17 Turizam 247 Statistički ljetopis Grada Zagreba
METODOLOŠKA OBJAŠNJENJA Izvor i način prikupljanja podataka Podaci o broju dolazaka i noćenja turista prikupljaju se Mjesečnim izvještajem o dolascima i noćenjima turista (obrazac TU-11) i sustavom evisitor (službeni središnji elektronički sustav za prijavu i odjavu turista). Objavom Pravilnika o načinu vođenja popisa turista te o obliku i sadržaju obrasca prijave i odjave turista turističkoj zajednici (NN, br. 126/05.) sustav evisitor službeno je postao središnji elektronički sustav za prijavu i odjavu turista u Republici Hrvatskoj s punom primjenom od 1. siječnja 2016. Iz tog razloga od 2016. turističke zajednice nisu više izvještajne jedinice o broju dolazaka i noćenja turista za kućanstva, obrte i poduzeća čiji su smještajni objekti prema Pravilniku o razvrstavanju, minimalnim uvjetima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata za smještaj (NN, br. 88/07., 49/08., 5/08., 58/08., 75/08., 45/09., 44/11., 118/11. i 33/14.) razvrstani u sobe za iznajmljivanje, apartmane, studio-apartmane i kuće za odmor te kampove u kućanstvima. Podaci o mjesečnom turističkom prometu te smještajnim kapacitetima za te vrste smještajnih objekata preuzimaju se iz sustava evisitor i dalje se statistički obrađuju. Za sve ostale vrste smještajnih objekata podaci se i dalje prikupljaju putem obrasca TU-11. Obuhvat i usporedivost Mjesečnim istraživanjem o dolascima i noćenjima turista (obrazac TU-11) obuhvaćeni su svi poslovni subjekti (poduzeća/trgovačka društva, ustanove, udruge i njihovi dijelovi), obrtnici, fizičke osobe te kućanstva koja obavljaju djelatnost pružanja usluga smještaja turistima za kraći boravak. Razvrstavanje smještajnih objekata izvršeno je prema Pravilniku o razvrstavanju, minimalnim uvjetima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata (NN, br. 88/07., 05/08., 49/08., 58/08., 75/08., 45/09., 44/11., 118/11., 33/14., 92/14. i 49/15.), a smještajni objekti su: hoteli, hoteli baštine, aparthoteli, integralni hoteli, difuzni hoteli, pansioni, kampovi, prostori za kampiranje izvan prostora kampova, sobe za iznajmljivanje, apartmani, studioapartmani, kuće za odmor, prenoćišta, hosteli, planinarski domovi, lovački domovi, učenički ili studentski domovi (kada su u njima smješteni turisti), kućanstva, te spavaći i kušet-vagoni. Objekti za smještaj u kućanstvima i seljačkim kućanstvima, prema Zakonu o ugostiteljskoj djelatnosti (NN, br. 85/15.), objekti su u kojima iznajmljivač vlasnik pruža usluge smještaja u sobi, apartmanu i kući za odmor, do najviše deset soba odnosno 20 stalnih postelja te usluge smještaja u kampu, organiziranom na zemljištu koje iznajmljuje vlasnik, s najviše deset smještajnih jedinica, odnosno za 30 gostiju istodobno. 248 Statistički ljetopis Grada Zagreba
Definicije i objašnjenja Turizam su aktivnosti osoba koje putuju i borave u mjestima izvan svoje uobičajene sredine, ne dulje od jedne godine zbog odmora, posla ili drugih razloga, osim zapošljavanja kod poslovnog subjekta sa sjedištem u mjestu posjeta. Turist je svaka osoba koja u mjestu izvan svog prebivališta provede najmanje jednu noć u ugostiteljskome ili drugom objektu za smještaj turista radi odmora ili rekreacije, zdravlja, studija, sporta, religije, obitelji, poslova, javnih misija ili skupova. evisitor je središnji elektronički sustav za prijavu i odjavu gostiju turista koji funkcionalno povezuje sve turističke zajednice u Republici Hrvatskoj, a dostupan je putem interneta bez potrebe za posebnim instaliranjem na računalo. Smještajni kapaciteti prikazuju se kao broj soba, apartmana, mjesta za kampiranje i broj ukupnih postelja prema stanju na dan 31. kolovoza. Primjenom Uredbe br.692/2011. Europskog parlamenta i Vijeća o europskoj statistici turizma, kapacitet smještajnih objekata iskazuje se za mjesec u godini kada je bio najveći. Stalne postelje su postelje koje su redovito raspoložive za iznajmljivanje gostima. 249 Statistički ljetopis Grada Zagreba Turist je registriran u svakome mjestu i objektu gdje boravi pa u slučaju promjene mjesta ili objekta dolazi do njegova ponovnog iskazivanja, a time do dvostrukosti u podacima. Zbog toga statistika evidentira broj dolazaka turista, a ne broj turista. Prebivalište je mjesto u kojem se osoba nastanila s namjerom da u njemu stalno živi. Domaći turist svaka je osoba s prebivalištem u Republici Hrvatskoj koja u nekome drugome mjestu Republike Hrvatske izvan mjesta svog prebivališta provede najmanje jednu noć u ugostiteljskome ili drugom objektu za smještaj turista. Inozemni turist svaka je osoba s prebivalištem izvan Republike Hrvatske koja privremeno boravi u Republici Hrvatskoj i provede najmanje jednu noć u ugostiteljskome ili drugom objektu za smještaj turista. Dolasci turista su broj osoba (turista) koje su došle i prijavile svoj boravak u objektu koji pruža uslugu smještaja. Noćenja turista su svaka registrirana noć osobe (turista) u objektu koji pruža uslugu smještaja.
