UK first-year dental students (2.8), and just below that of Finnish dental students (5.8). Bou et al. (33) reported the mean value of DMFT index of university students in France as 4.4 (± 3.72), while Peltolia (34) reported it to be 8.4 (±5.0) among Finnish university students. In this study, university students mean value of DMFT index determined as 1.54 was quite lower than the above-mentioned values of dental or non-dental university students. Again, the mean value of DMFT index observed in this study was lower than that of Kulak-Ozkan et al. (35) reported as 12.97, obtained from one hundred and fifty teenagers of age in Istanbul. The reason for low DMFT mean value in this study may be due to oral hygiene and diet habits (Mediterranean diet). Therefore, these etiological reasons should be tested and confirmed with prospective studies. Sugar consumption and saliva analyses of students should also be needed. In their study, Bou et al. (33) reported that FT (3.454) was the dominant component of DMFT, and DT=1 and MT=0.042 followed this. Although the total mean of DMFT index was found to be lower than that of the researcher, contrary to their result, all values were found to be close to each other, and the F value was observed as 0.46, a little lower than the others. However, a little higher values of DT and MT (0.56 and 0.52 respectively) emphasize the need for the treatment of students caries on a desired scale and on time, and hence, for the necessary check-ups to be performed during university education. Kulak-Ozkan et al. (35) reported that females had a slightly lower prevalence of caries than males (85 vs 80%). In this study, contrary to the result of the researcher, the rate of caries in female students was observed to be a little higher than that of the males (57.1 vs 65.5 %), though statistically not significant. In a Medline search, no published studies describing the trend in the prevalence of primary teeth and prosthetic rehabilitation of university students were found. In this study, it was observed that 5 students, 4 of whom were female, had upper primary canines, that the students had no complaints about these teeth, and that they were even unaware of their presence. Of the 308 students, 7, all female, had fixed prosthetic restorations, and the fact that quite a low value of 0.06 was observed for the average number of teeth with prosthetic restoration (P) was satisfactory. However, determination of the need for prosthetic treatment in 52 students (16.9%) in this age group necessiates the assessment of prosthetic state of the students within the content of their oral health status, and the need for raising awareness. Thus, the burden of future prosthetic rehabilitation on health insurance will be reduced, and the problems of occlusion problems and temporomandibular joint disorders will be relatively prevented.

7 32 Coskun Akar i sur. Oralni zdravstveni status kod studenata ne-stomatoloških fakulteta Istraživanja u zemljama u razvoju pokazuju da gingivitis počinje zbog velikih nakupina plaka i kamenca (36). Dakle, s razvojem te bolesti povezana je loša oralna higijena. Istaknimo da povezanost loše oralne higijene i razvoja parodontitisa nije do kraja razjašnjena te da samo poneka mjesta s kroničnim gingivitisom progradiraju u parodontitis (37, 38). Pretraživanjem baze Medline nisu pronađeni podaci o prevalenciji indeksa plaka kod studenata. U ovom istraživanju taj je plak iznosio između 0,11 i 2,98, a aritmetička sredina bila je 1,01 (±0,40). Nije ustanovljena statistički znatna povezanost između indeksa plaka te metode i učestalosti održavanja oralne higijene. Cortes i suradnici (32) izvijestili su da je percepcija o stanju oralnog zdravlja (dobro/vrlo dobro) bila pozitivnija među studentima stomatologije negoli među njihovim kolegama s Medicinskog fakulteta. Slično tom istraživanju i u ovoj je studiji 197 studenata smatralo svoje oralnog zdravlje dobrim (dobro/vrlo dobro), a kod 152 (77,2 %) to su potvrdili i stomatolozi. Rezultati su također pokazali da studenti imaju visoku svijest o oralnom zdravlju te da su njihova samosvijest i motivacija vrlo pozitivne. Zaključci Na osnovi ovog istraživanja može se zaključiti sljedeće: svi studenti obavljali su oralnu higijenu i često su se koristili četkicom i pastom za zube; Srednji KEP-indeks zuba za studente bio je 1,54, KEP-indeks površina 7,62, a indeks plaka 1,01; KEP indeks zuba bio je niži kod žena negoli muškaraca, premda statistički razlika nije bila velika; broj amalgamskih ispuna bio je veći nego kompozitnih; sedam studentica imalo je fiksno-protetske radove; zaključeno je da su studenti koji su sudjelovali u istraživanju snažno motivirani za higijenu i da im je zato oralno zdravlje dobro, ali bi trebali tijekom studija biti pod nadzorom stomatologa i dobivati obavijesti o svojem oralnom zdravlju. Studies among various populations in developing countries demonstrate that gingivitis results from the accumulation of extensive plaque and calculus deposits (36). Poor oral hygiene is associated with the development of gingivitis. However, the relationship between the individual oral hygiene level and the development of periodontitis is not clear, and only relatively few sites with persistent gingivitis may progress to periodontitis (37,38). In a Medline search, no published studies describing the trend in the prevalence of plaque index of university students were found. In this study, plaque index values of the students varied between , and the mean value was determined as 1.01 (±0.40). No relationship was observed between the plaque index value and the methods and frequencies of oral health care. Cortes et al. (32) reported that the perception of the state of oral health (good/very good) was more positive among dental students than among their medical peers. Similar to the results of the researchers, in this study, 197 students reported the perception of their oral health as good (good/very good), and the oral health of 152 (77.2%) of these were determined as good by the dentist. The results also show that students possessed a very high oral health care level, and their motivations and perceptions were very positive. Conclusions Within the content of this study, the following conclusions were drawn: All the students performed oral care and frequently used toothbrush and toothpaste for care. For the students, the mean index was 1.54 for DMFT, 7.62 for DMFS and 1.01 for the plaque. DMFT score was lower in females than males, however, these differences were not statistically significant. The number of amalgam fillings was higher than that of composite ones, and 7 students had fixed prosthetic restorations. It has been concluded by the researchers of this study that vocational training school students are highly motivated about maintaining their oral health and they have a good oral health status. However, it is believed that their oral health status should be evaluated and they should be informed during their education. Abstract Objectives: The aim of this study was to analyse the oral health status, and dental plaque with that of non-dental students. Methods: 308 university students were included in this study (238 females and 70 males). A questionnaire was used to collect information on oral hygiene habits and self-reported perception of oral health status of the students. Dental caries status was evaluated using the World Health Organization caries diagnostic criteria for decayed, missing, and filled teeth and surface. For the evaluation of plaque status, Silness&Löe plaque index was utilized. Besides these, material of restorations worn by the students were recorded and clinically evaluated. Results: It was observed that all the students performed oral care, 92.3% used toothbrush and toothpaste for care, and the frequency of brushing the teeth twice or more a day was 43.3%. The mean DMFT index was 1.54 (±1.60), the mean DMFS index was 7.62 (±7.85) for the students. The mean plaque index of the students was 1.01 (±0.40). DMFT score was lower in females than males, however, these differences were not statistically significant. The relationship between gender and plaque was observed to be significant (p=0.006). Male students had more plaque than the female ones. Conclusions: Although DMFT and plaque indices of the students were relatively low and their perception of oral health was good, they had to be evaluated and informed about oral health status and needs of prosthetic rehabilitation during their education. Received: November 26, 2009 Accepted: January 31, 2010 Address for correspondence Gülcan COSKUN AKAR, DDS, PhD Ege University School of Dentistry Department of Prosthodontics, Izmir, Turkey Tel: Fax: gulcan.coskun.akar@ege.edu.tr Key words DMF Index; Students; Oral Health; Dental Plaque Index

