Microsoft PowerPoint - Tema 2 PIOHI 2018.ppt

Транскрипт

1 GRAĐEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU Studijski program: Građevinarstvo, školska 2018/2019. godina Predmet: PROJEKTOVANJE I IZGRADNJA OBJEKATA HIDROTEHNIČKE INFRASTRUKTURE MATERIJALI ZA IZGRADNJU VODOVODA I POSTUPCI UGRADNJE (CEVNI MATERIJALI, ARMATURE, FAZONSKI KOMADI, PRATEĆI UREĐAJI, I DR.) Jelena Krunić 11/15 Dajana Matović 241/15 Jelisaveta Miladinović 51/15 VRSTE HIDROTEHNIČKE INFRASTRUKTURE Vodovod Kanalizacija Objekti odbrane od poplava(obaloutvrde i nasipi,kanali i drenažni sistemi) Ostali hidrotehnički sistemi

2 ISTORIJSKI RAZVOJ VODOVOD Tri epohalna pronalaska Cevi od livenog gvožđa koje mogu da izdrže relativno veliki unutrašnji pritisak (kraj 17. veka) Parna mašina kao pogonski motor za klipne crpke(kraj18. veka) Pronalazak uzročnika kolere i trbušnog tifusa odnosno početak bakteroloških ispitivanja vode(prva polovina 19. veka) VRSTE CEVNOG MATERIJALA Liveno gvožđe Čelik Plasticna masa Azbest cement Beton i armirani beton

3 CEVI OD LIVENOG GVOŽĐA Otporne na agresivno dejstvo vode Izolacija od asfaltnog premaza Izlivanje: 1. Uspravni livački kalupi od peska 2. Livačke centrifuge Izrađuju se u dužinama do 5m Spajanje: 1. Spoj na naglavak 2. Spoj na obod CEVI OD ČELIKA Izrađuju se od čeličnog lima zavarivanjem ili valjanjem Nisu otporne na agresivno dejstvo vode i zbog toga se moraju izolovati 1. izolacija iznutra bitumenom 2. izolacija spolja vrelim bitumenom i staklenim voalom Toplotna zaštita-premaz od kreča ili posipanje kamenim brašnom Moze se koristiti i izolacija betonom Otporne na udar Spajanje se vrši zavarivanjem jedna na drugu

4 CEVI OD ČELIKA Zastupljenost ovih cevi kod nas je mala,više se koriste u Indiji,Kini i Turskoj U Kini se proizvode čelične cevi kao što su: 1)SSAW( Spiral Submerged-Arc Welded) Spoljašnji prečnik do 2450mm Debljina zida cevi 3,2-25,4 mm Dužine 6-22m 2)LSAW(Longitudinal Submerged-Arc Welded) Spoljašnji prečnik do 1820mm Debljina zida cevi 5-50 mm Dužine 6-12m 3)ERW(Electric Resistance Welded) Spoljašnji prečnik do 610mm Debljina zida cevi 1,8-22mm Dužine 0,3-12m Standardi: API 5L, API CT, ASTM A252, ASTM 53, EN I EN CEVI OD ARMIRANOG BETONA o Mogućnost izrade na licu mesta o Načini izrade: 1)pervibriranjem 2)centifugiranjem 3)vibro presama o Najveći problem je spoj o Spajanje: 1)spoj na naglavak(olovna vuna) 2)spoj sa gumenim prstenom

5 o Mešavina azbestnih vlakana i portland cementa(15% azbesta i 85% cementa) o Otpornost prema agresivnom dejstvu vode zavisi od vrste cementa o Izrađuju se u 6 klasa (svaka od njih ima određenu debljinu zida) o Cev se ispituje na hidraulički pritisak u zavisnosti od proteklog vremena vezivanja cementa o Osetljive na udar o Spoj se izvodi navlačenjem spojki o Zaptivanje spojki se vrši gumenim prstenovima CEVI OD AZBEST CEMENTA CEVI OD PLASTIČNIH MASA o Za proizvodnju vodovodnih cevi koriste se: 1) polivinilhlorid (PVC) 2) polietilen (PE) 3) poliester 4) polipropilen o Izrađuju se u proizvoljnim dužinama istiskivanjem istopljene mase kroz prstenasti otvor, hlađenjem u vodi o Mala specifična težina- olakšan rad na montaži o Otporne na koroziju o Mali hidraulički otpori o Lako se obrađuju o Mala širina rova