17.1. Kapaciteti za smještaj turista prema vrstama objekata stanje 31. kolovoza 2015. 2016. objekti sobe apartmani i mjesta za kampiranje postelje objekti sobe ukupno 1) apartmani i mjesta za kampiranje postelje ukupno 1) Ukupno 196 5 147 1 017 14 719 183 4 933 1 270 15 109 Hoteli i sličan smještaj 2) 52 3 720 222 7 464 54 3 816 190 7 672 Hoteli 50 3 704 202 7 365 49 3 530 149 7 087 Sobe za iznajmljivanje, apartmani, studioapartmani, kuće za 94 320 696 889 83 401 969 4 472 odmor 3) Hosteli 42 575-2 304 43 605-2 165 Kampovi 1-99 - 1-111 - Ostali objekti za smještaj 4) 7 532-4 062 2 111-800 1) Stalne i pomoćne postelje. 2) Hoteli, aparthoteli, integralni hoteli, hoteli baštine i hoteli posebnog standarda. 3) Sobe za iznajmljivanje, apartmani, studio-apartmani, kuće za odmor u kućanstvima i seljačkim kućanstvima. 4) Prenoćišta, gostionice s pružanjem usluga smještaja, planinarski domovi. Izvor: DZS; obrada: GUSPRG Odjel za statistiku G 17.1. Broj dolazaka turista 1 400 000 ukupno inozemni 1 200 000 dolasci turista 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015. 2016. 250 Statistički ljetopis Grada Zagreba
17.2. Dolasci i noćenja turista prema vrstama objekata za smještaj turista 2015. 2016. dolasci noćenja dolasci noćenja ukupno inozemni ukupno inozemni ukupno inozemni ukupno inozemni Ukupno 1 077 778 859 140 1 804 290 1 428 551 1 152 598 920 303 2 016 107 1 620 899 Hoteli i sličan smještaj 1) 785 475 651 991 1 241 028 1 035 367 830 234 683 631 1 335 775 1 108 817 Hoteli 775 945 644 330 1 226 068 1 023 059 762 323 623 890 1 220 454 1 005 617 Sobe za iznajmljivanje, apartmani, studioapartmani, kuće za odmor 2) 100 571 78 327 245 597 186 862 143 148 112 685 366 486 288 056 Hosteli 119 694 87 073 228 872 151 121 124 858 92 966 227 924 164 224 Ostali objekti za smještaj 3) 72 038 41 749 88 793 55 201 54 358 31 021 85 922 59 802 1) Hoteli, aparthoteli, integralni hoteli, hoteli baštine i hoteli posebnog standarda. 2) Sobe za iznajmljivanje, apartmani, studio-apartmani, kuće za odmor u kućanstvima i seljačkim kućanstvima. 3) Prenoćišta, gostionice s pružanjem usluga smještaja, planinarski domovi, spavaći i kušet-vagoni, kampovi i prostori za kampiranje. Izvor: DZS; obrada: GUSPRG Odjel za statistiku 251 Statistički ljetopis Grada Zagreba G 17.2. Broj ostvarenih noćenja turista noćenja 2 200 000 2 000 000 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 ukupno inozemni 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015. 2016.
