Microsoft PowerPoint - 2_hw [Compatibility Mode]

Транскрипт

1 HISTORIJSKI RAZVOJ RAČUNARA

2 Historijski razvoj računara Prahistorija računarstva Von Neumannova arhitektura računara Razvoj savremenih računara Vrste savremenih računara

3 Prahistorija računarstva Abacus najstarija sprava za računanje (operacije +, -, *, /) John Napier logaritamsko računalo Blaise Pascal prva digitalna mašina Pascalov kalkulator (+, -)

4 Prahistorija računarstva Gottfried Wilheim von Leibnitz Leibnitzzov kalkulator (+, -, *, /) Charles Babage otac računara Diferencirana i analitička mašina (princip i način rada današnjih računara) Augusta Ada Gordon Prvi računarski programer

5 Prahistorija računarstva Herman Hollerith Uređaj začitanje bušenih kartica John Presper Eckert i John William Mauchly ENIAC i UNIVAC - vakuumske elektroničke cijevi

6 Prahistorija računarstva Zadatak 1. Povezati imena naučnika sa njihovim dostignućima: 1 John Napier 2 Blaise Pascal 3 Gottfried Wilhelm von Leibnitz 4 Herman Hollerith 5 Charles Babbage diferencirana i analitička mašina digitalna mašina uređaj za čitanje bušenih kartica logaritamsko računalo Leibnitzzov kalkulator

7 Von Neumannova arhitektura računara godine računar EDVAC: - programi i podaci se skupa pohranjuju u memoriju - koristi se binarni brojni sistem - svaki računar mora imati sljedeće dijelove: ulazni dio izlazni dio radnu memoriju aritmetičko-logičku jedinicu upravljačku jedinicu

8 Von Neumannova arhitektura računara

9 Razvoj savremenih računara (Prva generacija računara) Računari UNIVAC I i IBM 650 : 1. Elektroničke cijevi - glomazne, nepouzdane i troše puno energije, 2. Kapacitet memorije - nekoliko desetaka kilobajta 3. Brzina rada - nekoliko stotina operacija u sekundi.

10 Razvoj savremenih računara (Druga generacija računara) Karakteristike su: 1. Rade na principu tranzistora, 2. Memorija na magnetnom principu rada 3. Brzina rada - stotinjak hiljada operacija u sekundi. 4. Manji su, brži i pouzdaniji od računara prve generacije.

11 Razvoj savremenih računara (Treća generacija računara) Računar IBM 360 : 1. Radi na principu integriranih kola 2. Brzina rada - nekoliko miliona operacija u sekundi, 3. Dimenzije veličine ine ormara, 4. Uvedena je tastatura i monitor, 5. Uveden je operativni sistem i pojavljuju se programski jezici višeg nivoa.

12 Razvoj savremenih računara (Četvrta generacija računara) Računara IBM 370 : 1.Upotreba mikroprocesora 2.Umjesto magnetne memorije uvedena je elektronička memorija 3.Velika brzina rada, povećan kapacitet memorije, smanjenje dimenzija, 4.Savremeni ulazno-izlazni uređaji

13 Razvoj savremenih računara (Peta generacija računara) Karakteristike: 1. Vještačka inteligencija 2. Prepoznavanje glasa i dijelova tijela 3. Paralelna obrada podataka na više procesorskih mašina

14 Razvoj savremenih računara Zadatak 2. U prazna polja u tabeli napisati odgovarajući broj slike i naziv uređaja I genaracija računar II generacija računara III generacija računara IV generacija računara Slika 1 Slika 2 Slika 4 Slika 3

15 Vrste savremenih računara Prema brzini rada i kapacitetu memorije savremeni računari se dijele na: 1. Mikroračunare (PC računare) stolni (desktop) i prenosni (laptop, notebook, hand-held, palmtop) 2. Radne stanice jednokorisnički ki računari za intenzivniju obradu podataka 3. Mini računari višekorisnički računari 4. Veliki (Mainframe) računari izuzetno velike snage za opsluživanje više hiljada korisnika. 5. Superračunari najmoćniji računari sa namjenskom arhitekturom.