6 PVC CEVI Toksikološki i fiziološki potpuno bezbedne za vodosnabdevanje Ne utiču na hemijski sastav, bistrinu, boju i ukus vode Proizvode se u prečnicima mm Dužine pri ispitivanju na pritisak mogu ići i do 500m Spajanje: 1) sa naglavkom zaptivenim gumenim prstenom 2) nagalavak za lepljenje 3) zavarivanje o Uobičajeni nazivi i GRP, FRP ili Fiberglas cevi PE CEVI o Proizvedene od nerđajućeg materijala o Prednosti: 1) glatkoća zidova 2) mala težina cevi 3) laka ugradnja i spajanje 4) niski troškovi održavanja 5) dug i efikasan vek 6) otporni na mraz 7) visoka hemijska otpornost 8) elastičnost o Zadovoljavaju standarde širom sveta o Prečnici se kreću mm o Standard: EN

7 PE CEVI Spajanje: 1) tup var 2) zavarivanje u obliku V šava 3) plastične spojnice sa ili bez gumenih prstenova za zaptivanje Pri ugradnji koriste se spojnice: Poliester Sučeona Metalna PP-R CEVI o Mogu da zamene pocinkovane cevi o Radni vek do 50 godina o Ne sadrže otrovne sastojke o Veliki termo i zvucni izolatori o Podnose seizmicka pomerenja o Standard:DIN1988 o Zastićene od UV zračenja o Imaju mnogo različitih fitinga koji olakšavaju i ubrzavaju montažu

8 FITINZI PP-R CEVI Muf Trougaono koleno Ventil sa točkom Koleno Zaobilazni luk Ispusni ventil T komad Krstasti T komad DUKTILNE CEVI o Duktilni liv proizveden od otpada iz proizvodnje gvožđa ili čelika o Lako se reciklira o Visoka elastičnost o Odlična otpornost na udar, izduženje i kompresiju o Dug radni vek o Mogućnost postavljanja u veoma teškim područjima

9 VENTILI OD DUKTILNOG LIVA Propusni Leptirasti Vazdušni Kontrolni (pritisak) Kontrolni (protok) Leptirasti ventil u praksi Velika trajnost Laki za postavljanje i održavanje Materijal od kojeg su izgrađeni im omogućava da podnesu veliko opterećenje Odlična otpornost prema koroziji Mogućnost korišćenja kod cevi različitog materijala Ručni kontrolni ventil VODOVODNE ARMATURE ZATVARAČI - Služe za regulisanje proticaja - Zatvarači od livenog gvožđa sa vučenim mesingom - Mali zatvarači od fosforne bronze ili mesinga - Vrste su ovalni, leptirasti, prstenasti klipni zatvarači Kratki obični Za cevovode pod vakumom Ovalni VENTIL SA PLOVKOM - Radi po principu poluge u zavisnosti da li je rezervoar koji se kroz njega puni prazan ili pun POVRATNI VENTILI - Služe za automatsko zatvaranje čim voda promeni pravac - Postavljaju se nizvodno od pumpi da bi sprečili vraćanje vode - Posebna vrsta ovih ventila su ŽABLJI POKLOPCI koji se postavljaju na kraj ispusne cevi - Za velike pritiske koriste se leptirasti povratni ventili POŽARNI HIDRANTI

