Reumatizam 2019;66(1): Case report Prikaz bolesnika THE IMPORTANCE OF ANTENATAL ULTRASOUND SCREENING F

Величина: px
Почињати приказ од странице:

Download "Reumatizam 2019;66(1): Case report Prikaz bolesnika THE IMPORTANCE OF ANTENATAL ULTRASOUND SCREENING F"

Транскрипт

1 Reumatizam 2019;66(1): Prikaz bolesnika THE IMPORTANCE OF ANTENATAL ULTRASOUND SCREENING FOR CONGENITAL OSTEOCHONDRODYSPLASIA TWO CASE REPORTS VAŽNOST ULTRAZVUČNOG ANTENATALNOG PROBIRA NA KONGENITALNE OSTEOHONDRODISPLAZIJE PRIKAZ DVAJU BOLESNIKA Ivka Djaković 1, Vesna Gall 1, Vanja Saftić 2, Petra Radulović 3, Nada Bilić 4, Vesna Košec 1 1 Department of Gynecology and Obstetrics, Sestre Milosrdnice University Hospital Center, Zagreb, Croatia / Klinika za ženske bolesti i porodništvo, Klinički bolnički centar Sestre milosrdnice, Zagreb, Hrvatska 2 Child Protection Center of Zagreb, Zagreb, Croatia / Poliklinika za zaštitu djece, Zagreb, Hrvatska 3 Ljudevit Jurak Department of Pathology, Sestre Milosrdnice University Hospital Center, Zagreb, Croatia / Klinički zavod za patologiju Ljudevit Jurak, Klinički bolnički centar Sestre milosrdnice, Zagreb, Hrvatska 4 Department of Anesthesiology and Intensive Care, Sestre Milosrdnice University Hospital Center, Zagreb, Croatia / Zavod za anesteziologiju, intenzivnu medicinu i liječenje boli, Klinički bolnički centar Sestre milosrdnice, Zagreb, Hrvatska Corresponding author / Adresa autora za dopisivanje: Vesna Gall Department of Gynecology and Obstetrics / Klinika za ženske bolesti i porodništvo Sestre Milosrdnice University Hospital Center / Klinički bolnički centar Sestre milosrdnice Vinogradska Zagreb, Croatia / Hrvatska Tel. / Phone: Fax number / Faks: Received / Primljeno: June 8, 2018 / gall.vesna@gmail.com Accepted / Prihvaćeno: January 9, 2019 / Abstract Osteochondrodysplasias comprise a large, genetically heterogeneous group of disorders characterized by abnormalities of cartilage and bone growth. They are often associated with abnormalities in other organ systems. They are classified as lethal or non-lethal skeletal dysplasias. Thanatophoric dysplasia is the most common form of lethal skeletal dysplasia with an incidence of 0.69 per births. Heterozygous achondroplasia is the most common non-lethal dysplasia with an incidence of 0.15 per births. We will present two cases of skeletal dysplasia. The first case is the case of lethal osteochondrodysplasia in the fetus of a 41-year-old multiparous woman, who came to our hospital in active preterm labor, in the 33 th week of uncontrolled pregnancy. The second case is the case of non-lethal osteochondrodysplasia in the fetus of a 31-year-old multiparous woman. The fetal short femur length was detected in the 30 th week of pregnancy. Keywords: Thanatophoric dysplasia diagnostic imaging; Achondroplasia diagnostic imaging; Ultrasonography, prenatal methods; Imaging, three-dimensional; Fetal diseases diagnostic imaging; Bone and bones abnormalities Sažetak Osteohondrodisplazije velika su skupina rijetkih genskih bolesti karakterizirana poremećajem rasta i razvoja hrskavice i kosti. Često su povezane s malformacijama drugih organskih sustava. Mogu se podijeliti na letalne i neletalne skeletne displazije. Tanatoforična displazija jedna je od najčešćih letalnih skeletnih displazija s učestalošću pojavljivanja od 0,69 na porođaja, dok je heterozigotna ahondrodisplazija među najčešćim neletalnim displazijama s učestalošću od 0,15 na porođaja. Prikazat ćemo dva novorođenčeta s osteohondrodisplazijom. Prvi je prikaz letalne osteohondrodisplazije kod novorođenčeta 41-godišnje višerotkinje koja je u 33. tjednu nekontrolirane trudno- 37

2 Djaković I. et al. The importance of antenatal ultrasound screening for congenital osteochondrodysplasia će došla u našu Kliniku zbog započetog porođaja. Drugi je prikaz neletalne osteohondrodisplazije u novorođenčeta 31-godišnje višerotkinje kod kojeg se od 30. tjedna trudnoće prate kraće kosti udova. Ključne riječi: Tanatoforična displazija dijagnostički slikovni prikaz; Ahondroplazija dijagnostički slikovni prikaz; Prenatalna ultrasonografija metode; Trodimenzionalni slikovni prikaz; Fetusne bolesti dijagnostički slikovni prikaz; Kosti anomalije Introduction Skeletal dysplasias comprise a heterogeneous group of disorders characterized by abnormalities of cartilage and bone growth, resulting in an abnormal shape and size of the skeleton and disproportion of the long bones, spine, and head (1, 2). These disorders affect approximately in 10,000 births (3). The classification of skeletal dysplasia is extremely difficult due to the large number of diseases and diverse ways of expressing and overlapping of their features (4 6). In 1997, the International Working Group on Bone Dysplasias proposed a newly revised International Nomenclature and Classification of the Osteochondrodysplasias (7, 8). The diseases were classified based on the gene and/or genetic disorders. The classification and nomenclature must be constantly updated due to the increasing number of molecular discoveries. This classification includes about 300 disorders, about 50 of which are recognizable at birth. Some skeletal dysplasias are hereditary, and family history is very important. Advancements in technology and the introduction of ultrasound in pregnancy monitoring have enabled very early detection and monitoring of skeletal dysplasia. These disorders begin to manifest in the early stages of fetal development (9). Most of the skeleton begins to ossify early in the development, which can be detected by ultrasound examination. With respect to their prognosis and clinical outcomes, there are two groups of skeletal dysplasias: lethal and nonlethal dysplasias. The most common types of lethal skeletal dysplasias are thanatophoric dysplasia, homozygous achondroplasia, achondrogenesis, osteogenesis imperfecta types II and III, perinatal lethal hypophosphatasia, and short rib polydactyly syndrome. The main characteristic of these types of lethal skeletal dysplasias is that death occurs while in utero, during childbirth, or shortly after birth. The most common types of non-lethal skeletal dysplasias are heterozygous achondroplasia and osteogenesis imperfecta types I and IV. They are characterized by subsequent disability and chronic diseases of the locomotor system (2). We report two cases of skeletal dysplasia diagnosed prenatally, one with a lethal outcome and one with a non-lethal outcome. UVOD Skeletne displazije heterogena su skupina bolesti obilježena poremećenim rastom i razvojem hrskavice i kostiju, s posljedično abnormalnim oblikom i abnormalnom veličinom skeleta te disproporcijom dugih kostiju, kralježnice i lubanje (1, 2). Ovi se poremećaji pojavljuju u približno 2,4 4,5 novorođenčadi na porođaja (3). Klasifikacija skeletnih displazija iznimno je teška zbog velikog broja takvih poremećaja te njihove raznolike ekspresije i preklapanja obilježja (4 6). Međunarodna radna skupina za koštane displazije (engl. the International Working Group on Bone Dysplasias) predložila je godine novu, revidiranu klasifikaciju osteohondrodiplazija prema genskim i/ili genetičkim poremećajima pod naslovom Međunarodna nomenklatura i klasifikacija osteohondrodisplazija (engl. International Nomenclature and Classification of the Osteochondrodysplasias) (7, 8). Budući da se sve više poremećaja otkriva na molekularnoj razini, tako se klasifikacija i nomenklatura neprekidno moraju obnavljati. Spomenuta klasifikacija uključuje tristotinjak poremećaja od kojih je pedesetak prepoznatljivo odmah nakon rođenja. Osifikacija skeleta započinje u ranoj fazi fetalnog razvoja. Napredak tehnologije i uvođenje ultrazvuka u praćenje trudnoće omogućili su izrazito rano otkrivanje skeletnih displazija i njihovo praćenje od ranih stadija fetalnog razvoja kada započinje osifikacija skeleta i kada se displazije počinju manifestirati (9). S obzirom na prognozu i klinički ishod, postoje dvije skupine skeletnih displazija: letalne i neletalne. Najčešće vrste letalnih skeletnih displazija jesu tanatoforična displazija, homozigotna ahondroplazija, ahondrogeneza, osteogenesis imperfecta tipa II i III, perinatalna letalna hipofosfatazija i sindrom kratkog rebra s polidaktilijom. Glavno obilježje ovih vrsta letalnih skeletnih displazija jest da smrt nastupa intrauterino, tijekom porođaja ili neposredno nakon njega. Najčešće vrste neletalnih skeletnih displazija jesu heterozigotna ahondroplazija i osteogenesis imperfecta tipa I i IV. Njihove su značajke kasnija onesposobljenost i kronične bolesti lokomotornog sustava (2). Prikazujemo dva bolesnika s prenatalno dijagnosticiranom skeletnom displazijom, u jednoga s letalnim, a u drugoga s neletalnim ishodom. 38 Reumatizam 2019;66(1):37 42

