Vlada Crne Gore Ministarstvo kulture, sporta i medija Podgorica Centralna narodna biblioteka Crne Gore "Ður e Crnojević" - Cetinje IZVJEŠTAJ O RADU za

Vlada Crne Gore Ministarstvo kulture, sporta i medija Podgorica Centralna narodna biblioteka Crne Gore "Ður e Crnojević" - Cetinje IZVJEŠTAJ O RADU za 2008. godinu Cetinje, februar 2009. http://www.cnb.me e-mail: cnb@cg.yu

VLADA CRNE GORE MINISTARSTVO KULTURE, SPORTA I MEDIJA CNB "Ður e Crnojević" Cetinje Jelena Ðurović, Direktor Bulevar crnogorskih junaka 163 http://www.cnb.me e-mail: cnb@cg.yu IZVJEŠTAJ O RADU ZA 2008. GODINU UVOD Novine u rukovodećim organima CNB Kako je 2008. godine istekao mandat članovima Upravnog odbora, izabranog 2004. godine u sastavu: predsjednik Vjenceslava Ševaljević, i članovi: (prof. dr Miladin Vuković), prof.dr Šerbo Rastoder, mr Isak Kalpačina, Branko Banjević, Marijan Miljić, Nebojša Bastać, Mara Vujović i Ljiljana Kosovac, pokrenuta je procedura za izbor članova novog Upravnog odbora. Vlada Crne Gore je, na sjednici od 29. maja 2008.godine, donijela Rješenje o imenovanju novog Upravnog odbora Biblioteke u sastavu: predsjednik mr Ður a Martinović (CNB), i članovi: prof.dr Saša Milić, prof.dr Šerbo Rastoder, mr Isak Kalpačina, Branko Banjević, Marijan Miljić, Mara Vujović(CNB), Marija Martinović(CNB) i Ljiljana Milunović(CNB). Upravni odbor je, na svom prvom zasjedanju 11.07.2008. godine, na osnovu prethodno objavljenog konkursa, donio Odluku o ponovnom imenovanju dosadašnjeg direktora Biblioteke Jelene Ðurović, kojoj je 2008. istekao četvorogodišnji mandat. Na sjednici od 22.10.2008.godine, UO CNB je usvojio nacrt novog Statuta Biblioteke, koji je dostavljen Ministarstvu kulture, sporta i medija na saglasnost. 2

Za značajne rezultate postignute u periodu od 2004 2008. godine na planu razvoja i unapredjenja CNB i sveukupne bibliotečke djelatnosti u Crnoj Gori, direktorica Jelena Ðurović je dobila nagradu Prijestonice Cetinje - 13. novembar. Realizacija I faze sanacije, rekonstrukcije i adaptacije objekata CNB U 2008. godini je završena I faza rekonstrukcije, adaptacije i sanacije objekata CNB. Radovi su izvedeni donatorskim sredstvima Vlade Kraljevine Norveške, Vlade Republike Slovenije, IZUM-a, Maribor i Ministarstva kulture, sporta i medija Crne Gore: - donatorska sredstva Vlade Norveške...417.650,00 - donatorska sredstva Vlade Slovenije i IZUM-a, Maribor...134.050,00 - sredstva Ministarstva kulture, sporta i medija (glavni objekat)...44.000,00 - sredstva Ministarstva kulture, sporta i medija (centralni depo)...95.151,31 Opremanje objekata obuhvaćenih I fazom rekonstrukcije je realizovano donatorskim sredstvima: - Vlade Republike Slovenije za COBISS Centar...38.000,00 - IZUM, Maribor kompjuterska i telekomunikaciona oprema...15.117,00 - Vlade Japana oprema za mikrofilmovanje i digizalizaciju mikrofilmova...66.690,00 Izvedeni radovi na glavnom objektu: - pripremni radovi (skidanje obloga terasa sa svim podlogama, djelimično obijanje fasade, skidanje postojećeg parketa, demontaža starih gipsanih obloga u potkrovlju, demontaža svih unutrašnjih drvenih vrata u potkrovlju i Aneksu, demontaža svih mansardnih prozora, skidanje svih keramičkih pločica u toaletima potkrovlja i Aneksa; - betonski radovi; - izolaterski radovi (postavljanje slojeva hidroizolacije na terasama, u sanitarnim prostorijama i postavljanje krovne toplotne izolacije u glavnom objektu i Aneksu); - zidarski radovi (fasadna cokla, malterisanje unutrašnjih zidova i plafona); - gipsarski radovi (oblaganje kosih površina u potkrovljima); - obrada i popravka krovnih površina i postavljanje nedostajućih oluka; - obrada zidova i plafona i oblaganje keramikom sanitarnih prostorija; - postavljanje novog parketa; - postavljanje kamenih obloga na terasama; - restauracija ulaznog trijema sa stubovima; - čišćenje ukrasnog vijenca sa dekorativnim elementima u vrhu fasade; - sanacija i farbanje cijele fasade na glavnoj zgradi i Aneksu; - stolarski radovi (kompletna reparacija postojeće spoljašnje stolarije, reparacija stilskih ulaznih vrata, podrumskih prozora); - bravarski radovi; - radovi na unutračnjoj vodovodnoj instalaciji; - postavljanje novih instalacija u Aneksu (elektro, komunikaciona, optika, PP zaštita, video nadzor); - nabavka i postavljanje novih radijatora u potkrovlju glavnog objekta i Aneksa; - nabavka i instaliranje savremenog hidrauličnog lifta za knjige u glavnom objektu. 3

Sanacija i rekonstrukcija krova i fasade na centralnom depou U toku godine završena je sanacija krova i fasade na centralnom depou Biblioteke, postavljanje novih oluka i trotoara, opravka i izolacija postojećih prozora, sanacija odvodnih kanala oko depoa. Radovi na ovom objektu izvedeni su sredstvima Ministarstva kulture, sporta i medija Crne Gore u iznosu oko 95.151,31. Zbog prodora vode sa krova depoa, u januaru 2008. godine došlo je do plavljenja bibliotečke gra e. Stoga se pokazala prioritetnom sanacija krova i fasade centralnog depoa knjiga i periodike. Za realizaciju navedenih radova Ministarstvo kulture, sporta i medija je dalo saglasnost za preusmjeravanje sredstava u iznosu od 63.151,31, namijenjenih za rekonstrukciju krova zgrade bivšeg Francuskog poslanstva i opredijelilo dodatna sredstva u iznosu od 32.000,00. Za kompletnu rekonstrukciju bivšeg Francuskog poslanstva, očekuju se donatorska sredstva Savjeta Evrope iz Regionalnog programa za kulturnu i prirodnu baštinu jugoistočne Evrope, Komponenta B: Plan integrisane rehabilitacije arhitektonskog i arheološkog naslje a. Otvaranje Nacionalnog COBISS centra Crne Gore Rekonstrukcija i sanacija Aneksa glavnog objekta, u kojem je smješten Nacionalni COBISS centar Crne Gore, zvanično je završena 1. jula 2008. godine, kada je inaugurisan i završetak I faze rekonstrukcije sredstvima norveške donacije. U sklopu Centra nalazi se savremeno opremljena učionica, predvi ena za obuku crnogorskih bibliotekara za rad u sistemu COBISS, zatim sala za organizovanje konferencija za štampu, književnih večeri i drugih kulturno-obrazovnih manifestacija. Rekonstrukcija i ure enje objekta su realizovani zahvaljujući donacijama Vlade Republike Slovenije i Vlade Norveške. Najsavremenija računarska i komunikaciona oprema, kao i cjelokupan namještaj obezbije en je donacijom Vlade Republike Slovenije i IZUM-a Maribor. Na svečanoj inauguraciji završetka radova i otvaranju COBISS centra Crne Gore govorili su prof. Branislav Mićunović, ministar kulture sporta i medija, Nj.E. g. Haakon Blankenborg, ambasador Kraljevine Norveške u Beogradu, Mojca Kučler-Dolinar, ministar za visoko školstvo, nauku i tehnologiju Vlade Republike Slovenije i Jelena Ðurović, direktorica CNB Ður e Crnojević. Centar za mikrofilmovanje i digitalizaciju U cilju realizacije projekta digitalizacije stare i rijetke knjige i stare crnogorske periodike CNB "Ður e Crnojević"- Cetinje. Vlada Japana je Biblioteci odobrila pomoć u vidu granta u iznosu od 66.690,00 eura za kupovinu neophodne opreme. Centar za mikrofilmovanje i digitalizaciju je svečano inaugurisan 24. septembra 2008. godine. Na svečanosti povodom realizacije ovog značajnog projekta CNB, govorili su: Nj.E. Tadaši Nagai, Ambasador Japana u Beogradu, Jelena Ðurović, direktorica CNB, Tomo Miljić, sekretar Ministarstva kulture, sporta i meduja i Radivoje Adžić, potpredsjednik Prijestonice Cetinje. Ovim sredstvima je izvršena nabavka opreme neophodne za pokretanje rada u Centru za mikrofilmovanje i digitalizaciju. Biblioteka je nabavila sljedeću opremu za mikrofilmovanje i digitalizaciju: kameru za mikrofilmovanje, skener za skeniranje mikrofilmova, čitač mikrofilmova i procesor STAUDE za razvijanje mikrofilmova. U Centru je angažovano tri izvršioca: operater mikrograf, koordinator za digitalizaciju i koordinator za mikrofilmovanje. U periodu od 8-13. oktobra 2008. godine dva izvršioca su 4

