Model izvestaja

Транскрипт

1 IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA O FINANSIJSKIM ISKAZIMA ZA GODINU Tivat, godine

2 SADRŽAJ Strana IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA... 1 ISKAZ O FINANSIJSKOJ POZICIJI/BILANS STANJA... 4 ISKAZ O UKUPNOM REZULTATU/BILANS USPJEHA... 6 ISKAZ O TOKOVIMA GOTOVINE... 8 ISKAZ O PROMJENAMA NA KAPITALU OPŠTI PODACI O DRUŠTVU OSNOVE ZA SASTAVLJANJE FINANSIJSKIH ISKAZA NAJZNAČAJNIJE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE DRUŠTVA OBJELODANJIVANJA UZ FINANSIJSKE ISKAZE... 26

3 ORGANIMA UPRAVLJANJA DRUŠTVA Uvod IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA Obavili smo reviziju priloženih finansijskih iskaza Društva DOO Lokalni Javni Emiter "Radio Tivat" Tivat (u daljem tekstu Društvo ) koji obuhvataju iskaz o finansijskom položaju (bilans stanja) na dan 31. decembra godine i odgovarajući iskaz o ukupnom poslovnom rezultatu (bilans uspjeha), iskaz o promjenama na kapitalu i iskaz o tokovima gotovine za godinu koja se završava na taj dan, kao i pregled značajnih računovodstvenih politika i napomene uz finansijske iskaze. Odgovornost rukovodstva za finansijske iskaze Rukovodstvo Društva je odgovorno za sastavljanje i istinito prikazivanje ovih finansijskih iskaza u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima, Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja i računovodstvenim propisima Crne Gore, kao i za one interne kontrole koje rukovodstvo odredi kao neophodne u pripremi finansijskih iskaza koji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, nastale usled kriminalne radnje ili greške. Odgovornost revizora Naša je odgovornost da izrazimo mišljenje o finansijskim iskazima na osnovu izvršene revizije. Reviziju smo izvršili u skladu sa Međunarodnim standardima revizije. Ovi standardi nalažu da se pridržavamo etičkih zahtjeva i da reviziju planiramo i izvršimo na način koji omogućava da se, u razumnoj mjeri, uvjerimo da finansijski iskazi ne sadrže materijalno značajne pogrešne prikaze. Revizija uključuje sprovođenje postupaka radi pribavljanja revizijskih dokaza o iznosima i objelodanjivanjima u finansijskim iskazima. Odabrani postupci su zasnovani na revizorskom prosuđivanju, uključujući procjenu rizika postojanja materijalno značajnih pogrešnih prikaza u finansijskim iskazima, nastalih usled kriminalne radnje ili greške. Prilikom procjene rizika, revizor sagledava interne kontrole relevantne za sastavljanje i istinito prikazivanje finansijskih iskaza radi osmišljavanja revizijskih postupaka koji su odgovarajući u datim okolnostima, ali TIVAT-Kaliman,j b.b. Tel ; faks vujovicz@t-com.me PIB: , PDV: 91/ Poslovni računi: kod Atlasmont banke AD Podgorica i kod Podgoričke banke AD Podgorica Page 1

4 Nastavak - Strana 2 ne u cilju izražavanja mišljenja o djelotvornosti internih kontrola pravnog lica. Revizija takođe uključuje ocjenu adekvatnosti primjenjenih računovodstvenih politika i opravdanosti računovodstvenih procjena izvršenih od strane rukovodstva, kao i ocjenu opšte prezentacije finansijskih iskaza. Smatramo da su pribavljeni revizijski dokazi dovoljni i odgovarajući i da obezbjeđuju osnovu za izražavanje našeg revizijskog mišljenja. Mišljenje bez rezervi Po našem mišljenju, finansijski iskazi prikazuju istinito i objektivno, po svim materijalno značajnim pitanjima, finansijski položaj Društva na dan 31. decembra godine, kao i rezultate njegovog poslovanja i tokove gotovine za godinu koja se završava na taj dan, u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima, Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja i računovodstvenim propisima Crne Gore. Skretanje pažnje Naše mišljenje ne sadrži rezerve po sledećem: a) Kao što je navedeno u Napomeni 6, Osnivač Društva, Opština Tivat, je godine donio odluku o promjeni organizacionog oblika Društva iz javnog preduzeća u društvo sa ograničenom odgovornošću. Shodno navedenoj odluci, Društvo je prestalo da postoji pod starim nazivom i brisano je iz evidencije u Centralnom registru Privrednih subjekata u Podgorici pod br /002 dana godine. Novoosnovano društvo sa ograničenom odgovornošću registrovano je u registru privrednih subjekata godine pod registracionim brojem /1 sa osnivačkim ulogom od 10,00 i starim matičnim brojem. U Statutu Društva naveden je osnivački ulog u visini od 10. Društvo nije izvršilo usaglašavanje vrijednosti osnivačkog uloga propisanog Statutom, pa se vrijednost kapitala u knjigama Društva materijalno značajno razlikuje od vrijednosti kapitala registrovanog u Centralnom registru Privrednih subjekata u Podgorici i vrijednosti kapitala u Statu Društva. U poslovnim knjigama Društva, osnovni kapital iznosi 21,824 i do dana sastavljanja ovog izvještaja Društvo nije usaglasilo navedene evidencije o vrijednosti kapitala. b) Kao što je navedeno u Napomeni 6 i Napomeni 22, Društvo je totalno prezaduženo i sa stanjem na dan 31.decembar 2013.godine iskazani gubitak je iznad visine kapitala u iznosu od 39,360 EUR.-a. Pored toga na dan godine iskazane su tekuće obaveze u visini od 52,620, što je više od tekuće imovine za 48,109. 2

5 Nastavak - Strana 3 Takvo stanje ukazuju na to da postoji bitna neizvjesnost koja može da izazove značajnu sumnju u pogledu mogućnosti Društva da nastavi poslovanje po načelu stalnosti poslovanja, odnosno da neće biti u mogućnosti da realizuje svoja sredstva i izmiri obaveze u normalnom toku poslovanja Tivat, godine Ovlašćeni revizor, Zorica Vujović 3

6 TO MANAGING AUTHORITIES OF THE COMPANY LTD Local Public Broadcaster "Radio Tivat" Tivat INDEPENDENT AUDITOR S REPORT Introduction We have audited the accompanying financial statements of the company Ltd Local Public Broadcaster "Radio Tivat" (hereinafter referred to as the Company ) which comprise a statement of financial position (the balance sheet) as at 31 December 2013, and a statement of comprehensive income (the income statement), a statement of changes in equity, and a cash flow statement for the year then ended, as well as a summary of significant accounting policies and other explanatory notes. Management responsibility for financial reports Management of the Company is responsible for the preparation and fair presentation of these financial statements in accordance with International Accounting Standards, International Financial Reporting Standards, and accounting regulation of Montenegro, and for internal controls determined by management as necessary for the preparation of financial statements that are free from material misstatement, whether due to fraud or error. Auditor s responsibility Our responsibility is to express an opinion on the attached financial statements on the basis of an audit. We performed the audit in accordance with International Auditing Standards. These standards require compliance with ethical principles and to plan and execute the audit in a way that allows that, in reasonable degree, we make sure that financial statements do not contain the wrong information of material importance. This audit includes the implementation of procedures to obtain audit evidence about the amounts and information disclosed in the financial statements. Selected procedures are based on the judging of auditors, including risk assessment of materially significant errors in the financial statements, made due to fraud or error. During the evaluation of these risks, the auditor considers internal controls that are relevant to the composition and objective presentation of financial statements in order to design accounting procedures that are TIVAT-Kaliman,j b.b. Tel ; faks vujovicz@t-com.me PIB: , PDV: 91/ Poslovni računi: kod Atlasmont banke AD Podgorica i kod Podgoričke banke AD Podgorica