8 Coskun Akar et al. Oral health status of non-dental school students 33 References 1. Inglehart M, Tedesco LA. Behavioral research related to oral hygiene practices: a new century model of oral health promotion. Periodontol Jun;8: Koivusilta L, Honkala S, Honkala E, Rimpelä A. Toothbrushing as part of the adolescent lifestyle predicts education level. J Dent Res May;82(5): Paulander J, Axelsson P, Lindhe J. Association between level of education and oral health status in 35-, 50-, 65- and 75-yearolds. J Clin Periodontol Aug;30(8): Cruz GD, Shore R, Le Geros RZ, Tavares M. Effect of acculturation on objective measures of oral health in Haitian immigrants in New York City. J Dent Res Feb;83(2): Farsi JM, Farghaly MM, Farsi N. Oral health knowledge, attitude and behaviour among Saudi school students in Jeddah city. J Dent Jan;32(1): Robinson PG, Nadanovsky P, Sheiham A. Can questionnaires replace clinical surveys to assess dental treatment needs of adults? J Public Health Dent Summer;58(3): Gilbert AD, Nuttall NM. Self-reporting of periodontal health status. Br Dent J Mar 13;186(5): Könönen M, Lipasti J, Murtomaa H. Comparison of dental information obtained from self-examination and clinical examination. Community Dent Oral Epidemiol Oct;14(5): Palmqvist S, Söderfeldt B, Arnbjerg D. Self-assessment of dental conditions: validity of a questionnaire. Community Dent Oral Epidemiol Oct;19(5): Fox CH, Jette AM, McGuire SM, Feldman HA, Douglass CW. Periodontal disease among New England elders. J Periodontol Jul;65(7): Papas A, Joshi A, Giunta J. Prevalence and intraoral distribution of coronal and root caries in middle-aged and older adults. Caries Res. 1992;26(6): World Health Organization. Oral health surveys - basic methods. Geneva: World Health Organization; Wendt LK, Hallonsten AL, Koch G, Birkhed D. Oral hygiene in relation to caries development and immigrant status in infants and toddlers. Scand J Dent Res Oct;102(5): Tinanoff N. Dental caries risk assessment and prevention. Dent Clin North Am Oct;39(4): Ainamo J, Parviainen K. Occurrence of plaque, gingivitis and caries as related to self reported frequency of toothbrushing in fluoride areas in Finland. Community Dent Oral Epidemiol Jun;7(3): Lang NP, Cumming BR, Löe H. Toothbrushing frequency as it relates to plaque development and gingival health. J Periodontol Jul;44(7): Galgut PN, O Mullane D. Statistical analysis of data derived from clinical variables of plaque and gingivitis. J Clin Periodontol Jul;25(7): Hansen F, Gjermo P. The plaque-removing effect of four toothbrushing methods. Scand J Dent Res. 1971;79(7): Hill HC, Levi PA, Glickman I. The effects of waxed and unwaxed dental floss on interdental plaque accumulation and interdental gingival health. J Periodontol Jul;44(7): Hikiji H, Koshikiya N, Fujihara H, Hatano N, Matsuzaki M, Matsuzaki A, et al. Changes in the awareness of oral health among new students newly enrolled at the University of Tokyo over the past 15 years. Int J Dent Hyg Aug;3(3): Vered Y, Sgan-Cohen HD. Self - perceived and clinically diagnosed dental and periodontal health status among young adults and their implications for epidemiological surveys. BMC Oral Health Jul 13;3(1): Karlsson S. A clinical evaluation of fixed bridges, 10 years following insertion. J Oral Rehabil Sep;13(5): Silness J, Loe H. Periodontal disease in pregnancy. II. Correlation between oral hygiene and periodontal condtion. Acta Odontol Scand Feb;22: American Dental Association. Basic brushing. Chicago: American Dental Association, Division of Communications; American Dental Association. Basic flossing. Chicago: American Dental Association, Division of Communications; Rimondini L, Zolfanelli B, Bernardi F, Bez C. Self-preventive oral behavior in an Italian university student population. J Clin Periodontol Mar;28(3): Kirtiloğlu T, Yavuz US. An assessment of oral self-care in the student population of a Turkish university. Public Health Oct;120(10): Payne BJ, Locker D. Relationship between dental and general health behaviors in a Canadian population. J Public Health Dent Summer;56(4): Ronis DL, Lang WP, Farghaly MM, Passow E. Tooth brushing, flossing, and preventive dental visits by Detroit-area residents in relation to demographic and socioeconomic factors. J Public Health Dent Summer;53(3): Soh G. Racial differences in perception of oral health and oral health behaviours in Singapore. Int Dent J Aug;42(4): Cortes FJ, Nevot C, Ramon JM, Cuenca E. The evolution of dental health in dental students at the University of Barcelona. J Dent Educ Oct;66(10): Tseveenjav B, Vehkalahti M, Murtomaa H. Preventive practice of Mongolian dental students. Eur J Dent Educ May;6(2): Bou C, Miquel JL, Poisson P. Oral health status of 1500 university students in Toulouse France. Odontostomatol Trop Jun;29(114): Peltola JS. A panoramatomographic study of the teeth and jaws of Finnish university students. Community Dent Oral Epidemiol Feb;21(1): Kulak-Ozkan Y, Ozkan Y, Kazazoglu E, Arikan A. Dental caries prevalence, tooth brushing and periodontal status in 150 young people in Istanbul: a pilot study. Int Dent J Dec;51(6): Baelum V, Fejerskov O, Karring T. Oral hygiene, gingivitis and periodontal breakdown in adult Tanzanians. J Periodontal Res May;21(3): Lindhe J, Okamoto H, Yoneyama T, Haffajee A, Socransky SS. Longitudinal changes in periodontal disease in untreated subjects. J Clin Periodontol Nov;16(10): Merchant A, Pitiphat W, Douglass CW, Crohin C, Joshipura K. Oral hygiene practices and periodontitis in health care professionals. J Periodontol May;73(5):531-5.