boravila na petodnevnoj obuci u Mikrografskom centru i Odjeljenju za digitalizaciju Narodne biblioteke Srbije u Beogradu. Nakon završene obuke, instaliranja i puštanja opreme u rad od strane ovlašćenog servisera, 12. novembra 2008. godine snimljen je prvi (probni) mikrofilm Glasa Crnogorca iz 1906. godine. Nakon toga, pristupilo se preuzimanju najstarijih godišta Glasa Crnogorca iz fonda montenegrine, počevši od izdanja iz 1873. godine. Do kraja godine snimljeno i razvijeno 10 mikrofilmova. Nakon puštanja u rad opreme za mikrofilmovanje i digitalizaciju, CNB je dostavila završni izvještaj o uspješnoj realizaciji projekta Ambasadi Japana u Beogradu, zajedno sa izvještajem ovlašćene revizorske kuće Spinoff iz Podgorice. Opremanje Biblioteke kancelarijskim namještajem CNB je izradila i kandidovala Projekat opremanja Biblioteke (bivše Italijansko poslanstvo) kancelarijskim namještajem 2007. godine, koji se realizuje iz zajedničkih sredstava Ministarstva prosvjete i nauke Crne Gore i Vlade republike Slovenije, odnosno Centra za mednarodno sodelovanje in razvoj (CMSR) iz Ljubljane. Vrijednost Projekta za CNB iznosi 200.000 eura. Ministarstvo prosvjete i nauke je raspisalo tender za korisnika CNB krajem 2007. godine, za izbor najpovoljnijeg ponu ača. Do kašnjenja u realizaciji je došlo zbog problema u sprovo enju tenderske procedure. Nakon saglasnosti svih zainteresovanih strana: Ministarstva kulture, sporta i medija, Ministarstva prosvjete i nauke, Centra za mednarodno sodelovanje in razvoj i CNB, krajem 2008. godine je potpisan Anex Ugovora o donaciji 2007/3 za potrebe realizacije i praćenja projekta. Na osnovu komercijalnog Ugovora o isporuci namještaja br. 02-4372, od 26.12.2008. godine, izme u CNB i Konzorcijuma firmi Gonzaga d.o.o. Slovenija i Menado d.o.o. Podgorica, kompletan iznos sredstava će biti uplaćen dobavljaču, uz prethodno dostavljenu bankarsku garanciju i avansnu situaciju. Isporuka namještaja za potkrovlje Biblioteke se očekuje početkom 2009. godine, a za prizemlje i I sprat, nakon njihove rekonstrukcije i adaptacije. Projektom opremanja CNB savremenim i funkcionalnim namještajem, stvoriće se uslovi za servisiranje svih usluga namijenjenih korisnicima, opremanje čitaonica za knjige i periodiku, sale za izložbe i promocije, adekvatan smještaj vrijednih kolekcija (namjenski opremljenih za specifičnu bibliotečku gra u) i moderno ure enje radnog prostora za zaposlene. Nacionalni program za digitalizaciju biblioteka U skladu sa inicijativama koje su prihvatile zemlje Evropske unije i promovisanja sveobuhvatnog evropskog informacionog društva, Vlada Crne Gore je krajem 2008. godine usvojila Nacionalni program digitalizacije biblioteka, u čijoj izradi su učestvovale Jelena Ðurović, direktorica CNB, Dragica Lompar, pomoćnik direktora za redovne djelatnosti, Vjenceslava Ševaljević, rukovodilac Odjeljenja za razvoj bibliotečke djelatnosti i Smiljana Radusinović, samostalni savjetnik. Ovim programom su obuhvaćene veoma složene aktivnosti koje će se realizovati u više faza. Pripremna faza, koja će se odvijati tokom 2009. i 2010. godine, predvi a izradu zakonske regulative za ovu oblast, obrazovanje Savjeta za digitalizaciju i radnih grupa za realizaciju odre enih zadataka, potom izradu i donošenje normi i uputstava za digitalizaciju, obrazovanje Centra za digitalizaciju bibliotečke gra e pri CNB, obrazovanje stručnog kadra i nabavku neophodne opreme U drugoj fazi, fazi realizacije, koja počinje tokom 2010. godine, vršiće se selekcija bibliotečke gra e, izrada zajedničkog portala za digitalnu biblioteku Crne Gore, obrazovanje centara za digitalizaciju u drugim bibliotekama, uspostavljanje i ažuriranje koopearativnog digitalnog arhiva pri Centru za digitalizaciju, kao i početak digitalizacije odabrane gra e. 5

