Univerzitet u Beogradu Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju Studijski program Defektologija - modul Prevencija i tretman poremećaja ponaš

Транскрипт

1 Univerzitet u Beogradu Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju Studijski program Defektologija - modul Prevencija i tretman poremećaja ponašanja Nastavni program (syllabus) za predmet Socijalna politika Naziv predmeta: Naziv predmeta na engleskom: Nivo studija Кarakter predmeta Socijalna politika Social policy Osnovne akademske II godina Obavezni predmet Nedeljni fond časova II godina - 2+2; IV godina - 2+0; Godišnji fond časova Тrajanje i raspored nastave Broj ESPB II godina - 8; IV godina 6: Predavanja: III i IV semestar, ponedeljak 9:00h 10:30h, Vežbe: III i IV semestar, ponedeljak 10:30h 12:00h. Nastavnik Аsistent Način izvođenja nastave Način ocenjivanja i vrednovanja predmetnih oblasti Prof. dr Aleksandar Jugović ass. mast. Dragica Bogetić Predavanja kroz power-point prezentacije, diskusije, izlaganja studenata, rad u malim grupama, upotreba video-materijala, konsultacije kroz individualni mentorski rad. Predispitne obaveze - student može da osvoji maksimalno 50 poena: 1) obavezni pismeni test/kolokvijum 30 poena (maks.) 2) fakultativni usmeni seminar 20 poena (maks.): student može usmeno položiti I, II, III, IV i V deo sadržaja predmeta (prva 22 pitanja) i osvojiti max. 20 a min. 12 poena i time biti oslobođen tog dela gradiva na usmenom ispitu (jednog od tri pitanja). Položen ovaj deo gradiva važi godinu dana, zaključno sa junskim rokom naredne školske godine. Ispitne obaveze - završni usmeni ispit 50 ili 70 poena (maks.) 1

2 Da bi student stekao pravo da izađe na usmeni fakultativni seminar i završni usmeni ispit mora imati položen pismeni kolokvijum u formi testa. Kolokvijum obuhvata I, II, III, IV i V deo sadržaja predmeta (prva 22 pitanja). Način polaganja Кontrola kvaliteta predmeta Оbavezna literatura Izračunavanje ocene: dо 50 poena = ocena 5 (nije položio) оd poena = оcena 6 (dovoljan) оd poena = оcena 7 (dobar) оd poena = оcena 8 (vrlo dobar) оd poena = оcena 9 (оdličan) оd poena = оcena 10 (оdličan-izuzetan) Obavezni pismeni kolokvijum i usmeni ispit. Studentska evaluacija, analiza ispunjenosti plana rada, analiza ispitnih rezultata. -Mira Lakićević (2013). Socijalna politika. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. -Marija Babović (2011). Socijalno uključivanje: koncepti, stanja, politike. Beograd: SeConS grupa za razvojnu inicijativu i Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu. -Milosav Milosavljević i Aleksandar Jugović (2009). Izvan granica društva: savremeno društvo i marginalne grupe. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. -Slobodan Panov (2014). Porodično pravo. Beograd: Univerzitet u Beogradu Pravni fakultet. -Aleksandar Jugović, Ivana Stevanović i Ljubomir Pejaković (2014). Mesto za mene: deca na hraniteljstvu u Srbiji. Beograd: Centar za prava deteta, Beograd. -Nevenka Rončević, Aleksandra Stojadinović, Daliborka Batrnek- Antonić, Deca ulice, Srp Arh Celok Lek Nov-Dec;141(11-12): Aleksandar Jugović i Mlica Luković (2012). Fenomenologija beskućništva u savremenom društvu. Socijalna misao, broj 76, str Aleksandar Jugović i Miroslav Brkić (2010). Socijalna zaštita i prevencija maloletničkog prestupništva uloge, kontraverze i dobre prakse. Godišnjak Fakulteta političkih nauka, 4(4), str

3 Dopunska literatura Cilj predmeta Ishod predmeta U dogovoru sa nastavnikom za svaku tematsku jedinicu koja se obrađuje na predavanjima i vežbama. Cilj predmeta je da: studenti upoznaju osnovne pojmove socijalne politike kao nauke i praktične politike; da upoznaju faktore, sektore, sadržaj i modele socijalne politike a pre svega, sistema socijalne zaštite; da steknu znanja o karakteru sistema zaštite društveno osetljivih grupa kao što su: siromašne i materijalno neobezbeđene osobe, nezaposleni, migranti, manjinske grupe, porodice sa poremećenim odnosima, socijalno ugrožena deca, deca bez roditeljskog staranja, osobe ometene u razvoju, deca koja žive i/ili rade na ulici, deca žrtve nasilja, HIV populacija, beskućnici, izbeglice i interno raseljena lica, deca i mladi sa problemima u ponašanju. Osposobljavanje studenata da razumeju društveni kontekst društveno osetljivih grupa i karakter socijalno-političkog delovanja. Sticanje znanja o vrednostima, sadržajima i institucijama područija socijalne politike i socijalne zaštite. 3