3 Djaković I. i sur. Važnost ultrazvučnog antenatalnog probira na kongenitalne osteohondrodisplazije Prikaz bolesnika Case 1 A 41-year-old multiparous woman was admitted to our hospital in active preterm labor in the 33 rd week of gestation from uncontrolled pregnancy. She had three prior uncomplicated pregnancies and two artificial abortions. An ultrasound examination after admission revealed a short femur and polyhydramnios. Femur length (FL) was 27 mm for 18+2/7 weeks of gestation, while the biparietal diametar (BPD) and the abdominal circumference (AC) were normal for the gestational age. The amniotic fluid index (AFI) was 35 cm (>90th percentile). The male infant was delivered vaginally two hours after admission (weight 2050 g, length 36 cm, Apgar score 2, 1, 1). After unsuccessful resuscitation, the newborn died. The performed chest X-ray showed homogeneous opacities in both lungs without ventilated lung parenchyma. The clinical examination revealed disproportionately short arms and legs, a narrow chest, curved thigh bones, flattened bones of the spine (platyspondyly) and shortened thoracic ribs, as well as the typical telephone-shaped long bones. The description is consistent with thanatophoric dysplasia type I. The cause of death was respiratory failure (Figure 1). Case 2 A 31-year-old multiparous woman was admitted to our hospital in the 37 th week of gestation after an ultrasound examination that showed short femur length in the fetus. She had two prior uncomplicated pregnancies. The short femur length was first noticed in the 30 th week of gestation. The ultrasound revealed FL of 54 mm at 28+5/7 weeks of gestation and humerus length (HL) of 49 mm at 28+6/7 weeks of gestation (<3 rd percentile). BPD and AC were normal for the gestational age. Other morphology and AFI were normal. The woman vaginally delivered a male infant (weight 3310 g, length 49 cm, Apgar score 10, 10) in the 39 th week of pregnancy. There were morphological signs of achondroplasia including short upper arms and legs (rhizomelic type), a typical trident hand (Figure 2), an enlarged neurocranium, frontal bossing, flattened nasal bridge, flattened anteroposterior diameter of the chest, protruding abdomen, and mid-face hypoplasia (Figure 3). Discussion In early fetal development, the appearance and shape of long bones require special attention. Ultrasound examination in suspected skeletal dysplasia should include measurement of all long bones, classification of the shortening, and an evaluation of bone quality and presence of bone fractures (1). Attention should also be paid to the appearance of the chest and the size of the heart. A detailed evaluation of the skull and the Bolesnik 1 Četrdesetjednogodišnja višerotkinja primljena je u našu Kliniku u 33. tjednu nekontrolirane trudnoće zbog preuranjenog početka porođaja. Prethodne tri trudnoće protekle su bez komplikacija, a imala je i dva namjerna pobačaja. Ultrazvučnim pregledom nakon prijma otkriveni su kratki femur i polihidramnion. Duljina femura (LF) ploda iznosila je 27 mm u tjednu gestacije /7, dok su biparijetalni promjer (BPD) i abdominalna cirkumferencija (AC) bili primjereni gestacijskoj dobi. Indeks plodne vode iznosio je 35 cm (> 90. percentila). Novorođenče muškog spola porođeno je vaginalnim putem dva sata nakon prijma (tjelesne mase od 2050 g i duljine 36 cm, Apgarina indeksa 2/1/1). Nakon neuspješne resuscitacije novorođenče je preminulo. Rendgenska snimka srca i pluća pokazala je homogena zasjenjenja u oba plućna krila bez vidljive prozračnosti plućnog parenhima. Tijekom kliničkog pregleda opazili smo neproporcionalno kratke ruke i noge, uzak prsni koš, zakrivljene natkoljenične kosti, platispondiliju (izravnanje kralježaka) i kratka torakalna rebra te atipičan izgled dugih kostiju u obliku telefonske slušalice. Opis odgovara tanatoforičnoj displaziji tipa I. Uzrok smrti bilo je respiratorno zatajenje (slika 1.). Bolesnik 2 U našu Kliniku primljena je 31-godišnja višerotkinja u 37. tjednu gestacije nakon što je na ultrazvučnom pregledu kod fetusa otkrivena skraćena duljina femura. Prvi je put to bilo opaženo u 30. tjednu gestacije. Prethodno je imala dvije nekomplicirane trudnoće. Duljina femura (FL) izmjerena ultrazvukom iznosila je 54 mm u tjednu gestacije /7, dok je duljina humerusa (HL) bila 49 mm u tjednu gestacije /7 (< 3. percentila). BPD i AC bili su normalni za gestacijsku dob. Druge morfološke značajke i AFI bili su primjereni. Vaginalnim porođajem rođen je dječačić (težak 3310 g i dugačak 49 cm, Apgarina indeksa 10/10) u 39. tjednu trudnoće. Odmah su bili vidljivi znakovi ahondroplazije: kratke nadlaktice i noge (rizomeličnog tipa), tipičan trozubi izgled šake (slika 2.), povećani neurokranij, izražene čeone izbočine, splošteni hrbat nosa, smanjen anteroposteriorni promjer prsnog koša, protrudirani abdomen i hipoplazija središnjeg dijela lica (slika 3.). RASPRAVA U ranom stadiju fetalnog razvoja potrebno je obratiti pozornost na izgled i oblik dugih kostiju. Ultrazvučni pregled pri sumnji na skeletnu displaziju uključuje mjerenje svih dugih kostiju, kategorizaciju skraćenja kosti i procjenu njihove kvalitete te eventualnih koštanih fraktura (1). Isto je tako potrebno procijeniti Reumatizam 2019;66(1):

4 Djaković I. et al. The importance of antenatal ultrasound screening for congenital osteochondrodysplasia Figure 1. Chest X-ray of a newborn with thanatophoric dysplasia type I showed homogeneous opacities in both lungs without ventilated lung parenchyma. Slika 1. Rendgenska slika novorođenčeta s tanatoforičnom displazijom tipa I pokazuje homogena zasjenjenja u oba plućna krila bez ventilacije plućnog parenhima Figure 3. Newborn with achondroplasia. The neonate has an enlarged neurocranium, short upper arms, frontal bossing, flattened nasal bridge, flattened anteroposterior diameter of the chest, protruding abdomen, and midface hypoplasia. Slika 3. Novorođenče s ahondroplazijom. Novorođenče ima povećani neurokranij, kratke gornje udove, izbočen frontalni dio, splošteni hrbat nosa, smanjen anteroposteriorni promjer prsnog koša, izbočeni trbuh i hipoplaziju sredine lica Figure 2. Typical trident hand in a newborn with achondroplasia. Slika 2. Tipična ruka poput trozupca u novorođenčeta s ahondroplazijom shape of the hands and feet is important, as well as an examination of the abdominal organs and amniotic fluid index. Polyhydramnion, intrauterine growth restriction, ventriculomegaly, flattened chest, and micromelia are often associated with skeletal dysplasia and can be diagnosed with 2D ultrasound. With the help of 3D ultrasound, morphological characteristics such as flattened facial features, hypoplastic ribs, and scapular anomalies can be detected. 3D-CT can provide more detailed images, but its use is controversial in the prenatal period. The involvement of the affected bone segments can be divided into five classes: rhizomelic, mesomelic, acromelic, acromesomelic, or micromelic shortening (10). Skeletal dysplasias are often associated with one or more of these conditions: head anomalies (craniosynostosis, disproportionally large head), cataract, myoizgled prsnog koša i veličinu srca. Važni su detaljan pregled lubanje, oblika šaka i stopala, kao i abdominalnih organa te indeks plodne vode. Polihidramnion, intrauterini zastoj u rastu, ventrikulomegalija, splošteni prsni koš i mikromelija često su povezani sa skeletnom displazijom i mogu se dijagnosticirati 2D ultrazvukom. S pomoću 3D ultrazvuka mogu se otkriti morfološke značajke poput sploštenog lica, hipoplastičnih rebara i anomalija lopatice. Detaljnije snimke mogu se dobiti 3D kompjutorskom tomografijom (CT), ali upotreba te metode u prenatalnom razdoblju još je sporna. Stupanj zahvaćenosti kosti može se podijeliti u pet kategorija: rizomelično, mezomelično, akromelično, akromezomelično i mikromelično skraćenje (10). Skeletne displazije često su povezane s jednim ili više ovih stanja: anomalije glave (kraniosinostoza, neproporcionalno velika glava), katarakta, miopija, rascjep usne i nepca, mentalna retardacija, atrijski septalni defekt, perzistentni ductus arteriosus, transpozicija velikih krvnih žila, Majewskijev sindrom, polidaktilija, sindaktilija, abducirani (tzv. autostoperski) palac na ruci ili nozi i ostalo. Incidencija tanatoforične displazije iznosi 1 na živorođenih. Značajke ove vrste displazije jesu kratki udovi (20 tjedana gestacije), velika glava, kratak vrat, uski prsni koš, izrazite čeone izboči- 40 Reumatizam 2019;66(1):37 42