Nacionalni program u potpunosti uvažava načela, politiku i iskustva na području digitalizacije kulturne baštine Evrope, u cilju razvijanja sposobnosti bibliotečkih ustanova u Crnoj Gori da kvalitetno učestvuju u projektima digitalizacije. Digitalizacija bibliotečke gra e sprovodi se radi zaštite originala, povećanja dostupnosti i mogućnosti korišćenja gra e, stvaranja nove ponude, odnosno pružanja novih usluga korisnicima i kompletiranja postojećeg fonda. Ona je neophodna zbog lošeg stanja u kojem se nalaze prevashodno najznačajniji bibliotečki fondovi u Crnoj Gori stara i rijetka knjiga, periodika, rukopisi, kartografska i dr. stara neknjižna gra a, kao i zbog univerzalne dostupnosti ove gra e domaćoj i najširoj svjetskoj javnosti. Č lanstvo u CENL i pristup projektu TEL (The European Library) CNB je 25. septembra 2008. godine, na 22. Godišnjem sastanku Odbora direktora Konferencije evropskih nacionalnih biblioteka (CENL) u Zagrebu, postala punopravni član ove značajne asocijacije. Konferencija evropskih nacionalnih biblioteka je osnovana s ciljem da razvije i osnaži ulogu nacionalnih biblioteka u Evropi. Kao me unarodna nevladina organizacija, od 3. januara 2006. godine uživa status učesnika u Savjetu Evrope. Potpisivanjem ugovora, CNB je stekla pravo da ravnopravno učestvuje u izboru kandidata i da bude birana u tijela i komisije CENL-a, kao i učešće u projektu nacionalnih biblioteka Evrope portalu Evropska biblioteka - The European Library (TEL). Glavni ciljevi ovog portala su da učini dostupnim univerzum znanja, informacija i kulture svih evropskih nacionalnih biblioteka. TEL predstavlja ujedinjen pristup evropskoj kulturi putem digitalizovanih sadržaja. Očekuje se da će 2009. godine na ovom portalu biti dostupne kolekcije skoro svih nacionalnih biblioteka Evrope. Od januara 2009. godine na ovom portalu biće dostupni podaci o našoj Biblioteci, a uzajamni katalog COBISS.CG biće uvršten u zajednički elektronski katalog evropskih biblioteka. U cilju realizacije svih tehničkih aspekata, CNB je imenovala dvije osobe za saradnju sa direkcijom TEL-a u Hagu saradnika u okviru Tehničku grupe i koordinatora za Kontakt grupu, kao i njihove zamjenike. Realizacija Projekta Virtuelna biblioteka Crne Gore Na osnovu krovnog Ugovora, potpisanog 18. 12. 2006. godine izme u CNB i IZUM-a, Maribor, Ugovor o punopravnom članstvu u sistemu COBISS.CG, do sada je potpisalo 26 biblioteka u Crnoj Gori. Zajednička (uzajamna) baza crnogorskih biblioteka COBIB.CG na dan 31.12.2008. godine sadrži 149.939 bibliografskih zapisa. Lokalna baza CNB sadrži 104.253 bibliografskih zapisa. U ovoj godini je planirano umrežavanje u sistem dvije biblioteke: Narodne biblioteke u U1cinju i Biblioteke Skupštine Crne Gore. U martu mjesecu je potpisan ugovor sa Bibliotekom Skupštine Crne Gore. Zbog formalne greške u ugovoru, verifikovan je krajem oktobra mjeseca, a lokalna baza podataka u ovoj biblioteci je instalirana početkom novembra. Što se tiče biblioteke iz Ulcinja, nije došlo do njenog umrežavanja u sistem COBISS.CG, zbog neispunjavanja uslova ove biblioteke za potpisivanje ugovora. Interesovanje za članstvo u sistem COBISS.CG su, tokom 2008. godine, iskazale i narodne biblioteke u Tivtu, Plavu i Rožajama, ali ni njihovo uključenje nije realizovano zbog istih razloga. 6

Sredinom novembra potpisan je ugovor o punopravnom članstvu sa bibliotekom Univerziteta Donja Gorica (Univerzitats d.o.o.). Jedan bibliotekar iz ove biblioteke je poha ao kurs COBISS2/Katalogizacija početni, nakon čega je sačinjen zapisnik o fondu, koji je dostavljen na uvid IZUM-u, Maribor. Već početkom januara 2009. godine se očekuje instalacija lokalne baze podataka u ovoj biblioteci. Biblioteka Univerziteta Donja Gorica će biti 26. članica sistema COBISS.CG. Tokom godine, sistem inženjeri COBISS Centra su izvršili instaliranje trinaest lokalnih baza za novouključene biblioteke, popunjavanje KT1 i ET1 tabela za instalaciju i testiranje novih baza. Redovno su arhivirali bazu podataka putem dnevnog, mjesečnog i godišnjeg back-up postupka. Organizovana su tri kursa Korišćenje programske opreme COBISS2/Katalogizacija početni, koje je završilo ukupno 34 bibliotekara iz crnogorskih biblioteka. Licencu za uzajamnu katalogizaciju je dobilo 17 bibliotekara. Revizija osnovnog fonda knjiga i periodike i reorganizacija smještaja u centralnom depou Stručno vijeće CNB, na sjednici od 18.07.2008. godine, donijelo je Odluku o imenovanju Komisije za organizovanje poslova na reorganizaciji smještaja, rekonstrukciji polica i reviziji fondova CNB. Komisija je sačinila Plan rada u depou, nakon čega je usvojena odluka o početku radova na ovim poslovima. Da bi realizovala ovu značajnu aktivnost, a zbog velikog otsustvovanja zaposlenih (najviše po osnovu bolovanja), Biblioteka je vidjela šansu u angažovanju lica koja se nalaze na evidenciji Zavoda za zapošljavanje, kroz program Javni rad. Angažovano je 7 lica, koja su usmjerena na najjednostavnije poslove, kao što su preslaganje knjiga na policama, prenošenje knjiga sa jedne lokacije depoa na drugu, dodavanje polica u postojeće regale, čišćenje polica, čišćenje knjiga, i sl. Realizacija poslova je pod stalnim nadzorom i uz učešće formirane Komisije, tako da se uporedo radi i tzv. brza revizija knjiga, koja podrazumijeva kontrolu signaturnog niza. Do kraja godine je izmješteno, zbijeno, izvršena kontrola signaturnog niza i očišćeno oko 400.000 primjeraka knjiga. U postojeće regale postavljeno je 286 novih polica. Započet je rad i na reorganizaciji smještaja posebnih zbirki. Tematski je objedinjeno i priključeno Kartografsko-geografskoj zbirci oko 15.000 razglednica. Očekuje se da će se novom organizacijom smještaja obezbijediti prostor za odlaganje oko 50.000 novih knjiga u centralnom depou.. Edukacija i usavršavanje bibliotekara Vanredne postiplomske studije iz bibliotekarstva i informacionih nauka, na osnovu Sporazuma koji su potpisali Insitut informacijskih znanosti, Maribor, Univerzitet u Ljubljani, Sveučilište u Zadru, Univerziteti u Skoplju i Prištini, organizovane su tokom 2008. godine za 50 kandidata iz regiona. Studij se realizuje iz Programa me unarodne razvojne pomoći bibliotekama u mreži COBISS.Net, a sufinansira ga IZUM, Maribor. Iz CNB se, za ovaj studij, prijavilo sedam bibliotekara i dva iz Podgorice. Tokom godine jedan kandidat iz Podgorice je odustao od daljeg školovanja, dok su ostali uspješno položili ispite u 7