4 SADRŽAJ PREDMETA SOCIJALNA POLITIKA I Pojmovno-teorijske osnove socijalne politike 1. Pojam socijalne politike 2. Socijalna politika i srodne naučne discipline 3. Socijalna politika i društvo: Socijalni razvoj, Socijalni slučaj, Socijalni problem, Kvalitet života, Socijalna inkluzija, Diskriminacija, Socijalne potrebe, Životni standard, Socijalna sigurnost, Socijalno pravo 4. Marginalizacija i marginalne grupe (pojam, karakteristike, tipovi, uzroci) 5. Socijalna uključenost i isključenost (pojam, indikatori, oblici) Literatura: 1. Mira Lakićević (2013). Socijalna politika. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. 2. Milosav Milosavljević i Aleksandar Jugović (2009). Izvan granica društva: savremeno društvo i marginalne grupe. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. II Oblikovanje socijalne politike: faktori, vrednosti, ideologije&modeli 1. Faktori socijalne politike (politički sistem, ekonomija, nauka, obrazovanje, ljudi, ideologije, moral, religija) 2. Vrednosti i principi u socijalnoj politici (jednakost, pravednost, socijalna pravda, solidarnost i uzajamnost, društvena integracija, socijalna sigurnost) 3. Modeli socijalne politike-države blagostanja (socijal-demokratski, (neo)liberalni, korporativni, mediteranski, mešoviti) 4. Država blagostanja u Srbiji socijalni rizici i trendovi u socijalnoj politici Literatura: 1. Mira Lakićević (2013). Socijalna politika. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. 4

5 2. Marija Babović (2011). Socijalno uključivanje: koncepti, stanja, politike. Beograd: SeConS grupa za razvojnu inicijativu i Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu. III Međunarodni kontekst socijalne politike 1. Nosioci međunarodne socijalne politike (OUN, ILO, UNICEF, WHO) 2. Socijalna politika Evrposke unije politike socijalnog uključivanja u EU (istorija, institucije, ciljevi, otvoreni metod koordinacije) Literatura: 1. Mira Lakićević (2013). Socijalna politika. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. 2. Marija Babović (2011). Socijalno uključivanje: koncepti, stanja, politike. Beograd: SeConS grupa za razvojnu inicijativu i Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu. IV Aktuelno socijalno stanje i socijalni rizici u EU i Srbiji 1. Globalizacija, tranzicija i novi socijalni rizici 2. Ekonomski i demografski trendovi 3. Finansijsko siromaštvo 4. Materijalna deprivacija i stanovanje 5. Zaposlenost i nezaposlenost 6. Obrazovanje 7. Zdravlje Literatura: 1. Marija Babović (2011). Socijalno uključivanje: koncepti, stanja, politike. Beograd: SeConS grupa za razvojnu inicijativu i Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu. 5

6 V Sektori socijalne politike: borba protiv socijalne isključenosti 1. Socijalna zaštita 2. Mere tržišta rada 3. Obrazovanje 4. Zdravstvo 5. Penzijsko-invalidsko osiguranje 6. Društvena briga o porodici i deci Literatura: 1. Marija Babović (2011). Socijalno uključivanje: koncepti, stanja, politike. Beograd: SeConS grupa za razvojnu inicijativu i Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu. 2. Mira Lakićević (2013). Socijalna politika. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. VI Društveno osetljive grupe i politike zaštite i socijalnog uključivanja 1. Siromaštvo i materijalno neobezbeđene osobe Karakteristike i dimenzije siromaštva Siromaštvo i socijalna isključenost Uzroci i posledice siromaštva Društvena reakcija na siromaštvo 2. Ljudi izvan rada - nezaposleni Pojam i tipovi nezaposlenosti Obeležja nezaposlenosti u Srbiji Društvena reakcija na nezaposlenost 3. Migranti Istorijska obeležja migracija u Srbiji Osnovni tipovi migracija Pravci i trajanje spoljnih migracija Obeležja marginalizacije i mogućnosti socijalnog uključivanja migranata 6

