Na osnovu člana 58. alineja 7. Poslovnika Narodne Skupštine Republike Srpske prečišćeni tekst ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 79/07) Zakonodavni odbor Narodne Skupštine Republike Srpske, na sjednici održanoj 06. aprila 2009. godine, utvrdio je prečišćeni tekst Zakona o doprinosima ( Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 51/01, 96/03, 128/06 i 120/08) u kojem je označen dan stupanja na snagu navedenog zakona. Broj: 02/4.3-606/09 Banja Luka, 08. april 2009. godine Predsjednik Zakonodavnog odbora Željko Mirjanić s.r. ZAKON O DOPRINOSIMA (PREČIŠĆENI TEKST) I - OPŠTE ODREDBE Član 1. Ovim zakonom uređuje se sistem obaveznih doprinosa (u daljem tekstu: doprinosi) za finansiranje penzijskog i invalidskog osiguranja, zdravstvenog osiguranja, osiguranja od nezaposlenosti i dječije zaštite u Republici Srpskoj (u daljem tekstu: Republika). Član 2. Sredstva za finansiranje potreba iz člana 1. ovog zakona obezbjeđuju se putem doprinosa i to: - doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje; - doprinosa za zdravstveno osiguranje; - doprinosa za osiguranje od nezaposlenosti; - doprinosa za dječiju zaštitu. Član 3. Sredstva iz doprinosa predstavljaju prihod: 1. Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske (u daljem tekstu: Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje); 2. Fonda za zdravstveno osiguranje Republike Srpske (u daljem tekstu: Fond za zdravstveno osiguranje); 3. Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske (u daljem tekstu: Zavod za zapošljavanje); 4. Javni fond za dječiju zaštitu Republike Srpske (u daljem tekstu: Fond dječije zaštite). II - OBVEZNIK, OSNOVICA I STOPE DOPRINOSA
Obveznik doprinosa Član 4. Obveznik doprinosa je fizičko lice - rezident Republike: - koje je zaposleno kod pravnog ili fizičkog lica-rezidenta Republike ili pravnog ili fizičkog lica sa sjedištem u drugom entitetu, distriktu ili državi; - koje je izabrano ili imenovano na javnu ili drugu dužnost i obavljanjem te dužnosti ostvaruje platu i druga primanja koja imaju karakter ličnih primanja; - koje je na teritoriji Republike zaposleno kod pravnog ili fizičkog lica-nerezidenta Republike, međunarodne organizacije i ustanove ili stranog diplomatskog ili konzularnog predstavništva, ako međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno; - koje je od strane pravnog ili fizičkog lica-rezidenta Republike kod kojeg je zaposleno upućeno na rad ili stručno usavršavanje u inostranstvo, ako nije obavezno osigurano po propisima države u koju je upućeno ili ako međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno; - koje je zaposleno u inostranstvu kod inostranog poslodavca, ako nije obavezno osigurano kod inostranog nosioca socijalnog osiguranja; - vlasnik ili suvlasnik preduzeća, radnje ili drugog oblika obavljanja samostalne djelatnosti, ako po tom osnovu ostvaruje pravo na obavezno penzijsko i invalidsko i zdravstveno osiguranje; - koje ostvaruje prihod od autorskih prava, a koje nije obavezno osigurano po drugom osnovu; - vrhunski sportisti, ako nisu osigurani po drugom osnovu; - korisnik penzije i prava na novčanu naknadu u vezi sa prekvalifikacijom i dokvalifikacijom i zapošljavanjem, koji je ovo pravo ostvario prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, - zaposleni za čijim radom je prestala potreba dok ostvaruju naknadu prema propisima iz oblasti radnih odnosa, - nezaposleno lice dok je redovno prijavljeno Zavodu za zapošljavanje, ukoliko ne prima materijalno obezbjeđenje, - vanredni student dok je redovno prijavljen Zavodu za zapošljavanje, - izbjeglo i raseljeno lice i povratnik, ako nisu osigurani po drugom osnovu, - lice kome je priznato pravo na zdravstveno osiguranje prema Zakonu o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca Odbrambenootadžbinskog rata Republike Srpske Prečišćeni tekst (,,Službeni glasnik Republike Srpske, broj 55/07), - lice koje je korisnik prava iz Zakona o socijalnoj zaštiti, ako nije osigurano po drugom osnovu, - vjerski službenici, - lice koje se bavi poljoprivrednom djelatnošću kao jedinim ili glavnim zanimanjem, - strani državljanin koji se školuje na teritoriji Republike, ako međunarodnim sporazumom nije drugačije određeno, - državljanin Republike koji u cijelosti ili djelimično ostvaruje penziju i invalidninu od inostranog isplatioca, dok ima prebivalište na teritoriji Republike, ako međunarodnim sporazumom nije drugačije određeno, - lica koja se uključuju u obavezno zdravstveno osiguranje,