predvi enom roku i prijavili teze za izradu magistarskog rada. Učesnici u ovom projektu iz Crne Gore su Ministarstvo kulture, sporta i medija i Ministarstvo prosvjete i nauke. Stručni bibliotekarski ispit je organizovan u dva roka. Proljećni ispitni rok je, zbog velikog broja prijavljenih kandidata, održan u dva termina. U prvoj grupi je bilo 10, a u drugoj grupi 9 kandidata. Ukupno je prijavljeno 13 kandidata sa visokom stručnom spremom, 3 sa višom i 3 sa srednjom stručnom spremom. Ispit je položilo 13 kandidata, a 6 je upućeno na popravni ispit, na kojem su imali pozitivan rezultat. U jesenjem ispitnom roku prijavljeno je dvanaest bibliotekara iz 3 narodne, 1 specijalne i 8 školskih biblioteka iz opština Tivat, Podgorica, Nikšić, Budva, Plužine, Bijelo Polje, Mojkovac, Plav i Rožaje, i to: 7 sa visokom stručnom spremom, 1 sa višom i 4 sa srednjom stručnom spremom. Na popravni ispit je upućeno 4 kandidata, na kojem su imali pozitivan rezultat. Ukupno je stručni bibliotekarski ispit u 2008. godini položilo 32 kandidata. Komisija za dodjelu viših zvanja u bibliotečkoj struci je ove godine dodijelila 8 stručnih zvanja viši bibliotekar, 7 iz CNB i 1 iz Narodne biblioteke Radosav Ljumović. Tokom godine održana su tri kursa Korištenje programske opreme COBISS2/Katalogizacija početni, koje je završilo 34 bibliotekara iz crnogorskih biblioteka. Licencu za uzajamnu katalogizaciju je dobilo 17 bibliotekara. Dvoje zaposlenih je boravilo na obuci za mikrofilmovanje od 8-13. oktobra 2008. godine u Mikrografskom centru i Odjeljenju za digitalizaciju Narodne biblioteke Srbije u Beogradu. U istom periodu jedan konzervator-restaurator je boravio na stručnom usavršavanju u Odjeljenju za zaštitu i konzervaciju bibliotečkog materijala Narodne biblioteke Srbije. Početni kurs engleskog jezika, koji je organizovala škola za strane jezike Altra lingua na Cetinju, uspješno je završilo 5 bibliotekara iz CNB. Najznačajnije aktivnosti iz redovnog programa Popunjavanje fondova Putem svih vidova nabavke CNB je 2008 godine prinovila u svoje fondove oko 14000 knjiga. Putem crnogorskog obaveznog primjerka je pristiglo: 1108 naslova knjiga (7612 primjeraka), 99 naslova novina (novih naslova 20) i kao i 113 naslova časopisa (novih naslova 35). Brojeva novina je primljeno 1228, a časopisa 1400. Ostalim vidovima nabavke pristiglo je 484 naslova monografskih publikacija. Me u njima su najznačajnije leksikografska izdanja za potrebe referensne zbirke, kao i izdanja pristigla putem me unarodne razmjene. Kada su u pitanju darodavci, ističemo dva poklona za rukopisnu zbirku: rukopisnu zaostavštinu poznatog crnogorskog književnika Č eda Vukovića i rukopisnu gra u za monografiju o crnogorskim ljekarima, koju je poklonio publicista Mihailo Miljanić. Značajan 8

poklon za CNB preuzet je od Veljka Stanišića iz Tivta, koji sadrži 136 naslova (oko 320 primjeraka) publikacija, najvećim dijelom leksikografskih izdanja. U toku je prepiska oko otkupa privatne kolekcije Ðura Batrićevića iz Cetinja, koja sadrži rijetke i značajne publikacije za izučavanje crnogorske istorije. Poznato je da veliki broj crnogorskih autora živi i radi i stvara van Crne Gore, naročito u Srbiji i Vojvodini. CNB vodi evidenciju crnogorskih autora, koji su svoja djela objavljivali van Crne Gore U cilju njihove nabavke, utvr eno je da fondu»montenegrina«nedostaje 498 naslova objavljenih za poslednje tri godine. U prošloj godini je svim crnogorskim izdavačima upućeno cirkularno pismo, u kojem su naglašene uloga i značaj obaveznog primjerka u očuvanju pisane kulturne baštine Crne Gore. Možemo konstatovati da je apel dao izvjesne rezultate, ali vjerujemo da će pravi pomak donijeti usvajanje novih zakona o bibliotečkoj djelatnosti, obaveznom primjerku i izdavaštvu, čije se donošenje očekuje u 2009. godini. Stručna obrada publikacija Ukupan broj bibliografskih zapisa monografskih publikacija u lokalnoj bazi CNB, na dan 22.12.2008. godine, iznosi 104253. Odjeljenje za stručnu obradu bibliotečke gra e u elektronskom katalogu COBISS izradilo je u 2008. godini 15827 bibliografskih zapisa za monografske publikacije. Za monografske publikacije ura en je 924 CIP zapis, uključeno 75 izdavača u ISBN bazu, dodijeljeno 904 ISBN brojeva i 648 bar-coda za publikacije. Za serijske publikacije ura eno je 57 CIP zapisa, obra eno je u lokalnoj bazi 214 novih naslova (6489 brojeva) i 220 postojećih naslova (1222 broja) periodike. Započet je rad na sre ivanju rukopisne zaostavštine Č eda Vukovića (romani, drame, monodrame, eseji, poezija, poezija za djecu, intervjui, prepiska sa drugim fizičkim licima, pisma upućena Č edu Vukoviću, o piscima, pozdravni govori sa otvaranja izložbi, biografije, bibliografije, stručna mišljenja o kandidatima za ulazak u CANU, gra a - materijal za djela, djela drugih autora u okviru zaostavštine, ostalo...).ukupno je sistematizovano 9513 listova rukopisne zaostavštine. Za potrebe UNESCO-ove baze prevedenih djela - Index translationum, ura en je popis crnogorskih izdanja (prevoda) za 2007. godinu. Broj prevedenih djela objavljenih u Crnoj Gori, na osnovi CIP zapisa, iznosi 61. Tokom godine je vršeno prikupljanje podataka o crnogorskim izdavačima za PIID (Adresar izdavača uključenih u sistem ISBN). Podaci su upućeni u sjedište Me unarodne ISBN agencije u Londonu i bice uključeni u najnovije izdanje PIID-a. U julu 2008. godine CNB je pokrenula inicijativu kod Komiteta ISO 639 pri Kongresnoj biblioteci u Vašingtonu za dodjelu koda za crnogorski jezik. Tokom 2009. godine predstoji obimna procedura za realizaciju ove inicijative. 9

Korišćenje fondova Korišćenje elektronskog kataloga CNB je od 2008. godine započela sa vo enjem evidencije i statistike korišćenja zajedničkog elektronskog kataloga crnogorskih biblioteka (COBIB.CG) i svog lokalnog elektronskog kataloga (CNBCT). Zajednički katalog crnogorskih biblioteka je pretraživan ukupno 32350, dok je elektronski katalog CNB pretraživan ukupno 22270 puta. Ovaj podatak o virtuelnim korisnicima našeg kataloga govori o značajnom porastu ukupnih usluga koje pruža Biblioteka. Korišćenje bibliotečke gra e u čitaonicama Za potrebe svih korisničkih kategorija, iz osnovnog fonda i fonda montenegrine, na korišćenje je izdato 5246 knjiga, 2162 sv. novina i 1434 sv. časopisa. Nakon korišćenja u depo je vraćeno 5546 naslova knjiga, 2116 sv. novina i 1434 sv. časopisa. Iz legata i posebnih zbirki izdato je na korišćenje 4 arhivske kutije. 3 kutije sa fotografijama, 1 kutija sa razglednicama i 2 albuma sa fotografijama. Iz Zbirke stare i rijetke knjige izdato je na korišćenje 140 publikacija, a fond zbirke izučavalo je 25 korisnika. Me ubibliotečka pozajmica Me ubibliotečkom pozajmicom je realizovano je ukupno 238 zahtjeva. Bibliotekama je upućeno na korišćenje 1589 publikacija, što predstavlja povećanje od preko 100% u odnosu na prošlu godinu. Fotokopiranje Na zahtjev korisnika, izra eno je ukupno 15336 fotokopija iz raznih bibliotečkih fondova. Me u korisnicima je najzastupljenija studentska populacija, a dnevni broj korisnika se kreće izme u 5 i 10. Tokom 2008. godine korisnicima je pruženo oko 4500 kataloških i 2220 bibliografskih informacija. Matična djelatnost i saradnja biblioteka Početkom 2008. godine, izvršen je redovni obilazak i stručni nadzor nad radom Gradske biblioteke i čitaonice u Herceg Novom. Tokom juna mjeseca je izvršen obilazak narodnih biblioteka u Kolašinu, Mojkovcu, Bijelom Polju, Andrijevici, Beranama, Plavu, Rožajama, Pljevljima, Žabljaku. U septembru je izvršen redovni obilazak Univerzitetske biblioteke, Biblioteke Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, Narodne biblioteke "Radosav Ljumović" iz Podgorice, kao i narodnih biblioteka u Tivtu, Nikšiću i Plužinama. U novembru je izvršen obilazak narodnih biblioteka u Ulcinju, Baru, Kotoru i Budvi. Na osnovu izvršenih obilazaka sačinjeni su zapisnici, koji su dostavljeni direktorima biblioteka, upravnicima centara za kulturu, kao i predsjednicima opština. Na osnovu prikupljenih podataka ažurirani su statistički podaci o narodnim bibliotekama. III sastanak direktora matičnih biblioteka održan je 26. decembra 2008. godine, kome je prisustvovalo 17 predstavnika iz 14 matičnih biblioteka. Cilj ovogodišnjeg sastanka je bio razmatranje tekućih problema u radu matičnih biblioteka i predlaganje mjera za unapre ivanje ukupne bibliotečko-informacione djelatnosti u Crnoj Gori. Sastanak rukovodećih ljudi u bibliotekama je prilika za razmjenu iskustava, znanja i ideja radi obezbje ivanja uslova za rad matičnih i svih ostalih biblioteka u Crnoj Gori. Pravi pokazatelj da ova djelatnost bilježi značajan napredak jesu brojni zahtjevi bibliotekara za stručnim 10

