UPRAVLJANJE ORGANIZOVANIM LJUDSKIM AKTIVNOSTIMA U PREDUZEĆIMA RADI SMANJENJA NEGATIVNIH UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ekološko upravljanje merenje uticaja poslovanja preduzeća na životnu sredinu kontinualno poboljšanje ekološkog učinka preduzeća
EKO ZNAK Za proizvode, procese i usluge ako se njihovim odvijanjem (proizvodnjom) smanjuje POTROŠNJA ENERGIJE EMISIJA ŠTETNIH I OPASNIH MATERIJA PROIZVODNJA OTPADA POTROŠNJA PRIRODNIH RESURSA
UZIMANJE IZ PRIRODE PROIZVODNJA EKSPLOATACIJA RECIKLAŽA ŽIVOTNI CIKLUS MATERIJALA
UTICAJI NA FLORU, FAUNU I ČOVEKA FIZIČKI HEMIJSKI PSIHOLOŠKI DIREKTNI INDIREKTNI KRATKOTRAJNI DUGOTRAJNI
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE STEPEN NARUŠAVANJA ŽIVOTNE SREDINE PRI UZIMANJU MATERIJALA IZ PRIRODE (iskopi, majdani, degradacija poljoprivrednog zemljišta, krčenje šuma) OBNOVLJIVOST NARUŠENIH DELOVA PRIRODE
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE STEPEN ZAGAĐENJA ŽIVOTNE SREDINE TOKOM IZRADE I PRERADE GRAĐEVINSKIH MATERIJALA (aerozagađenja, količina otpadnih materija, zagađenje tla i vodotokova otpadnim vodama i materijama, zagrevanje sredine, štetan uticaj na radnike tokom izrade i ugradnje materijala)
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE KOLIČINA BUKE, POTREBA ZAŠTITE I MOGUĆNOST MEHANIČKIH OŠTEĆENJA SUSEDNIH ZGRADA TOKOM PROIZVODNJE I UGRADNJE MATERIJALA
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE EMISIJA ŠTETNIH MATERIJA I ZRAČENJE IZ MATERIJALA gas radon (zemljište, voda, fosfogips, EFE opeke, blokovi od šljakobetona) formaldehid (iverica, lesonit, šper, lepkovi, boje lakovi...) azbest (salonit ploče, izolacija, protivpožarni malteri) mineralna vuna (termoizolacija) olovo, nikl, cink, polivinilhlorid (vodovodne cevi) alergeni iz podnih sintetičkih obloga (tapison, itison) vinil hlorid, stirol, fenol, vodonik peroksid (toksični gasovi posledica raspadanja polimernih materija) MAK LISTA opasnih materija odnosi se na radna mesta MIK LISTA odnosi se na stambene prostore navode se koncentracije koje imaju nepovoljan efekat na zdravlje ljudi, životinje i biljke
RADON Građevinski materijali MAX 200bq/kg
ZAŠTITA OD PRODORA RADONA IZ ZEMLJIŠTA PRI IZGRADNJI NOVIH ZGRADA
ZAŠTITA OD PRODORA RADONA IZ ZEMLJIŠTA U POSTOJEĆIM ZGRADAMA
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE TRAJNOST GRAĐEVINSKOG MATERIJALA POTREBA ZA REPRODUKCIJOM SPOLJNI MALTER 35-50 GODINA VRATA 50-70 GODINA PROZORI 40-60 GODINA KOROZIJA MATERIJALA - razaranje materijala nastalo fizičko hemijskim delovanjem spoljne sredine
AZBEST U KUĆI 1. Roof coverings 2. Attic Insulation 3. Joint compounds and acoustical plasters 4. Fireplace insulation 5. Wood burning stoves 6. Wall/floor coverings 7. Oven insulation 8. Pipe insulation 9. Boiler insulation
OBELEŽAVANJE VLAKNA AZBESTA PRAVILAN RAD
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE ENERGIJA UTROŠENA ZA PRIBAVLJANJE I TRANSPORT SIROVINA (prednost dati lokalnim resursima) IZRADU GRAĐEVINSKIH MATERIJALA (kamen, drvo, glina prirodni) TRANSPORT DO GRADILIŠTA (blizina izvora i prerade/dorade) UGRADNJU MATERIJALA U OBJEKAT (laki materijali) TERMOIZOLACIONA I TERMOAKUMULACIONA SVOJSTVA MATERIJALA ENERGIJA POTREBNA ZA RECIKLAŽU MATERIJALA
KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE ZGRADA ZA RUŠENJE MOGUĆNOST RECIKLAŽE GRAĐEVINSKOG MATERIJALA DROBLJENJE BETONA RAŠČIŠĆENA LOKACIJA
SORTIRANI MATERIJAL ZA RECIKLAŽU BETON ASFALT METAL DROBLJENI BETON - NOVA PODLOGA POSTAVLJANJE PODLOGE NOVI OBJEKAT
OSOBINE GRAĐEVINSKIH MATERIJALA HEMIJSKE OSOBINE (izgled, boja, trajnost, otpornost u agresivnim sredinama, razlaganje tokom požara dim i toksičnost, emitovanje štetnih materija tokom eksploatacije) FIZIČKE OSOBINE (zapreminska masa, poroznost, gustina, toplotno širenje i skupljanje, provodljivost toplote, zvuka, gorivost, toplotna moć, brzina širenja plamena) MEHANIČKE OSOBINE (čvrstoća na pritisak, savijanje, zatezanje i smicanje, elastičnost, plastičnost, žilavost) TEHNOLOŠKE OSOBINE (podobnost za livenje, kovanje, presovanje, valjanje) EKOLOŠKE OSOBINE (mogući uticaji i posledice upotrebe po okolinu)
ISPITIVANJE GRAĐEVINSKIH MATERIJALA AKREDITOVANE I OVLAŠĆENE LABORATORIJE AKREDITACIJA NOTIFIKACIJA SERTIFIKACIJA SERTIFIKAT STANDARDNA ISPITIVANJA NAUČNO ISTRAŽIVAČKA ISPITIVANJA
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA OPEKA (PUNA, ŠUPLJA, SILIKATNA) negoriv konstrukcioni materijal (900ºC puna opeka) ZID 25cm POŽARNA OTPORNOST 5 SATI (POŽARNI ZID)
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA GRANIT PRIRODNI KAMEN 200ºC povećanje čvrstoće na 160% 600ºC 107% čvrstoće KREČNJAK 750ºC 104% čvrstoće
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA BETON ARMIRANI BETON NEGORIVI MATERIJALI granitni agregat 200ºC povećanje čvrstoće na 150% 600ºC 60% čvrstoće RADNA SPOSOBNOST 550ºC krečnjački agregat 400ºC povećanje čvrstoće na 138% 500ºC 120% čvrstoće 600ºC 90% čvrstoće RADNA SPOSOBNOST 700ºC AB zaštitni sloj armature procenat armiranja toplotne karakteristike betona veličine i vrste opterećenja
RADNIČKI UNIVERZITET NOVI SAD
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA GIPSANI PROIZVODI ploče, blokovi 170ºC gube vezanu vodu i čvrstoću specijalne gipsane ploče F30 F90 pregradni i zaštitni elementi
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA KREČNI MALTER Sloj maltera 15 20mm Produžuje 15 20 min vreme zagrevanja konstrukcije do samopaljenja
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA PROZORSKO STAKLO PRI ZAGREVANJU DOLAZI DO BRZOG PUCANJA USLED MALE TOPLOTNE PROVODLJIVOSTI I NERAVNOMERNOG ŠIRENJA OKNA ZASTAKLJENA AMIRANIM STAKLOM ODOLEVAJU POŽARU DO 1 ČASA
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA DRVO GORIVI MATERIJAL Samopaljenje drveta nastaje na temperaturi 260ºC 310ºC Brzina progorevanja 0,3 1mm/min
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA PLASTIČNE MASE TERMOPLASTIČNE (omekšavaju na 100ºC, raspadaju se na 150ºC) TERMOREAKTIVNE (pri zagrevanju prelaze u plastično stanje i očvršćavaju)
PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA ČELIČNE KONSTRUKCIJE NESAGORIV MATERIJAL MALA POŽARNA OTPORNOST (pri zagrevanju gubi radne sposobnosti) KRITIČNA TEMPERATURA 350-500ºC TRAJNOST U POŽARU 15 30 MIN