- lice koje na teritoriji Republike učestvuje u akciji spasavanja ili odbrane od elementarnih nepogoda (požar, poplava, zemljotres i druge nepogode prouzrokovane višom silom), ili u akciji preduzetoj radi spasavanja života građana ili otklanjanja materijalne štete na imovini, - član dobrovoljnog vatrogasnog društva za vrijeme gašenja požara, spasavanja ljudi i imovine ugrožene požarom i drugim elementarnim nepogodama, uklanjanja posljedica elementarnih nepogoda, odlaska na vježbu i povratku sa vježbe, kao i za vrijeme obrazovanja za vatrogasnu službu koje organizuje vatrogasno društvo, - lice koje na zahtjev nadležnih državnih organa pruži pomoć tim organima, ako tom prilikom bude povrijeđeno ili se razboli, - učenik i student za vrijeme praktične nastave, odnosno za vrijeme stručne prakse kod poslodavca, - lice za vrijeme obavljanja obaveznog rada prilikom izdržavanja kazne zatvora, maloljetničkog zatvora i za vrijeme izvršenja vaspitne mjere u disciplinskom centru za maloljetnike, vaspitnoj ustanovi, vaspitno-popravnom domu ili u drugoj ustanovi za osposobljavanje, - nezaposleno lice za vrijeme prekvalifikacije ili dokvalifikacije, na koju je upućeno od strane organizacije za zapošljavanje, - lica koja u skladu sa propisima iz oblasti radnih odnosa obavljaju privremene ili povremene poslove, - lice za vrijeme obavljanja poslova kod poslodavca, bez zasnivanja radnog odnosa (volonterski rad), u skladu sa propisima iz oblasti radnih odnosa, - lice za vrijeme omladinskog radnog angažovanja posredstvom zadruge učenika, studenata i nezaposlene omladine, - lice za vrijeme učešća u javnim radovima koje organizuje Republika ili jedinica lokalne samouprave, - lice za vrijeme učešća u omladinskoj radnoj akciji, odnosno radnom kampu i takmičenju (proizvodnom, sportskom i dr.), - lice za vrijeme vršenja određenih javnih funkcija ili građanskih dužnosti po pozivu (u svojstvu poslanika, svjedoka, sudije porotnika, vještaka ili tumača i dr.) i - dijete sa teškoćama u razvoju, za vrijeme stručnog osposobljavanja, nakon završene osnovne škole. Obveznici doprinosa iz stava 1. alineje 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19. i 20. ovog člana obavezno su osigurani na zdravstveno osiguranje, obveznici doprinosa iz alineja 21, 22, 23, 25, 31, 32. i 33. obavezno su osigurani na penzijsko i invalidsko osiguranje za slučaj invalidnosti prouzrokovane povredom na radu i profesionalnom bolešću, dok se nalaze u određenim okolnostima, a obveznici iz alineja 24, 26, 27, 28, 29. i 30. obavezno su osigurani na zdravstveno i penzijsko-invalidsko osiguranje za slučaj invalidnosti prouzrokovane povredom na radu i profesionalnom bolešću, dok se nalaze u određenim okolnostima. Član 5. Rezidentom Republike, u smislu ovog zakona smatra se fizičko lice koje na teritoriji Republike ima prebivalište ili boravište i centar poslovnih i životnih interesa. Status rezidenta ima i fizičko lice koje je kao šef diplomatskog ili konzularnog predstavništva ili kao diplomatski ili konzularni službenik zaposleno u domaćem diplomatskom ili konzularnom predstavništvu u inostranstvu, ako na ta primanja ne plaća
doprinos u zemlji u kojoj je zaposleno. Status rezidenta ima i fizičko lice koje je upućeno u inostranstvo radi obavljanja poslova za Republiku, za fizičko ili pravno lice - rezidenta Republike ili za međunarodnu organizaciju. Osnovica Član 6. Osnovica doprinosa je: 1. lično primanje po Zakonu o porezu na dohodak koje podliježe plaćanju poreza na dohodak, 2. lično primanje po Zakonu o porezu na dohodak koje podliježe plaćanju poreza na dohodak vlasnika ili suvlasnika preduzeća, radnje ili drugog oblika obavljanja samostalne djelatnosti, ako po tom osnovu ostvaruje pravo na obavezno penzijsko i invalidsko i zdravstveno osiguranje, 3. bruto prihodi obveznika na osnovu kojih ostvaruje pravo na obavezno penzijsko i invalidsko i zdravstveno osiguranje, 4. 30 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske, za lica koja se bave poljoprivrednom djelatnošću, a nemaju registrovanu samostalnu djelatnost, 5. 