osposobljavanjem, kako po pitanju polaganja bibliotekarskog ispita, tako i za obuku i dobijanje licenci za rad u COBISS-u. Za period 2007-2008. godine obuku za rad u COBISS-u je poha alo 72 bibliotekara iz svih crnogorskih opština. U istom periodu, za polaganje stručnog bibliotekarskog ispita, prijavljeno je 44 kandidata. Izlaganja i prezentacije na ovom sastanku su imali Jelena Ðurović, direktorica CNB, pomoćnici direktora Dragica Lompar i Dragan Mirković, Vjenceslava Ševaljević, rukovodilac Odjeljenja za razvoj bibliotečke djelatnosti i Dragan Radusinović, referent Matične službe. Rad na tekućoj i retrospektivnoj bibliografiji U okviru projekta Crnogorska bibliografija 1494-1994. godina, do sada je objavljeno 29 svezaka enciklopedijskog formata, u kojima je ukupno popisano 198.256 bibliografskih jedinica. Za rukopise Teku e bibliografije monografskih publikacija ukupno je popisano 3163 bibliografskih jedinica, dok je za Teku u bibliografiju članaka iz serijskih publikacija popisano 2035 bibliografskih jedinica. Tokom 2008. godine objavljena su dva rukopisa tekućih bibliografija i to: Crnogorska bibliografija : monografske publikacije : 2003 i Crnogorska bibliografija : monografske publikacije : 2004. Za rukopise retrospektivne i tekuće bibliografije članaka kreirano je ukupno 2064 novih zapisa. Tako e, za retrospektivnu bibliografiju monografskih publikacija period 1995-2001. godina do sada je kumulirano ukupno 1087 zapisa. Istovremeno su prikupljani zapisi za rukopise tekuće Crnogorske bibliografije za 2007 i za 2008 godinu. Nastavljen je i rad na analitičkoj obradi članaka iz serijskih publikacija (crnogorski časopisi) i zbornika radova, koji su izlazili tokom 2007. i 2008. godine za Tekuću bibliografiju članaka. Ova bibliografija se radi po prvi put u uzajamnom elektronskom katalogu COBIB.CG, u skladu sa me unarodnim standardom ISBD(CP). U ovom periodu popisani su prilozi iz 35 naslova časopisa i 11 zbornika radova. Ukupno je obra eno 1404 zapisa u tekućoj godini. U protekloj godini nastavljen je rad na tri rukopisa u okviru projekta Crnogorska bibliografija 1494-1994. godina.: Tom III, knj. 15 (1982-1985), Tom III, knj. 17 (1989-1991) i Tom III, knj. 18 (1992-1994). Izdavačka djelatnost CNB je u 2008. godini publikovala dvije sveske Teku e bibliografije monografskih publikacija : za 2003. i 2004. godinu. Objavljene su i tri sveske časopisa "Bibliografski vjesnik" (br. 1-2/2007; 3/2007. i 1-2-3/2008). Bio je planiran za publikovanje Tom III, knj. 15 (1982-1985), sa projekta Crnogorska bibliografija 1494-1994. godina. Ovaj voluminozni rukopis obima preko 17.000 bibliografskih jedinica nije u potpunosti završen, te nije objavljen u planiranom roku. Tako e sveske Teku e bibliografije monografskih publikacija za 2005. i 2006. godinu nijesu završene i njihovo publikovanje će se planirati u 2009. godini. 11

Ostala izdanja CNB (Vodič kroz fondove CNB, Retrospektivna bibliografija na CD-u, kao i Izvještaji o radu CNB od 2004-2007.godinu) nijesu publikovani, jer nijesu obezbije ena potrebna sredstva za štampanje. Krajem 2008. godine, glavni urednik izdavačke produkcije CNB Č edomir Drašković je podnio otkaz, radi prelaska u drugu instituciju. Primopredaja njegovog referata još nije do kraja završena. Nova web strana Biblioteke Od oktobra 2008. godine CNB je dobila novu web stranu u nacionalnom crnogorskom domenu.me na adresi: www.cnb.me. Prethodno je sproveden postupak za priznanje žiga kod Zavoda za intelektualnu svojinu Crne Gore u Podgorici, čime je izvršena zaštita akronima cnb. Ura en je i prevod na engleski jezik svih tekstova na sajtu. Dizajn nove web strane CNB izradila je firma DAA Montenegro iz Podgorice, a sistem inženjeri Biblioteke su vršili unos aktuelnosti i ažuriranje sajta. Od firme DAA Montenegro Biblioteka redovno dobija statistiku posjećenosti web strane u pogledu broja i sati posjeta, kao i država iz čijih domena su zabilježene posjete našem sajtu. Prisutnost u medijima - marketing I u 2008. godini je naročita pažnja posvećena medijskom predstavljanju i upoznavanju javnosti sa najznačajnijim aktivnostim CNB. Iako nema formiranu službu za marketing, Biblioteka je nastojala da za sve značajne aktivnosti i doga aje blagovremeno obezbijedi prisustvo medija. U prilog tome govore brojna saopštenja u svim elektronskim i štampanim medijima. Tokom godine, aktivnosti CNB su propraćene sa 69 saopštenja u dnevnim i nedjeljnim novinama. O radu CNB su u više navrata objavljivani prilozi o doga ajima u vezi sa inauguracijama donacija i razgovori sa direktoricom Jelenom Ðurović na RTCG, MBC, PINK Montenegro. Tako e, svi relevantni podaci o značajnim doga ajima mogu se pronaći na web stranici CNB - http://www.cnb.me CNB je, prije nekoliko godina, započela izradu press klipinga, koji označava sakupljanje i arhiviranje svih tekstova iz štampanih medija u kojima se govori o Biblioteci. U ovoj godini je prikupljena gra a hronološki sre ena, složena u registratore i arhivirana. Me unarodna saradnja i konferencije U cilju unapre enja crnogorskih i čeških kulturnih veza i ostvarenja zajedničkog interesa na području bibliotečkih i informacionih nauka, CNB ''Ður e Crnojević'' na Cetinju i Nacionalna biblioteka Č eške Republike u Pragu potpisale su Memorandum o saradnji. Potpisan je i poseban ugovor o uslovima razmjene stručnjaka bibliotekara specijalista, u cilju proširenja aktuelnih oblika kulturne razmjene i formiranja novih uslova pogodnih za direktnu saradnju na polju bibliotekarstva, tako što im se nudi mogućnost profesionalnog usavršavanja, odnosno boravka u pomenutim bibliotekama. Na osnovu ovih sporazuma u maju 2008. godine, u CNB je boravila bibliotekar Slovanske knihovne Elefterija Borozan, dok su na stručnom usavršavanju u Nacionalnoj biblioteci Č eške Republike boravile Dragica Lompar i Natalija Bokan od 10-15.11. 2008. godine. Predstavnici CNB prisustvovali su sljedećim me unarodnim konferencijama i radionicama: 12