5 Djaković I. i sur. Važnost ultrazvučnog antenatalnog probira na kongenitalne osteohondrodisplazije Prikaz bolesnika pia, cleft lip and palate, mental retardation, atrial septal defect, ductus arteriosus persistens, transposition of the big vessels, Majewsky syndrome, polydactyly, syndactyly, hitchhiker or abducted thumb/first toe, and others. Thanatophoric dysplasia has an incidence of 1 per 30,000 to 1 per 50,000 live births. It is characterized by short-limb dysplasia (20 weeks of gestation), a large head, short neck, narrow thorax, frontal bossing, midface hypoplasia, short and small fingers, thin flattened vertebrae, short ribs and bones, a short and curved femur ( telephone-shaped ), macrocranium, normal trunk length, normal mineralization, and no fractures. It is associated with brain abnormalities, and the presence of polyhydramnion in 50% of the cases (11). Newborns with thanatophoric dysplasia are either stillborn or die shortly after birth due to severe respiratory insufficiency from a reduced thoracic capacity and hypoplastic lungs (12, 13). Heterozygous achondroplasia has an autosomal dominant mode of inheritance. It is a short-limb dysplasia (by 20 weeks of gestation) with typical features such as short rhizomelic arms and legs, enlarged neurocranium, frontal bossing, significant macrocranium, flattening of the nasal bridge, mid-face hypoplasia, flattening of the anteroposterior diametar of the chest, and protruding abdomen. In the first case, the final diagnosis was confirmed by pathological examination and diagnosis. In the second case, the diagnosis was made after the delivery on the basis of typical morphological signs, but the final diagnosis has to be confirmed by molecular testing. Prenatal diagnosis is important in order to prepare the parents for the possible outcomes (14, 15). It is difficult to accept the potential illness of an unborn child. With 3D or 4D ultrasound, the anomalies can be visualized, and parents can accept the potential illness (16, 17). The use of 4D, real-time ultrasound gives physicians the possibility to discuss the disease and counsel the patients with the help of images that are more understandable to the general population (6, 7, 17). 2D ultrasound is very important in screening for skeletal dysplasia. Their low incidence, large variability of characteristics, and, in most cases, lack of family history make the diagnosis of skeletal dysplasias difficult. ne i hipoplazija srednjeg dijela lica, kratki i mali prsti, tanki splošteni kralješci, kratka rebra, kratke kosti, kratak i zakrivljen femur (u obliku telefonske slušalice ), makrokranija, normalna duljina trupa te normalna mineralizacija kostiju i izostanak fraktura. Povezana je s abnormalnostima mozga, a u 50% bolesnika prisutan je i polihidramnion (11). Novorođenčad s tanatoforičnom displazijom rađa se kao mrtvorođena ili umire ubrzo nakon rođenja zbog teške respiratorne insuficijencije uzrokovane smanjenim kapacitetom prsnog koša i hipoplastičnim plućima (12, 13). Heterozigotna ahondroplazija ima autosomno dominantni način nasljeđivanja. Riječ je o displaziji kratkih udova (do 20. tjedna gestacije) s tipičnim obilježjima poput rizomeličnog skraćenja ruku i nogu, povećanog neurokranija, izraženih čeonih izbočina, znatne makrokranije, zaravnanog hrpta nosa, hipoplazije srednjeg dijela lica, smanjenog anteroposteriornog promjera prsnog koša te protrudiranog abdomena. U prvog bolesnika konačna je dijagnoza bila potvrđena patohistološkim pregledom i dijagnozom. U drugoga je dijagnoza postavljena nakon rođenja na temelju tipičnih morfoloških obilježja, ali konačna se dijagnoza mora tek potvrditi molekularnim testiranjem. Prenatalna dijagnoza važna je da bi se roditelji pripremili na mogući ishod (14, 15). Roditeljima je teško prihvatiti bolest nerođena djeteta. Zahvaljujući 3D ultrazvuku ili 4D ultrazvuku, anomalije se u fetusa mogu vizualizirati, što roditeljima može pomoći da prihvate poremećaj kod svojeg djeteta (16, 17). Upotreba 4D ultrazvuka sa snimanjem u stvarnom vremenu liječnicima olakšava razgovor s roditeljima jer im mogu pokazati slike koje su razumljivije općoj populaciji (6, 7, 17). 2D ultrazvuk iznimno je važan u probiru na skeletnu displaziju. Malena incidencija, velika varijabilnost te, u većini slučajeva, izostanak skeletne displazije u obiteljskoj anamnezi otežavaju postavljanje ove dijagnoze. Izjava o sukobu interesa: Autori izjavljuju da nisu u sukobu interesa. Conflict of interest statement: Authors declare no conflict of interest. Reumatizam 2019;66(1):

6 Djaković I. et al. The importance of antenatal ultrasound screening for congenital osteochondrodysplasia REFERENCES / LITERATURA 1. Kurjak A, Bonilla F, Marton I. Skeletne displazije. U: Kurjak A (ur.). Ultrazvuk u ginekologiji i perinatologiji. Zagreb: Medicinska naklada; 2007., str Kurjak A, Kos M. Ultrazvučna dijagnostika fetalnih malformacija. U: Kurjak A (ur.). Ginekologija i perinatologija II. Varaždinske Toplice: Tonimir; 2003., str Barkova E, Mohan U, Chitayat D, Keating S, Toi A, Frank J i sur. Fetal skeletal dysplasia in a tertiary care center: radiology, pathology, and molecular analysis of 112 cases. Clin Genet. 2015;87(4): Polák P, Baxová A, Křepelová A, Balák M. [Prenatal diagnosis of skeletal dysplasia in first trimester of pregnancy X-linked dominant chondrodysplasia punctata]. Ceska Gynecol. 2014;79 (3): Schramm T, Gloning KP, Minderer S i sur. Prenatal sonographic diagnosis of skeletal dysplasias. Ultrasound Obstet Gynecol. 2009;34(2): Nol AE, Brown RN. Advences in evaluating the fetal skeleton. Int J Womens Health. 2014;6: International Working Group on Constitutional Disease of Bone. International nomenclature and classification of the osteochondrodysplasias (1997). Am J Med Genet. 1998;79(5): Warman ML, Cormier-Daire V, Hall C, Krakow D, Lachman R, LeMerrer M i sur. Nosology and classification of genetic skeletal disorders: 2010 revision. Am J Med Genet A. 2011;155A (5): Kronenberg HM. Developmental regulation of the growth plate. Nature. 2003;423(6937): Cohen MM Jr. The new bone biology: pathologic, molecular, and clinical correlates. Am J Med Genet A. 2006;140(23): Thomas RL, Hess LW, Johnson TR. Prepartum diagnosis of limb-shortening defects with associated hydramnios. Am J Perinatol. 1987;4(4): Vogt C, Blaas HG. Thanatophoric dysplasia: autopsy findings over a 25-year period. Pediatr Dev Pathol. 2013;16(3): Davanageri RS, Shokeen PD, Bannur HB, Patil KP. Thanatophoric dysplasia type I: a rare case report at fetal autorsy. J Lab Physicians. 2014;6(2): Hasegawa K, Tanaka H. Children with short-limbed short stature in pediatric endocrinological services in Japan. Pediatr Int. 2014;56(6): Parilla BV, Leeth EA, Kambich MP, Chilis P, MacGregor SN. Antenatal detection of skeletal dysplasias. J Ultrasound Med. 2003;22(3): Krakow D, Williams J 3., Poehl M, Rimoin DL, Platt LD. Use of three-dimensional ultrasound imaging in the diagnosis of prenatal-onset skeletal dysplasias. Ultrasound Obstet Gynecol. 2003;21(5): Vasilj O, Mišković B. Diagnosis and counseling of thanatophoric dysplasia with four-dimensional ultrasound. J Matern Fetal Neonatal Med. 2012;25(12): Reumatizam 2019;66(1):37 42

