U N I V E R Z I T E T U N O V O M S A D U P O LJ O P R I V R E D N I F A K U L T E T D E P A R T M A N Z A V E T E R I N A R S K U M E D I C I N U
Rane kože i mišića Etiologija: Trauma Ugrizi Okovratnici Ustrelne i prostrelne rane Simptomi U zavisnosti od dubine lezije i oštećenja vitalnih struktura u vratu (krvarenje, bol, dispneja...)
Terapija Opšti principi terapije rana Ugrizne i ustrelne rane se u principu leče otvoreno Drenaža, lavaža, previjanje, antibiotici, analgetici...
Ubodna rana u predelu jugularnog žleba
Terapija
Komplikacija nakon i/m injekcije
TERAPIJA
Prostrelna rana na vratu psa
Infekcija incizione rane Jedan deo je primarno zarastao
Zlostavljanje pasa uzak kaiš, lanac, okovratnik
Kontuzije kože i mišića Etiologija Udar: kopito, rog Pad, sportski konji Saobraćajni udes Oprema Simptomi Ekskorijacije Infiltracija kože i potkožnog tkiva krvlju Hematomi Traumatski miozitis Rupture mišića
Simptomi Bolan i temperiran otok Mišići napeti Torticollis Pokreti glave i vrata ograničeni Stazni edem glave glava nilskog konja Disanje otežano Aspiraciona bronhopneumonija Ozleda m brachiocephalikus-a hromost u fazi predvođenja)
Terapija Dezinfekcija Cinkvitaminska mast Hematom, apsces incizija Podizanje glave- dva povodnika Oglav obložiti vatom i zavojem Israna, napoji
Rane grkljana i dušnika Rane identične kao kod povreda vrata Simptomi Teško disanje Terapija Traheotomija Krvarenje ligature Prilagoditi režim ishrane i napoja
Rane krvnih sudova Povrede a. carotis i v. Jugularis brzo iskrvarenje egzitus Ubodne rane iskrvarenje 12-24 h Hematom Terapija: Ligatura krvnog suda Rez kože i potkožja dužine 10 cm uz rub m. brahiocefalikusa, tupo preparisanje tkiva od traheje, prstom se obuhvati a carotis i izvuče iz rane, odvoje se nervi n. vagus, n. Recurens Podvezivanje dvostrukom ligaturom, šivenje mišića i kože
Zapaljenje v. jugularis i.v. Aplikovanje lekova Difuzan otok dužinom jugularnog žleba Bolan i temperiran Kasnije ograničena tvorevina debljine konopca Apsces Hiperemija sluzokoža na glavi Embolije mozga i pluća
Zapaljenje potiljačne burze Ova burza se nalazi ispod lig. Nuchae na atlasu i epistrofeusu Etiologija i simptomi: Trauma Infekcija Aseptični i gnojni oblik Hronični oblik higrom Gnojni oblik (subkutane i intramuskularne flegmone, apsces, fistula)
Akutni aseptični oblik (topli burovi oblozi, resoorptivne masti) Punkcija burze Lokalna aplikacija antibiotika + kortizon Higromi omogućuju sekundarnu infekciju Gnojni burzitis: Obostrana punkcija Ispiranje fiziološkim rastvorom (dve igle) Neuspeh ovom terapijom zahteva inciziju Drenaža gazom Nekroza ligamenata - resekcija
Prelomi vratnih pršljenova Etiologija i simptomi Pad na glavu ili vrat Saobraćajni udesi Tortikolis Krepitacija 5-7 pršljen dispneja N. phrenicus Opšta paraliza RTG
Prognoza kod fraktura pršljenova je nepovoljna Kod luksacija prognoza je povoljnija Subluksacije nameštanje pod rengenoskopskim ekranom u opštoj anesteiji Gipsani zavoj male životinje
Paraliza grkljana Paralysis n. laringici reccurentis (hemiplegia laryngis) Uzrok je mane hrkanja (zvižda) kod konja Tipičan inspiratorni stenozni laringealni šum - stridor Najčešća je leva paraliza mišića larinksa Atrofija mišića grkljana Vokalni lig se približe Primarna hemiplegija - nasledno Sekundarna hemiplegija (ždrebećak, oboljenja grkljana)
Paraliza grkljana Uzroci leve hemiplegije Položaj n. recurens-a, njegovo savijanje oko luka aorte i utiskivanje između aorte i traheje, kompresija od pulzacije aorte Terapija: vitamin B, elektroterapija, oštre masti Hirurška terapija: ekscizija glasnih vrećiuca
Edem glotisa oedema glottidis Etiologija: ujed insekata, inflamatorna oboljenja, udisanje vrelog vazduha i iritantnih materija Simptomi: Dispneja, cijanoza... Terapija: traheotomija...privremena, dok se ne sanira upala, lečenje primarnog oboljenja, po potrebi i proceni; kortikosteroidi, antihistaminici, analgetici, NSAIL...