22. Godišnji sastanak Odbora direktora Konferencije evropskih nacionalnih biblioteka CENL), 25. septembar 2008. godine (Jelena Ðurović) IV SEEDI konferenciji u Beogradu 10-16. juna 2008 (Jelena Ðurović, Milutin Ðukić); Me unarodna konferencija Culture Online, Brdo, Slovenija, 5-7. jun 2008. godine (Jelena Ðurović) Projekat TRADUKI, Sastanak nadležnih za područje nacionalnih i narodnih/javnih biblioteka iz Slovenije, Hrvatske, BiH, Srbije, Republike Srpske, Makedonije, Crne Gore, Kosova, Albanije, Rumunije i Bugarske na temu Razvoj, umrežavanje, evropska saradnja na području bibliotekarstva, Frankfurt, 30. oktobar 2008 (Jelena Ðurović) Godišnja ISSN konferencija, Pariz, 24. april 2008 (Jelena Ðurović) 74. Godišnja konferencija IFLA-e u Kvebeku, Kanada, 10-15. avgust 2008 (Vjenceslava Ševaljević) Radni sto Jadransko-jonska inicijativa u Splitu, 3-4. april 2008. (Boris Kalu erović) Konferencija Elektronska biblioteka u Beogradu, 25 27. oktobar 2008 (Ljubica Vučinić, Boris Kalu erović) Seminari i radionice: Seminar Javne nabavke u Podgorici, 24. januar 2008 (Boris Kalu erović) GTZ, Kurs za PR menadžere na Cetinju, 13-15. mart 2008 (Sanja Latković) Sjednica o Nacrtu Zakona o kulturi u Podgorici (Vesna Kovačević) Seminar Devastacija kulturnog naslje a u Kotoru, 9 10 februar. 2008 (Jelena Ðurović, Boris Kalu erović) Službena posjeta IZUM-u, Maribor, 21-23. maj 2008. (Vjenceslava Ševaljević, Ljiljana Kosovac i Ðurda Martinović). Razvoj kulturnog turizma u prijestonici, Britanski savjet, mart 2008, Cetinje (Jelena Ðurović, Dragica Lompar) UNDP Osmišljavanje javnog prostora, 24. jun 2008, Cetinje (Jelena Ðurović) Forum UNESCO Bresce Nauka, obrazovanje, inovacije, 2. jul 2008, Bečići (Jelena Ðurović) Kulturne aktivnosti Izložba 160 godina Gorskog vijenca gostovanje u Herceg Novom, otvorena 19. februara 2008. godine (trajala sedam dana ) Izložba 160 godina Gorskog vijenca, gostovanje u Vladinom domu u okviru Njegoševih dana, jun 2008. godine Izložba knjiga Literatura i pozorište, povodom Svjetskog dana knjige i autorskih prava u Crnogorskom narodnom pozorištu, Podgorica, 23. april 2008. Podgorički sajam knjiga, 13-19. maj 2008 godine Iznajmljivanje prostora za izložbu Državnog arhiva Cetinje na starim razglednicama), 13. novembar 2008. godine Organizovanja svečanosti povodom završetka I faze rekonstrukcije, sanacije i adaptacije objekata CNB, otvaranja COBISS Centra i inauguracije donacije Vlade Japana (govori, koncerti, kokteli) Koncert gitariste Gorana Krivokapića u holu CNB, Kulturno ljeto Cetinja, 28. jul 2008. godine. 13

Značajne posjete CNB su u 2008. godini posjetile i upoznale se sa njenim radom brojne značajne ličnosti iz inostranstva: - Ambasador Norveške, g. Haakon Blankenborg - Ambasador Japana, g. Tadashi Nagai - Ambasador Slovenije, g. Jernej Videtič - Ambasador Austrije, g. Florian Raunig - Ambasador Njemačke, g. Peter Platte - Direktor Narodne biblioteke Srbije, g. Sreten Ugričić - Direktor narodne i univerzitetske biblioteke BiH, g. Ismet Ovčina - Milan Grba, Rukovodilac Slavističkog odjela Britanske biblioteke - Silvia Kopstein, Arhiv Berlina - Rektor Univerziteta La Sapienza u Rimu, prof. Fulco Lanchester - Kolektiv Instituta informacijskih znanosti iz Maribora na čelu sa direktorom, dr Tomažom Seljakom - Ministar za visoko školstvo, nauku i tehnologiju Vlade Republike Slovenije, g- a Mojca Kučler Dolinar - Američki eksperti sa Urban instituta, Univerzitet Merilend, USA Popunjavanje radnih mjesta - zapošljavanje Na osnovu usvojenih izmjena i dopuna Pravilnika o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, popunjeno je radno mjesto Šef tehničkog sektora i službenik za javne nabavke. Na osnovu pribavljene saglasnosti Ministarstva kulture, sporta i medija, primljen je jedan izvršilac je na odre eno vrijeme od 6 mjeseci, na radno mjesto blagajnik-knjigovo a (zbog dužeg odsustva izvršioca) i jedna radnica na održavanju higijene, do povratka zaposlene sa porodiljskog odsustva. Preko Zavoda za zapošljavanje Crne Gore, CNB je uključena u dva značajna programa. U okviru programa Javni rad, CNB je konkurisala sa projektom reorganizacije smještaja knjiga i periodike. Sklopljen je ugovor na 9 mjeseci sa Zavodom za zapošljavanje za 7 nezaposlenih kategorija teže zaposlivih lica. Kroz Program Posao za Vas angažovano je 8 pripravnika, koji će proći obuku od godinu dana i steći uslov za polaganje stručnog ispita za bibliotekare, što je naročito važno za stvaranje ovog veoma deficitarnog kadra. U CNB trenutno, sa pripravnicima i licima angažovanim preko Zavoda za zapošljavanje, na dan 31.12.2008.godine ima 102 izvršioca (stalno zaposlenih 80, pripravnika Biblioteke 3, na odre eno vrijeme 4, kroz program Javni rad 7 i kroz program Posao za Vas 8). Postojećom sistematizacijom moguće je popuniti još 5 radnih mjesta, što je od izuzetne važnosti za cjelokupni rad Biblioteke. Nabavka nove opreme Za potrebe reorganizacije smještaja na III spratu centralnog depoa montirana je pregrada za potrebe preseljenja fonda»montenegrine«iz Muzejskog odjeljenja (knjige objavljene nakon 1945. godine). Nabavka je izvršena od firme»sogal«iz Pogorice. Osim toga, nabavljena je sljedeća oprema: Donacija japanske vlade: - kamera za mikrofilmovanje, - skener za skeniranje mikrofilmova, 14

