PREGLED RTGS I ŽIRO-KLlRING TRANSAKCIJA

Транскрипт

1 CENTRALNA BANKA BOSNE I HERCEGOVINE ODJELJENJE ZA PLATNE SISTEME Platni sistemi u BiH u godini Sarajevo, godine

2 SADRŽAJ: Uvod... 3 RTGS i Žiro kliring transakcije... 3 Prvih deset banaka po broju i vrijednosti transakcija... 8 Vremenski raspored plasiranja transakcija Međunarodni kliring Jedinstveni registar računa poslovnih subjekata u Bosni i Hercegovini Centralni registar kredita Organizacione šeme banaka - po filijalama, ekspoziturama i agencijama Međubankarske i unutarbankarske transakcije

3 Uvod Izvještaj Platni sistemi u BiH u godini kao redovan godišnji izvještaj o radu platnih sistema u BiH je rađen na osnovu podataka prikupljenih od 24 banke u BiH i internih podataka Centralne banke Bosne i Hercegovine. Platni sistemi Centralne banke Bosne i Hercegovine su bili dostupni 99,93% vremena (2017. godine su bili dostupni 99,86% vremena), a što je omogućilo pravovremeno izvršenje transakcija u platnim sistemima Centralne banke Bosne i Hercegovine. RTGS i Žiro kliring transakcije Protekle godine - u Platnim sistemima Centralne banke Bosne i Hercegovine zabilježen je rast broja transakcija kao i njihove vrijednosti! Pregled broja transakcija u Platnim sistemima CB BiH za period od do godine Godina Broj transakcija Total:

4 Pregled transakcija po vrijednosti u Platnim sistemima CB BiH za period od do 2018.godine Godina Transakcije po vrijednosti u KM Ukupno:

5 Pregled RTGS i Žirokliring transakcija u Platnim sistemima CB BiH za period od do 2018.godine Godina RTGS ŽIRO-KLlRING broj transakcija Vrijednost u KM broj transakcija Vrijednost u KM Ukupno:

6 6

7 Omjer RTGS i Žirokliring transakcija u godini Broj transakcija Udio u ukupnom broju transakcija Vrijednost u KM Udio u ukupnoj vrijednosti RTGS % % Žirokliring % % Ukupno % % Udio broja RTGS transakcija u ukupnim transakcijama u godini iznosi 3 %,, dok je udio u vrijednosti 83 %. Udio žirokliring transakcija u broju ukupnih transakcija iznosi 97%, a u vrijednosti 17 %. 7

8 Prvih deset banaka po broju i vrijednosti transakcija Prvih deset banaka u BiH platnom prometu, u ukupnom broju RTGS i žirokliring međubankarskih transakcija, učestvovalo je u godini sa 72,69 %, što je povećanje u odnosu na godinu (2017. godine deset banaka je ostvarilo 71,25 % svih transakcija). Procenti učešća prvih deset banaka po broju transakcija u odnosu na ukupan broj transakcija u RTGS i Žiro kliring sistemu u godini % , , , , , , , , , ,34 Ukupno ,69 8

9 U ukupnoj vrijednosti transakcija prvih deset banaka učestvovalo je sa 75,67%, povećavši tako svoj udio u samoj vrijednosti jer je godine prvih deset banaka obavilo 74,76 % transakcija od ukupne vrijednosti. Trend je bio isti između broja i vrijednosti transakcija! Procenti učešća prvih deset banaka po vrijednosti u odnosu na ukupnu vrijednost transakcija u RTGS i Žiro kliring sistemu u godini % , , , , , , , , , ,77 Ukupno ,67 9

10 Vremenski raspored plasiranja transakcija Počevši od godine, Centralna banka Bosne i Hercegovine je uvela četiri poravnanja u platnom sistemu Žiro kliringa. Kao i prethodnih godina, komercijalne banke su više koristile vremenski raspored plasiranja platnih transakcija stimulisan nižom tarifom ponuđenom od strane Centralne banke BiH. Taj trend je nastavljen i protekle godine što je vidljivo iz naredne tabele: Redni broj Vremenski raspored transakcija u Žiro kliringu Broj transakcija u Broj transakcija u Broj transakcija od do Broj transakcija od do Broj transakcija u Žiro kliring presjek I 38,31% 40,26% 41,56% 37,79% 37,50% 2. Žiro kliring presjek II 34,47% 34,84% 34,40% 22,07% 22,65% 3. Žiro kliring presjek III 27,22% 24,89% 24,04% 24,55% 24,34% 4. Žiro kliring presjek IV 15,59% 15,51% i grafikona: 10

11 Plasiranje transakcija putem RTGS-a prema vremenskom rasporedu izraženo u procentima je slijedeće: Redni broj Vremenski raspored transakcija u RTGS-u 1. RTGS transakcije do 12:00 h 2. RTGS transakcije od 12:00 h Broj transakcija u Broj transakcija u Broj transakcija u Broj transakcija u ,25% 47,42% 47,70% 48,11% 52,75% 52,58% 52,30% 51,89% Međunarodni kliring Kroz sistem klirinškog načina obračuna međunarodnih plaćanja sa Srbijom plasirano u godini je ukupno naloga ( naloga u godini), čija je vrijednost bila eura ( eura u godini 2017.). U sistemu ubjedljivo najjeftinijeg i najbržeg plaćanja između dvije države učestvovale su četiri banke iz Bosne i Hercegovine i to: 1. MF banka a.d. Banja Luka 2. Pavlović International Bank a.d. Slobomir, Bijeljina 3. Sberbank a.d. Banja Luka 4. Sberbank BH d.d. Sarajevo 11