7 4. Manjinske grupe - Romska populacija Indikatori i uzroci socijalne isključenosti Roma Devijantna ponašanja u populaciji Roma (primer adaptivnih devijacija) Mogućnosti socijalne uključenosti Roma 5. Porodice sa poremećenim odnosima Pojam i zloupotreba roditeljskog prava Uloga OS u postupku lišenja roditeljskog prava Razvod braka: pojam, uzroci i posledice Uloga OS u postupku prestanka braka Nasilje u porodici: porodično - pravne definicije pojma i oblika Mere i postupci zaštite od nasilja u porodici i uloga OS 6. Deca bez roditeljskog staranja Tipologija dece bez roditeljskog staranja Usvojenje: uslovi, dejstva, prestanak usvojenja i uloga OS Hraniteljstvo: pojam, značaj, uslovi, normativni okviri Starateljstvo: nadležnost OS, obeležja i dužnosti staralaca 7. Deca u sukobu sa zakonom Uloga socijalne zaštite i centra za socijalni rad Prevencija u socijalnoj zaštiti Ekosistemski pristup u zaštiti Modeli zaštite u zajednici i vođenja slučaja 8. Deca koja žive i/ili rade na ulici Pojam, prevalencija, uzroci i posledice života i(ili) rada dece na ulici Socijalna i zdravstvena zaštite dece ulice 9. Deca žrtve nasilja Društvena reakcija na nasilje nad decom Stručni postupci u zaštiti dece od nasilja 10. Osobe ometene u razvoju Odnos društva prema ometenosti Marginalizacija i diskriminacija osoba sa ometenošću Porodica i društvena ranjivost dece sa ometenošću 7

8 11. HIV&AIDS populacija Pojam, obeležja i raširenost HIV-a i AIDS-a Društvena značenja HIV-a i AIDS-a Društveno uključivanje zaraženih&obolelih: borba protiv predrasuda i tretman 12. Beskućnici Pojam, tipovi i uzroci beskućništva Obeležja beskućništva i veza sa društvenim devijacijama Pravci zaštite i socijalnog uključivanja Literatura: 1. Marija Babović (2011). Socijalno uključivanje: koncepti, stanja, politike. Beograd: SeConS grupa za razvojnu inicijativu i Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu. 2. Milosav Milosavljević i Aleksandar Jugović (2009). Izvan granica društva: savremeno društvo i marginalne grupe. Beograd: Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. 3. Slobodan Panov (2014). Porodično pravo. Beograd: Univerzitet u Beogradu Pravni fakultet. 4. Aleksandar Jugović, Ivana Stevanović i Ljubomir Pejaković (2014). Mesto za mene: deca na hraniteljstvu u Srbiji. Beograd: Centar za prava deteta, Beograd. 5. Nevenka Rončević, Aleksandra Stojadinović, Daliborka Batrnek-Antonić, Deca ulice, Srp Arh Celok Lek Nov-Dec;141(11-12): Aleksandar Jugović i Miroslav Brkić (2010). Socijalna zaštita i prevencija maloletničkog prestupništva uloge, kontraverze i dobre prakse. Godišnjak Fakulteta političkih nauka, 4(4), str Jugović, A., Luković, M. (2012). Fenomenologija beskućništva u savremenom društvu. Socijalna misao, broj 76, str

9 ISPITNA PITANJA SOCIJALNA POLITIKA 1. Pojam socijalne politike i socijalnog razvoja (M. Lakićević) 2. Socijalna politika i srodne naučne discipline (M. Lakićević) 3. Socijalni slučaj, Socijalni problem, Kvalitet života, Životni standard, Socijalne potrebe (M. Lakićević) 4. Diskriminacija, Socijalna inkluzija, Socijalna sigurnost, Socijalno pravo (M. Lakićević) 5. Pojam, karakteristike i kriterijumi marginalizacije (M. Milosavljević i A. Jugović) 6. Uzroci marginalizacije, osobine i tipologije društveno marginalnih grupa (M. Milosavljević i A. Jugović) 7. Pojam socijalne uključenost i isključenosti (M. Milosavljević i A. Jugović) 8. Socijalno-politički koncepti, indikatori i tipovi socijalne isključenosti (M. Milosavljević i A. Jugović) 9. Faktori socijalne politike (M. Lakićević) 10. Vrednosti i principi u socijalnoj politici (M. Lakićević) 11. Modeli države blagostanja (M. Babović) 12. Država blagostanja u Srbiji socijalni rizici i trendovi u socijalnoj politici (M. Babović) 13. Međunarodna saradnja u socijalnoj politici - OUN, ILO, WHO (M. Lakićević) 14. Socijalna politika Evrposke unije - istorija, institucije, ciljevi, otvoreni metod koordinacije (M. Babović) 15. Socijalno stanje u EU i Srbiji: novi socijalni rizici, ekonomski i demografski trendovi i finansijsko siromaštvo (M. Babović) 16. Socijalno stanje u EU i Srbiji: materijalna deprivacija, zaposlenost i nezaposlenost (M. Babović) 17. Socijalno stanje u EU i Srbiji: obrazovanje i zdravlje (M. Babović) 18. Socijalna zaštita: modeli, socijalna pomoć, usluge (M. Babović) 19. Sistem socijalne zaštite u Srbiji: prava, ciljevi i usluge (M. Lakićević) 20. Ustanove i strategija razvoja socijalne zaštite u Srbiji (M. Lakićević) 21. Mere tržišta rada, obrazovanje i zdravstvo (M. Babović) 22. Penzijsko-invalidsko osiguranje i društvena briga o porodici i deci (M. Lakićević) 9