20 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske, za nezaposleno lice dok je redovno prijavljeno Zavodu za zapošljavanje, ukoliko ne prima materijalno obezbjeđenje, 6. 50 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske, za vanrednog studenta dok je redovno prijavljen Zavodu za zapošljavanje i stranog državljanina koji se školuje na teritoriji Republike Srpske, ako međunarodnim sporazumom nije drugačije određeno, 7. 25 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema posljednjem podatku Zavoda za statistiku objavljenom u Službenom glasniku Republike Srpske, za izbjeglo i raseljeno lice i povratnika, ako nije osigurano po drugom osnovu, 8. 20 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske, za lice kome je priznato pravo na zdravstveno osiguranje prema Zakonu o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske ili drugim zakonom, 9. 40 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske, za lice koje je korisnik prava iz Zakona o socijalnoj zaštiti, ako nije osigurano po drugom osnovu, 10. penzija za državljane Republike Srpske koji u cijelosti ili djelimično ostvaruju penziju i invalidninu od inostranog isplatioca, dok imaju prebivalište na teritoriji Republike, 11. 50 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske za lica koja se lično uključuju u obavezno zdravstveno osiguranje,
12. prosječna bruto plata u Republici za prethodni mjesec, a prema posljednjem podatku Republičkog zavoda za statistiku objavljenom u Službenom glasniku Republike Srpske, za lice koje je od poslodavca kod kojeg je zaposleno upućeno na rad u inostranstvo ako nije obavezno osigurano po propisima države u koju je upućeno ili ako međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno i 13. 50 % prosječne bruto plate u Republici za prethodni mjesec, a prema glasniku Republike Srpske, srazmjerno vremenu provedenom pod okolnostima koje su dovele do osiguranja za obveznike iz člana 4. stav 1. alineje 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29, 30, 31, 32. i 33. ovog zakona. Član 7. Na prihode koji su oslobođeni poreza po članu 7. Zakona o porezu na dohodak, ne plaćaju se doprinosi. Fizička lica koja su oslobođena od plaćanja poreza po članu 8. Zakona o porezu na dohodak, ne plaćaju doprinose. Stope doprinosa Član 8. Stope doprinosa na osnovicu iz člana 6. ovog zakona iznose: - za penzijsko i invalidsko osiguranje 17%; - za zdravstveno osiguranje 11,5%; - za osiguranje od nezaposlenosti 0,7%; - za dječiju zaštitu 1,4%. Član 9. Stopa doprinosa za zdravstveno osiguranje na isplaćene penzije je 3,75 %. IV - OBRAČUN I NAPLATA DOPRINOSA Član 10. Obračun i uplatu doprinosa za obveznike vrši u trenutku isplate: a) isplatilac rezident Republike prilikom svake isplate, na osnovicu utvrđenu ovim zakonom, b) obveznik lično ili poslodavac, za obveznika koji je zaposlen kod nerezidenta Republike, odnosno kod poslodavca sa sjedištem na području drugog entiteta, distrikta ili države, v) Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, za korisnika penzije i prava na novčanu naknadu u vezi sa prekvalifikacijom i dokvalifikacijom i zapošljavanjem, koje je ovo pravo ostvarilo prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, g) Zavod za zapošljavanje za zaposlene za čijim radom je prestala potreba dok ostvaruju naknadu prema propisima iz oblasti radnih odnosa, d) Zavod za zapošljavanje, za nezaposleno lice dok je redovno prijavljeno Zavodu za zapošljavanje, ukoliko ne prima materijalno obezbjeđenje, đ) Zavod za zapošljavanje, za vanrednog studenta dok je redovno prijavljen Zavodu za zapošljavanje,
e) Ministarstvo za izbjegla i raseljena lica, za izbjeglo i raseljeno lice i povratnika, ako nije osigurano po drugom osnovu, ž) Ministarstvo rada i boračko invalidske zaštite, za lice kome je priznato pravo na zdravstveno osiguranje prema Zakonu o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca odbrambeno - otadžbinskog rata Republike Srpske, z) Centar za socijalni rad, za lice koje je korisnik prava iz Zakona o socijalnoj zaštiti, ako nije osigurano po drugom osnovu, i) vjerska zajednica u Republici, za vjerskog službenika, j) lično, lice koje se bavi poljoprivrednom djelatnošću kao jedinim ili glavnim zanimanjem, k) lično, vrhunski sportista, ako nije osiguran po drugom osnovu, l) lično, strani