7 relevant under the given circumstances, but not for the purpose of expressing opinions on the efficiency of internal control systems of the legal entity. Audit also includes assessing the accounting policies applied and evaluation of accounting estimates carried out by management, and evaluation of general presentation of financial statements. We believe that the audit evidence we have obtained is sufficient and appropriate to provide a basis for expressing our auditor's opinion. Unqualified opinion In our opinion, the financial statements give a true and fair view, in accordance with all materially significant issues, the financial position of the Company as of 31 December 2013, and of the results of its operations, cash flow for the year ending on that date, in accordance with International Accounting Standards, International Financial Reporting Standards and accounting regulation of Montenegro. Emphasis of matter Our opinion does not contain qualification in relation to following: a) As explained in Note 6, on 19 March 2012, the Company s Shareholder, the Municipality of Tivat, adopted a decision to change the organizational form of the Company, and convert it from a public company to a limited liability company. Pursuant to the above decision, the Company has ceased to exist under the old name and its record No /002 has been removed from the records of the Central Registry of Business Entities in Podgorica on 10 July The newly established limited liability company was registered in the Central Registry of Business Entities on 10 July 2013 under registration number /1 with the founding capital of and the same former ID number. The founding capital of has been specified in the Articles of Association. The Company has not adjusted value of the founding capital provided by the Articles of Association, so that the equity value in the books of the Company significantly differs from the equity value registered in the Central Registry of Business Entities in Podgorica and the equity value of the Company's Articles of Association. In the books of the Company the founding capital amounts to 21,824.00, and up to the date of preparing of this report, the mentioned records of the equity value have not been adjusted by the Company.

8 b) As explained in Note 6 and Note 22, the Company is overindebted, and the reported loss is in excess of the equity value for EUR39, as at 31 December In addition, current liabilities on 31 December 2013 amounted to EUR 52,620.00, which exceeds the amount of current assets for EUR 48, Such a situation indicates that there is a significant uncertainty that may cause a considerable doubt regarding the Company's ability to continue its business in accordance with the principle of going concern, i.e. that it will not be able to implement its funs and settle liabilities over the normal course of business. Tivat, 22 July 2014 Zorica Vujovic Certified Public Auditor

9 ISKAZ O FINANSIJAKOJ POZICIJI /BILANS STANJA/ na dan godine P O Z I C I J A A K T I V A A. NEUPLAĆENI UPISANI KAPITAL Broj napomene uz fin. Iskaze Tekuća godina Iznos Prethodna godina B. STALNA IMOVINA (I do IV) 8,749 11,191 I. GOODWILL II. NEMATERIJALNA ULAGANJA III. NEKRETNINE, POSTROJENJA, OPREMA I BIOLOŠKA SREDSTVA (1+2+3) D2 8,749 11, Nekretnine, postrojenja i oprema D2 8,749 11, Investicione nekretnine 3. Biološka sredstva IV. DUGOROČNI FINANSIJSKI PLASMANI (1+2+3) 1. Učešće u kapitalu 2. Učešće u kapitalu koja se vrednuju metodom učešća 3. Ostali dugoročni plasmani C. ODLOŽENA PORESKA SREDSTVA D. STALNA SREDSTVA NAMJENJENA PRODAJI I SREDSTVA POSLOVANJA KOJE JE OBUSTAVLJENO E. OBRTNA SREDSTVA (I do II) 4,511 4,606 I. ZALIHE II. KRATKOROČNA POTRAŽIVANJA, PLASMANI I GOTOVINA (1 do 5) 4,511 4, Potraživanja D3 3,321 3, Potraživanja za više plaćen porez na dobit 3. Kratkoročni finansijski plasmani 4. Gotovinski ekvivalenti i gotovina D4 1, Porez na dodatu vrijednost i aktivna vremenska razgraničenja D5 17 F. UKUPNA AKTIVA (A+B+C+D+E) 13,260 15,797 NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 4

10 ISKAZ O FINANSIJAKOJ POZICIJI /BILANS STANJA/ (nastavak) P O Z I C I J A Broj napomene uz fin. iskaze Tekuća godina Prethodna godina P A S I V A A. KAPITAL (I+II+III+IV+V-VI+VII-VIII) (39,360) (27,621) I. OSNOVNI I OSTALI KAPITAL D6 21,824 21,824 II. NEUPLAĆENI UPISANI KAPITAL III. REZERVE IV. POZITIVNE REVALORIZACIONE REZERVE I NEREALIZOVANI DOBICI PO OSNOVU FINANSIJSKIH SREDSTAVA RASPOLOŽIVIH ZA PRODAJU V. NEGATIVNE REVALORIZACIONE REZERVE I NEREALIZOVANI GUBICI PO OSNOVU FINANSIJSKIH SREDSTAVA RASPOLOŽIVIH ZA PRODAJU VI. NERASPOREĐENA DOBIT D6 10,884 10,884 VII. GUBITAK D6 72,068 60,329 VIII. OTKUPLJENE SOPSTVENE AKCIJE I OTKUPLJENI SOPSTVENI UDJELI B. DUGOROČNA REZERVISANJA I DUGOROČNE OBAVEZE (I do II) 0 I. DUGOROČNA REZERVISANJA II. DUGOROČNE OBAVEZE (1+2) 1. Dugoročni krediti 2. Ostale dugoročne obaveze C. ODLOŽENE PORESKE OBAVEZE D. KRATKOROČNA REZERVISANJA I KRATKOROČNE OBAVEZE (I+II) 52,620 43,418 I. KRATKOROČNE OBAVEZE (1 do 6) 52,620 43, Kratkoročne finansijske obaveze 2. Obaveze po osnovu sredstava namenjenih prodaji i sredstava poslovanja koje je obustavljeno 3. Obaveze iz poslovanja D7 19,880 15, Ostale kratkoročne obaveze i PVR D8 31,794 27, Obaveze po osnovu poreza na dodatu vrijednost i ostalih javnih prihoda D Obaveze po osnovu poreza na dobit D II KRATKOROČNA REZERVISANJA E. UKUPNA PASIVA (A+B+C+D) 13,260 15,797 Odgovorno lice za sastavljanje fin. iskaza: M.P. Danica Krstović Direktor: Dragomir Popadić NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 5