16 Vrste savremenih računara Prema arhitekturi savremene računarske sisteme dijelimo na: 1.Jednoprocesorske sisteme ugrađena jedna procesna jedinica 2.Višeprocesorske sisteme ugrađeno više procesnih jedinica u kojima se vrši paralelno procesiranje.

17 Historijski razvoj računara Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice: 1. Šta je Abacus? 2. Nabrojati najznačajnija dostignuća iz prahistorije računarstva. 3. Objasnite Von Neumannovu arhitekturu računara. 4. Opišite generacije razvoja savremenih računara. 5. Kako se dijele računari prema brzini rada i kapacitetu memorije, a kako prema arhitekturi računara? Informatika, Željko Jurić, strana 27.

18 ULAZNE I IZLAZNE JEDINICE RAČUNARA

19 Ulazne i izlazne jedinice računara Ulazne jedinice računara Izlazne jedinice računara Ulazno - izlazne jedinice računara Ulazno-izlazni vezni sklopovi

20 Ulazne i izlazne jedinice računara Ulazne jedinice računara tastatura, miš, skener, digitalni fotoaparat i kamera, mikrofon, džojstik, čitač bar koda, optički i magnetni čitač, pomična kuglica Izlazne jedinice računara monitor, štampač, crtač ploter, zvučnik, slušalice, multimedijski projektor Ulazno - izlazne jedinice računara modem, touch-screen monitor

21 Ulazne jedinice računara Tastatura - unos teksta, brojeva i naredbi. tipke pisaće mašine, kursorske tipke, brojčani odjeljak, tipka Esc Escape i funkcijske tipke. Zadatak 1. Objasnite ulogu sljedečih tipki: Tab, Shift, Caps Lock, Ctrl, Alt, Esc, Backspace, Delete, Home, End, Enter

22 Ulazne jedinice računara Miš - izbor objekata na ekranu i zadavanje naredbi. Optički miš - laser evidentira pomijeranje miša u odnosu na podlogu Mehanički miš - senzori evidentiraju rotiranje kuglice po podlozi Akcije mišem: Akcije mišem: Jednostruki klik lijevom tipkom miša Dvostruki klik lijevom tipkom miša Jednostruki klik desnom tipkom miša Pomijeranje kotačem Drag and Drop pritisni i prenesi

23 Ulazne jedinice računara Skener - prenosi sliku sa papira u digitalni oblik. Princip rada Svetlosni izvor prelazi preko papira i emituje svjetlost koja se reflektuje od slike i dolazi do optičkog senzora koji registruje intenzitet i boju odgovarajućeg piksela na papiru. Kvalitet skeniranja izražava se u DPI (dot per inch) - broju skeniranih tačaka po kvadratnom inču.

24 Ulazne jedinice računara Digitalni fotoaparat i kamera slike i video zapisi Kvalitet prenosa videosnimaka se mjeri u rezoluciji u megapikselima

25 Ulazne jedinice računara Mikrofon komunikacija sa računarom putem govora. Džojstik koristi pokretnu palicu u računarskim igrama.

26 Ulazne jedinice računara Čitač bar koda, optički i magnetni čitač unos podataka prepoznavanjem napisanih znakova na dokumentu. Čitač bar koda trgovine Optičkičitač loto Magnetničitač kreditne kartice

27 Izlazne jedinice računara Monitor - omogućava vizuelni prikaz programa, podataka i poruka. Kvalitet monitora zavisi od: veličine - 17", 19", 20", 22" i veći rezolucije - broj piksela na ekranu (800x600,1024x768,...) palete boja - može biti 8,16, 32-bit-na, Prema tehnologiji izrade mogu biti: CRT (Cathode Ray Tube) - monitori sa katodnom cijevi LCD (Liquid Cristal Display) - monitori sa tečnim kristalom

28 Izlazne jedinice računara Štampač Na osnovu tehnologije štampe štampači se dijele na: matrične štampače - glava za štampanje udara iglicama preko trake koja ostavlja otisak na papiru, laserske štampače - laserski zrak osvjetljava foto osjetljivi valjak što djeluje na toner (prah) koji se prenosi na papir i nastaje slika, štampače sa mlaznicama (ink-jet) - imaju glavu za štampanje u kojoj se nalaze ketridži (posude sa mastilom) koji pod pritiskom izbacuju zagrijano mastilo i prskaju ga po papiru. Matrični štampač Laserski štampač Ink-jet štampač