državljanin koji se školuje na teritoriji Republike Srpske, ako međunarodnim sporazumom nije drugačije određeno, lj) lično, državljanin Republike koji u cijelosti ili djelimično ostvaruje penziju i invalidninu od inostranog isplatioca, dok ima prebivalište na teritoriji Republike, ako međunarodnim sporazumom nije drugačije određeno, m) lično, lice koje se uključuje u obavezno zdravstveno osiguranje, n) organizacija koja organizuje akcije spasavanja ili odbrane od elementarnih nepogoda za lice koje na teritoriji Republike učestvuje u akcijama spasavanja ili odbrane od elementarnih nepogoda (požar, poplava, zemljotres i druge nepogode prouzrokovane višom silom), ili u akciji preduzetoj radi spasavanja života građana ili otklanjanja materijalne štete, nj) jedinica lokalne samouprave na čijem je području organizovano dobrovoljno vatrogasno društvo, za člana dobrovoljnog vatrogasnog društva za vrijeme gašenja požara, spasavanja ljudi i imovine ugrožene požarom i drugim elementarnim nepogodama, uklanjanja posljedica elementarnih nepogoda, odlaska na vježbu i povratku sa vježbe, kao i za vrijeme obrazovanja za vatrogasnu službu koje organizuje vatrogasno društvo, o) državni organ na čiji zahtjev osiguranik pruža pomoć za lice koje na zahtjev nadležnih državnih organa pruži pomoć tim organima, ako tom prilikom bude povrijeđeno ili se razboli, p) škola, odnosno fakultet koji organizuje praktičnu nastavu, za učenike i studente za vrijeme praktične nastave, odnosno za vrijeme stručne prakse kod poslodavca, r) kazneno-popravna, odnosno vaspitna ustanova u kojoj je osiguranik smješten za lice za vrijeme obavljanja obaveznog rada prilikom izdržavanja kazne zatvora, maloljetničkog zatvora i za vrijeme izvršenja vaspitne mjere u vaspitnoj ustanovi, ustanovi za prevaspitavanje ili u posebnoj vaspitnoj ustanovi, s) organizacija za zapošljavanje koja je uputila osiguranika na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju, za nezaposleno lice za vrijeme prekvalifikacije ili dokvalifikacije, na koju je upućeno od organizacije za zapošljavanje, t) organizacija, odnosno ustanova koja je angažovala lica za obavljanje privremenih ili povremenih poslova, ć) organizacija, odnosno poslodavac kod kojeg osiguranik volontira za lice za vrijeme obavljanja poslova kod poslodavca, bez zasnivanja radnog odnosa (volonterski rad), u skladu sa propisima iz oblasti radnih odnosa, u) omladinska, odnosno učenička zadruga za lice za vrijeme omladinskog radnog angažovanja posredstvom zadruge učenika, studenata i nezaposlene omladine, f) Republika ili jedinica lokalne samouprave kada organizuje javne radove za lice za vrijeme učešća u javnim radovima, h) organizator omladinske radne akcije, odnosno takmičenja za lice za vrijeme učešća u omladinskoj radnoj akciji, odnosno radnom kampu i takmičenju (proizvodnom, sportskom i dr.),
c) Republika ili jedinica lokalne samouprave kada je uputila poziv licu za vrijeme vršenja određenih javnih funkcija ili građanskih dužnosti po pozivu ( u svojstvu poslanika, svjedoka, sudije porotnika, vještaka ili tumača i dr.) i č) organizacija, odnosno poslodavac kod koga se osposobljava dijete sa teškoćama u razvoju, za vrijeme stručnog osposobljavanja, nakon završetka osnovne škole. Izuzetno, od stava 1. ovog člana, za obveznike od t. d) do č) ovog člana doprinos se uplaćuje do 20-tog u mjesecu za prethodni mjesec. Član 11. Uplatioci doprinosa iz člana 10. ovog zakona, dužni su da uplate doprinose na propisane uplatne račune. Član 12. Kontrolu obračuna i naplate doprinosa vrši Poreska uprava Republike Srpske. V - KAZNENE ODREDBE Član 13. Povrede odredaba ovog zakona koje imaju obilježje prekršaja, kao i odgovornosti i sankcije za prekršaje, a propisane su Zakonom o Poreskoj upravi. VI - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE Član 14. Uputstvo o načinu obračuna i uplate doprinosa donosi ministar finansija u roku od šezdeset dana računajući od dana 24. oktobra 2001. godine. Član 15. Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o doprinosima ( Službeni glasnik Republike Srpske", broj 2/95 - prečišćeni tekst, 15/96, 23/98, 13/00 i 29/00). Član 16. Ovaj zakon stupio je na snagu 24. oktobra 2001. godine, odnosno 02. decembra 2003. godine, odnosno 06. januara 2007. godine i 30. decembra 2008. godine.