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU STOMATOLOŠKI FAKULTET Antea Tepić ORALNO ZDRAVLJE STOMATOLOGA Diplomski rad Zagreb, 2017.

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU STOMATOLOŠKI FAKULTET Antea Tepić ORALNO ZDRAVLJE STOMATOLOGA Diplomski rad Zagreb, 2017. SVEUČILIŠTE U ZAGREBU STOMATOLOŠKI FAKULTET Antea Tepić ORALNO ZDRAVLJE STOMATOLOGA Diplomski rad Zagreb, 2017. Rad je ostvaren u: Zavod za dentalnu antropologiju, Stomatološki fakultet Sveučilišta u Zagrebu

Више

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 115/19 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 115/19 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ ISSN 2490-2950 2018 ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV 2019. Број/No. 115/19 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБЛИЦИ СРПСКОЈ BIRTHS AND DEATHS IN REPUBLIKA SRPSKA Благи раст броја живорођених

Више

СТУДИЈСКИ ПРОГРАМ

СТУДИЈСКИ ПРОГРАМ ЦИЉ С В Р Х А С А Д Р Ж А Ј П Р Е Д М Е Т А 38. ДЕЧИЈА СТОМАТОЛОГИЈА (СтIV-ДСТ) Акредитовано 2008. године СТУДИЈСКИ Студије стоматологије КАТЕДРА Катедра за стоматологију НАЗИВ ПРЕДМЕТА ДЕЧИЈА СТОМАТОЛОГИЈА

Више

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 121/18 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 121/18 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ ISSN 2490-2950 2017 ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV 2018. Број/No. 121/18 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБЛИЦИ СРПСКОЈ BIRTHS AND DEATHS IN REPUBLIKA SRPSKA Благи пад броја живорођених

Више

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 107/17 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 107/17 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ ISSN 2490-2950 2016 ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV 2017. Број/No. 107/17 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБЛИЦИ СРПСКОЈ BIRTHS AND DEATHS IN REPUBLIKA SRPSKA Благи раст броја живорођених

Више

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ ШКОЛСКА ГОДИНА/SCHOOL YEAR почетак/beginning of 2018/2019 EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE П

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ ШКОЛСКА ГОДИНА/SCHOOL YEAR почетак/beginning of 2018/2019 EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE П ISSN 2490-2950 СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ ШКОЛСКА ГОДИНА/SCHOOL YEAR почетак/beginning of 2018/2019 EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE Претходни подаци/preliminary data 1. IV 2019. Број/No.

Више

AM_Ple_LegReport

AM_Ple_LegReport 6.12.2018 A8-0417/158 Amandman 158 Uvodna izjava 21. (21) Studije, uključujući ispitivanja, koje poslovni subjekti podnose u sklopu zahtjeva za odobrenje na temelju sektorskih propisa Unije o hrani obično

Више

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web: Datum i vrijeme slanj

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web:   Datum i vrijeme slanj Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) 251-590 Faks: (033) 251-595 E-mail: ejn@javnenabavke.gov.ba Web: https://www.ejn.gov.ba Datum i vrijeme slanja obavještenja na objavu:27.6.2016. u 13:59 ISPRAVKA

Више

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web: Datum i vrijeme slanj

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web:   Datum i vrijeme slanj Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) 251-590 Faks: (033) 251-595 E-mail: ejn@javnenabavke.gov.ba Web: https://www.ejn.gov.ba Datum i vrijeme slanja obavještenja na objavu:27.6.2016. u 15:49 ISPRAVKA

Више

PowerPoint Presentation

PowerPoint Presentation Како ревизије сврсисходности пословања утичу на рад корисника јавних средстава у Србији? Налази ревизија сврсисходности пословања као средства за унапређење вредности добијене за уложен новац Београд,

Више

PROJEKT „ISTRA BEZ KARIJESA”

PROJEKT „ISTRA BEZ KARIJESA” ISTRA BEZ KARIJESA Projekt preventivne stomatologije Istarskih domova zdravlja Zagreb, 28.8.2019. Kristijan Dujmenović, dr.med.dent. Ante Ivančić dr.med. Davorka Rakić dipl. med. sestra Karijes Karijes

Више

F84 Zahtjev za priznavanje inostrane visokoškolske kvalifikacije (zaokružiti) Application for academic recognition of foreign higher qualification (ci

F84 Zahtjev za priznavanje inostrane visokoškolske kvalifikacije (zaokružiti) Application for academic recognition of foreign higher qualification (ci Zahtjev za priznavanje inostrane visokoškolske kvalifikacije (zaokružiti) Application for academic recognition of foreign higher qualification (circle) A. U SVRHU ZAPOŠLJAVANJA - STRUČNO PRIZNAVANJE /

Више

Acta medica Medianae (2000) 6 (21-25) PRETHODNA SAOPŠTENJA MORBIDITET OD AKUTNOG INFARKTA MIOKARDA U POPULACIJI ROMA GRADA NIŠA Marko LAZOVIĆ, Svetlan