12 Ukupan broj naloga i njihova vrijednost po godinama: Godina Broj naloga Vrijednost naloga

13 Jedinstveni registar računa poslovnih subjekata u Bosni i Hercegovini Za Jedinstveni registar računa poslovnih subjekata u Bosni i Hercegovini broj pristupnih tačaka je bio (pretprošle godine pristupno mjesto). Broj pristupnih tačaka Jedinstvenom registru računa poslovnih subjekata u BiH 1 Banke MKO 23 3 Leasing 16 4 Osiguranje 3 5 Ostali 92 6 Ukupno U registru je aktivnih i blokiranih računa. Organizacione jedinice CB BiH u protekloj godini izdale su ukupno izvoda iz Jedinstvenog registra transakcionih računa. Broj izdatih potvrda u protekloj godini iz Jedinstvenog registra računa poslovnih subjekata u BiH Organizaciona jedinica CB BiH Glavna banka Republike Srpske Centralne banke BiH Broj potvrda Glavna jedinica Mostar Glavna jedinica Sarajevo Filijala Brčko 34 Filijala Pale 12 Ukupno Podatke iz Jedinstvenog registra računa poslovnih subjekata u BiH putem web pristupa je u godini preuzimalo ukupno 97 institucija a pristupalo se ukupno puta. Preuzimaju podatke iz JRRPS Banke 26 MKO 10 Leasing 7 Osiguranje 2 Ostali 52 Ukupno 97 13

14 Broj pristupa JRRPS za godinu Banke MKO Leasing Osiguranje 31 Ostali Ukupno Centralni registar kredita Podatke u Centralni registar kredita u godini dostavljalo je 75 institucija, a pristupalo se ukupno puta (tokom godine puta). Dostavljaju podatke u CRK Banke 26 MKO 30 Leasing 9 Osiguranje 1 Ostali 9 Ukupno 75 Broj pristupa CRK za godinu Banke MKO Leasing Osiguranje 0 Ostali Ukupno Ukupan broj pristupnih tačaka Registru je (za razliku od godine kada ih je bilo 1.325). Poslovne banke koriste najviše pristupnih mjesta 1.364, mikrokreditne organizacije 118, leasing kuće, osiguranja i ostale organizacije Broj pristupnih tačaka Centralnom registru kredita 1 Banke MKO Leasing 28 4 Osiguranje 3 5 Ostali 17 6 Ukupno

15 Organizacione šeme banaka - po filijalama, ekspoziturama i agencijama Ukupno su banke na kraju godine imale 427 filijalae (2017. godine banke su imale 333 filijale). Ukupan broj ekspozitura je bio 225 (2017. godine je bilo 321). U protekloj godini operativno je bilo 159 agencija (ili nazivom kod nekih banaka - šaltera), dok je godinu ranije bilo 168. Filijale Ekspoziture Agencije Godina U entitetu sjedišta banke U drugom entitetu U distriktu Brčko UKUPNO U entitetu sjedišta banke U drugom entitetu U distriktu Brčko UKUPNO U entitetu sjedišta banke U drugom entitetu U distriktu Brčko UKUPNO TOTAL 15

16 Broj organizacionih oblika u entitetima van entitetskog sjedišta banke je kako slijedi: Filijale Ekspoziture Agencije Ukupno

17 U entitetu sjedišta banke Filijale U drugom entitetu U distriktu Brčko Filijale

18 Ekspoziture U entitetu sjedišta banke U drugom entitetu U distriktu Brčko Ekspoziture

19 Agencije U entitetu sjedišta banke U drugom entitetu U distriktu Brčko Agencije

20 Međubankarske i unutarbankarske transakcije Tokom godine je realizovano međubankarskih plaćanja (u godini ) i unutarbankarskih (u godini ). U procentima iskazano, u ukupnom broju transakcija 43 % je realizovano međubankarskih transakcija (kroz platne sisteme CB BiH: RTGS i Žiro kliring), nasuprot 57 % naloga plasiranih unutar banaka. Pregled međubankarskih i unutarbankarskih transakcija po broju u Broj međubankarskih transakcija Broj unutarbankarskih transakcija Ukupno % 58% 100% Godina Pregled međubankarskih i unutarbankarskih transakcija po broju i po godinama Broj međubankarskih transakcija Broj unutarbankarskih transakcija Ukupno

21 Posmatrajući po vrijednosti u godini je realizovano KM kroz naloge među bankama (u godini KM) i KM unutar banaka (u godini KM). Omjer jednih naspram drugih međubankarskih u odnosu na unutarbankarske je kao u tabeli: Pregled međubankarskih i unutarbankarskih transakcija po vrijednosti u Vrijednost u KM međubankarskih transakcija Vrijednost u KM unutarbankarskih transakcija Ukupno % 53% 100% 21

22 Pregled međubankarskih i unutarbankarskih transakcija po vrijednosti i po Godina godinama Vrijednost u KM Vrijednost u KM Ukupno međubankarskih transakcija unutarbankarskih transakcija