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 115/19 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 115/19 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ ISSN 2490-2950 2018 ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV 2019. Број/No. 115/19 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБЛИЦИ СРПСКОЈ BIRTHS AND DEATHS IN REPUBLIKA SRPSKA Благи раст броја живорођених

Више

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 121/18 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 121/18 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ ISSN 2490-2950 2017 ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV 2018. Број/No. 121/18 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБЛИЦИ СРПСКОЈ BIRTHS AND DEATHS IN REPUBLIKA SRPSKA Благи пад броја живорођених

Више

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 107/17 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ

ISSN СТАТИСТИКА СТАНОВНИШТВА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV Број/No. 107/17 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБ ISSN 2490-2950 2016 ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ POPULATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 25. IV 2017. Број/No. 107/17 РОЂЕНИ И УМРЛИ У РЕПУБЛИЦИ СРПСКОЈ BIRTHS AND DEATHS IN REPUBLIKA SRPSKA Благи раст броја живорођених

Више

Microsoft Word Dragan Loncar-sr

Microsoft Word Dragan Loncar-sr KOMPARACIJA ULTRASONOGRAFSKOG PREGLEDA POSTELJICE SA PATOHISTOLOŠKOM VERIFIKACIJOM KOD FETALNIH ANOMALIJA Dragan Lončar Ultrasonografska dijagnostika predstavlja suverenu dijagnostičku metodu u otkrivanju

Више

Zdravstveno stanje stanovništva za godinu

Zdravstveno stanje stanovništva za godinu ЗДРАВСТВЕНО СТАЊE СТАНОВНИШТВА ЗА 2010. ГОДИНУ Analysis of health of population of Republic of Srpska 2010 Prilikom korištenja podataka iz ove publikacije obavezno navesti izvor, Institut za javno zdravstvo

Више

Microsoft Word - CroDiab Registar 2009.doc

Microsoft Word - CroDiab Registar 2009.doc HRVATSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVSTVO Zagreb, Rockefellerova 7. - SVEUČILIŠNA KLINIKA VUK VRHOVAC Dugi dol 4a, Zagreb IZVJEŠĆE ZA 2009. Nacionalni registar osoba sa šećernom bolešću CroDiab National Diabetes

Више

Microsoft Word - CroDiab Registar 2008.doc

Microsoft Word - CroDiab Registar 2008.doc HRVATSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVSTVO Zagreb, Rockefellerova 7. - SVEUČILIŠNA KLINIKA VUK VRHOVAC Dugi dol 4a, Zagreb IZVJEŠĆE ZA 2008. Nacionalni registar osoba sa šećernom bolešću CroDiab National Diabetes

Више

GSK radionica hipertenzije

GSK radionica hipertenzije Uloga liječnika obiteljske medicine u liječenju šećerne bolesti Ivica Cvetković Samobor, Gajeva 37 www.ordic.hr 9/24/2011 ŠEĆERNA BOLEST Termin šećerna bolest označava metabolički poremećaj multiple etiologije

Више

Microsoft Word - Sadrzaj i obim preventivnih mjera.doc

Microsoft Word - Sadrzaj i obim preventivnih mjera.doc П р и л о г број 1. Популационе групе Новорођенче (први мјесец) Дојенче -навршен 1. мјесец живота Дојенче -навршена 2. мјесеца живота С А Д Р Ж А Ј И О Б И М П Р Е В Е Н Т И В Н И Х М Ј Е Р А Врста Садржина

Више

Sveučilište u Rijeci Fakultet zdravstvenih studija University of Rijeka Faculty of Health Studies Viktora Cara Emina Rijeka CROATIA Phone: +38

Sveučilište u Rijeci Fakultet zdravstvenih studija University of Rijeka Faculty of Health Studies Viktora Cara Emina Rijeka CROATIA Phone: +38 Kolegij: Spolno i reprodukcijsko zdravlje Voditelj: mr.sc. Miljenko Manestar dr. med Katedra: Katedra za primaljstvo Studij: Stručni studij Primaljstvo Godina studija: druga Akademska godina: 2018./2019.

Више

Microsoft Word - 9-Sonja PopTrajkovic-sr.doc

Microsoft Word - 9-Sonja PopTrajkovic-sr.doc Originalan rad PRENATALNI I PERINATALNI ISHOD KONGENITALNE FETALNE OPSTRUKTIVNE UROPATIJE Sonja Pop-Trajković, Vladimir Antić i Milan Trenkić Anomalije urinarnog sistema čine nešto manje od četvrtine svih

Више

SEN - nastava iz predmeta

SEN - nastava iz predmeta SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET Studij: Medicina Izvedbeni nastavni plan predmeta i opstetricija Akademska godina 2018/2019 prof. dr. sc. Slavko Orešković I. KOMPETENCIJE I ISHODI UČENJA II.

Више

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web: Datum i vrijeme slanj

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web:   Datum i vrijeme slanj Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) 251-590 Faks: (033) 251-595 E-mail: ejn@javnenabavke.gov.ba Web: https://www.ejn.gov.ba Datum i vrijeme slanja obavještenja na objavu:27.6.2016. u 15:49 ISPRAVKA

Више

EUROPSKE REFERENTNE MREŽE POMOĆ PACIJENTIMA S RIJETKIM ILI KOMPLEKSNIM BOLESTIMA S NISKIM STUPNJEM RAŠIRENOSTI Share. Care. Cure. zdravlje

EUROPSKE REFERENTNE MREŽE POMOĆ PACIJENTIMA S RIJETKIM ILI KOMPLEKSNIM BOLESTIMA S NISKIM STUPNJEM RAŠIRENOSTI Share. Care. Cure. zdravlje EUROPSKE REFERENTNE MREŽE POMOĆ PACIJENTIMA S RIJETKIM ILI KOMPLEKSNIM BOLESTIMA S NISKIM STUPNJEM RAŠIRENOSTI Share. Care. Cure. zdravlje ŠTO SU EUROPSKE REFERENTNE MREŽE? Europske referentne mreže (ERN)

Више

EUROPSKE REFERENTNE MREŽE POMOĆ PACIJENTIMA S RIJETKIM ILI KOMPLEKSNIM BOLESTIMA S NISKIM STUPNJEM RAŠIRENOSTI Share. Care. Cure. zdravlje

EUROPSKE REFERENTNE MREŽE POMOĆ PACIJENTIMA S RIJETKIM ILI KOMPLEKSNIM BOLESTIMA S NISKIM STUPNJEM RAŠIRENOSTI Share. Care. Cure. zdravlje EUROPSKE REFERENTNE MREŽE POMOĆ PACIJENTIMA S RIJETKIM ILI KOMPLEKSNIM BOLESTIMA S NISKIM STUPNJEM RAŠIRENOSTI Share. Care. Cure. zdravlje ŠTO SU EUROPSKE REFERENTNE MREŽE? Europske referentne mreže (ERN)

Више

New product information wording - July 2019_HR

New product information wording - July 2019_HR 5 August 2019 1 EMA/PRAC/408003/2019 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Novi tekst informacija o lijeku izvadci iz preporuka PRAC-a vezanih uz signale Usvojeno na sjednici PRAC-a 8. - 11.