Acta medica Medianae (2000) 6 (21-25) PRETHODNA SAOPŠTENJA MORBIDITET OD AKUTNOG INFARKTA MIOKARDA U POPULACIJI ROMA GRADA NIŠA Marko LAZOVIĆ, Svetlan Acta medica Medianae (2000) 6 (21-25) PRETHODNA SAOPŠTENJA MORBIDITET OD AKUTNOG INFARKTA MIOKARDA U POPULACIJI ROMA GRADA NIŠA i Milomir RANĐELOVIĆ Klinika za kardiovaskularne holesti Kliničkog centra

Више

VRAČEVIĆ FRANJO.pdf

VRAČEVIĆ FRANJO.pdf SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA U OSIJEKU ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET Sveučilišni studij IZRADA PROJEKTA AKTIVNE ENERGETSKI NEOVISNE KUĆE Diplomski rad Franjo Vračević Osijek, 2015 godina. SADRŽAJ 1.

Више

Vol. 20, Br UDK CODEN: ASCRBK YUISSN: Izvorni znanstveni rad ODNOS NEKIH VARIJABLI ORALNOG STATUSA SA ŽVAČNIM SI

Vol. 20, Br UDK CODEN: ASCRBK YUISSN: Izvorni znanstveni rad ODNOS NEKIH VARIJABLI ORALNOG STATUSA SA ŽVAČNIM SI Vol. 20, Br. 4 1986. UDK 616.314-089.28-631 CODEN: ASCRBK YUISSN: 0001 7019 Izvorni znanstveni rad ODNOS NEKIH VARIJABLI ORALNOG STATUSA SA ŽVAČNIM SILAMA Ivaniš Tomislav, Kosovel Zvonimir, Baučić Ivo

Више

174 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta stomatol Croat. 2014;48(3): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Josip Kranjčić

174 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA   Acta stomatol Croat. 2014;48(3): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Josip Kranjčić 174 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta stomatol Croat. 2014;48(3):174-182. IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Josip Kranjčić 1, Anja Mikuš 2, Sanja Peršić 3, Denis Vojvodić 1,4 Čimbenici koji

Више

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 1. IV Број/No. 88/19 ОБРАЗОВАЊЕ У САОБРАЋАЈУ EDU

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 1. IV Број/No. 88/19 ОБРАЗОВАЊЕ У САОБРАЋАЈУ EDU ISSN 2490-2950 2018 СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 1. IV 2019. Број/No. 88/19 ОБРАЗОВАЊЕ У САОБРАЋАЈУ EDUCATION IN TRAFFIC У 2018. години, 217 ауто-школa обављало

Више

PRILOG I. PONUDBENI LIST S DODACIMA ZA ZAJEDNICU PONUDITELJA I PODIZVODITELJE / APPENDIX I. BIDDING LIST WITH APPENDICES FOR JOINT BIDDERS AND SUB- CO

PRILOG I. PONUDBENI LIST S DODACIMA ZA ZAJEDNICU PONUDITELJA I PODIZVODITELJE / APPENDIX I. BIDDING LIST WITH APPENDICES FOR JOINT BIDDERS AND SUB- CO PRILOG I. PONUDBENI LIST S DODACIMA ZA ZAJEDNICU PONUDITELJA I PODIZVODITELJE / APPENDIX I. BIDDING LIST WITH APPENDICES FOR JOINT BIDDERS AND SUB- CONTRACTORS Predmet nabave / Subject of procurement:

Више

137 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta stomatol Croat. 2013;47(2): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Mon Mon Tin-Oo,

137 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA   Acta stomatol Croat. 2013;47(2): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Mon Mon Tin-Oo, 137 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta stomatol Croat. 2013;47(2):137-146. IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Mon Mon Tin-Oo, Teh Yi Ying, Norkhafizah Saddki, Shani Ann Mani Samoopažena halitoza

Више

TITLE

TITLE Travnik, 18.5.2017. Sveučilište Hercegovina Herzegovina University Institucionalni rani i predškolski odgoj i obrazovanje u BIH Institutional early and pre-school education in BIH Ograničenja obrazovnih

Више

doi: /pramed a STRUČNI RADOVI PROCENA ZDRAVLJA PARODONCIJUMA STANOVNIKA KOSOVA I METOHIJE AUTORI Arsić Zoran, Mladenović Raša, Staletović

doi: /pramed a STRUČNI RADOVI PROCENA ZDRAVLJA PARODONCIJUMA STANOVNIKA KOSOVA I METOHIJE AUTORI Arsić Zoran, Mladenović Raša, Staletović doi:10.5937/pramed1604045a PROCENA ZDRAVLJA PARODONCIJUMA STANOVNIKA KOSOVA I METOHIJE AUTORI Arsić Zoran, Mladenović Raša, Staletović Danijela, Vlahović Zoran, Đorđević Filip, Jovanović Radovan, Simić

Више

Microsoft Word - 1

Microsoft Word - 1 Acta Stomatologica Naissi Jun/June.2018, Vol. 34, br./num. 77 str./p. 1832-1841 Primljen / Recived on: 20.03.2018 Prihvaćen / Accepted on : 07.04.2018 INFORMATIVNI RAD INFORMATIVE ARTICLE doi: 10.5937/asn1877832S

Више

SVEUČILIŠTE U SPLITU MEDICINSKI FAKULTET Kruno Pavić KORIŠTENJE DODATNIH SREDSTAVA ZA ORALNU HIGIJENU U POPULACIJI DENTALNIH PACIJENATA NA PODRUČJU GR

SVEUČILIŠTE U SPLITU MEDICINSKI FAKULTET Kruno Pavić KORIŠTENJE DODATNIH SREDSTAVA ZA ORALNU HIGIJENU U POPULACIJI DENTALNIH PACIJENATA NA PODRUČJU GR SVEUČILIŠTE U SPLITU MEDICINSKI FAKULTET Kruno Pavić KORIŠTENJE DODATNIH SREDSTAVA ZA ORALNU HIGIJENU U POPULACIJI DENTALNIH PACIJENATA NA PODRUČJU GRADA SPLITA Diplomski rad Akademska godina: 2016./2017.