17.3. Dolasci i noćenja turista prema zemlji prebivališta 2013. 2014. 2015. 2016. dolasci noćenja dolasci noćenja dolasci noćenja dolasci noćenja Ukupno 876 604 1 451 891 967 902 1 602 420 1 077 778 1 804 290 1 152 598 2 016 107 Domaći 190 884 305 323 197 648 326 715 218 638 375 739 232 295 395 208 Inozemni 685 720 1 146 568 770 254 1 275 705 859 140 1 428 551 920 303 1 620 899 Austrija 33 147 47 930 32 104 45 306 32 375 48 688 35 278 53 805 Belgija 10 962 19 767 8 857 16 152 9 833 16 703 12 098 22 531 Bosna i Hercegovina 22 355 37 790 23 152 40 148 26 800 44 749 35 960 61 381 Bugarska 22 352 28 977 26 407 33 336 28 853 37 288 31 334 42 297 Crna Gora 3 626 7 229 4 055 8 235 4 589 9 273 5 138 10 462 Češka 7 090 12 392 8 257 13 526 8 017 14 193 9 647 16 860 Danska 5 449 9 965 5 550 10 985 5 770 10 744 5 907 11 602 Francuska 27 549 47 416 25 261 44 088 26 715 48 249 26 964 51 715 Italija 43 110 78 957 45 234 85 176 47 588 91 520 55 446 105 826 Mađarska 10 921 18 197 11 502 19 296 12 158 20 196 13 264 23 577 Makedonija 6 983 11 213 6 756 11 527 8 417 15 311 8 739 15 885 Nizozemska 16 636 27 015 17 162 29 372 17 415 30 323 17 629 34 031 Norveška 3 307 6 241 3 158 6 141 3 202 6 302 3 321 7 642 Njemačka 61 695 99 717 61 664 99 563 63 779 107 538 61 037 108 631 Poljska 13 278 21 175 14 613 23 738 17 963 27 402 19 545 33 052 Portugal 5 776 9 649 6 458 11 779 7 982 13 512 7 483 15 461 Rumunjska 9 212 17 066 9 460 19 237 10 636 19 434 12 192 25 199 Rusija 10 620 22 919 10 868 21 584 9 436 18 236 9 956 22 247 Slovačka 4 797 8 205 5 723 10 029 5 724 9 682 6 583 11 750 Slovenija 18 576 26 578 18 706 27 679 21 464 35 122 25 818 41 545 Srbija 21 652 37 318 24 226 43 880 25 890 46 334 29 120 55 031 Španjolska 27 416 41 808 31 497 50 647 33 441 54 971 31 477 56 545 Švedska 8 109 13 485 7 125 13 764 7 669 14 580 8 037 16 500 Švicarska 19 420 25 741 19 980 27 147 24 534 34 338 22 345 35 621 Turska 7 225 13 584 6 681 12 524 7 420 13 367 9 999 21 234 Ujedinjena Kraljevina 30 797 62 312 31 267 62 529 32 244 64 519 33 366 75 413 Ostale europske zemlje 32 075 57 947 33 616 62 143 33 864 65 703 38 527 77 416 Australija 14 874 27 151 15 348 29 442 16 874 33 189 17 516 36 953 252 Statistički ljetopis Grada Zagreba Izrael 12 060 26 808 12 512 26 530 13 362 26 345 14 612 29 737 Japan 29 111 37 590 33 444 43 222 28 123 37 372 21 795 30 554 Kanada 11 474 21 258 13 142 25 835 16 283 30 881 18 766 37 284 Kina 16 401 21 929 21 740 28 380 29 944 38 581 31 453 44 618 Republika Koreja 21 293 25 829 67 670 77 549 90 787 102 238 94 537 107 655 SAD 40 458 79 016 43 746 88 238 53 457 113 086 53 541 113 086 Ostale izvaneuropske zemlje 55 914 96 394 63 313 106 978 76 532 128 582 91 873 167 753 Izvor: DZS; obrada: GUSPRG Odjel za statistiku
17.4. Način dolaska turista 2013. 2014. 2015. 2016. dolasci noćenja dolasci noćenja dolasci noćenja dolasci noćenja Ukupno 876 604 1 451 891 967 902 1 602 420 1 077 778 1 804 290 1 152 598 2 016 107 Individualno 613 350 1 013 899 634 717 1 069 073 705 832 1 211 186 784 751 1 393 785 Domaći turisti 160 215 242 280 164 085 259 455 180 659 294 705 192 519 316 315 Inozemni turisti 453 135 771 619 470 632 809 618 525 173 916 481 592 232 1 077 470 Organizirano 263 254 437 992 333 185 533 347 371 946 593 104 367 847 622 322 Domaći turisti 30 669 63 043 33 563 67 260 37 979 81 034 39 776 78 893 Inozemni turisti 232 585 374 949 299 622 466 087 333 967 512 070 328 071 543 429 Izvor: DZS; obrada: GUSPRG - Odjel za statistiku 253 Statistički ljetopis Grada Zagreba G 17.3. Struktura noćenja inozemnih turista prema vrsti objekata za smještaj 2015. 2016. 13,1% 10,6% 3,9% 72,4% 18,2% 11,3% 4,3% 66,2% Hoteli i sličan smještaj Sobe za iznajmljivanje, apartmani, studio-apartmani, kuće za odmor Hosteli Ostali objekti za smještaj