10 23. Karakteristike i dimenzije siromaštva i odnos siromaštvo-socijalna isključenost (M. Babović) 24. Uzroci siromaštva (M. Babović) 25. Posledice siromaštva (M. Babović) 26. Društvena reakcija na siromaštvo (M. Milosavljević i A. Jugović) 27. Pojam i tipovi nezaposlenosti i društvena rekcija na nezaposlenost (M. Milosavljević i A. Jugović) 28. Obeležja nezaposlenosti u Srbiji (M. Milosavljević i A. Jugović) 29. Istorijska obeležja migracija u Srbiji i osnovni tipovi migracija (M. Milosavljević i A. Jugović) 30. Pravci i trajanje spoljnih migracija i obeležja marginalizacije migranata (M. Milosavljević i A. Jugović) 31. Indikatori i uzroci socijalne isključenosti Roma (M. Milosavljević i A. Jugović) 32. Devijantna ponašanja u populaciji Roma (M. Milosavljević i A. Jugović) 33. Mogućnosti socijalne uključenosti Roma (M. Milosavljević i A. Jugović) 34. Pojam i načela roditeljskog prava (S. Panov) 35. Lišenje i prestanak roditeljskog prava (S. Panov) 36. Pojam i uzroci razvoda braka (S. Panov) 37. Porodično-pravni postupak kod prestanka braka i uloga OS (S. Panov) 38. Porodično-pravne definicije pojma i oblika nasilja u porodici (S. Panov) 39. Mere i postupci zaštite od nasilja u porodici i uloga OS (S. Panov) 40. Pojam potpunog usvojenja i uslovi za zasnivanje usvojenja koji se odnose na usvojioca (S. Panov) 41. Uslovi za usvojenje koje se odnose na usvojenika, dejstva i prestanak usvojenja (S. Panov) 42. Pojam, značaj i društveni kontekst hraniteljstva (A. Jugović, Lj. Pejaković, I. Stevanović) 43. Normativni okviri hraniteljstva u Srbiji (A. Jugović, Lj. Pejaković, I. Stevanović) 44. Starateljstvo: organ starateljstva, staralac i dužnosti i prava staraoca (S. Panov) 45. Starateljstvo: prestanak dužnosti, starateljstvo o maloletniku i punoletnom licu lišenom poslovne sposobnosti, posebni slučajevi starateljstva (S. Panov) 46. Uloga socijalne zaštite prema maloletničkom prestupništvu (A. Jugović i M. Brkić) 10

11 47. Maloletničko prestupništvo: ekosistemski pristup i modeli zaštite u zajednici i vođenje slučaja (A. Jugović i M. Brkić) 48. Deca ulice - deca koja žive i/ili rade na ulici (N. Rončević, A. Stojadinović, D. Batrnek- Antonić) 49. Društvena reakcija na nasilje nad decom (M. Milosavljević i A. Jugović) 50. Stručni postupci u zaštiti dece od nasilja (M. Milosavljević i A. Jugović) 51. Odnos društva prema ometenosti (M. Milosavljević i A. Jugović) 52. Marginalizacija i diskriminacija osoba sa ometenošću (M. Milosavljević i A. Jugović) 53. Porodica i društvena ranjivost dece sa ometenošću (M. Milosavljević i A. Jugović) 54. Pojam, obeležja i raširenost HIV-a i AIDS-a (M. Milosavljević i A. Jugović) 55. Društvena značenja HIV-a i AIDS-a (M. Milosavljević i A. Jugović) 56. HIV i AIDS: borba protiv predrasuda i tretman (M. Milosavljević i A. Jugović) 57. Definisanje, tipologija, uzroci i socijalno-demografska&zdravstvena obeležja beskućništva (A. Jugović i M. Luković) 58. Beskućništvo: supkultura, veze sa devijantnim ponašanjima, mladi u beskućništvu i društvena reakcija (A. Jugović i M. Luković) 11

12 12