Више

SG/NJ 2018;23:13-7 DOI: /sgnj Mišljenje medicinskih sestara i tehničara o metodama vođenja sestrinske dokumentacije-iskustva žu

SG/NJ 2018;23:13-7 DOI: /sgnj Mišljenje medicinskih sestara i tehničara o metodama vođenja sestrinske dokumentacije-iskustva žu DOI: 10.11608/sgnj.2018.23.004 13 Mišljenje medicinskih sestara i tehničara o metodama vođenja sestrinske dokumentacije-iskustva županijske bolnice Opinion of nurses and technicians about the methods of

Више

CONFIDA_Mesecni_Newsletter_SRB_JUL

CONFIDA_Mesecni_Newsletter_SRB_JUL BELGRADE ZAGREB LJUBLJANA VIENNA TIRANA SARAJEVO BANJA LUKA SKOPJE PODGORICA Your reference for Tax News in SERBIA July 2019. and international businesses with answers to key questions regarding tax regulations

Више

70 Lalić M, i sar. Ponašanje roditelja i dece u vezi sa oralnim zdravljem Univerzitet Privredna akademija Novi Sad Stručni članak Stomatološki fakulte

70 Lalić M, i sar. Ponašanje roditelja i dece u vezi sa oralnim zdravljem Univerzitet Privredna akademija Novi Sad Stručni članak Stomatološki fakulte 70 Lalić M, i sar. Ponašanje roditelja i dece u vezi sa oralnim zdravljem Univerzitet Privredna akademija Novi Sad Stručni članak Stomatološki fakultet Pančevo, Pančevo Professional article Odeljenje za

Више

Odabrana poglavlja iz programskog inženjerstva

Odabrana poglavlja iz programskog inženjerstva OPIPI odabrana poglavlja iz programskog inženjerstva distributed software developmentdsd Mario Žagar Kolegij OPIPI/DSD Sveučilište u Zagrebu Fakultet elektrotehnike i računarstva Mälardalen University

Више

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU Etičko povjerenstvo Sveučilišni odjel zdravstvenih studija Ruđera Boškovića 31, 21000 Split SVEUČILIŠTE U SPLITU Sveučilišni odjel zdravstvenih studija Mjesto: Datum: TEMELJNI OBRAZAC ZA PRIJAVU ZNANSTVENOG

Више

Acta Med Croatica, 70 (2016) Izvorni rad ZNANJE O ORALNOM ZDRAVLJU I ZDRAVSTVENO PONAŠANJE RODITELJA I DJECE ŠKOLSKOG UZRASTA MARTINA BELJAN,

Acta Med Croatica, 70 (2016) Izvorni rad ZNANJE O ORALNOM ZDRAVLJU I ZDRAVSTVENO PONAŠANJE RODITELJA I DJECE ŠKOLSKOG UZRASTA MARTINA BELJAN, Izvorni rad ZNANJE O ORALNOM ZDRAVLJU I ZDRAVSTVENO PONAŠANJE RODITELJA I DJECE ŠKOLSKOG UZRASTA MARTINA BELJAN, ZRINKA PUHARIĆ 1, MIRNA ŽULEC 1, DAVOR BORIĆ i KSENIJA RADIČANIN NEUMULLER ¹ Ordinacija

Више

Švraka N., Krstić S.: UTICAJ NAGRADA I KAZNI NA NASTAVI FV Оригинални научни рад UDK ( ) DOI br /SVR S COBISS.SI.ID.

Švraka N., Krstić S.: UTICAJ NAGRADA I KAZNI NA NASTAVI FV Оригинални научни рад UDK ( ) DOI br /SVR S COBISS.SI.ID. Švraka N., Krstić S.: UTICAJ NAGRADA I KAZNI NA NASTAVI FV Оригинални научни рад UDK 371.3...796(..159.953) DOI br. 10.7251/SVR14089278S COBISS.SI.ID.4569624 УТИЦАЈ НАГРАДА И КАЗНИ НА СТАВОВЕ ПРЕМА НАСТАВИ

Више

Istraživanje kvalitete zraka Slavonski Brod: Izvještaj 3 – usporedba podataka hitnih medicinskih intervencija za godine i

Istraživanje kvalitete zraka Slavonski Brod: Izvještaj 3 – usporedba podataka hitnih medicinskih intervencija za godine i Služba za medicinsku informatiku i biostatistiku Istraživanje kvalitete zraka Slavonski Brod: Izvještaj 3 usporedba podataka hitnih medicinskih intervencija za 1.1.-31.8.2016. godine i 1.1.-31.8.2017.

Више

Наставно-научном већу Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје праз

Наставно-научном већу Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје праз Наставно-научном већу Факултета медицинских наука (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначена) I ПОДАЦИ О КОНКУРСУ, КОМИСИЈИ И КАНДИДАТИМА 1. Одлука о расписивању

Више

46th Croatian & 6th International Symposium on Agriculture

46th Croatian & 6th International Symposium on Agriculture IZVORNI ZNANSTVENI RAD Smanjenje prinosa poljoprivrednih kultura u uvjetima bez navodnjavanja na području sjeveroistočne Bosne Univerzitet u Sarajevu, Poljoprivredno-prehrambeni fakultet, Zmaja od Bosne

Више

NN indd

NN indd PETAK, 13. STUDENOGA 2015. NARODNE NOVINE BROJ 124 STRANICA 27 PRILOG 1. STRANICA 28 BROJ 124 NARODNE NOVINE PETAK, 13. STUDENOGA 2015. PRILOG 2. PETAK, 13. STUDENOGA 2015. NARODNE NOVINE BROJ 124 STRANICA

Више

Korisni savjeti za ispravno pranje zuba

Korisni savjeti za ispravno pranje zuba Kreni zdravo! Stranica o zdravim navikama i uravnoteženom životu https://www.krenizdravo.rtl.hr Korisni savjeti za ispravno pranje zuba Netko bi rekao da zaista nije potrebno pričati o ovome jer nije u

Више

Microsoft Word - Program kongresa HED docx

Microsoft Word - Program kongresa HED docx HRVATSKO ENDODONTSKO DRUŠTVO u suorganizaciji Stomatološkog fakulteta organizira KONGRES S MEĐUNARODNIM SUDJELOVANJEM STOMATOLOGIJA SVAKODNEVNA PRAKSA Hotel Dubrovnik Zagreb 22. i 23.04.2016. godine HKDM

Више

NN indd

NN indd BROJ 81 STRANICA 9 PRILOG 1. Obrazac PISK-1 Zahtjev za priznavanje inozemnih stručnih kvalifikacija Application for recognition of professional qualifications Žensko Female Muško Male of profession 3.