- čitač mikrofilomova, - procesor STAUDE za razvijanje mikrofilmova Zahvaljujući donaciji IZUM-a nabavljeni su: - 4 PC računara, - 1 štampač - nova telefonska centrala sa 100 brojeva - izvršena je narudžba anti spam ure aja (Zywall 35, Fire wall) Javne nabavke Postupci javnih nabavki su realizovani u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama. Ura en je godišnji plan javnih nabavki za 2009. godinu i dostavljen Direkciji za javne nabavke Crne Gore. U izvještajnom periodu su izvršene slijedeće nabavke: Otvoreni postupci javnih nabavki (tenderi): 1. tender br.02-322 objavljen 01.02.2008.god. u vrijednosti od 30.000 2. tender br.02-3032 objavljen 18.09.2008.god. u vrijednosti od 40.000 3. tender br.02-3955 objavljen 26.11.2008.god. u vrijednosti od 50.000 Neposredno prikupljanje ponuda (šoping metoda): 1. postupkom broj 02-2418 od 21.07.2008. godine, nabavljen je kancelarijski materijal za pola godine, a kao najpovoljniji ponu ač izabrana je firma Kastex iz Podgorice; 2. postupkom broj 02-2884-6 od 1.09.2008. godine, izvršena je nabavka gra evinskozanatskih i elektro radova za adaptaciju potkrovlja glavnog objekta, a kao najpovoljniji ponu ač izabrana je firma Bombeton iz Cetinja; 3. postupkom broj 02-3500 od 20.10.2008. godine, izvršena je nabavka radova za sanaciju glavnog depoa Biblioteke, koji obuhvataju fasadu, opravku i postavljanje izolacije oko postojećih prozora, sanaciju trotoara i odvodnih kanala oko depoa. Kao najpovoljniji ponu ač izabrana je, tako e, firma Bombeton iz Cetinja; 4. postupkom broj 02-4105-7 od 08.12.2008. godine, izvršena je nabavka pripremnih radova, isporuka i ugradnja sistema vanjskog video nadzora Biblioteke. Kao najpovoljniji ponu ač izabrana je firma Vuja-engineering iz Cetinja; 5. postupkom broj 02-4241-4 od 17.12.2008. godine, izvršena je nabavka nedostajuće računarske opreme. Kao najpovoljniji ponu ač izabrana je firma Topcom Group iz Podgorice. Tekuće nabavke male vrijednosti su, po potrebi, realizovane neposrednim sporazumom. Krajem godine pripremljen plan javnih nabavki za 2009.godinu, koji je i zvanično predat 31.12.2008.godine. Održavanje objekata Na održavanju objekata u ovom periodu ura eno je sljedeće: - redovno čišćenje i konzerviranje kotlova centralnog grijanja, punjenje jonskom masom sistema, kao i baždarenje ventila; - na postrojenjima za grijanje je izvršena zamjena cirkulacione pumpe za vodu i pumpa od goriva; 15

- opravka agregata Biblioteke (zamjena crijeva sistema hla enja motora i punjenje hladnjaka permantom); - popravka i lijepljenje ploča od eternita na krovu bivšeg Francuskog poslanstva; - čišćenje oluka od lišća na objektima Biblioteke; - servisiranje protivpožarnih aparata, prilikom čega je konstatovano (po preporuci Vatrogasne jedinice Cetinje) da CNB ne posjeduje dovoljan broj aparata. Njihova nabavka će biti realizovana u 2009. godini; - na čišćenju i ure enju parkova, u više navrata je angažovano Komunalno preduzeće Cetinje, a dio sadnica je Biblioteka dobila poklonom od firme Ekoplant iz Podgorice. Zaključak Iako se realizacija programa za 2008. godinu odvijala u veoma otežanim okolnostima, zbog izvo enja radova na rekonstrukciji zgrade i sanaciji centralnog depoa, postignuti su veoma dobri rezultati. Biblioteka je uspjela da uspješno privede kraju I fazu rekonstrukcije, sanacije i adaptacije, da obezbijedi dodatna sredstva od Ministarstva kulture, sporta i medija za sanaciju centralnog depoa, da stavi u funkciju COBISS Centar Crne Gore, u potpunosti realizuje donaciju Vlade Japana za projekat»mikrofilmovanja stare crnogorske knjige i periodike«, da privede kraju projekat»opremanje kancelarijskim namještajem CNB«, da aktivno učestvuje u izradi Nacionalnog programa digitalizacije biblioteka, kao i u izradi novih zakonskih akata vezanih za bibliotečku djelatnost Pored redovnih budžetskih sredstava, Vlada Crne Gore je rebalansom budžeta obezbijedila 26.793,45 eura, a na osnovu dodatnih zahtjeva još 32.000,00 za sanaciju i rekonstrukciju centralnog depoa knjiga i periodike. Ukupno finansijsko poslovanje CNB, izraženo u ciframa : - sredstva opredijeljena budžetom...1.029.632,94 - sredstva obezbije ena donacijama...618.394,16 UKUPNO : 1.648.027,10 Jelena Ðurović D i r e k t o r 16

ODJELJENJE ZA POPUNJAVANJE, KORIŠĆ ENJE I Č UVANJE FONDOVA Rukovodilac Mirko Martinović Odeljenje za popunjavanje, korišćenje i čuvanje fondova obuhvata sve vidove nabavke bibliotečke gra e (obavezni primjerak, poklon, kupovinu i me unarodnu razmjenu ); sve aktivnosti na sre ivanju pribavljene gra e (osim stručne obrade), od prijema do smještaja u depo Biblioteke; sve vidove korišćenja bibliotečke gra e i davanje informacija korisnicima; sve vidove zaštite i čuvanja fondova (knjigovezačko-konzervatorsko-restauratorsku službu); kao i prezentaciju bibliotečkog materijala putem izložbi, promocija...itd. U Odeljenju radi 27 zaposlenih: 5 bibliotekara, 3 bibliotečka konzervatora, 4 viših knjižničara, 3 knjigovesca, 11 knjižničara i rukovodilac Odeljenja. Zaostaci na evidentiranju serijskih publikacija, naročito novina, nastali su zbog konstantnog odsustva dva knjižničara, koji obavljaju poslove otvaranja pošiljki obaveznog primjerka Srbije i Vojvodine, razvrstavanje novina, dubinsko slaganje novina i njihovo evidentiranje. Za svaki segment Odeljenja uredno je vo ena prepiska, koja je obimna i sastavni je dio me ubibliotečke pozajmice, me unarodne razmjene, obaveznog primjerka, poklona, kupovine, reklamacija, odgovora po raznim zahtjevima... Započete su aktivnosti na reviziji i reorganizaciji fondova, kroz učešće CNB u programu Javni rad Zavoda za zapošljavanje Crne Gore. Angažovano je 7 lica, koja su usmjerena na najjednostavnije poslove, kao što su preslaganje knjiga na policama, prenošenje knjiga sa jedne lokacije depoa na drugu, dodavanje polica u postojeće regale, čišćenje polica, čišćenje knjiga, isl. Realizacija poslova je pod stalnim nadzorom i uz učešće formirane Komisije, tako da se uporedo radi i tzv. brza revizija knjiga, koja podrazumijeva kontrolu signaturnog niza. Do kraja januara je presloženo, pomjereno, izvršena kontrola signaturnog niza i očišćeno oko 400.000 primjeraka knjiga. U postojeće regale postavljeno je 286 novih polica. Pregled ostvarenih poslova : Crnogorski obavezni primjerak Obaveznim primjerkom sa teritorije Crne Gore pristiglo je 1108 naslova knjiga (7612 primjeraka), 99 naslova novina (novih naslova 20) i kao i 113 naslova časopisa (novih naslova 35). Brojeva novina je primljeno 1228, a časopisa 1400. Od neknjižne gra e je pristiglo: CD - 23 primjerka, karte - 23 primjerka, pozivnice - 35 primjeraka, plakata - 41 primjerak i kataloga izložbi. - 120 primjeraka Upućeno bibliotekama sa kojima CNB vrši razmjenu obaveznog primjerka: Narodna biblioteka Srbije 365 naslova Biblioteka Matice srpske - 323 naslova 17