11 ISKAZ O UKUPNOM REZULTATU /BILANS USPJEHA/ u periodu od do godine P O Z I C I J A Broj napomene uz fin.iskaze 0 Tekuća godina Iznos Prethodna godina I. POSLOVNI PRIHODI (1 do 5) D11 228, , Prihodi od prodaje D11 7,764 8, Prihodi od aktiviranja učinaka i robe 3. Povećanje vrijednosti zaliha učinaka 4. Smanjenje vrijednosti zaliha učinaka 5. Ostali poslovni prihodi D11 221, ,380 II. POSLOVNI RASHODI (1 do 5) D12 240, , Nabavna vrijednost prodate robe 2. Troškovi materijala D12 13,801 14, Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi D12 187, , Troškovi amortizacije i rezervisanja D12 5,130 7, Ostali poslovni rashodi D12 34,091 33,031 A. POSLOVNI REZULTAT (I - II) (11,125) (7,273) I. FINANSIJSKI PRIHODI D II. FINANSIJSKI RASHODI D14 5 B. FINANSIJSKI REZULTAT (I-II) 0 39 I. OSTALI PRIHODI D ,099 II. OSTALI RASHODI D ,230 C. REZULTAT IZ OSTALIH AKTIVNOSTI (I-II) (614) 869 D. REZULTAT IZ REDOVNOG POSLOVANJA PRIJE OPOREZIVANJA (11,739) (6,365) (A+B+C) E. NETO REZULTAT POSLOVANJA KOJE JE OBUSTAVLJENO 0 F. REZULTAT PRIJE OPOREZIVANJA (D+E) D17 (11,739) (6,365) NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 6

12 ISKAZ O UKUPNOM REZULTATU /BILANS USPJEHA/ (nastavak) P O Z I C I J A G. DRUGE STAVKE REZULTATA / POVEZANE SA KAPITALOM/ (1 do 5) 1. Promjene revalorizacionih rezervi po osnovu finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju 2. Promjene revalorizacionih rezervi po osnovu nekretnina, postrojenja, opreme i nematerijalnih ulaganja 3. Promjene revalorizacionih rezervi po osnovu učešća u kapitalu pridruženih društava 4. Promjene revalorizacionih rezervi po osnovu aktuarskih dobitaka (ili gubitaka) u vezi definisanim planovima penzionih naknada 5. Promjene revalorizacionih rezervi po osnovu hedžinga tokova gotovine Broj napomene uz fin. iskaze Tekuća godina Iznos Prethodna godina H. PORESKI RASHOD PERIODA (1+2) 1. Tekući porez na dobit 2. Odloženi poreski rashodi ili prihodi perioda I. NETO REZULTAT (F+G+H) D17 (11,739) (6,365) J. ZARADA PO AKCIJI 1. Osnovna zarada po akciji 2. Umanjenja (razvodnjena) zarada po akciji Odgovorno lice za sastavljanje fin. iskaza: Direktor: M.P. Danica Krstović Dragomir Popadić NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 7

13 ISKAZ O TOKOVIMA GOTOVINE u periodu od do godine P O Z I C I J A Tekuća godina Iznos Prethodna godina A. TOKOVI GOTOVINE IZ POSLOVNIH AKTIVNOSTI I. Prilivi gotovine iz poslovnih aktivnosti (1 do 3) 229, , Prodaja i primljeni avansi 229, , Primljene kamate iz poslovnih aktivnosti Ostali prilivi iz redovnog poslovanja II. Odlivi gotovine iz poslovnih aktivnosti (1 do 5) 226, , Isplate dobavljačima i dati avansi 43,517 52, Zarade, naknade zarada i ostali lični rashodi 182, , Plaćene kamate 4. Porez na dobit 5. Plaćanja po osnovu ostalih javnih prihoda 402 III. Neto tok gotovine iz poslovnih aktivnosti (I - II) 2,889 (959) B. TOKOVI GOTOVINE IZ AKTIVNOSTI INVESTIRANJA I. Prilivi gotovine iz aktivnosti investiranja (1 do 5) 1. Prodaja akcija i udjela (neto prilivi) 2. Prodaja nemat. ulaganja, nekret., postrojenja, opreme i bio. sredstava 3. Ostali finansijski plasmani (neto prilivi) 4. Primljene kamate iz aktivnosti investiranja 5. Primljene dividende II. Odlivi gotovine iz aktivnosti investiranja (1 do 3) 2,688 3, Kupovina akcija i udjela (neto odlivi) 2. Kupovina nemat. ulag. nekret., postr., opreme i bio. sred. 2,688 3, Ostali finansijski plasmani (neto odlivi) III. Neto tok gotovine iz aktivnosti investiranja (I-II) (I - II) (2,688) (3,263) NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 8

14 ISKAZ O TOKOVIMA GOTOVINE (nastavak) P O Z I C I J A C. TOKOVI GOTOVINE IZ AKTIVNOSTI FINANSIRANJA I. Prilivi gotovine iz aktivnosti finansiranja (1 do 3) 1. Uvećanje osnovnog kapitala 2. Dugoročni i kratkoročni krediti (neto prilivi) 3. Ostale dugoročne i kratkoročne obaveze II. Odlivi gotovine iz aktivnosti finansiranja (1 do 4) 1. Otkup sopstvenih akcija i udjela 2. Dugoročni i kratkoročni krediti i ostale obaveze (neto odlivi) 3. Finansijski lizing 4. Isplaćene dividende III. Neto tok gotovine iz aktivnosti finansiranja (I - II) Tekuća godina Iznos Prethodna godina D. NETO TOK GOTOVINE (AIII + BIII + CIII) 201 (4,222) E. GOTOVINA NA POČETKU IZVJEŠTAJNOG PERIODA 989 5,211 F. POZITIVNE KURSNE RAZ. PO OSNOVU PRERAČUNA GOTOVINE G. NEGATIVNE KURSNE RAZ. PO OSNOVU PRERAČUNA GOTOVINE H. GOTOVINA NA KRAJU IZVJEŠTAJNOG PERIODA (D+E+F+G) 1, Odgovorno lice za sastavljanje fin. iskaza: Direktor: M.P. Danica Krstović Dragomir Popadić NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 9

15 ISKAZ O PROMJENAMA NA KAPITALU u periodu od do godine OPIS Osnovni kapital Ostali kapital Neuplaćen i upisani kapital Emisiona premija Rezerve Revaloriza cione rezerve Neraspore đena dobit Gubitak Otkupljene sopstvene akcije i udjeli Ukupno 1 Stanje na dan: godine 21,824 10,884 53,964 (21,256) 2 Efekti retroaktivne ispravke materijalno značajnih grešaka i promjena računovodstvenih politika u prethodnoj godini Korigovano početno stanje na 3 dan godine 21,824 10,884 53,964 (21,256) 4 Neto promjene u godini 0 0 6,365 (6,365) 5 Stanje na dan: godine 21,824 10,884 60,329 (27,621) 6 Efekti retroaktivne ispravke materijalno značajnih grešaka i promjena računovodstvenih politika u prethodnoj godini Korigovano početno stanje na 7 dan godine 21,824 10,884 60,329 (27,621) 8 Neto promjene u godini 11,739 11,739 9 Stanje na dan: godine 21,824 10,884 72,068 (39,360) Odgovorno lice za sastavljanje fin. iskaza: Danica Krstović M.P. Direktor: Dragomir Popadić NAPOMENE NA STRANAMA 11 DO 45 SU SASTAVNI DEO FINANSIJSKIH ISKAZA 10