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION 126th NIS j.s.c. Board

Више

329 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta stomatol Croat. 2013;47(4): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Ivana Savić Pav

329 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA   Acta stomatol Croat. 2013;47(4): IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Ivana Savić Pav 329 ACTA STOMATOLOGICA CROATICA Acta stomatol Croat. 2013;47(4):329-335. IZVORNI ZNANSTVENI RAD ORIGINAL SCIENTIFIC PAPER Ivana Savić Pavičin 1, Matea Sipina 2, Tomislav Badel 3, Tomislav Jukić 4 Utjecaj

Више

Microsoft PowerPoint - bergman

Microsoft PowerPoint - bergman Prof.dr.sc.Biserka Bergman Marković Prof.dr.sc. Milica Katić Davorka Vrdoljak,dr.med. Ksenija Kranjčević,dr.med. Suzana Maltar Delija,dr.med. Valerija Bralić Lang,dr.med. Marija Klarić,dr.med. Data analysis:

Више

EVALUACIJA KVALITETA NOVOG NAČINA STUDIRANJA

EVALUACIJA KVALITETA NOVOG NAČINA STUDIRANJA 5. Naučno-stručni skup sa sa međunarodnim učešćem KVALITET 2007, Neum, B&H, 06. - 09 juni 2007. EVALUACIJA KVALITETA NOVOG NAČINA STUDIRANJA NA BIOTEHNIČKOM FAKULTETU U BIHAĆU EVALUATION OF NEW QUALITY

Више

II СТОМАТОЛОШКА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА Стоматолошка здравствена заштита организована је у свим домовима здравља у Београду, Заводу за здравствену заштиту

II СТОМАТОЛОШКА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА Стоматолошка здравствена заштита организована је у свим домовима здравља у Београду, Заводу за здравствену заштиту II СТОМАТОЛОШКА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА Стоматолошка здравствена заштита организована је у свим домовима здравља у Београду, Заводу за здравствену заштиту радника Железница Србије (ЗЗЗ радника ЖС), Заводу

Више

Microsoft Word - reprint prelom1.doc

Microsoft Word - reprint  prelom1.doc Pretisci iz graditeljskog tiska VIESTI KLUBA INŽINIRA I ARHITEKTA IV. (1883), 1, 1-2 Prof. dr. sc. Dražen Aničić, dipl. ing. građ. redoviti član Akademije tehničkih znanosti Hrvatske SUSTAV JAVNIH STUBA

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION 68th NIS j.s.c. Board

Више

84-Vilko.indd

84-Vilko.indd Vilko Petrić Originalni znanstveni rad TJELESNA I ZDRAVSTVENA KULTURA U FUNKCIJI RAZVOJA HRVATSKOG DRUŠTVA: ANALIZA TIJEKA RAZVOJA ANTROPOLOŠKIH OBILJEŽJA 1. UVOD Tjelesna i zdravstvena kultura obvezan

Више

MAZALICA DUŠKA.pdf

MAZALICA DUŠKA.pdf SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA U OSIJEKU ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET Sveučilišni studij OPTIMIRANJE INTEGRACIJE MALIH ELEKTRANA U DISTRIBUCIJSKU MREŽU Diplomski rad Duška Mazalica Osijek, 2014. SADRŽAJ

Више

Microsoft Word - CroDiab Registar 2008.doc

Microsoft Word - CroDiab Registar 2008.doc HRVATSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVSTVO Zagreb, Rockefellerova 7. - SVEUČILIŠNA KLINIKA VUK VRHOVAC Dugi dol 4a, Zagreb IZVJEŠĆE ZA 2008. Nacionalni registar osoba sa šećernom bolešću CroDiab National Diabetes

Више

Microsoft Word - CroDiab Registar 2009.doc

Microsoft Word - CroDiab Registar 2009.doc HRVATSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVSTVO Zagreb, Rockefellerova 7. - SVEUČILIŠNA KLINIKA VUK VRHOVAC Dugi dol 4a, Zagreb IZVJEŠĆE ZA 2009. Nacionalni registar osoba sa šećernom bolešću CroDiab National Diabetes

Више

84-Knjaz.indd

84-Knjaz.indd Damir Knjaz Vesna Alikalfić Željko Lukenda Davor Pavlović Tomislav Rupčić Originalni znanstveni rad PRILOG ANALIZI ULOGE RODITELJA KAO TEMELJA RAZVOJA DJETETA SPORTAŠA 1. UVOD Roditelji su oduvijek bili

Више

KATUŠIĆ ANTONIO.pdf

KATUŠIĆ ANTONIO.pdf SVEUILIŠTE JOSIP JURAJ STROSSMAYER ELEKTROTEHNIKI FAKULTET OSIJEK Preddiplomski studij raunarstva PROGRAMSKI JEZIK RUBY ZAVRŠNI RAD Antonio Katuši OSIJEK, svibanj 2015. SVEUILIŠTE JOSIP JURAJ STROSSMAYER

Више

Raspodjela i prikaz podataka

Raspodjela i prikaz podataka Kolegij: ROLP Statistička terminologija I. - raspodjela i prikaz podataka 017. Neki temeljni statistički postupci u znanstvenom istraživanju odabir uzorka prikupljanje podataka određivanje mjerne ljestvice

Више

ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE SREMSKA MITROVICA Sremska Mitrovica, avgust godine

ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE SREMSKA MITROVICA Sremska Mitrovica, avgust godine SREMSKA MITROVICA Sremska Mitrovica, avgust 2014. godine Istraživanje zadovoljstva korisnika radom izabranih lekara u službi za stomatološku zdravstvenu zaštitu dece sprovedeno je 25. novembra 2013. godine