Више

kvalitet INTERNA xls

kvalitet INTERNA xls Стопа леталитета 1 КЦС 5.5 4.5 5.09 4.5 2 КБЦ "Др Д. Мишовић" 9.7 11.7 12.37 6.9 3 КБЦ "Звездара" 4.9 6.3 6.06 6.1 4 КБЦ "Земун" 7.7 7.5 8.14 7.2 5 КБЦ "Бежанијска коса" 8.3 5.9 5.86 5.5 6 Институт за

Више

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web: Datum i vrijeme slanj

Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) Faks: (033) Web:   Datum i vrijeme slanj Adresa: Maršala Tita 9a/I Telefon: (033) 251-590 Faks: (033) 251-595 E-mail: ejn@javnenabavke.gov.ba Web: https://www.ejn.gov.ba Datum i vrijeme slanja obavještenja na objavu:27.6.2016. u 13:59 ISPRAVKA

Више

Microsoft Word - BILTEN PORODI _M.doc

Microsoft Word - BILTEN PORODI _M.doc IZVJEŠĆE ZA 2018. Porodi u zdravstvenim ustanovama u Hrvatskoj 2018. godine srpanj, 2019. HRVATSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVSTVO SLUŽBA ZA JAVNO ZDRAVSTVO Porodi u zdravstvenim ustanovama u Hrvatskoj 2018.

Више

Slide 1

Slide 1 Dodatak Sustavni cjeloviti pregled unesrećenog prema ITLS-u tzv. Brzi trauma-pregled Medicinska komisija HGSS-a predstavlja ga u okviru svog tečaja prve pomoći Brzi trauma-pregled po ITLS-u 1 Pristup:

Више

VRAČEVIĆ FRANJO.pdf

VRAČEVIĆ FRANJO.pdf SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA U OSIJEKU ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET Sveučilišni studij IZRADA PROJEKTA AKTIVNE ENERGETSKI NEOVISNE KUĆE Diplomski rad Franjo Vračević Osijek, 2015 godina. SADRŽAJ 1.

Више

RASPORED SEMINARA ZA PREDMET GINEKOLOGIJA I OPSTETRICIJA U AKADEMSKOJ 2018/2019. GODINI Studenti su prema rasporedu obvezni pripremiti pripadajuću tem

RASPORED SEMINARA ZA PREDMET GINEKOLOGIJA I OPSTETRICIJA U AKADEMSKOJ 2018/2019. GODINI Studenti su prema rasporedu obvezni pripremiti pripadajuću tem RASPORED SEMINARA ZA PREDMET GINEKOLOGIJA I OPSTETRICIJA U AKADEMSKOJ 2018/2019. GODINI Studenti su prema rasporedu obvezni pripremiti pripadajuću temu seminara i u obliku POWER POINT prezentacije. Datum

Више

Curriculum vitae Lični podaci Ime i prezime Državljanstvo Gordana Vuković Mučibabić BiH Datum rođenja Mjesto rođenja Banja Luka Pol Porodi

Curriculum vitae Lični podaci Ime i prezime Državljanstvo Gordana Vuković Mučibabić BiH Datum rođenja Mjesto rođenja Banja Luka Pol Porodi Curriculum vitae Lični podaci Ime i prezime Državljanstvo Gordana Vuković Mučibabić BiH Datum rođenja 26.01.1978. Mjesto rođenja Banja Luka Pol Porodica ženski majka dvije djevojčice Radno iskustvo Datumi

Више

4-6gine2012.pdf

4-6gine2012.pdf G Y N A E C O L O G I A E T P E R I N ATO L O G I A Gynaecol Perinatol Vol 21, No 2; 45 84 Zagreb, April June 2012 IZVORNI ^LANAK ORIGINAL PAPER * Medicinski Fakultet Sveu~ili{ta u Splitu, ** Klinika za

Више

Ujednačavanje kurikuluma iz obiteljske medicine u okviru diplomskog studija medicine kao preduvjet razmjene nastavnika i studenata Dr.sc.Zlata Ožvačić

Ujednačavanje kurikuluma iz obiteljske medicine u okviru diplomskog studija medicine kao preduvjet razmjene nastavnika i studenata Dr.sc.Zlata Ožvačić Ujednačavanje kurikuluma iz obiteljske medicine u okviru diplomskog studija medicine kao preduvjet razmjene nastavnika i studenata Dr.sc.Zlata Ožvačić Adžić, prof.dr.sc. Milica KaCć Katedra za obiteljsku

Више

На основу члана 55. и члана 221. став 1. тачка 1) Закона о здравственом осигурању ( Службени гласник РС, бр. 107/05, 109/05 - исправка, 30/10 - др.зак

На основу члана 55. и члана 221. став 1. тачка 1) Закона о здравственом осигурању ( Службени гласник РС, бр. 107/05, 109/05 - исправка, 30/10 - др.зак На основу члана 55. и члана 221. став 1. тачка 1) Закона о здравственом осигурању (Службени гласник РС, бр. 107/05, 109/05 - исправка, 30/10 - др.закон, 57/11, 110/12-УС, 119/12, 99/14, 123/14 и 126/14-УС,

Више

Master slide prezentacija

Master slide prezentacija Javnozdravstveni problem premalignih i malignih lezija vrata maternice u Republici Hrvatskoj Ante Ćorušić Zagreb,23. svibnja 2018. Cervical Cancer Second Most Frequent Cancer in Young European Women 1

Више

Upala pluća – koji su faktori rizika i uzročnici, liječenje

Upala pluća – koji su faktori rizika i uzročnici, liječenje Kreni zdravo! Stranica o zdravim navikama i uravnoteženom životu https://www.krenizdravo.rtl.hr Upala pluća - koji su faktori rizika i uzročnici, liječenje Upala pluća jedan je od vodećih uzroka oboljenja

Више

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET Maja Marković Probir na kromosomopatije u prvom tromjesečju DIPLOMSKI RAD Zagreb, 2018.

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET Maja Marković Probir na kromosomopatije u prvom tromjesečju DIPLOMSKI RAD Zagreb, 2018. SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET Maja Marković Probir na kromosomopatije u prvom tromjesečju DIPLOMSKI RAD Zagreb, 2018. SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET Maja Marković Probir na kromosomopatije

Више

untitled

untitled ПОКАЗАТЕЉИ КВАЛИТЕТА РАДА СТАЦИОНАРНИХ ЗДРАВСТВЕНИХ УСТАНОВА У БЕОГРАДУ ЗА ПЕРИОД..-3... ГОДИНЕ -КАРДИОХИРУРГИЈА- Кардиохирургија је медицинска дисциплина у оквиру које се обављају високоспецијализоване

Више

Acta medica Medianae (2000) 6 (21-25) PRETHODNA SAOPŠTENJA MORBIDITET OD AKUTNOG INFARKTA MIOKARDA U POPULACIJI ROMA GRADA NIŠA Marko LAZOVIĆ, Svetlan

Acta medica Medianae (2000) 6 (21-25) PRETHODNA SAOPŠTENJA MORBIDITET OD AKUTNOG INFARKTA MIOKARDA U POPULACIJI ROMA GRADA NIŠA Marko LAZOVIĆ, Svetlan Acta medica Medianae (2000) 6 (21-25) PRETHODNA SAOPŠTENJA MORBIDITET OD AKUTNOG INFARKTA MIOKARDA U POPULACIJI ROMA GRADA NIŠA i Milomir RANĐELOVIĆ Klinika za kardiovaskularne holesti Kliničkog centra

Више

KONTINUIRANA MEDICINSKA EDUKACIJA What can we learn from the Three Vessel and Tracheal View? Gardiner Helena Reader and Director of perinatal Cardiolo

KONTINUIRANA MEDICINSKA EDUKACIJA What can we learn from the Three Vessel and Tracheal View? Gardiner Helena Reader and Director of perinatal Cardiolo What can we learn from the Three Vessel and Tracheal View? Gardiner Helena Reader and Director of perinatal Cardiology Imperial College London Honorary Consultant at Queen Charlotte s and Chelsea & Royal

Више

Hrvatski časopis za javno zdravstvo Vol 12, Broj 46, 7. travnja Prevalencija gestacijskog dijabetesa u Hrvatskoj KATJA ERJAVEC 1, TAMARA POLJIČA

Hrvatski časopis za javno zdravstvo Vol 12, Broj 46, 7. travnja Prevalencija gestacijskog dijabetesa u Hrvatskoj KATJA ERJAVEC 1, TAMARA POLJIČA Prevalencija gestacijskog dijabetesa u Hrvatskoj KATJA ERJAVEC 1, TAMARA POLJIČANIN 2, URELIJA RODIN 2,3, RATKO MATIJEVIĆ 1,4 1 Klinička bolnica Merkur 2 Hrvatski zavod za javno zdravstvo 3 Škola narodnog