16 A. OPŠTI PODACI O DRUŠTVU Svoju djelatnost ovo Društvo obavlja pod nazivom DOO Lokalni javni emiter»radio Tivat«Tivat. Društvo je osnovano Odlukom Skupštine Opštine Tivat, na sjednici od godine, i to reorganizaciom Lokalnog javnog emitera»centar za informativnu djelatnost Tivat«u DOO Lokalni javni emiter»radio Tivat«. Prema navedenoj Odluci, Lokalni javni emiter»radio Tivat«je pravni sledbenik Centar za informativnu djelatnost Tivat, koje nastavlja sa korišćenjem imovine za obavljanje djelatnosti za koju je osnovano. Izabrani model reorganizacije podrazumjeva promjenu oblika organizovanja iz javnog preduzeća u drušrvo sa ograničenom odgovornošću, bez promjene strukture vlasništva. Društvo je reorganizovano u društvo sa ograničenom odgovornošću sa punim nazivom»lokalni javni emiter Radio Tivat«i registrovano u Centralnom registru privrednih subjekata godine. Staro društvo Lokalnog javnog emitera»centar za informativnu djelatnost Tivat«je brisan iz registra privrednih subjekata po Rješenju o brisanju Poreske uprave i prestao da postoji dana godine. Novo Društvo DOO Lokalni javni emiter»radio Tivat«upisano je u Centralni registar privrednih subjekata Podgorica po Rješenju od godine. Registracija Društva izvršena je u skladu sa odredbama Zakona o privrednim društvima. (Sl.list RCG br. 06/02 i Sl.list CG br. 17/07, 80/08 40/10, 36/11, 40/11) pod registracionim brojem /001, što je ujedno i poslednja promjena u registraciji. Društvo ima i sledeće registracione oznake: matični broj: , šifra djelatnosti 610 Emitovanje radio-programa. U Poreskoj upravi Crne Gore Društvu je godine dodjeljen: PIB , 914, i PDV registracioni broj: 91/ Broj zaposlenih na dan godine -12 ( godine-12 zaposlenih). Društvo obavlja djelatnost na osnovu Odobrenja za emitovanje opšteg radijskog programa koje je izdala Agencija za elektronske medije godine, na osnovu Zakona o elektronskim medijima (Sl.List Crne Gora br.46/10;br.40/11, br.53/11 i br.6/13). 11

17 Na dan objavljivanja ovih finansijskih iskaza, tj. 31.marta 2014.godine, članovi Savjeta i Direktor Društva čine lica čija su imena prikazana u pregledu koji slijedi: Ime i prezime G-din Marko Petričević G-dja Dušica Gardašević G-dja Dunja Vasiljević G-din Rajko Bulatović G-din Bojan Stanišić G-din Dragomir Popadić Pozicija Predsjednik Savjeta Član Savjeta Član Savjeta Član Savjeta Član Savjeta Direktor U skladu sa članom 3a. Zakona o računovodstvu i reviziji (''Službeni list RCG'', br. 69/05 i ''Službeni list CG'', br. 80/08) Društvo je razvrstano u malo pravno lice. Obaveza za vršenje revizije finansijskih iskaza za javne emitere propisana je u čl.80 Zakona o elektronskim medijima. (Službeni list CG, br. 46/10, 40/11, 53/11, 06/13). Odgovorna lica za sastavljanje finansijskih iskaza su: 1. Dragomir Popadić, Direktor 2. Danica Krstović, Direktor agencije za knjigovodstvo, kojoj je povjereno vođenje knjigovodstvenih poslova za Društvo. Dokumenti revizije su finansijski iskazi Društva (Iskaz o finansijskom položaju- Bilans stanja, Iskaz o ukupnom poslovnom rezultatu-bilans uspjeha, Iskaz o tokovima gotovine, Iskaz o promjenama na kapitalu) kao i Bruto bilans, popisne liste, Odluke organa upravljanja i rukovođenja, dokumenti o poslovnim događajima, izvještaji, zapisnici o kontroli, Pravilnik o računovodstvu i računovodstvenim politikama, normativna akta, izvod iz registra, drugi dokazi i objašnjenja koja su revizoru stavljena na raspolaganje. Izjavom rukovodstva broj 44 od godine potvrđeno je da su priloženi finansijski iskazi obuhvatili cjelokupnu imovinu i obaveze Društva i da su identični sa finansijskim iskazima koji su dostavljeni Poreskoj upravi, kao i da su iste potpisali odgovorna i ovlašćena lica. Društvo je vođenje knjigovodstvene evidencije povjerilo agenciji za vođenje knjiga «Confirm» D.O.O iz Tivta. Dokumentaciju i podatke su nam prezentirale sledeće osobe: 1. Dragomir Popadić 2. Danica Krstović 12

18 Finansijsko računovodstvo odvija se preko softvera za obradu podataka i obuhvata sve bitne elemente za analitičko i sintetičko sagledavanje poslovnih promjena. Glavna knjiga finansijskog računovodstva vodi se u agenciji za pružanje računovodstvenih usluga «Confirm» D.O.O i odgovara načelima urednog knjigovodstva. Interna kontrola nije organizovana kao poseban organizacioni dio i odvija se u skladu sa neophodnim uputstvima i procedurama, kao i autokontrolama prema opisima radnih mjesta. Revizorski tim: 1. Zorica Vujović, ovlašćeni revizor 2. Ljerka Momčilović, ovlašćeni revizor Vrijeme trajanja revizije kod klijenta: jul 2014.godine 13

19 B. OSNOVE ZA SASTAVLJANJE I PREZENTACIJU FINANSIJSKIH ISKAZA Osnove za sastavljanje finansijskih iskaza Finansijski iskazi Društva su sastavljeni u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji (Službeni list RCG, br. 69/05 i Službeni list CG, br. 80/08 i 32/11), i drugim računovodstvenim propisima koji se primjenjuju u Crnoj Gori. Na osnovu Zakona o računovodstvu i reviziji, pravna lica u Crnoj Gori su u obavezi da vođenje poslovnih knjiga, priznavanje i procjenjivanje imovine i obaveza, prihoda i rashoda, sastavljanje, prikazivanje, dostavljanje i objelodanjivanje finansijskih iskaza vrše u skladu sa zakonskom i profesionalnom regulativom, koja podrazumjeva Okvir za pripremanje i prikazivanje finansijskih iskaza ( Okvir ), Međunarodne računovodstvene standarde ( MRS ), odnosno Međunarodne standarde finansijskog izvještavanja ( MSFI ), kao i tumačenja koja su sastavni dio standarda. Prevod Okvira, MRS, MSFI i tumačenja, izdatih od strane Odbora za međunarodne računovodstvene standarde i Komiteta za tumačenja međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja, u Crnoj Gori, shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji, usvaja i objavljuje nadležni organ koji je od odgovarajućeg organa Međunarodne federacije računovođa (IFAC) dobio pravo na prevod i objavljivanje. Nadležni organ u navedenom smislu je Institut sertifikovanih računovođa Crne Gore, koji je nosilac Konzorcijuma, sa Ekonomskim fakultetom Crne Gore i Savezom računovođa i revizora Srbije, kao članovima Konzorcijuma. Savez računovođa i revizora Srbije, po ovlašćenju Fondacije odbora za Međunarodne računovodstvene standarde, izvršio je prevod zvaničnih tekstova MRS/MSFI objavljenih do 01. januara godine i iste u saradnji sa Institutom sertifikovanih računovođa Crne Gore, izdao u godini. Međutim, do datuma sastavljanja finansijskih iskaza za godinu nisu prevedene niti objavljene sve važeće promjene u standardima i tumačenja standarda. Shodno tome, prilikom sastavljanja finansijskih iskaza Društvo nije u potpunosti primjenilo MRS, MSFI i tumačenja koja su na snazi za godinu koja se završava 31. decembra godine. Imajući u vidu materijalno značajne efekte koje odstupanja računovodstvenih propisa Crne Gore od MSFI i MRS mogu da imaju na realnost i objektivnost finansijskih iskaza Društva, priloženi finansijski iskazi se ne mogu u potpunosti smatrati finansijskim iskazima sastavljenim u saglasnosti sa MSFI i MRS. 14

