EKOLOŠKI POKRET»OZON«Arhus centar Nikšić Serdara Jola Piletića 1 81 400 Nikšić Crna Gora T/f: +382 40 241 063 E: info@ozon.org.me Djelovodni broj: 93-12/01 Mjesto i datum: Nikšić, 06/08/2012 Broj stranica: 5 AAGENCIJA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE n/r g-đa Daliborka Pejović, direktorka Predmet: Nelegalna deponija opasnog otpada Vasove vode ZAHTJEV ZA ZATVARANJE NELEGALNE DEPONIJE OPASNOG OTPADA,,VASOVE VODE Poštovana g-đo Pejović, obraćamo Vam se još jednom u vezi problema sa nepravilnim upravljanjem otpadom u opštini Berane, konkretno zbog lokacije Vasove vode na kojoj se već duži niz godina odlažu različite vrste otpada, među kojima i opasni, zbog čega smatramo da se ova, ukoliko suštinski posmatramo, nelegalna deponija opasnog otpada, hitno mora zatvoriti za dalju upotrebu, ukoliko želimo spriječiti negativne posledice po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Predlažemo da se takođe u najkraćem mogućem roku pokrenu mjere za sanaciju i remedijaciju zagađenog zemljišta, te naloži lokalnoj upravi opštone Berane da predloži alternativnu lokalciju koja će biti u skladu sa važećim Zakonom o upravljanju otpadom i Pravilnikom o o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranju deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji (Sl. List Crne Gore br 01-8312, 08.12.2009. godine). S tim u vezi, molimo Vas da uskladu sa nadležnostima Agencije za zaštitu životne sredine, provjerite naše tvrdnje i pokrenete odgovarajuće procedure kako bi se zaštitio javni interes, a to je zdravlje mještana i životna sredina u kojoj žive i rade. Obrazloženje: S obzirom da lokalna uprava opštine Berane, pokušava opet donijeti Odluku o privremenom deponovanju komunalnog otpada na lokaciji Vasove vode, što je apsurdno ukoliko znamo da je ova lokacija u periodu od 27.10.2005 do 27.10.2010. godine, već jednom bila namijenjena za to (Prilog 1 - Rješenje o lokaciji, Prilog 2 - Ugovor o zakupu zemljišta), čime je predviđeni rok od godinu dana (važeći Zakon o upravljanju otpadom, Član 78 stav 2) višestruko premašen, te da se od 27.10.20120. godine nastavilo nekontrolisano odlaganje različitih vrsta otpada, među kojima i medicinskog, životinjskog, elektro, baterija i akumulatora, otpadnih ulja i dr, neshvatljivo je kako je Ministarstvo održivog razvoja i turizma moglo biti saglasno sa tim neodrživim rješenjem (Prilog 3 Dopis Ministra Sekulića). Iako je Ministar Sekulić u svom dopisu naveo da je neophodna Odluka Skupštine opštine Berane kojom će se utvriditi provremena lokacija za odlaganje komunalnog otpada u opštini Berane, lokalna uprava Opštine Berane je, po nama, ovaj dokument zloupotrijebila zatraživši
na osnovu njega asistenciju od Uprave policije, PJ Berane, uz pomoć koje je razbijena blokada kojoj su mještani MZ Beranselo pokušali zaštiti svoja prava na život u zdravoj životnoj sredini garantovana Ustavom, čitavim setom važećih zakona i usvojenih međunarodnih ugovora, među kojima je i Arhuska konvencija. Podsjećamo, nakon dva puta predavane građanske inicijative za organizovanje mjesnog referenduma, te uzaludnog čekanja više od 8 mjeseci da Predsjednik SO Berane Samir Agović odgovori na zahtjev koji je potpisalo preko 800 mještana sa biračkog spiska, što je mnogo više od propisanog Statutom Opštine Berane, MZ Beranselo je sama uspješno organizovala mjesni referendum na kom su mještani donijeli odluku da se ne dozvoli izgradnja regionalne sanitarne deponije na teritoriji njihove mjesne zajednice. Umjesto da poštuju volju svojih građana iz lokalne uprave su nastavili da manipulišu javnost i zloupotreblajvaju svoje nadležnosti, jer još jednom ističemo privremeno neuređeno smetlište Vasove vode, usled višegodišnjeg nepravilnog odlaganja različitih vrsta opasnog otpada pretvorene su u nelegalnu deponiju opasnog otpada, koja kao takvanije u nadležnosti lokalne uprave. Da koristimo agrumente i provjerene činjenice, dokazuje i Plan upravljanja otpadom opštine Berane 2010-2014, gdje se jasno navode količine otpada koji ima karakter opasnog kada se pomiješa sa komunalnim i čime se potvrđuje da su Vasove vode pretvorene u nelegalnu deponiju opasnog otpada. I dok za neke vrste opasnog otpada, poput životinjskog, azbestnog ili otpadnih baterija, koje su dokazano završavale na Vasovim vodama, nemamo projektovane količine, za dosta njih je obrađivač dao projekcije zasnovane na planovima višeg reda. Izvodi iz Plana upravljanja otpadom Opštine Berane 2010-2014 (Obrađivač: Eko Montenegro d.o.o.): Tabela 45: Količine medicinskog otpada za period 2010-2014 Godina 1 Medicinski otpad Neopasni otpad Ostali otpad 2010 46 t 140 t 6 t 2011 47 t 145 t 6 t 2012 48 t 150 t 6 t 2013 49 t 155 t 6 t 2014 50 t 160 t 6 t Tabela 46: Broj otpadnih akumulatora u periodu 2010 2014. godina Godina Otpadni akumulatori 2010 2.500 2011 2.550 2012 2.600 2013 2.650 2014 2.700 1 Otvoreno plavom bojom su osjenčene godine koje su važne za ovaj Zahtjev