Ruptura jednjaka ruptura oesophagi Etiologija: oštre kosti i šiljati predmeti, jatrogena ruptura Simptomi: otežano gutanje, regurgitacija, salivacija sa primesama krvi, bolan otok, flegmona vrata, apsces. Ruptura jednjaka u grudnom delu dovodi do pneumo-toraksa, gnojnog pleuritisa, sepse i uginuća. Terapija: hirurška, isecanje nekrotičnog tkiva, ezofagotomija resekcija i rekonstrukcija.
Pristup vratnom delu jednjaka
Pristup torakalnom delu jednjaka
Kod šivenja jednjaka... Sačuvati vaskularizaciju Isprazniti i očistiti lumen pre otvaranja Rez praviti kroz zdravo tkivo Rez uvek longitudinalan Kod ezofagoektomije što manje isecati radi smanjenja tenzije Prilikom šivenja inkorporisati submukozu Tehnika šivenja: jedan sloj, pojedinačni ili tekući šav Postaviti gastrostomu ili perkutanu gastričnu sondu
Zapušenje jednjaka obstructio oesophagi Etiologija: kod preživara jabuka repa i sl. najčešće iza ždrela, kod pasa loptica prilikom igre Simptomi: disfagija, regurgitacija, slinjenje... Terapija: kod preživara Tigisenova sonda, isecanje jabuke, repe i sl., kod pasa: ukoliko izvlačenje ne uspe, ezofagoskopija, potisnuti strano telo prema želudcugastrotomija, ako to ne uspeva - ezofagotomija.
Traheotomija Indikacije: dispneja usled akutnog otoka farinksa, larinksa, tumori, apscesi, neoplazije, empijem vazdušnih kesa konja. Opšta anestezija Operaciono polje pripremamo u predelu 4-6 trahealnog pršljena. Rez pravimo na medijalnoj liniji dužine 6-8 cm. Nakon reza na koži, odvajamo m.sternohyoideus koji su spojeni u medijalnom delu brličastom trakom.