Више

Microsoft Word doc

Microsoft Word doc UTJECAJ ISTROŠENOSTI RADNIH ELEMENATA MLINA NA TROŠKOVE ENERGIJE PRI USITNJAVANJU EFFECT OF WORN-OUT HAMMER MILL'S WORKING ELEMENTS ON GRINDING ENERGY COSTS V. Kušec, S. Pliesti, S. Jer inovi Stru ni lanak

Више

Pasta za zube bez fluora – dobrobiti i nedostatci koje trebate znati

Pasta za zube bez fluora – dobrobiti i nedostatci koje trebate znati Kreni zdravo! Stranica o zdravim navikama i uravnoteženom životu https://www.krenizdravo.rtl.hr Pasta za zube bez fluora - dobrobiti i nedostatci koje trebate znati Fluor je česti sastojak u pastama za

Више

SVEUČILIŠTE U SPLITU

SVEUČILIŠTE U SPLITU Sveučilište u Splitu Sveučilišni odjel za stručne studije ENGLESKI JEZIK STRUKE Izvedbeni nastavni program akademska godina 2014./2015. Split, srpanj 2014. OSNOVNI PODACI O PREDMETU Vrsta studija Specijalistički

Више

Zorana Ivanković, dr

Zorana Ivanković, dr Medicinski fakultet Sveučilište u Mostaru Studij dentalne medicine Voditelj predmeta: Doc. dr. sc. Sanja Jurišić, dr. med. dent., spec.parodontologije i oralne medicine IZVEDBENI PLAN NASTAVE ZA PREDMET

Више

HKS Ljetni Kosarkaski Kamp Letak Web HR v2.cdr

HKS Ljetni Kosarkaski Kamp Letak Web HR v2.cdr LJETNI KOŠARKAŠKI KAMP HRVATSKOG KOŠARKAŠKOG SAVEZA BIOGRAD 2017 SUMMER BASKETBALL CAMP OF CROATIAN BASKETBALL FEDERATION BIOGRAD 2017 GENERALNI SPONZOR / GENERAL SPONSOR GDJE? WHERE? U jednom od najljepših

Више

БОЛЕСТИ ЗУБА - ПРЕТКЛИНИКА ИНТЕГРИСАНЕ АКАДЕМСКЕ СТУДИЈE СТОМАТОЛОГИЈЕ ТРЕЋА ГОДИНА СТУДИЈА 2017/2018.

БОЛЕСТИ ЗУБА - ПРЕТКЛИНИКА ИНТЕГРИСАНЕ АКАДЕМСКЕ СТУДИЈE СТОМАТОЛОГИЈЕ ТРЕЋА ГОДИНА СТУДИЈА 2017/2018. БОЛЕСТИ ЗУБА - ПРЕТКЛИНИКА ИНТЕГРИСАНЕ АКАДЕМСКЕ СТУДИЈE СТОМАТОЛОГИЈЕ ТРЕЋА ГОДИНА СТУДИЈА 2017/2018. Предмет: БОЛЕСТИ ЗУБА-ПРЕТКЛИНИКА Предмет се вреднује са 7 ЕСПБ. Недељно има 3 часа активне наставе

Више

Otvoreni kôd u ucionicama

Otvoreni kôd u ucionicama Otvoreni kôd u učionicama Ljiljana Despalatović 1 Borko Buković 1 Sveučilišni odjel za stručne studije, Sveučilište u Splitu, Hrvatska 19.studenog 2014. Slobodni softver Slobodni softver (engl. Free Software,

Више

Адреса: Maršala Tita 9a/I Телефон: (033) Факс: (033) Е-маил: Wеб: Датум и вријеме слања

Адреса: Maršala Tita 9a/I Телефон: (033) Факс: (033) Е-маил: Wеб:   Датум и вријеме слања Адреса: Maršala Tita 9a/I Телефон: (033) 251-590 Факс: (033) 251-595 Е-маил: ejn@javnenabavke.gov.ba Wеб: https://www.ejn.gov.ba Датум и вријеме слања обавјештења на објаву:15.10.2018. u 13:46 ОБАВЈЕШТЕЊЕ

Више

Microsoft Word - ZR-Ceh A

Microsoft Word - ZR-Ceh A VELEUČILIŠTE U BJELOVARU PREDDIPLOMSKI STRUČNI STUDIJ SESTRINSTVO IZVOĐENJE NASTAVE STRUČNIH PREDMETA NA ENGLESKOM JEZIKU KAO FAKTOR POBOLJŠANJA KOMUNIKACIJSKIH KOMPETENCIJA STUDENATA SESTRINSTVA NA ENGLESKOM

Више

Mladen Pavičić: Grafičko računanje kvantno-mehaničkih nelinearnih jednadžbi Projekt: Kvantno računanje: paralelnost i vizualizacija ( )

Mladen Pavičić: Grafičko računanje kvantno-mehaničkih nelinearnih jednadžbi Projekt: Kvantno računanje: paralelnost i vizualizacija ( ) Mladen Pavičić: rafičko računanje kvantno-mehaničkih nelinearnih jednadžbi Projekt: Kvantno računanje: paralelnost i vizualizacija (02-09262-3160); voditelj: M. Pavičić Program: istrada i znanstvena vizualizacija

Више

PLAN IZLAŽENJA Naklada: 8 x Dvotjedno, svaki drugi ponedjeljak od Format: 21x21 cm Papir: 130g sjajni Tisak: 4x4, str.

PLAN IZLAŽENJA Naklada: 8 x Dvotjedno, svaki drugi ponedjeljak od Format: 21x21 cm Papir: 130g sjajni Tisak: 4x4, str. PLAN IZLAŽENJA Naklada: 8 x 10.000 Dvotjedno, svaki drugi ponedjeljak od 03. 06. - 09. 09. Papir: 130g sjajni Tisak: 4x4, 12-36 str. Distribucija: besplatno, hostese na ulazu u NP, na molu u Fažani PLANNED

Више

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance 479

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance 479 No type 479 Методолошка објашњења Methodological explanations... 481 ТАБЕЛЕ TABLES.1. Здравствено осигурање Health insurance...483.2. Расходи здравственог осигурања Health insurance expenditures...483.3.