Narodna biblioteka Kosova - Biblioteka Ivo Andrić - 264 naslova Biblioteka CANU 420 naslova Univerzitetska biblioteka 454 naslova Obavezni primjerak Srbije i Vojvodine Monografske publikacije - 5834 Č asopisi - 2143 naslova Novine - 4205 naslova Dnevne novine - 6229 br. Napomena : Otvoreno je 464 novih kartona novina i časopisa, odnosno novih naslova periodike. Poklon Monografske publikacije 124 naslova (155 primjerka) Serijske publikacije - 4 naslova Elektronske publikacije 25 CD, 3 DVD Razglednice 12 primj. Katalozi 35 primj. Rukopisi Zaostavština Č eda Vukovića (oko 10.000 jedinica) Rukopisna gra a za knjigu Crnogorski ljekari do 1918 poklon Mihaila Miljanića (79 fascikli) Istorija starog veka / G.Dr.Vulić (iz zaostavštine Darinke Tomić-Jovanović) Crna Gora. Knj. 3 / P.A. Rovinski(iz zaostavštine Darinke Tomić-Jovanović) Pokloni CNB Iz fonda multiplikata, Biblioteka je uputila na poklon u 2 biblioteke 161 monografsku publikaciju, 15 naslova časopisa (45 brojeva) i 10 naslova novina (35 brojeva). Kupovina CNB je u ovoj godini otkupila od izdavača 5 enciklopedija, 4 monografije i 20 knjiga crnogorskih autora. U toku je postizanje dogovora sa g. Ðurom Batrićevićem iz Cetinja, koji nudi na otkup značajna izdanja za fond montegrine. Me unarodna razmjena Na planu me unarodne razmjene publikacija Biblioteka je Primila Poslala Monografskih publ. 283 Monografskih publ. 416 Serijskih publ. 769 brojeva Serijskih publ. 1035 brojeva 18

Izvršena je korekcija postojećih ISSN zapisa i dodijeljen 91 novi ISSN broj. Reklamacije U nastojanju da se za Biblioteku prikupe naslovi koji nijesu pristigli obaveznim primjerkom, putem reklamacije je realizovano oko 360 zahtjeva. Korišćenje fondova CNB je od 2008. godine započela sa vo enjem evidencije i statistike korišćenja zajedničkog elektronskog kataloga crnogorskih biblioteka (COBIB.CG) i svog lokalnog elektronskog kataloga (CNBCT). Zajednički katalog crnogorskih biblioteka je pretraživan ukupno 32350, dok je elektronski katalog CNB pretraživan ukupno 22270 puta. Ovaj podatak o virtuelnim korisnicima našeg kataloga govori o značajnom porastu ukupnih usluga koje pruža Biblioteka. Za potrebe svih korisničkih kategorija, iz osnovnog fonda i fonda montenegrine, na korišćenje je izdato 5246 knjiga, 2162 sv. novina i 1434 sv. časopisa. Nakon korišćenja u depo je vraćeno 5546 naslova knjiga, 2116 sv. novina i 1434 sv. časopisa. Iz legata i posebnih zbirki izdato je na korišćenje 4 arhivske kutije. 3 kutije sa fotografijama, 1 kutija sa razglednicama i 2 albuma sa fotografijama. Iz Zbirke stare i rijetke knjige izdato je na korišćenje 140 publikacija, a fond zbirke izučavalo je 25 korisnika. Me ubibliotečkom pozajmicom je realizovano je ukupno 238 zahtjeva. Bibliotekama je upućeno na korišćenje 1589 publikacija, što predstavlja povećanje od preko 100% u odnosu na prošlu godinu. Me u korisnicima je najzastupljenija studentska populacija, a dnevni broj korisnika se kreće izme u 5 i 10. Tokom 2008. godine korisnicima je pruženo oko 4500 kataloških i 2220 bibliografskih informacija. Zaduženo Razduženo Monografskih publ. - 5246 Monografskih publ.- 4446 Č asopisa 1434 sv. Č asopisa 1434 sv. Novina - 2162 sv. Novina 2116 sv. Za potrebe korisnika izra eno je ukupno 15336 fotokopija. Magacin Sanacijom krova, fasade, trotoara i odvodnih kanala centralnog depoa, stvoreni su bolji uslovi za zaštitu fondova, koji se u njemu čuvaju. Tako e, plan reorganizacije smještaja i revizije fondova CNB, već za prva 3 mjeseca pokazao se kao vrlo uspješan, Do kraja januara je presloženo, pomjereno, izvršena kontrola signaturnog niza i očišćeno oko 400.000 primjeraka knjiga. U toku su radovi na izmještanju knjiga III signature, a predstoje poslovi na sre ivanju i pomjeranju knjiga I signature. U centralni depo je uloženo 13700 novih monografskih publikacija, 255 novih naslova časopisa i 4927 novih sv. novina. 19

Zaštita bibliotečkog materijala a) Konzervatorska laboratorija U konzervatorskoj laboratoriji su, tokom 2008. godine, zaposleni bili preokupirani saniranjem materijala poplavljenog početkom godine. Sušenje i pripremu za tehničku zaštitu je prošlo 1825 br. novina, 6506 br. časopisa, 4814 knjiga i 381 korica knjiga. Dio tog materijala je vrlo brzo vraćen na mjesto u depou, dok je detaljniji tretman imalo oko 1200 knjiga. Cio materijal je nakon tretmana uložen u police. Laboratorija je tokom 2008. godine radila i na poslovima mehaničkog i hemijskog čišćenja publikacija, razdvajanja slijepljenih listova publikacija, lijepljenje korica na publikacijama, dezinfekciji knjiga u komori, provjetravanju i presovanju knjiga, konzervaciji i restauraciji korica i listova primjeraka stare i rijetke knjige. b) Knjigovezačka radionica Knjigovezačka radionica je u tokom godine redovno povezivala sva dnevna izdanja novina u tvrdom povezu, kao i sve crnogorske novine i recijalna izdanja. Ura eno je 815 tvrdih poveza novina, 781 pokretna korica i 2 kutije za razglednice. Kulturne aktivnosti ZAOSTACI Izložba 160 godina Gorskog vijenca gostovanje u Herceg Novom, otvorena 19. februara 2008. godine (trajala sedam dana ) Izložba 160 godina Gorskog vijenca,gostovanje u Vladinom domu u okviru Njegoševih dana, jun 2008. godine Izložba knjiga Literatura i pozorište, povodom Svjetskog dana knjige i autorskih prava u Crnogorskom narodnom pozorištu, 23. aprila 2008. Podgorički sajam knjiga, 13.05 19.05. 2008 godine Iznajmljivanje prostora za izložbu Državnog arhiva Cetinje na starim razglednicama), 13. novembar 2008. godine Organizovanja svečanosti povodom završetka I faze rekonstrukcije, sanacije i adaptacije objekata CNB, otvaranja COBISS Centra i inauguracije donacije Vlade Japana (govori, koncerti, kokteli) Koncert Gorana Krivokapića u holu CNB, Kulturno ljeto Cetinja, 28. jul 2008. godine Radovi na rekostrukciji i adaptaciji Biblioteke su onemogućili izvršavanje brojnih redovnih poslova. Tako e, velikim otsustvovanjem izvršilaca na serijskim publikacijama, stvoreni su zaostaci na otvaranju pošiljki obaveznog primjerka Srbije i Vojvodine. - Monografske publikacije - obavezni primjerak sa teritorije Vojvodine, neotvorene pošiljke I-XII / 2008. godine - Periodične publikacije - časopisi i novine sa teritorije Srbije IX- XII / 2008. godine - časopisi i novine sa teritorije Vojvodine I-XII / 2008. godine 20