Presecamo lig. anulare tj. Tkivo koje povezuje prstenove i uvlačimo privremeni tubus (Papeov traheo-tubus). Ukoliko isecamo tkivo potrebno je to učiniti u obliku kvadrata, a zatim postaviti trajni tubus (Pešov traheotubus) http://www.youtube.com/watch?v=x032z90oa_c
Privremeni trahealni tubusi plastični
Privremeni traheotubusi gornji sa cuffom (balonom)
Privremeni traheotubusi
Slučaj br 1. Stela čivava, ženka 4 god Suspektna povreda Vlasnik je pronašao kako nepokretno leži Po prijemu puls 30 (normalan preko 100) Temp normalna Odrađen RTG
Primetan otok mekog tkiva u predelu prvog vratnog pršljena i potiljačnog dela glave Nije prisutna fraktura lobanjskih kostiju Terapija: mirovanje, kardijaci (adrenalin, dopamin, atropin), infuzija manitola, NSAIL, kortikosteroidi Nakon nekoliko sati pas je svestan orijentisan
Slučaj br 2 Ždrebe, 7 meseci, žensko Vlasnik navikavao ždrebe na vezivanje, ždrebe ujutro našao kako leži i pokušava bezuspešno da ustane. Odrađen opšti klinički pregled, RTG i neurološki pregled DG.: morbus Wobleri in observatione Terapija: infuzija manitol, fiziološki rastvor, glukoza, furosemid, antibiotik širokog spektra, terapija dekubitalnih rana
U N I V E R Z I T E T U N O V O M S A D U P O LJ O P R I V R E D N I F A K U L T E T D E P A R T M A N Z A V E T E R I N A R S K U M E D I C I N U HIRURGIJA TORAKALNOG ZIDA I PLEURALNE ŠUPLJINE
Morfologija
Pleuralna šupljina Potencijalni prostor
Fiziologija i patofiziologija Fiziologija disanja Eupneja Dispneja Tahipneja Akustični fenomeni
Intrapleuralna patološka stanja Efuzije Pneumotoraks Tumori
Efuzije U pleuralnom prostoru se nalazi veoma mala količina serozne tečnosti koja umanjuje trenje između parijetalnog i visceralnog lista pleure U normalnim uslovima ova tečnost je difuzno razlivena i ne može se dobiti punkcijom Efuzije=povećanje količine pleuralne tečnosti
Efuzije Serozne Serohemoragične Hemoragične Hilozne Inflamatorne Neoplastične
Klinička slika Brzina razvoja patologije Kod akutnog nakupljanja gasa, tečnosti, plitko disanje tahipneja, cijalnoza Kod laganog razvoja: slabljenje, letargija, netolerancija fizičkog napora... Često i asimptomatično (psi 45ml/kg vazdha)
Dijagnostika efuzija RTG torakocenteza
Torakocenteza Evakuacija sadržaja pleuralne duplje Uzimanje uzorka za analizu Šta analizirati?
Torakocenteza Proteini Uobličeni krvni elementi Leukociti Specifična težina Makroskopski izgled...
Ali šta kod graničnih vrednosti? LDH 226 I U/L kod mačaka Odnos konc proteina efuzije i seruma CRP kod pasa 4μ/L
Tehnika torakocenteze Oprema Brizgalica Leptir kanila Stopkok ventil
Tehnika Za evakuaciju tečnosti stenalna rekumbencija donja trećina 4-7 interkostalnog prostora Za evakuaciju vazduha Lateralna rekumbencija, sredina 4-7 međurabrnog prostora.
Torakalna drenaža Ukoliko se tečnost konstantno nakuplja Ukoliko očekujemo nakupljanje tečnosti nakon operacije
Druga tehnika
Pneumo toraks PREPOZNAVANJE PNEUMOTORAKSA JE KLJUČ KA PREŽIVALJAVANJU Nakupljanje vazduha u pleuralnoj šupljini Traumatski, spontani Otvoreni, zatvoreni, ventilni Potpuni i delimični
Studentski zadatak Na osnovu znanja sa predkliničkih i klničkih predmeta opisati Moguće anamnestičke podatke Kliničku sliku Dijagnostiku
Terapija pneumotoraksa Trauma - uvek posumnjati na pneumotoraks Kod sumnje na pneumotoraks, pogotovo kod pristune dispneje izvrsiti torakocentezu.
Torakalna trauma Tupi udarac Povreda oštrim predmetom Ugriz Pad sa visine
Kod mačaka: 58% interakcija sa drugim životinjama 30% saobraćajni udes 5% pad sa visine
Činjenice Grudni koš je relativno čvrst, tako da češće stradaju meka tkiva Često na oko ne povređen grudni koš može prikriti značajnu patologiju
Ugriz: 88% fraktura rebara 67% pneumotoraks 22% pleuralne efuzije Trauma commonly associated with thoracic bite Pad sa visine 13-33% ih pretrpi traumu grudnog koša 20-50% pneumotoraks 50% pulmonalna kontuzija 10% hemotoraks.
Torakotomija Sterlnalna Međurebarna