29 Izlazne jedinice računara Štampač Zadatak 2. Popuniti tabelu: Štampač Prednosti Nedostaci Matrični Laserski Ink-jet

30 Izlazne jedinice računara Štampač Zadatak 2. Rješenje: Štampač Prednosti Nedostaci Matrični Laserski Ink-jet robusnost, niska cijena štampe i potrošnog materijala kvalitet otiska (rezolucija 1200 dpi) i brzina štampe visoka rezolucija, brzina štampe, niska cijena štampača mala brzina štampe, bučnost, loš kvalitet otiska visoka cijena štampača i potrošnog materijala visoka cijena potrošnog materijala

31 Crtač - ploter - omogućava štampanje velikih dimenzija Zvučnici slušalice Izlazne jedinice računara - prezentacija informacija u zvučnoj formi Multimedijalni projektor - projekcija slika na platno ili zid

32 Ulazno-izlazni vezni sklopovi Ulazno izlazni uređaji su vezani sa centralnom jedinicom preko ulaznih i izlaznih veznih sklopova u koje spadaju: Paralelna vrata (port) - razmjena više bitova odjednom (skener, štampač) Serijska vrata (port) - razmjena samo jednog bita u jednom trenutku (miš, modem) USB - standardizirano povezivanje veće skupine uređaja serijskog prenosa Grafička kartica - povezivanje monitora sa centralnom jedinicom Zvučna kartica - povezivanje zvučnika, mikrofona i slušalica sa centralnom jedinicom

33 Ulazne i izlazne jedinice računara Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice: 1. Koja je uloga ulaznih jedinica računara i koje se jedinice najčešće koriste? 2. Koja je uloga izlaznih jedinica računara i koje se jedinice najčešće koriste? 3. Odčega zavisi kvalitet monitora? 4. Navedite vrste štampača. 5. Navedite ulazne i izlazne vezne sklopove. Informatika, Željko Jurić, strana 36.

34 MEMORIJA RAČUNARA

35 Memorija računara Definicija, operacije i karakteristike memorije Mjerne jedinice memorije Interna memorija Eksterna memorija

36 Definicija i karakteristike memorije Služi za pohranjivanje (pamćenje) podataka i programa Pohranjivanje se vrši u binarnom zapisu pomoću 0 i 1. Operacije nad memorijom: čitanje podataka iz memorije i upis podataka u memoriju Osnovne karakteristike: brzina memorije - brzina zapisivanja/čitanja podataka kapacitet memorije - količina podataka koja se može upisati u memoriju

37 Mjerne jedinice memorije Bit je podatak koji ima samo dva moguća stanja: 0 ili 1 Byte je skup od 8 bitova. Oznaka za byte je B. To je i osnovna jedinica memorije računara. 1B = 2 8 = 256 kombinacija binarnih brojeva Većee mjerne jedinice: Kilobajt: 1 KB = 2 10 B = 1024 B Megabajt: 1 MB = 2 10 KB = 1024 KB = 2 20 B = B Gigabajt: 1 GB = 2 10 MB = 2 20 KB = 2 30 B = B Terabajt: 1 TB = 2 40 B Standardi: ASCII kod (8 bita) i UNICODE (16 bita)

38 Vrste memorije računara Model memorije u računaru

39 Interna memorija računara CPU registri memorije vrlo malog kapaciteta (nekoliko B) i velike brzine nalaze se unutar procesora - interne memorije procesora podaci se stalno i velikom brzinom izmjenjuju Cache memorija mala memorija za pohranu podataka koji sečesto koriste L1 cache - primarna cache memorija, radi na taktu procesora, kapacitet kb L2 cache - sekundarna cache memorija najčešće radi na nazivnoj brzini procesora.

40 Interna memorija računara RAM memorija Random Access Memory - memorija slučajnog pristupa Iz RAM-a se podaci mogu čitati i u RAM se mogu upisivati. Kada se računar isključi svi podaci iz RAM memorije se brišu. Vrste RAM-a: DDR, DDR2, DDR3. RAM sadrži podatke i instrukcije koje procesor koristi da bi mogao upravljati ostalim dijelovima računara.