20 Prezentacija finansijskih iskaza Finansijski iskazi su prikazani u formatu propisanom Pravilnikom o sadržini i formi obrazaca finansijskih iskaza za privredna društva i druga pravna lica (Službeni list CG, br. 05/11). Finansijski iskazi su iskazani u evrima (EUR), osim ukoliko nije drugačije navedeno. Evro predstavlja zvaničnu izvještajnu valutu u Crnoj Gori. Računovodstveni metod Finansijski iskazi su sastavljeni po metodu prvobitne nabavne vrijednosti (istorijskog troška), osim ukoliko MSFI ne zahjtevaju drugačiji osnov vrednovanja na način opisan u računovodstvenim politikama. 15

21 C. NAJZNAČAJNIJE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE DRUŠTVA C1 Pravila procjenjivanja osnovne pretpostavke Finansijski iskazi su sastavljeni na načelu nastanka poslovnog događaja (načelo uzročnosti) i načelu stalnosti poslovanja. Prema načelu nastanka poslovnog događaja učinci poslovnih promjena i drugih događaja se priznaju u momentu nastanka (a ne kada se gotovina ili njen ekvivalent primi ili isplati). Finansijski iskazi sastavljeni na načelu nastanka poslovnog događaja (osim Iskaza o tokovima gotovine) pružaju informacije ne samo o poslovnim promjenama iz prethodnog perioda, koje uključuju isplatu i prijem gotovine, već takođe i o obavezama za isplatu gotovine u budućem periodu i o resursima koji predstavljaju gotovinu koja će biti primljena u budućem periodu. Finansijski iskazi su sastavljeni pod pretpostavkom da će Društvo da posluje u neograničenom vremenskom periodu i da će da nastavi sa poslovanjem i u doglednoj budućnosti. C2 Priznavanje elemenata finansijskih iskaza Sredstvo se priznaje u bilansu stanja kada je vjerovatno da će buduće ekonomske koristi priticati u Društvo i kada sredstvo ima nabavnu vrijednost ili cijenu koštanja ili vrijednost koja može da se pouzdano izmjeri. Obaveza se priznaje u bilansu stanja kada je vjerovatno da će odliv resursa koji sadrži ekonomske koristi proisteći iz podmirenja sadašnjih obaveza i kada se iznos obaveze koja će se podmiriti može pouzdano da izmjeri. Prihod se priznaje u bilansu uspjeha kada je povećanje ekonomskih koristi povezano sa povećanjem sredstva ili smanjenjem obaveza koje mogu pouzdano da se izmjere, odnosno da priznavanje prihoda nastaje istovremeno sa priznavanjem povećanja sredstava ili smanjenja obaveza. Rashodi se priznaju u bilansu uspjeha kada smanjenje ekonomskih koristi koje je povezano sa smanjenjem sredstava ili povećanjem obaveza može pouzdano da se izmjeri, odnosno da priznavanje rashoda nastaje istovremeno sa priznavanjem porasta obaveza i smanjenjem sredstava. Kapital se iskazuje u skladu sa finansijskim konceptom kapitala kao uloženi novac ili uložena kupovna moć i predstavlja neto imovinu Društva. Iz finansijskog koncepta kapitala proističe koncept očuvanja kapitala. Očuvanje kapitala mjeri se nominalnim monetarnim jedinicama EUR. Po ovom konceptu dobitak je zarađen samo ako finansijski (ili novčani) iznos neto imovine na kraju perioda premašuje finansijski (ili novčani) iznos neto imovine na početku perioda, nakon uključivanja bilo kakvih raspodjela vlasnicima ili doprinosa vlasnika u toku godine. 16

22 C3 Preračunavanje stranih sredstava plaćanja i računovodstveni tretman kursnih razlika Poslovne promjene nastale u stranoj valuti su preračunate u EUR po srednjem kursu utvrđenom na međubankarskom tržištu deviza u Crnoj Gorii, koji je važio na dan poslovne promjene. Srednji kurs važnijih stranih valuta izražen u EUR je: Šifra valute Naziv valute Oznaka valute Važi za Srednji kurs Srednji kurs AUSTRALIJSKI DOLAR AUD KANADSKI DOLAR CAD DANSKA KRUNA DKK JAPANSKI JEN JPY NORVESKA KRUNA NOK SVEDSKA KRUNA SEK SVAJCARSKI FRANAK CHF FUNTA STERLINGA GBP AMERICKI DOLAR USD C4. NEUPLAĆENI UPISANI KAPITAL procjenjuje se u visini ugovorenog nenaplaćenog iznosa. Ako je upisani kapital u stranoj valuti na dan bilansa vrednuje se po srednjem kursu. C5. NEMATERIJALNA ULAGANJA se priznaju samo kada je vjerovatno da će od tog ulaganja priticati ekonomske koristi i kada je nabavna vrijednost ulaganja pouzdano mjerljiva, a obuhvataju se: ulaganja u razvoj, koncesije, patenti, licence, nematerijalni troškovi istraživanja i procjenjivanja prirodnih resursa (MSFI 6 - Istraživanje i procjenjivanje prirodnih resursa), ulaganja u ostalu nematerijalnu imovinu (u okviru kojih su troškovi zakupa, pravo korišćenja državnog zemljišta), kao i kupovinom stečeni goodwill. Nematerijalna ulaganja, izuzimajući goodwill, vrednuju se u skladu sa MRS 38 Nematerijalna ulaganja. Početno priznavanje nematerijalnih ulaganja vrši se po nabavnoj vrijednosti (paragraf 74 MRS 38). Amortizacija nematerijalnih ulaganja obračunava se proporcionalnom metodom. Nabavna vrijednost kupovinom stečenog goodwilla utvrđuje se uskladu sa paragrafom 51 MSFI 3 Poslovne kombinacije. Goodwill se ne amortizuje (paragraf 55 MSFI 3). Njegova vrijednost se testira u skladu sa paragrafom 88 MRS 36 i eventualno smanjenje vrijednosti evidentira na teret rashoda po osnovu obezvređenja. 17