10 VODOVODNE ARMATURE VAZDUŠNI VENTILI - Ispuštanje vazduha pri normalnom radu - Upuštanje vazduha pri pražnjenju cevovoda - Izrađuju se od livenog gvožđa ULIČNA ČESMA - Sastoji se od podzemnog ventila - Valov za skupljanje posute vode - Izrada od livenog gvožđa i mesinga KORPE NA ULAZNIM GRLIMA USISNA KORPA SA POVRATNIM VENTILOM VENTILACIONE GLAVE POSTUPCI IZGRADNJE VODOVODNE MREŽE KOPANJE ROVA Širina rova: Za cevi od livenog gvožđa do 250mm u dnu 0,7m Za azbestne cevi 0,8-1,7m Za čelične je potreban statički proračun Betonske sa naglavcima 1,2*D2+0,6 (D2-spoljašnji prečnik cevi) Plastične D+0,4 (D-unutrašnji prečnik cevi) Iskop rova - Ručni - Mašinski POLAGANJE CEVI Cevi od livenog gvožđa se polazu neposredno na dno Cevi od azbest cementa na sloj peska debljine 10-15cm U slučaju od opasnosti od ispiranja zemljišta cevi se postavljaju na šipove Delimično zakopavanje(azbest cevi se zatrpavaju peskom od 30 cm,a ostale mogu i zemljom iz rova) Ispitivanje na pritisak Potpuno zatrpavanje u slojevima od 30 cm uz nabijanje

11 Poprečni presek rova Postavljanje vodovodne cevi u Pantićevoj ulici u Valjevu POSTUPCI IZGRADNJE VODOVODNE MREŽE Nakon ugradnje cevi potrebno izvršiti ispiranje i dezinfekciju (primenjuje se i kod popravke nekog dela) Dezinfekcija se vrši rastvorom kalcijumhipohlorita

12 REKONSTRUKCIJA VODOVODA U VALJEVU PRATEĆI OBJEKTI VODOVODA Rezervoari: 1. ukopani u zemlju 2. na uzvišenju iznad mesta potrosnje 3. vodotoranj 4. ukopani u zemju na nedovoljnoj visini za određivanje pritiska u mreži 5. hidrofori Postrojenje za pripremu vode za piće

13 Vodovodne cevi treba da ispune određene uslove u pogledu: 1) Čvrstoće na udar 2) Deformacija i napona(manji od dozvoljenih) 3) Otpornosti na mraz 4) Prečnika,debljine zida cevi 5) Krutosti cevi 6) Pritiska u sistemu 7) Otperećenja koje deluje na cev TESTIRANJE CEVI TESTIRANJE CEVI ISPITIVANJE NA HIDRAULIČKI PRITISAK Krajevi deonice koja se isputuje se zatvaraju poklopcima,kapama ili slepim odvodima i podupiru se gredama o krajeve rova Punjenje cevi čistom vodom Cevi od livenog gvožđa i čelika se prvo opterećuju radnim pritiskom,a onda se povećava na probni i zadržava u zavisnosti od prečnika: o Do 150mm-0,5h o Od 150 do 350mm-6h o Od 450 do 700mm-12h o Veće od 700mm-24h Posmatranje i beleženje pritiska,temperature i stanja podupirača na svakih sat vremena Cevi od armiranog betona-prečnika manjeg od 700mm ispituju se 12h,a veće 24h PVC cevi posle punjenja treba da stoje pod pritiskom koji je 1,3 puta veči od normativnog PE cevi treba da stoje 12h

14 LITERATURA Milojević, M., Snabdevanje vodom i kanalisanje naselja, Građevinski fakultet, Beograd, PIPELIFE Srbija d.o.o. Komunalna infrastruktura. [Internet] Dostupno na: [pristupljeno ] Peštan Srbija. Piping solutions. [Internet] Dostupno na: [pristupljeno ] Saint-Gobain PAM. PAMLINE products. [Internet] Dostupno na: VgpjvNrd1wQLFNQwW0z8BRjNSkQ [pristupljeno ]

15 HOBAS. Gravity pipes. [Internet] Dostupno na: co6jvuy [pristupljeno ] Threeway Steel co.products. [Internet] Dostupno na: Vksc7er3L3zgtmqb00lZ1g [pristupljeno ]