Univerzitet u Kragujevcu Mašinski fakultet Kragujevac University of Kragujevac Faculty of Mechanical Engineering Kragujevac IMPROVING MUNICIPAL SYSTEM FOR SOLID WASTE MANAGEMENT USING GIS-TEHNIQUES AND ROUTE OPTIMIZATION UNAPREĐENJE GRADSKOG SISTEMA ZA UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM KORIŠĆENJEM GIS TEHNIKE I OPTIMIZACIJE TRANSPORTA N.Jovičić; G. Bošković; G. Jovičić; G.Vujić
Upravljanje čvrstim otpadom Jedan od suštinskih problema svake urbane sredine je degradacija životne sredine i prirodnih resursa Sistem za upravljanje čvrstim otpadom Jedan od ciljeva optimizacija uz smanjenje troškova i povećanje efikasnosti
Upravljanje čvrstim otpadom Gradski sistem za upravljanje čvrstim otpadom obuhvata: Nastanak čvrstog otpada Skladištenje i sakupljanje Prevoz čvrstog otpada Tretman čvrstog otpada Odlaganje čvrstog otpada
Karakteristike gradskog sistema za upravljanje čvrstim otpadom Složenost - veliki broj značajnih faktora Promenljivost variranje faktora (količine i karakteristike generiranog otpada, broj stanovnika, karakteristike saobraćajne mreže kojom se kreću komunalna vozila )
Funkcija sakupljanja i prevoza otpada čini gotovo polovinu ukupnih troškova zbrinjavanja otpada Nivoi moguće optimizacije: Strateški nivo izbor održivih tehnologija zbrinjavanja otpada Taktički nivo izbor ekonomski opravdanih lokacija pretovarnih stanica Operativni nivo definisanje energetski efikasnijeg sistema sakupljanja otpada na lokalnom (gradskom nivou)
Taktički i strateški nivo optimizacije gradskog sistema za upravljanje otpadom prevazilaze mogućnosti tipičnog komunalnog servisa Unapređenje komunalnog servisa, u cilju stvaranja preduslova za definisanje energetski efikasnijeg i ekonomski održivog sistema sakupljanja otpada na lokalnom nivou nameće kao jedini modalitet
Optimizacija na lokalnom nivou je trajni zadatak svakog komunalnog preduzeća i obuhvata rešavanje sledećih problema: Adekvatan raspored mesta za prikupljanje u skladu sa gustinom stanovništva i stepenom urbanizovanosti (optimizovana frekvenca pražnjenja kontejnera) Podela grada na reone (maksimalno iskorišćenje kapaciteta vozila) Optimizacija putanja komunalnih vozila (smanjenje energetskih rashoda voznog parka)
Tekuće stanje istraživanja u svetu Unapređenje i optimizacija sistema za sakupljanje čvrstog otpada u svetu je već dugi niz godina predmet interesovanja i istraživanja (naglasak je na optimizaciji putanja kretanja komunalnih vozila i prostornom rasporedu mesta prikupljanja) Optimizacija putanja sakupljanja otpada pripada modelu problema usmeravanja vozila VRP (Vehicle routing problem) Geografski informacioni sistem (GIS) je takođe pronašao značajnu primenu u određivanju "najjeftinijih"/najkraćih ruta prikupljanja otpada
Stanje u Srbiji i gradu Kragujevcu U Srbiji nisu evidentirana istraživanja na unapređenju i optimizaciji sistema za sakupljanje otpada Ne postoji evidencija o infrastrukturi sistema za sakupljanje otpada na nivou GIS zahteva Podela grada na reone, prostorni raspored mesta prikupljanja, frekvenca pražnjenja najčešće su rezultat iskustva RAZVOJ I IMPLEMENTACIJA BAZE PODATAKA O RESURSIMA KOMUNALNOG SISTEMA JE NEOPHODNA
Grad Kragujevac, odnosno JKP Čistoća, raspolaže sa oko 4.000 kontejnera raspoređenih na oko 2.000 lokacija, u okviru 12 reona Trenutno je u izradi baza podataka o prostornom rasporedu kontejnera i sistemu putanja prikupljanja vozila.
Implementacija sistema za monitoring procesa prikupljanja i deponovanja otpada putem interneta Stalni uvid kretanje vozila komunalnog preduzeća G-Target uređaj Šematski prikaz G-Target AVL
Optimizacija rute korišćenjem ArcGis softverskog paketa Postojeća ruta (30,8 km) Optimizovana ruta (22,2 km)
Ostvarena ušteda Length Savings in % Savings in km Savings per year Present route 30.9 km Analysed route 28.4 km 8.1 % 2.5 km 780 km ArcGis optimized route 22.2 km 21.8 % 6.2 km 1930 km Total 28.1 % 8.7 km 2710 km
Grad Kragujevac na godišnjem nivou proizvodi oko 57.000 t čvrstog otpada Na osnovu dostupnih podataka iz JKP Čistoća, u toku 2008. godine: Angažovano 20 vozila 237.354 litara goriva i 8770 litara ulja Rezervni delovi 5.800.000 din Sistem za upravljanje otpadom na godišnjem nivou troši oko 30.000.000 dinara
U skladu sa svetskim iskustvima, ušteda ukupnih troškova je u granicama 20-40% Realno je očekivati da se ostvari ušteda oko 20% što konkretno znači: 50.000 litara goriva 1500 litara ulja 1.200.000 dinara u rezervnim delovima Ukupno oko 6.000.000 dinara na godišnjem nivou
tipično komunalno vozilo (sa Euro1 motorom) ima emisiju CO 2 na nivou oko 900 g/km, dolazi se do zbirne cifre od 213.618 kg CO 2 koji se emituje u atmosferu na godišnjem nivou. U skladu sa uštedom goriva doći će i do smanjenja emisije CO 2 od 40 tona
Hvala na pažnji