23 C6. NEKRETNINE, POSTROJENJA I OPREMA Ova imovina obuhvata zemljište, građevinske objekte, postrojenja i opremu, ostala sredstva (knjige u biblioteci, djela likovnih umjetnika, spomenike kulturne i istorijske) i nekretnine, postrojenja i oprema u pripremi, avanse date za njihovu nabavku i ulaganje na tuđim nekretninama i postrojenjima. Početno priznavanje vrši se po nabavnoj vrijednosti. Građevinski objekti, postrojenja i oprema amortizuju se u toku korisnog vijeka. Ukoliko knjigovodstvena vrijednost nekretnina, postrojenja i opreme odstupa od tržišne vrijednosti, u skladu sa paragrafom 31 MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema, procjena se vrši po poštenoj vrijednosti. Pozitivni efekti procjene evidentiraju se u korist revalorizacione rezerve. Negativni efekti procjene smanjuju revalorizacionu rezervu a ako revalorizaciona rezerva ne postoji, negativni efekti procjene terete rashode obezvređenja. C7. INVESTICIONE NEKRETNINE Ova imovina obuhvata zemljište i građevinske objekte koji se drže u cilju ostvarivanja zarade od izdavanja u zakup ili porasta vrijednosti kapitala ili i jednog i drugog. Početno priznavanje se vrši po nabavnoj cijeni. U toku korisnog vijeka investicione nekretnine se ili procjenjuju po poštenoj vrijednosti ili se vrši amortizacija građevinskih objekata (paragraf.38 i 53 MRS 40 - Ulaganja u nekretnine). Ako se investicione nekretnine amortizuju pozitivni efekti procjene evidentiraju se u korist revalorizacione rezerve, a negativni efekti na teret revalorizacione rezerve, a ako te revalorizacione rezereve nema negativni efekti procjene terete rashode obezvređenja. Naknadni izdaci se kapitalizuju samo kada je vjerovatno da će buduće koristi povezane sa tim izdacima pripasti Društvu i da može pouzdano da se izmjeri. Svi ostali troškovi tekućeg održavanja terete troškove perioda u kome su nastali. Kada investicionu nekretninu koristi njen vlasnik, ona se klasifikuje na nekretnine postrojenja i opremu, i njena knjigovodstvena vrijednost na dan reklasifikacije postaje njena zatečena vrijednost koja će se nadalje amortizovati. C8. AMORTIZACIJA Osnovica za obračun amortizacije je nabavna vrijednost. Metod obračuna je proporcionalan (paragraf 62 MRS - Nekretnine, postrojenja i oprema). Društvo primenjuje sledeće metode i stope amortizacije: Redni Broj Nekretnine postrojenja i oprema Korisni vijek trajanja Stope amortizacije Stope koje se priznaju u poreskom bilansu 1. Oprema za PTT saobraćaj Putnička vozila Kancelarijska oprema i Kompjuterska oprema i Oprema za zagrijevanje Radio oprema

24 C9. DUGOROČNI FINANSIJSKI PLASMANI C9.1. Učešće u kapitalu Učešće u kapitalu pravnih lica čiji se bilansi uključuju u konsolidovani bilans vrednuje se po knjigovodstvenoj vrijednosti (paragraf 2 MRS 39 Finansijski instrumenti: odmjeravanje i priznavanje). Međutim ako je zavisno pravno lice sa sjedištem u drugoj državi, bilans tog pravnog lica je u valuti te države. Za potrebe konsolidovanja taj bilans biće preračunat u EUR-e i to: pozicije bilansa stanja po srednjem kursu na dan bilansa a pozicije bilansa uspjeha po srednjem kursu na sredini perioda koji obuhvata bilans uspjeha. Dakle i udio u kapitalu matičnog društva kod zavisnog društva iz druge države biće iskazan po srednjem kursu na dan bilansa. Da se kod konsolidovanog bilansa ne bi javila razlika između iznosa učešća u kapitalu i iznosa udjela u kapitalu, učešće u kapitalu zavisnog društva u drugoj državi treba vrednovati po srednjem kursu valute te države na dan bilansa. Učešće u kapitalu pravnih lica čiji se bilansi ne uključuju u konsolidovani bilans vrednuju se ovako: - ako su dati u EUR-ima po knjigovodstvenoj vrijednosti, - ako su izraženi u akcijama koje se kotiraju na berzi po berzanskoj cijeni akcije na dan bilansa. Pozitivni efekat se evidentira u korist revalorizacione rezerve a negativni na teret ranije ostvarene revalorizacione rezerve a ako te rezerve nema na teret rashoda obezvređenja, - ako su izraženi u stranoj valuti preračunavaju se na srednji kurs na dan bilansa. Pozitivne kursne razlike se evidentiraju u korist finansijskih prihoda a negativne kursne razlike na teret finansijskih rashoda. C9.2. Dugoročne hartije od vrijednosti koje se drže do dospjeća vrednuju se ovako: - ako su izražene u EUR-ima a nisu uključene u listu kotacije na berzi vrednuju se po knjigovodstvenoj vrijednosti, - ako su uključene u listu kotacije na berzi vrednuju se po prodajnoj berzanskoj cijeni na dan bilansa. Pozitivni efekti evidentiraju se u korist revalorizacione rezerve a negativni na teret ranije ostvarene revalorizacione rezerve a ako te rezerve nema na teret rashoda obezvređenja, - ako su izražene u stranoj valuti a nisu uključene na listu kotacije berze, vrednuju se po srednjem kursu na dan bilansa. Pozitivne kursne razlike evidentiraju se u okviru finansijskih prihoda a negativne na teret finansijskih rashoda. C9.3. Dugoročni krediti i ostali dugoročni plasmani vrednuju se ovako: - ako su dati u EUR-ima vrednuju se po knjigovodstvenoj vrijednosti, - ako su dati u stranoj valuti vrednuju se po srednjem kursu na dan bilansa. Pozitivne kursne razlike evidentiraju se u korist finansijskih prihoda a negativne na teret finansijskih rashoda. Ukoliko su dati krediti sa valutnom klauzulom vrednuju se po kursu na dan bilansa valute utvrđene valutnom klauzulom. Pozitivni efekti evidentiraju se u korist finansijskih prihoda a negativni na teret finansijskih rashoda. 19