Tabela 47: Godišnje količine e-otpada u opštini Berane za period od 2010-2014. godine Godina E-otpad 2010 210 t 2011 220 t 2012 240 t 2013 260 t 2014 290 t Tabela 48: Procjena količine stvaranja starih guma za period 2010-2014. godina Godina Otpadne gume 2010 240 t 2011 245 t 2012 250 t 2013 255 t 2014 260 t Tabela 49: Količina otpadnih ulja u Beranama za period 2010-2014. godina Godina Otpadna ulja 2010 100.000 l 2011 105.000 l 2012 110.000 l 2013 115.000 l 2014 120.000 l Imajući u vidu količine opasnog otpada koji je od 2010. godine, kada je i isteklo Rješenje o lokaciji za privremeno deponovanje komunalnog otpada, zaključno sa današnjim danom, potpuno svjesno i namjerno odlagan na ovom neuređenom smetlištu, kako bi se zbrinuo kao neopasni, potpuno je jasno i nesporno da je lokacija Vasove vode pretvorena u nelegalnu deponiju opasnog otpada i da i tako treba i posmatrati. Ovdje se ne može govoriti o malim količinama opasnog otpada iz domaćinstva koji je pomješan sa ostalim miješanim neopasnim otpadom, po važećem a i prethodnom Zakonu o upravljanju otpadom, mogao biti posmatran kao mješani komunalni otpad.
Takođe, bitno je pomenuti da se u Elaboratu procjene uticaja izgradnje regionalne sanitarne deponije u opštini Berane na životnu sredinu, koji je uradila firma Medix d.o.o iz Podgorice, ne pominju izvori pitke vode i površinski tokovi koji imaju karakter stalnih, što smo i utvrdili terenskim radom, već se samo na strani 71 navodi citiramo:,,kako se na prostoru lokacije deponije povremeno javljaju usled velikih padavina površinske vode, koje mogu uticati na stabilnost i rad sanitarne kade mora se izvršiti odgovarajuća projekcija njihovog rješavanja i odvođenja ispod sanitarne kade. Ovo treba riješiti u Glavnom projektu.. Jasno je da predmetni Elaborat nije ispunio svoju namjenu, te obzriom na činjenicu da je ekološka saglasnost bila važeća do 16. jula 2011. godine, iako to resorno Ministarstvo pokušava da obori, a o čemu smo Vas već upoznali, smatramo da je i zbog ovog segmenta potrebno zabraniti dalje odlaganje različitih vrsta otpada na Vasovim vodama. I ovog puta podsjećamo da je kontrolnim mjerenjima koja su naručena od strane Ekološkog pokreta,,ozon i građana Berana, odnosno Ministarstva održivog razvoja i turizma povrđeno da po važećem Pravilniku postoji eliminatorni faktor za lokaciju Vasove vode, a to je blizina rijeke Lim (manje od propisanih 500 m), čime su se takođe stekli uslovi za zabranu daljeg odlaganja otpada na toj lokaciji. Za sam kraj dužni smo istaći i da lokacija ne ispunjava kriterijume za privremeno odlagalište komunalnog otpada, propisanu važećim zakonom o upravljanjun otpadom, Član 78, stav 4 te da nije ni ograđena, niti ima vagu za mjerenje otpada anesporno doprinosi ugrožavanju životne sredine i zdravlja ljudi, jer su u neposrednoj okolini naseljene zone (MZ Budimlja, MZ Beranselo) u kojima živi značaj broj stanovnika, a uz to ne postoji ni važeća Odluka lokalnog parlamenta. S poštovanjem,
Izvori: 1) Zakon o upravljanju otpadom (Sl. List Crne Gore br. 64/11 od 29.12.2011. godine). 2) Plan o upravljanju otpadom opštine Berane 2010-2014, april 2010, Eko Montenegro d.o.o. 3) Pravilnik o bližim karakteristikama lokacije, uslovima izgradnje, sanitarno-tehničkim uslovima, načinu rada i zatvaranju deponija za otpad, stručnoj spremi, kvalifikacijama rukovodioca deponije i vrstama otpada i uslovima za prihvatanje otpada na deponiji (Sl. List Crne Gore br 01-8312, 08.12.2009. godine). 4) Elaborat procjene uticaja izgradnje regionalne sanitarne deponije u opštini Berane na životnu sredinu, septembar 2008, Medix d.o.o., Podgorica 5) Upute i pojmovnik za određivanje otpada prema katalogu otpada, prosinac 2010, Agencija za zaštitu okoliša, Republika Hrvatska. Prilozi: Prilog 1 - Rješenje o lokaciji, br 352-05-4434, od 27.10.2005. godine Prilog 2 - Ugovor o zakupu zemljišta, br 01-4290, od 12.05.2012. godine Prilog 3 Dopis Ministra Sekulića. Br 11-46/33, od 25.07.2012. godine Dostavljeno: Elektronskom poštom na: E: epamontenegro@gmail.com Preporučeno poštom na: Agencija za zaštitu životne sredine n/r g-đa Daliborka Pejović, direktorka IV Proleterske brigade 19 81 000 Podgorica