Више

Декану Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначен

Декану Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначен Декану Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначена) I ПОЦИ О КОНКУРСУ, КОМИСИЈИ И КАНДИТИМА 1. Одлука

Више

7 TABAK.cdr

7 TABAK.cdr TV KOMODE TV stands Od pojave LCD televizora, teško je zamisliti dnevni boravak bez TV komode. TV komode su prilagođene specifičnim dimenzijama u kojima se izrađuju moderni televizori i pružaju savršen

Више

CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Dr Dragan Martinović, Dragan Branković stručni saradnik, Učiteljski fakultet Beograd U

CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Dr Dragan Martinović, Dragan Branković stručni saradnik, Učiteljski fakultet Beograd U CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Dr Dragan Martinović, Dragan Branković stručni saradnik, Učiteljski fakultet Beograd USLOVI I OPREMLJENOST OSNOVNIH I SREDNJIH ŠKOLA I MIŠLJENJE

Више

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance 507

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance 507 No type 507 Методолошка објашњења Methodological explanations... 509 ТАБЕЛЕ TABLES.1. Здравствено осигурање Health insurance...511.2. Расходи здравственог осигурања Health insurance expenditures...511.3.

Више

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance Статистички годишњак Републике Српске 2014 Statistical

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance Статистички годишњак Републике Српске 2014 Statistical No type Статистички годишњак Републике Српске 2014 455 Методолошка објашњења Methodological explanations... 457 ТАБЕЛЕ TABLES.1. Здравствено осигурање Health insurance...459.2. Расходи здравственог осигурања

Више

Bezmetalne i metal-keramičke krunice: Evo u čemu je razlika!

Bezmetalne i metal-keramičke krunice: Evo u čemu je razlika! Kreni zdravo! Stranica o zdravim navikama i uravnoteženom životu https://www.krenizdravo.rtl.hr Bezmetalne i metal-keramičke krunice: Evo u čemu je razlika! Krunice, osim što nadoknađuju izgubljene zube,

Више

ИЗБОРНОМ ВЕЋУ СТОМАТОЛОШКОГ ФАКУЛТЕТА УНИВЕРЗИТЕТА У БЕОГРАДУ На основу чл Закона о високом образовању и одлуке Изборног већа Стоматолошког факу

ИЗБОРНОМ ВЕЋУ СТОМАТОЛОШКОГ ФАКУЛТЕТА УНИВЕРЗИТЕТА У БЕОГРАДУ На основу чл Закона о високом образовању и одлуке Изборног већа Стоматолошког факу ИЗБОРНОМ ВЕЋУ СТОМАТОЛОШКОГ ФАКУЛТЕТА УНИВЕРЗИТЕТА У БЕОГРАДУ На основу чл. 121. Закона о високом образовању и одлуке Изборног већа Стоматолошког факултета Универзитета у Београду од 13.11. 2018. године,

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION LXXIX NIS j.s.c. Board

Више

Dani psihologije u Zadru, svibnja 2012.

Dani psihologije u Zadru, svibnja 2012. Dani psihologije u Zadru, 19. 21. svibnja, 2016. Valjanost Testa uvjetovanog rezoniranja za agresivnost u predviđanju nepoželjnog organizacijskog ponašanja Željko Jerneić 1, Zvonimir Galić 1 i Maša Tonković

Више

Адреса: Maršala Tita 9a/I Телефон: (033) Факс: (033) Е-маил: Wеб: Датум и вријеме слања

Адреса: Maršala Tita 9a/I Телефон: (033) Факс: (033) Е-маил: Wеб:   Датум и вријеме слања Адреса: Maršala Tita 9a/I Телефон: (033) 251-590 Факс: (033) 251-595 Е-маил: ejn@javnenabavke.gov.ba Wеб: https://www.ejn.gov.ba Датум и вријеме слања обавјештења на објаву:8.8.2017. u 8:20 ОБАВЈЕШТЕЊЕ

Више

Zdravstveno stanje stanovništva za godinu

Zdravstveno stanje stanovništva za godinu ЗДРАВСТВЕНО СТАЊE СТАНОВНИШТВА ЗА 2010. ГОДИНУ Analysis of health of population of Republic of Srpska 2010 Prilikom korištenja podataka iz ove publikacije obavezno navesti izvor, Institut za javno zdravstvo

Више

Master slide prezentacija

Master slide prezentacija Javnozdravstveni problem premalignih i malignih lezija vrata maternice u Republici Hrvatskoj Ante Ćorušić Zagreb,23. svibnja 2018. Cervical Cancer Second Most Frequent Cancer in Young European Women 1

Више

Jasna Kellner

Jasna Kellner 1 Broji. 19 Ne pričaj. 37 Reci "Hvala". 2 Ne kasni. (Budi točan.) 20 Ne razumijem. 38 Reci "Molim". 3 Čitaj. 21 Ne spavaj. 39 Sjedni dolje. 4 Crtaj 22 Ne varaj. 40 Slušaj i ponovi. 5 Razumiješ li? 23 Obriši

Више

SVEUČILIŠTE U RIJECI FILOZOFSKI FAKULTET U RIJECI Međunarodni projekt: The Academic Profession in Europe: Responses to Societal Challenges provodi se

SVEUČILIŠTE U RIJECI FILOZOFSKI FAKULTET U RIJECI Međunarodni projekt: The Academic Profession in Europe: Responses to Societal Challenges provodi se SVEUČILIŠTE U RIJECI FILOZOFSKI FAKULTET U RIJECI Međunarodni projekt: The Academic Profession in Europe: Responses to Societal Challenges provodi se kroz EUROCORES/ EuroHESC program Europske znanstvene

Више

Adresa: La Benevolencija 8/I Telefon: (033) Faks: (033) Web: Datum i vrijeme sl

Adresa: La Benevolencija 8/I Telefon: (033) Faks: (033) Web:   Datum i vrijeme sl Adresa: La Benevolencija 8/I Telefon: (033) 251-591 Faks: (033) 251-595 E-mail: ejn@javnenabavke.gov.ba Web: https://www.ejn.gov.ba Datum i vrijeme slanja obavještenja na objavu:9.2.2015. u 11:20 OBAVJEŠTENJE

Више