25 C10. ZALIHE Zalihe materijala, rezervnih djelova i inventara sa jednokratnim otpisom i robe procjenjuju se po nabavnoj vrijednosti, koja obuhvata fakturnu vrijednost dobavljača i zavisne troškove nabavke. Obračun izlaza zaliha materijala i rezervnih djelova, sitnog inventara i robe vrši se po prosječnoj nabavnoj cijeni. Ako je vladajuća nabavna cijena zaliha materijala, rezervnih djelova, sitnog inventara i robe niža od knjigovodstvene nabavne cijene, zalihe se vrednuju po poštenoj nabavnoj cijeni a razlika se evidentira na teret rashoda po osnovu obezvređenja. Zalihe materijala, rezervnih djelova, sitnog inventara i robe koje nemaju upotrebnu vrijednost otpisuju se na teret rashoda po osnovu obezvređenja u okviru finansijskog računovodstva. C11. STALNA SREDSTVA NAMJENJENA PRODAJI I SREDSTVA POSLOVANJA KOJE SE OBUSTAVLJA Stalna sredstva namjenjena prodaji su nabavljene nekretnine, postrojenja i oprema radi prodaje, a vrednuju se po nabavnoj vrijednosti. Sredstva poslovanja koje se obustavlja su nematerijalna sredstva, nekretnine, postrojenja i oprema dijela prijeduzeća čije se poslovanje obustavlja. Ova sredstva se vrednuju po sadašnjoj (neotpisanoj) vrijednosti. Ako početna vrijednost ovih sredstava ne odgovara tržišnoj cijeni umanjenoj za troškove prodaje vrši se procjenjivanje po poštenoj vrijednosti. Pozitivni efekti su prihodi od usklađivanja vrijednosti a negativni efekti procjene su rashodi po osnovu obezvređenja. (paragraf 18,19 i 23 MSFI 5 - Stalna sredstva namjenjena prodaji i poslovanja koja prestaju) C12. POTRAŽIVANJA - obuhvataju potraživanja od prodaje (kupci matična i zavisna pravna lica, kupci ostala povezana pravna lica, kupci u zemlji i kupci u inostranstvu), potraživanja iz specifičnih poslova i druga potraživanja (potraživanja za kamatu i dividendu, potraživanja od zaposlenih, potraživanja od državnih organa i organizacija, potraživanja po osnovu preplaćenih poreza i doprinosa izuzimajući porez na dobit). Potraživanja u stranoj valuti vrednuju se po srednjem kursu na dan bilansa. Pozitivne kursne razlike evidentiraju se u korist finansijskih prihoda a negativne na teret finansijskih rashoda. Definitivno nenaplativa potraživanja direktno se otpisuju na teret ostalih rashoda. Potraživanja od dužnika u stečaju i potraživanja koja nisu naplaćena za 365 dana od dana dospjeća, indirektno se otpisuju na teret ostalih rashoda. C13. POTRAŽIVANJA ZA VIŠE PLAĆEN POREZ NA DOBIT obuhvataju preplaćeni porez na dobit. C14. KRATKOROČNI FINANSIJSKI PLASMANI obuhvataju kratkoročne kredite (kratkoročni krediti matičnim i povezanim pravnim licima, kratkoročne kredite ostalim povezanim pravnim licima, kratkoročne kredite u zemlji, kratkoročne kredite u inostranstvu i 20

26 dio dugoročnih kredita koji dospjeva za naplatu naredne godine), hartije od vrijednosti koje dospjevaju za naplatu do godinu dana, hartije od vrijednosti kojima se trguje i ostale kratkoročne finansijske plasmane. Kratkoročni krediti i hartije od vrijednosti u stranoj valuti vrednuju se po srednjem kursu na dan bilansa. Pozitivne kursne razlike evidentiraju se u korist finansijskih prihoda a negativne na teret finansijskih rashoda. Hartije od vrijednosti uključene na listu kotacije berze vrednuju se po berzanskoj cijeni na dan bilansa. Pozitivni efekti promjene cijene hartije od vrijednosti evidentiraju se u korist finansijskih prihoda a negativni na teret finansijskih rashoda. Kratkoročni finansijski plasmani od dužnika u stečaju kao i plasmani koji nisu naplaćeni za 365 dana od dana dospjeća indirektno se otpisuju na teret ostalih rashoda. C15. GOTOVINSKI EKVIVALENTI I GOTOVINA obuhvata neposredno unovčive hartije od vrijednosti (ove hartije od vrijednosti zamjenjuju gotovinu u platnom prometu, čekovi, na primjer), gotovinu na poslovnom računu u domaćoj valuti, gotovinu na poslovnom računu u stranoj valuti, izdvojene depozite u domaćoj ili stranoj valuti i gotovinu u blagajni u domaćoj ili stranoj valuti. Ekvivalenti i gotovina u stranoj valuti vrednuje se po srednjem kursu na dan bilansa. Pozitivne kursne razlike evidentiraju se u korist finansijskih prihoda a negativne na teret finansijskih rashoda. C16. POREZ NA DODATU VRIJEDNOST I AKTIVNA VREMENSKA RAZGRA- NIČENJA obuhvata plaćeni porez na dodatnu vrijednost koji nije konpenziran sa naplaćenim porezom na dodatu vrijednost, potraživanja za više plaćeni porez na dodatu vrijednost, unaprijed obračunate troškove (troškovi koji se odnose na budući obračunski period), potraživanja za nefakturisani prihod, razgraničene troškove po osnovu obaveza (unaprijed obračunate kamate, na primjer) i ostala aktivna vremenska razgraničenja. C17. KAPITAL OBUHVATA: osnovni kapital, ostali osnovni kapital, emisionu premiju, rezervni kapital (zakonske i statutarne rezerve), revalorizacione rezerve, nerealizovane dobitke po osnovu hartija od vrijednosti, neraspoređeni neto dobit ranijih ili tekuće godine i upisani neuplaćeni kapital. Nerealizovani gubici po osnovu hartija od vrijednosti i gubitak iz ranijih godina i tekuće godine do visine kapitala su ispravka vrijednosti kapitala. Otkupljene sopstvene akcije su takođe ispravka vrijednosti kapitala. Kapital i gubitak unose se u bilans u visini nominalne knjigovodstvene vrijednosti, a otkupljene sopstvene akcije po otkupljenoj cijeni. Upisani neuplaćeni kapital u stranoj valuti vrednuje se po srednjem kursu na dan bilansa. Revalorizaciona rezerva se smanjuje - u korist neraspoređene dobiti ranijih godina: 1) kada se sredstvo od koga potiče revalorizaciona rezerva u potpunosti amortizuje ili proda po cjeni iznad sadašnje vrijednosti, 21

27 2) za iznos razlike amortizacije obračunate na revalorizovanu osnovicu i iznosa amortizacije obračunate na nerevalorizovanu osnovicu. 3) za iznos gubitka prodatog sredstva od koga potiče revalorizaciona rezerva do visine revalorizacione rezerve. C18. DUGOROČNA REZERVISANJA predstavljaju obaveze za pokriće troškova i rizika proisteklih iz prethodnog poslovanja koji će se pojaviti u narednim godinama. Društvo procjenjuje rezervisanja na bazi stvarno očekivanih troškova, a smanjuju se u momentu nastanka troškova za koje je izvršeno rezervisanje. Neiskorištena dugoročna rezervisanja ukidaju se u korist ostalih prihoda. C19. DUGOROČNE OBAVEZE obuhvataju obaveze po dugoročnim kreditima i dugoročne obaveze po finansijskom lizingu. Dugoročne obaveze se iskazuju u nominalnoj neisplaćenoj vrijednosti a u stranoj valuti iskazuju se po srednjem kursu strane valute na dan bilansa ili po kursu ugovorenom sa kreditorom. Dugoročne obaveze sa valutnom klauzulom vrednuje se takođe po srednjem kursu na dan bilansa valute utvrđene valutnom klauzulom. C20. KRATKOROČNE FINANSIJSKE OBAVEZE obuhvataju kratkoročne obaveze sa rokom dospjeća do godinu dana i dio dugoročnih obaveza koji dospjeva za plaćanje u narednoj godini. Kratkoročne finansijske obaveze se iskazuju u nominalno vrijednosti a obaveze u stranoj valuti i sa valutnom klauzulom iskazuju se po srednjem kursu strane valute na dan bilansa ili po ugovorenom kursu sa kreditorom. C21. OBAVEZE PO OSNOVU STALNIH SREDSTAVA NAMJENJENIH PRODAJI I SREDSTAVA POSLOVANJA KOJE SE OBUSTAVLJA obuhvataju se obaveze u skladu sa MSFI 5 - Stalna sredstva namjenjena prodaji i poslovanja koje prestaje. C22. OBAVEZE IZ POSLOVANJA obuhvataju primljene avanse, depozite i kaucije, dobavljače, izdate mjenice i čekove povjeriocima i obaveze iz specifičnih poslova. Obaveze iz poslovanja se iskazuju u neplaćenom iznosu a u stranoj valuti iskazuju se po srednjem kursu na dan bilansa. C23. OSTALE KRATKOROČNE OBAVEZE I PASIVNA VREMENSKA RAZGRANIČENJA obuhvataju obaveze po osnovu zarada i naknada zarada u bruto iznosu, obaveze po osnovu kamata i troškova finansiranja, obaveze za dividendu, obaveze za naknade prijema zaposlenima, obaveze prema članovima upravnog i nadzornog odbora, obaveze prema fizičkim licima po ugovoru o djelu, obaveze za obustavljene neto zarade i ostale obaveze. Pasivna vremenska razgraničenja obuhvataju unaprijed obračunate troškove, obračunate prihode budućeg perioda, obračunate zavisne troškove nabavke, odložene prihode i primljene donacije. 22