Више

untitled

untitled ЛЕТАЛИТЕТ У БОЛНИЦАМА У БЕОГРАДУ* (ниво установе) Табела 1 ИСПИСАНИХ БОЛЕСНИКА УМРЛИХ У ТОКУ ПРВИХ 48 САТИ ОД ПРИЈЕМА У БОЛНИЦУ УКУПАН УМРЛИХ СТОПА ЛЕТАЛИТЕТА УМРЛИХ У ТОКУ ПРВИХ 48 САТИ ОД ПРИЈЕМА У БОЛНИЦУ

Више

10-12gine09_n.indd

10-12gine09_n.indd Hrvatski zavod za javno zdravstvo*, Klinika za dje~je bolesti KBC-a**, Klini~ki zavod za patolo{ku anatomiju»ljudevit Jurak«KB»Sestre Milosrdnice«***, u Zagrebu UZROCI PERINATALNIH SMRTI U REPUBLICI HRVATSKOJ

Више

Rak pluća – uzroci, simptomi i liječenje

Rak pluća – uzroci, simptomi i liječenje Kreni zdravo! Stranica o zdravim navikama i uravnoteženom životu https://www.krenizdravo.rtl.hr Rak pluća - uzroci, simptomi i liječenje Rak pluća je maligni tumor pluća, a može se podijeliti na karcinom

Више

Med Pregl 2010; LXIII (11-12): Novi Sad: novembar-decembar. 747 ORIGINALNI NAUČNI RADOVI ORIGINAL STUDIES Ginekološka ordinacija Višnjevac, N

Med Pregl 2010; LXIII (11-12): Novi Sad: novembar-decembar. 747 ORIGINALNI NAUČNI RADOVI ORIGINAL STUDIES Ginekološka ordinacija Višnjevac, N Med Pregl 2010; LXIII (11-12): 747-752. Novi Sad: novembar-decembar. 747 ORIGINALNI NAUČNI RADOVI ORIGINAL STUDIES Ginekološka ordinacija Višnjevac, Novi Sad 1 Originalni naučni rad Klinički centar Vojvodine,

Више

Z A P I S N I K

Z A P I S N I K HRVATSKI LIJEČNIČKI ZBOR - CROATIAN MEDICAL ASSOCIATION HRVATSKO DRUŠTVO ZA GINEKOLOGIJU I OPSTETRICIJU CROATIAN SOCIETY OF GYNAECOLOGY AND OBSTETRICS Adresa/Adress: Petrova 13, 10 000 Zagreb, Croatia

Више

GENITALNE INFEKCIJE- što liječiti, a što ne u pripremi za MPO postupak ?

GENITALNE INFEKCIJE- što liječiti, a što ne u pripremi za MPO postupak ? Siniša Matković, dr. med. Privatna ginekološka ordinacija, Osijek 4. Hrvatski kongres o reprodukcijskom zdravlju, planiranju obitelji, kontracepciji i IVF-u 21. 23.4.2016., Šibenik Praktično, mogućnost

Више

Odabrana poglavlja iz programskog inženjerstva

Odabrana poglavlja iz programskog inženjerstva OPIPI odabrana poglavlja iz programskog inženjerstva distributed software developmentdsd Mario Žagar Kolegij OPIPI/DSD Sveučilište u Zagrebu Fakultet elektrotehnike i računarstva Mälardalen University

Више

Katolički školski centar Sv. Josip Sarajevo Srednja medicinska škola ISPITNI KATALOG ZA ZAVRŠNI ISPIT IZ INTERNE MEDICINE U ŠKOLSKOJ / GOD

Katolički školski centar Sv. Josip Sarajevo Srednja medicinska škola ISPITNI KATALOG ZA ZAVRŠNI ISPIT IZ INTERNE MEDICINE U ŠKOLSKOJ / GOD Katolički školski centar Sv. Josip Sarajevo Srednja medicinska škola ISPITNI KATALOG ZA ZAVRŠNI ISPIT IZ INTERNE MEDICINE U ŠKOLSKOJ 2017. / 2018. GODINI Predmetno povjerenstvo za Internu medicinu: Dr.

Више

178 SG/NJ 2014;19: DOI: /sgnj ORIGINALNI ČLANAK/ ORIGINAL ARTICLE Roditelji djece s poteškoćama u razvoju; stupanj zadovoljs

178 SG/NJ 2014;19: DOI: /sgnj ORIGINALNI ČLANAK/ ORIGINAL ARTICLE Roditelji djece s poteškoćama u razvoju; stupanj zadovoljs 78 DOI: 0.608/sgnj.0.9.09 ORIGINALNI ČLANAK/ ORIGINAL ARTICLE Roditelji djece s poteškoćama u razvoju; stupanj zadovoljstva suradnjom sa zdravstvenim djelatnicima Parents of children with disabilities;

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION 126th NIS j.s.c. Board

Више

Dragi trkac i/ice, I ove godine imamo preporuku za vaš smještaj na Jahorini, ali ovog puta je to c ista eksluziva po STVARNO POSEBNIM cijenama u izuze

Dragi trkac i/ice, I ove godine imamo preporuku za vaš smještaj na Jahorini, ali ovog puta je to c ista eksluziva po STVARNO POSEBNIM cijenama u izuze Dragi trkac i/ice, I ove godine imamo preporuku za vaš smještaj na Jahorini, ali ovog puta je to c ista eksluziva po STVARNO POSEBNIM cijenama u izuzetnom hotelu Lavina s zvjezdice! Hotel ima izvrsnu hranu,

Више

МЕДИЦИНСКИ ФАКУЛТЕТ

МЕДИЦИНСКИ ФАКУЛТЕТ Распоред наставе по методским јединицама са именима наставника и сарадника за зимски семестар 2013/2014. школске године за наставни предмет Клиничка физикална терапија 2 1 Недеља и датум наставе Врста

Више

I

I I. OBRAZAC ZA OPIS STUDIJSKOG PROGRAMA Naziv studijskog programa Nositelj studijskog programa Izvoditelj studijskog programa Tip studijskog programa Razina studijskog programa Akademski/stručni naziv koji

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION 68th NIS j.s.c. Board

Више

MAZALICA DUŠKA.pdf

MAZALICA DUŠKA.pdf SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA U OSIJEKU ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET Sveučilišni studij OPTIMIRANJE INTEGRACIJE MALIH ELEKTRANA U DISTRIBUCIJSKU MREŽU Diplomski rad Duška Mazalica Osijek, 2014. SADRŽAJ

Више

Методологиjа стручног и научног рада Рецензирање Милена Вуjошевић Jаничић Математички факултет, Београд

Методологиjа стручног и научног рада Рецензирање Милена Вуjошевић Jаничић   Математички факултет, Београд www.matf.bg.ac.rs/~milena Математички факултет, Београд Преглед 1 2 Преглед семинарских радова 1 семинарских радова 2 научних радова семинарских радова Аутори шаљу рад часопису или конференциjи Одређуjе

Више

SG/NJ 2017;22: DOI: /sgnj Procjena kvalitete edukacije medicinskih sestara u pripremi trudnice za porod Assessment of th

SG/NJ 2017;22: DOI: /sgnj Procjena kvalitete edukacije medicinskih sestara u pripremi trudnice za porod Assessment of th SG/NJ 2017;22:159-64 DOI: 10.11608/sgnj.2017.22.033 159 Procjena kvalitete edukacije medicinskih sestara u pripremi trudnice za porod Assessment of the Quality Education of Nurses in Preparing Pregnant

Више

naslovnica.cdr

naslovnica.cdr Klinika za `enske bolesti i porode Op}e bolnice»sv. Duh«Zagreb ^ETVERODIMENZIONALNI ULTRAZVUK U PRA]ENJU STRUKTURE I POKRETA FETALNOG LICA FOUR DIMENSIONAL ULTRASOUND IN THE ASSESSMENT OF STRUCTURE AND

Више

Декану Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначен

Декану Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначен Декану Факултета медицинских наука Универзитета у Крагујевцу (Свака рубрика мора бити попуњена) (Ако нема података, рубрика остаје празна али назначена) I ПОЦИ О КОНКУРСУ, КОМИСИЈИ И КАНДИТИМА 1. Одлука

Више

Med Pregl 2013; LXVI (1-2): Novi Sad: januar-februar. 99 NAGRAĐENI STUDENTSKI RAD REWARDED STUDENT PAPER Univerzitet u Novom Sadu Nagrađeni st

Med Pregl 2013; LXVI (1-2): Novi Sad: januar-februar. 99 NAGRAĐENI STUDENTSKI RAD REWARDED STUDENT PAPER Univerzitet u Novom Sadu Nagrađeni st Med Pregl 2013; LXVI (1-2): 99-104. Novi Sad: januar-februar. 99 NAGRAĐENI STUDENTSKI RAD REWARDED STUDENT PAPER Univerzitet u Novom Sadu Nagrađeni studentski rad Medicinski fakultet Rewarded student paper