41 Interna memorija računara ROM memorija Read Only Memory - memorija samo za čitanje Iz ROM-a se podaci mogu samo čitati Vrste ROM-a: PROM u trenutku proizvodnje je prazan i sadržaj se može upisati samo jednom, EPROM postoji mogućnost brisanja memorije EEPROM liči na RAM memoriju i podaci se mogu upisivati proizvoljan broj puta.

42 Eksterna memorija računara U ove memorije spadaju: 1. Disketa ili flopi disk (1,44 MB) 2. Magnetne trake 3. ZIP disk (do 100MB) 4. HARD disk (stotine GB i TB) 5. Kompakt diskovi (CD): CD ROM - podaci su upisani u toku proizvodnje i ne mogu se mijenjati niti brisati CD-R - podaci se mogu upisati ali samo jednom CD-R/W - podaci se mogu upisivati i brisati neograničen broj puta, 6. DVD - kapacitet od 4,5 GB do 18 GB 7. USB memorija - prenosivi medij za pohranu podataka.

43 Eksterna memorija računara

44 Eksterna memorija računara Staza (traka), sektor i blok (klaster) hard diska

45 Memorija računara MEMORIJA INTERNA (elektronska, primarna, unutrašnja) EKSTERNA (masovna, sekundarna, vanjska) RAM ROM PROM EPROM EEPROM CD Disketa Hard disk USB stik DVD

46 Memorija računara Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice: 1. Šta je memorija i koje su osnovne karakteristike memorije? 2. Koje mjerne jedinice se koriste za memoriju računara? 3. Koja je razlika između RAM i ROM memorije? 4. Navedite eksternu memoriju računara. Informatika, Željko Jurić, strana 39.

47 CENTRALNA JEDINICA RAČUNARA

48 Centralna jedinica računara Kućište Matična ploča Procesor Napojna jedinica

49 Kućište centralne jedinice Metalni okvir u kojem su smješteni matična ploča, procesor, napojna jedinica, diskovi, DVD ROM... Štiti unutračnje uređaje od vanjskog uticaja i korisnika od strujnih kablova

50 Kućište centralne jedinice Tower uspravna i DeskTop položena kućišta

51 Kućište centralne jedinice

52 Matična ploča

53 Matična ploča

54 Procesor Procesor ili CPU je mozak PC-a koji vrši obradu podataka. Procesor sadrži: 1. Registre - privremene memorijske jedinice 2. Aritmetičko-logičku jedinicu - obavlja aritmetičke i logičke operacija 3. Upravljačku jedinicu kontrolira i usklađuje rad svih ostalih jedinica

55 Procesor Karakteristike procesora: brzina procesora koja je definirana frekvencijom takta broj ciklusa u jednoj sekundi. Brzina takta se mjeri u GHz koja se koristi i kao mjerna jedinica za brzinu procesora dužina procesorske riječi je broj bitova koji se istovremeno prenose i obrađuju unutar procesora. Danas se upotrebljavaju tridesetdvobitni i šezdesetčetvorobitni procesori

56 Procesor Vrste procesora: Intel (8086, 80486, Pentium I-IV, Pentium Pro) AMD (K6/2, Athlon) Motorola (68000, Power PC G4) VIA ( C3, GigaPro) TI

57 Procesor Procesor računara izvršava četiri osnovne skupine instrukcija: 1. Instrukcije za prenos podataka 2. Aritmetičko-logičke instrukcije 3. Instrukcije za upravljanje tokom programa 4. Ulazno-izlazne instrukcije

58 Napojna jedinica Napojna jedinica vrši napajanje električnom energijom svaki dio PC-a pretvaranjem naizmjenične struje napona 220 V u jednosmjernu struju napona 3,3V, 5V i 12V.

59 Centralna jedinica računara Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice: 1. Šta je kućište i koje vrste kućišta postoje? 2. Nabrojati glavne elemente matične ploče. 3. Šta sadrži procesor, koje su karakteristike i vrste procesora? 4. Koja je uloga napojne jedinice računara? Informatika, Željko Jurić, strana 41.