28 C24. OBAVEZE PO OSNOVU POREZA NA DODATU VRIJEDNOST I OSTALIH JAVNIH PRIHODA obuhvataju obaveze po osnovu poreza na dodatu vrijednost, obaveze za akcizu, obaveze za poreze, carine i druge dažbine, obaveze za doprinose na teret troškova i ostale obaveze za poreze, doprinose i druge dažbine. C25. OBAVEZE PO OSNOVU ZA POREZ NA DOBIT obuhvataju neplaćeni porez na dobit koji je utvrđen u skladu sa Zakonom o porezu na dobit. C26. KRATKOROČNA REZERVISANJA predstavljaju obaveze za pokriće troškova i rizika proisteklih iz tekućeg poslovanja koji će se pojaviti u narednoj godini. Ova rezervisanja Društvo procjenjuje na bazi stvarno očekivanih troškova, a smanjuju se u momentu nastanka troškova za koje je izvršeno rezervisanje. Neiskorištena kratkoročna rezervisanja ukidaju se u korist ostalih prihoda. C27. POSLOVNI PRIHODI I RASHODI C27.1. Poslovne prihode čine: - prihodi od prodaje robe i učinaka umanjene za poreske dažbine i date popuste nezavisno od momenta naplate, - prihodi od aktiviranja i potrošnje učinaka priznaju se po cijeni koštanja, - prihodi od aktiviranja i potrošnje robe priznaju se po nabavnoj cijeni, a prihodi od prirasta osnovnog stada priznaju se po tržišnoj cijeni, - prihodi od dotacija, regresa, kompenzacija, povraćaja dažbina po osnovu prodate robe i učinaka, - prihodi od donacija, zakupa, članarina i tantijema. Poslovni prihodi koriguju se na više za povećanje vrijednosti zaliha učinaka i na niže za smanjenje vrijednosti zaliha učinaka. C27.2. Poslovne rashode čine: nabavna vrijednost prodate robe, troškovi materijala za izradu, troškovi ostalog materijala, troškovi goriva i energije, troškovi bruto zarada i naknada zarada, ostali lični rashodi, troškovi proizvodnih usluga, troškovi amortizacije i rezervisanja i nematerijalni troškovi (porezi i doprinosi nezavisni od rezultata). Svi rashodi se priznaju nezavisno od plaćanja. C28. FINANSIJSKI PRIHODI I RASHODI C28.1. Finansijske prihode čine finansijski prihodi od matičnih i zavisnih pravnih lica, prihodi od kamata, od učešća u dobitku povezanih pravnih lica, od pozitivnih kursnih razlika, od pozitivnih efekata valutne klauzule i ostali finansijski prihodi. C28.2. Finansijske rashode čine finansijski rashodi iz odnosa matičnih i zavisnih pravnih lica, rashodi po osnovu kamata, negativnih kursnih razlika, rashodi po osnovu efekata valutne klauzule i ostali finansijski rashodi. 23

29 C29. OSTALI PRIHODI I RASHODI C29.1. Ostale prihode čine dobici od prodaje nekretnina, postrojenja, opreme, investicionih nekretnina, bioloških sredstava, učešća u kapitalu, dugoročnih hartija od vrijednosti i materijala, viškovi osim viškova zaliha učinaka, naplaćena otpisana potraživanja, prihodi po osnovu ugovorene zaštite od rizika, prihodi od smanjenja obaveza i prihodi od ukidanja dugoročnih rezervisanja. Ostali prihodi obuhvataju i prihode od usklađivanja vrijednosti imovine koje čine: prihodi od usklađivanja vrijednosti bioloških sredstava, nematerijalnih ulaganja, nekretnina, postrojenja, opreme, dugoročnih finansijskih plasmana, hartija od vrijednosti, zaliha, osim zaliha učinaka, kratkoročnih potraživanja i kratkoročnih finansijskih plasmana i prihodi od usklađivanja vrijednosti ostale imovine. C29.2. Ostale rashode čine gubici po osnovu rashodovanja i prodaje nematerijalnih ulaganja, nekretnina, postrojenja, opreme, investicionih nekretnina, bioloških sredstava, gubici po osnovu prodaje učešća u kapitalu, hartija od vrijednosti i materijala, manjkovi osim manjkova zaliha učinaka, rashodi po osnovu efekata ugovorene zaštite od rizika, rashodi po osnovu otpisa potraživanja. Ostali rashodi obuhvataju i rashode po osnovu obezvređenja imovine (obezvređenje bioloških sredstava, obezvređenje nematerijalnih ulaganja, obezvređenje nekretnina, postrojenja, oprijeme, obezvređenje dugoročnih plasmana i hartija od vrijednosti, obezvređenje zaliha materijala i robe, obezvređenje potraživanja i kratkoročnih finansijskih plasmana). C30. DOBICI I GUBICI POSLOVANJA KOJE SE OBUSTAVLJA C30.1. Neto dobitak poslovanja koje se obustavlja je pozitivna razlika između prodajne vrijednosti sredstava obustavljenog poslovanja i njihove knjigovodstvene vrijednosti C30.2. Neto gubitak poslovanja koje se obustavlja je negativna razlika između prodajne vrijednosti sredstava obustavljenog poslovanja i njihove knjigovodstvene vrijednosti. C31. DRUGE STAVKE REZULTATA POVEZANE SA KAPITALOM obuhvataju stavke prihoda i rashoda koje nisu priznate u bilansu uspjeha tekućeg perioda jer tako zahtevaju ili dozvoljavaju drugi Standardi. U ove stavke se klasifikuju: - promjene revalorizacionih rezervi (koje se priznaju u skladu sa MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema i MRS 38 Nematerijalna ulaganja), - aktuarski dobici i gubici po definisanim planovima doprinosa priznatih u skladu sa paragrafom 93A MRS 19 Naknade zaposlenima, - dobici i gubici koji proizilaze iz preračuna finansijskih izvještaja inostranog poslovanja (koje se radi u skladu sa MRS 21 Učinci promjena kurseva stranih valuta), - dobici i gubici po osnovu ponovnog vrednovanja finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju i - efektivni dio dobitaka i gubitaka po osnovu instrumenata hedžinga u hedžingu tokova gotovine 24