Више

Sveučilište u Splitu

Sveučilište u Splitu Sveučilište u Splitu Medicinski fakultet Katedra za pedijatriju IZVEDBENI RASPORED ZA STUDENTE MEDICINE ZA 2018. / 2019. AKADEMSKU GODINU TURNUS A 10. 12. 2018. (ponedjeljak) 8.50 10.25 Seminar Propedeutika

Више

No type Становништво Population Статистички годишњак Републике Српске 2014 Statistical Yearbook of Republika Srpska

No type Становништво Population Статистички годишњак Републике Српске 2014 Statistical Yearbook of Republika Srpska No type Статистички годишњак Републике Српске 2014 67 Методолошка објашњења Methodological explanations... 70 ТАБЕЛЕ TABLES.1. Прелиминарни резултати Пописа становништва, домаћинстава и станова у БиХ 2013,

Више

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET SVEUČILIŠNI DIPLOMSKI STUDIJ SESTRINSTVA Marina Grgić Pojavnost i procjena depresivnosti u trudnica i mladih

SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET SVEUČILIŠNI DIPLOMSKI STUDIJ SESTRINSTVA Marina Grgić Pojavnost i procjena depresivnosti u trudnica i mladih SVEUČILIŠTE U ZAGREBU MEDICINSKI FAKULTET SVEUČILIŠNI DIPLOMSKI STUDIJ SESTRINSTVA Marina Grgić Pojavnost i procjena depresivnosti u trudnica i mladih majki u skrbi patronažne sestre DIPLOMSKI RAD Zagreb,

Више

Druga izmjena plana za 2017.

Druga izmjena plana za 2017. Specijalna bolnica za medicinsku rehabilitaciju Krapinske Toplice Druga izmjena Financijskog plana za 2017. godinu Broj: 05-333/3-2016 Krapinske Toplice, rujan 2017. Sadržaj 1. Uvod... 2 2. Realizacija

Више

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 1. IV Број/No. 88/19 ОБРАЗОВАЊЕ У САОБРАЋАЈУ EDU

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 1. IV Број/No. 88/19 ОБРАЗОВАЊЕ У САОБРАЋАЈУ EDU ISSN 2490-2950 2018 СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE 1. IV 2019. Број/No. 88/19 ОБРАЗОВАЊЕ У САОБРАЋАЈУ EDUCATION IN TRAFFIC У 2018. години, 217 ауто-школa обављало

Више

PowerPoint Presentation

PowerPoint Presentation Како ревизије сврсисходности пословања утичу на рад корисника јавних средстава у Србији? Налази ревизија сврсисходности пословања као средства за унапређење вредности добијене за уложен новац Београд,

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION 63rd NIS j.s.c. Board

Више

Acta medica Medianae (2002) KOŠTANO-ZGLOBNI DEFORMITETI KOD UČENIKA OSNOVNIH ŠKOLA U OPŠTINI BOJNIK Vukadin RISTIĆ, Vukota MARKOVIĆ i Milomir

Acta medica Medianae (2002) KOŠTANO-ZGLOBNI DEFORMITETI KOD UČENIKA OSNOVNIH ŠKOLA U OPŠTINI BOJNIK Vukadin RISTIĆ, Vukota MARKOVIĆ i Milomir Acta medica Medianae (2002) 3 63-67 KOŠTANO-ZGLOBNI DEFORMITETI KOD UČENIKA OSNOVNIH ŠKOLA U OPŠTINI BOJNIK Vukadin RISTIĆ, Vukota MARKOVIĆ i Milomir LJUBIĆ Dom zdravlja u Bojniku Autori iznose rezultate

Више

Саопштења Општа медицина 2008;14(3-4); UDC: Прим. др Драгица Акулов, др Ковиљка Вилић-Брајић, др Драгица Спасић, прим. др Славица Ча

Саопштења Општа медицина 2008;14(3-4); UDC: Прим. др Драгица Акулов, др Ковиљка Вилић-Брајић, др Драгица Спасић, прим. др Славица Ча Саопштења Општа медицина 2008;14(3-4);132-138 UDC: 616.248-07 Дом здравља Нови Београд, Београд Сажетак Кључне речи: хроничне плућне болести, стандардизација процеса рада. Увод. Хроничне плућне болести

Више

NN indd

NN indd BROJ 81 STRANICA 9 PRILOG 1. Obrazac PISK-1 Zahtjev za priznavanje inozemnih stručnih kvalifikacija Application for recognition of professional qualifications Žensko Female Muško Male of profession 3.

Више

Microsoft PowerPoint - bergman

Microsoft PowerPoint - bergman Prof.dr.sc.Biserka Bergman Marković Prof.dr.sc. Milica Katić Davorka Vrdoljak,dr.med. Ksenija Kranjčević,dr.med. Suzana Maltar Delija,dr.med. Valerija Bralić Lang,dr.med. Marija Klarić,dr.med. Data analysis:

Више

Методологиjа стручног и научног рада Рецензирање Милена Вуjошевић Jаничић Математички факултет, Београд Преглед Садржаj 1 Рецензирање Пример рец

Методологиjа стручног и научног рада Рецензирање Милена Вуjошевић Jаничић Математички факултет, Београд Преглед Садржаj 1 Рецензирање Пример рец Методологиjа стручног и научног рада Рецензирање Милена Вуjошевић Jаничић Математички факултет, Београд Преглед Садржаj 1 Рецензирање 1 1.1 Пример рецензирања за конференциjу.............. 3 1.2.................

Више

Zorana Ivanković, dr

Zorana Ivanković, dr Medicinski fakultet Sveučilište u Mostaru Studij dentalne medicine Voditelj predmeta: Doc. dr. sc. Sanja Jurišić, dr. med. dent., spec.parodontologije i oralne medicine IZVEDBENI PLAN NASTAVE ZA PREDMET

Више

ЗАВОД ЗА ЈАВНО ЗДРАВЉЕ ВАЉЕВО АНАЛИЗА ПОКАЗАТЕЉА КВАЛИТЕТА РАДА У ЗДРАВСТВЕНИМ УСТАНОВАМА КОЛУБАРСКОГ ОКРУГА ЗА ПЕРИОД ЈАНУАР - ДЕЦЕМБАР ГОДИНЕ

ЗАВОД ЗА ЈАВНО ЗДРАВЉЕ ВАЉЕВО АНАЛИЗА ПОКАЗАТЕЉА КВАЛИТЕТА РАДА У ЗДРАВСТВЕНИМ УСТАНОВАМА КОЛУБАРСКОГ ОКРУГА ЗА ПЕРИОД ЈАНУАР - ДЕЦЕМБАР ГОДИНЕ ЗАВОД ЗА ЈАВНО ЗДРАВЉЕ ВАЉЕВО АНАЛИЗА ПОКАЗАТЕЉА КВАЛИТЕТА РАДА У ЗДРАВСТВЕНИМ УСТАНОВАМА КОЛУБАРСКОГ ОКРУГА ЗА ПЕРИОД ЈАНУАР - ДЕЦЕМБАР 2010. ГОДИНЕ ПОКАЗАТЕЉИ КВАЛИТЕТА У ПРИАМРНОЈ ЗДРАВСТВЕНОЈ ЗАШТИТИ

Више

Izvjestaj dr_Branka Cancarevic Djajic.pdf

Izvjestaj dr_Branka Cancarevic Djajic.pdf УНИВЕРЗИТЕТ У БАЊОЈ ЛУЦИ ФАКУЛТЕТ: МЕДИЦИНСКИ ИЗВЈЕШТАЈ о оцјени урађене докторске тезе ПОДАЦИ О КОМИСИЈИ На основу члана 149. Закона о високом образовању ( Службени гласник Републике Српске број. 73/10,

Више

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ ШКОЛСКА ГОДИНА/SCHOOL YEAR почетак/beginning of 2018/2019 EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE П

ISSN СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ ШКОЛСКА ГОДИНА/SCHOOL YEAR почетак/beginning of 2018/2019 EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE П ISSN 2490-2950 СТАТИСТИКА ОБРАЗОВАЊА ГОДИШЊЕ САОПШТЕЊЕ ШКОЛСКА ГОДИНА/SCHOOL YEAR почетак/beginning of 2018/2019 EDUCATION STATISTICS ANNUAL RELEASE Претходни подаци/preliminary data 1. IV 2019. Број/No.

Више

KATUŠIĆ ANTONIO.pdf

KATUŠIĆ ANTONIO.pdf SVEUILIŠTE JOSIP JURAJ STROSSMAYER ELEKTROTEHNIKI FAKULTET OSIJEK Preddiplomski studij raunarstva PROGRAMSKI JEZIK RUBY ZAVRŠNI RAD Antonio Katuši OSIJEK, svibanj 2015. SVEUILIŠTE JOSIP JURAJ STROSSMAYER

Више

Jasna Kellner

Jasna Kellner 1 Broji. 19 Ne pričaj. 37 Reci "Hvala". 2 Ne kasni. (Budi točan.) 20 Ne razumijem. 38 Reci "Molim". 3 Čitaj. 21 Ne spavaj. 39 Sjedni dolje. 4 Crtaj 22 Ne varaj. 40 Slušaj i ponovi. 5 Razumiješ li? 23 Obriši

Више

ПОКАЗАТЕЉИ КВАЛИТЕТА ЗА ЗДРАВСТВЕНУ УСТАНОВУ У ЦЕЛИНИ

ПОКАЗАТЕЉИ КВАЛИТЕТА ЗА ЗДРАВСТВЕНУ УСТАНОВУ У ЦЕЛИНИ ПОКАЗАТЕЉИ КВАЛИТЕТА РАДА СТАЦИОНАРНИХ ЗДРАВСТВЕНИХ УСТАНОВА У БЕОГРАДУ ЗА ПЕРИОД 1.7.-31.12.27. ГОДИНЕ -ПОКАЗАТЕЉИ КВАЛИТЕТА ЗА ЗДРАВСТВЕНУ УСТАНОВУ У ЦЕЛИНИ- Обавезни показатељи квалитета који се прате

Више

Graphic1

Graphic1 Originalni članak UČESTALOST KOMPLIKACIJA I SMRTNOSTI OD RESPIRATORNOG DISTRES SINDROMA U NEDONOŠČADI NAKON PRIMJENE SURFAKTANTA Selma MURATOVIĆ, Fahrija SKOKIĆ Odjeljenje za novorođenčad Klinike za ginekologiju

Више

Vol 3, Broj 12, 7. listopad Zdravstvena politika Promjene u sustavu zdravstva za poboljšanje zdravlja i zadovoljstva Ankica Smoljanović Marijana

Vol 3, Broj 12, 7. listopad Zdravstvena politika Promjene u sustavu zdravstva za poboljšanje zdravlja i zadovoljstva Ankica Smoljanović Marijana Vol 3, Broj 12, 7. listopad 2007. Zdravstvena politika Promjene u sustavu zdravstva za poboljšanje zdravlja i zadovoljstva Ankica Smoljanović Marijana Mijaković, računalna podrška Nastavni zavod za javno

Више

Скуп, 8 (2), DOI: /SKP I УДК: :618.33(497.6 RS) Оригинални научни рад РОБЕРТСОНОВЕ ТРАНСЛОКАЦИЈЕ И ЊИХОВЕ ПОСЉЕДИЦЕ РЕЗУ

Скуп, 8 (2), DOI: /SKP I УДК: :618.33(497.6 RS) Оригинални научни рад РОБЕРТСОНОВЕ ТРАНСЛОКАЦИЈЕ И ЊИХОВЕ ПОСЉЕДИЦЕ РЕЗУ Скуп, 8 (2), 2017. DOI: 10.7251/SKP170802003I УДК: 616-053.2:618.33(497.6 RS) Оригинални научни рад РОБЕРТСОНОВЕ ТРАНСЛОКАЦИЈЕ И ЊИХОВЕ ПОСЉЕДИЦЕ РЕЗУЛТАТИ ПРЕНАТАЛНЕ ДИЈАГНОСТИКЕ У УНИВЕРЗИТЕТСКОМ КЛИНИЧКОМ

Више

Safety with Car Seats and Booster Seats - Bosnian

Safety with Car Seats and Booster Seats - Bosnian Safety with Car Seats and Booster Seats Car crashes are the main cause of accidental death and serious injury of children. Correctly using a car or booster seat can save your child s life. Throughout the

Више

Prijava plana trajne edukacije za medicinske sestre

Prijava plana trajne edukacije za medicinske sestre PRIJAVA PLANA TRAJNOG USAVRŠAVANJA ZA MEDICINSKE SESTRE NAZIV USTANOVE: DZ. Zagreb Zapad ADRESA: Prilaz b. Filipovića 11. TELEFON: 3780 444 FAX: 3774 791 E-MAIL: glavna.sestra@dzz-zapad.hr DATUM 11.01.2012.

Више

NN indd

NN indd PETAK, 13. STUDENOGA 2015. NARODNE NOVINE BROJ 124 STRANICA 27 PRILOG 1. STRANICA 28 BROJ 124 NARODNE NOVINE PETAK, 13. STUDENOGA 2015. PRILOG 2. PETAK, 13. STUDENOGA 2015. NARODNE NOVINE BROJ 124 STRANICA

Више

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE

In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces RE In accordance with Article 33 Paragraph 2 Item 4 of the Listing Rules of the Belgrade Stock Exchange j.s.c. Belgrade, NIS j.s.c. Novi Sad announces REPORT ON COMPANY BODY'S SESSION 132nd NIS j.s.c. Board

Више

F84 Zahtjev za priznavanje inostrane visokoškolske kvalifikacije (zaokružiti) Application for academic recognition of foreign higher qualification (ci

F84 Zahtjev za priznavanje inostrane visokoškolske kvalifikacije (zaokružiti) Application for academic recognition of foreign higher qualification (ci Zahtjev za priznavanje inostrane visokoškolske kvalifikacije (zaokružiti) Application for academic recognition of foreign higher qualification (circle) A. U SVRHU ZAPOŠLJAVANJA - STRUČNO PRIZNAVANJE /

Више

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance 507

No type Здравствено, пензијско и инвалидско осигурање Health, pension and disability insurance 507 No type 507 Методолошка објашњења Methodological explanations... 509 ТАБЕЛЕ TABLES.1. Здравствено осигурање Health insurance...511.2. Расходи здравственог осигурања Health insurance expenditures...511.3.

Више

HRVATSKO KATOLIČKO SVEUČILIŠTE Raspored nastave PREDDIPLOMSKI STUDIJ SESTRINSTVA 2. GODINA - IZVANREDNI AKADEMSKA GODINA / LJETNI SEMESTAR

HRVATSKO KATOLIČKO SVEUČILIŠTE Raspored nastave PREDDIPLOMSKI STUDIJ SESTRINSTVA 2. GODINA - IZVANREDNI AKADEMSKA GODINA / LJETNI SEMESTAR 2. GODINA IZVANREDNI 25.2. 26.2. 27.2. 28.2. 1.3. 2.3. Dinko Puntarić, Marica Miletić Medved 16:0020:45 16:0020:45 16:0020:45 16:0020:45 Predavaonica 5 Predavaonica 5 Predavaonica 3 Predavaonica 4 NZ 4.3.

Више

Microsoft Word - TABELE UZ PRAVILNIK za doc

Microsoft Word - TABELE UZ PRAVILNIK za doc I САДРЖАЈ И ОБИМ ПРЕВЕНТИВНИХ МЕРА * У ОБЛАСТИ ЗДРАВСТВЕНЕ ЗАШТИТЕ ПОПУЛАЦИОНA ГРУПA Новорођенче (први месец) Одојче (од другог месеца до краја прве године) ВРСТА САДРЖАЈ ОБИМ туберкулозе и против хепатитиса

Више

HR / GB Valamar Argosy Hotel SPA

HR / GB Valamar Argosy Hotel SPA HR / GB Valamar Argosy Hotel SPA Intimna SPA oaza / Intimate SPA oasis Odvojite malo vremena za sebe i provedite ga na unutarnjem bazenu s kojeg se pruža nevjerojatan pogled na Elafite, pročistite organizam

Више

Microsoft PowerPoint - Bazdaric_vrste istrazivanja 2014_ pptx [Read-Only]

Microsoft PowerPoint - Bazdaric_vrste istrazivanja 2014_ pptx [Read-Only] Sveučilišni diplomski studij medicinsko-laboratorijske dijagnostike Kolegij: Medicinska informatika u kliničko-laboratorijskoj dijagnostici (MIKLD 2014./15.) Vrste istraživanja Biomedicinska istraživanja

Више